23224	MAT 1:11	Ja Josías, tatixel rxin Jeconías e rachbil ja rch'alal, tokori' xe'oc preso ja raj Israel, xec'amarel chipan ja nación Babilonia.
23238	MAT 1:25	Pro ja tre tiempo tok maja'n talaxi ja ti ral ja María ja nabey winak ni majun nak ta queban. Ja c'a José tok xuya' rubi' ja tac'al, Jesús xbina'aj tre.
23240	MAT 2:2	—¿Bar c'o wi' ja yaqui' ja c'a xalaxi ja Rey ewxin ja rix aj Israel? Como ja rajoj c'o jun ch'umil katz'atonto pan oriente ja nk'alasan rxin in camic okpenak chi nurkaya'a' ruk'ij, xeche'e.
23246	MAT 2:8	C'ac'ari' xerutakel pa Belén in xbijel chique: —Jix ja pa Belén, jecanoj chi utz ja tac'al bar kas xtewila' wi'. Ja c'a tok xtewila' tetaka'to rbixic chwe utzc'a chi ninbe anin chakaja' chi nenya'a' ruk'ij, ne'el chique.
23249	MAT 2:11	C'ac'ari' xe'oc chipan ja jay in quetz'at ja tac'al rachbil ja María ja rute'. Xexuque' chwach ja tac'al, quemaj rya'ic ruk'ij. C'ac'ari' quiwasajto ja quic'amonel ja nimak rjil in c'oli quisipaj tre. Ja quisipaj tre, oro in nakun je'e ja qui' rxula' cani' tre incienso in mirra.
23253	MAT 2:15	Tri' c'a xeq'ueje' wi' chijutij, c'a tokori' xemelojpi chic ja tok cami ja Herodes. Ja queban, ma chaka ta queban, rumac chi tri' bantaj wi' cumplir ja rbin can ja kajaw Dios ja tz'ibtal can rmal ja profeta quewari': —Pan Egipto xintak wi' rsiq'uixic ja nc'ajol, ne'e.
23258	MAT 2:20	—Catyictaji, tac'ama'el ja tac'al rachbil rute', jix, quixmeloj chipan ja nación Israel como ecamnak chic ja winak ja c'o quigana nquicamsaj ja tac'al, ne' tre.
23268	MAT 3:7	E q'uiy chique ja fariseo e cachbil ja saduceo eje'e' xe'ekaj ruq'uin ja Juan chi neba̱n bautizar rmal pro ja c'a Juan tok xerutz'at arja' xbij chique: —Ixix congana itzel tak na'oj ewc'an, ix cani' jule' itzel tak cumatz. ¿Nak bin chewe chi nixanmaj chwach ja nimlaj juicio ja nnakajinto?
23278	MAT 3:17	In c'o jun kulaj penak chila' chicaj c'axaxi, quewa' xbij ri': —Jawa' wari' jawa' chak'laj Walc'wal, congana ninquicot trij, ne'e ja kulaj xin Dios.
23287	MAT 4:9	in xbij chic tre: —Wi xcatxuque' chinwach wi naya' nuk'ij, anin njach pan ak'a' ja gobierno rxin nojel ja tinamit ja nmajon rc'utic chawach le', ne' chic tre.
23288	MAT 4:10	Ja c'a Jesús quewa' xbij tre ri': —Jat, catel chinwach Satanás como tz'ibtal can chipan ja rtzobal Dios chi xa ruyon ja Dios ja rawajaw catxuque' chwach, xa ruyon arja' taya'a' ruk'ij, queri' nbij, ne' tre.
23295	MAT 4:17	Ja c'a Jesús jari' k'ij xumajel rbixic ja rtzobal Dios chique ja winak in quewa' nbij chique ri': —Ja gobierno xin chila' chicaj xa nnakajinto rmalc'ari' tok nbij chewe, teq'uexa' ja rena'oj, teya'a' can ja ritzelal, ne' chique.
23296	MAT 4:18	Ja c'a Jesús arja' kas rmajon binem chuchi' ja ya' rbina'an Galilea ja tok ec'o ca'i' achi'i' xeruwil e alaxic, jun rbina'an Simón ja c'o chic jun rubi' Pedro ne'xi, in jun chic Andrés rubi'. Eje'e' como e chapol ch'u' kas quimajon rq'uiakic ja c'am pa ya' ja tok xe'iltaji rmal ja Jesús
23297	MAT 4:19	in quewa' bix chique rmal ri': —Jo' quixtre' chwij, anin nya' na jun samaj chewe pro ma chapoj ch'u' chi ta ja neban, winak chic ne'ecanoj, xeche'xi.
23302	MAT 4:24	In be rbixic chipan nojel ja lugar je'e ja c'o pa rcuenta Siria. Xec'amarel ruq'uin ja yawa'i' pro canojelal. Xa nak ta chi yobilal cuc'an, xa nak ta nti'on chique, wi ec'o itzel tak espíritu e'ocnak chique, wi c'ol ataque chique, wi e sica', xec'amarel canojelal ruq'uin in xertzursaj.
23316	MAT 5:13	Ja rixix ix cani' atz'am, neban qui' tre ja quic'aslemal ja winak cani' nuban ja ratz'am ja nbano qui' tre ja nkati'. Pro ja ratz'am wi xtiyojtaji wi mchita rtzayil ¿nak c'a nchomarsbex chic rxin ari'? Ja wi queri' nuban jari' mchita noc wi', xa nch'akixel in npa̱k' chakan cumal winak.
23325	MAT 5:22	Pro ja ranin nbij chewe, wi c'o jun nuban ryewal tre jun rch'alal jari' nk'e̱t na tzij trij. In wi c'o jun nbij tre jun rch'alal: —Xat nacnic, k'eku'm awi', wi ne' tre jari' nc'amarel chiquewach ja nimak tak k'etol tak tzij chi nk'e̱t tzij trij. In wi c'o jun nbij tre: —Xat itzel winak, majun Dios awq'uin, wi ne' tre jari' ncaje' can jun nimlaj rpokonal chwach pa k'ak'.
23328	MAT 5:25	Cani' tre c'o ta jun nyo' parte chewij, mejor ja neban, tok emajon bey ixbenak pa k'etbaltzij techomij ewi' ruq'uin, nowi ma queri' ta neban, ja nyo' parte chewij arja' nixrujach pa ruk'a' ja ralcalta, ja c'a ralcalta nixrujach chic pa ruk'a' comisario in nixrucoj pa che'.
23329	MAT 5:26	Ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri' chi ni maquixelto wi' ja pa che', nixelto c'a pro netoj can na nojel ja rec'as, nixtac'a c'o ta jun ti centavo ja maquita xtetoj can.
23340	MAT 5:37	Ja tok wi c'o je'e nebij ni tebij rubi', wi can, can quixche'e, nowi ma can ta, ma can ta quixche'e. Ja c'a wi c'o jule' chic tzij nebij ja wi ma ja tari' ja can owi ma can ta jari' jule' tzij xa ruq'uin diablo penak wi'.
23347	MAT 5:44	Pro ja ranin nbij chewe, que'ewajo' ja rec'ulel, ja tok ec'oli nebin itzel tak tzij chewe ja c'a rixix solo utzlaj tak tzij tebij chique, ja tok ec'oli ja xa itzel nixquetz'at ja c'a rixix solo utzil tebana' chique, ja tok ec'oli nixtz'ujuwi nixyok'owi owi nqueban pokon chewe ja c'a rixix tebana' orar pa quicuenta.
23358	MAT 6:7	In jun chic, ja tok neban oración maxta teban ja cani' nqueban ja winak ja ma cotak ta rwach ja Dios. Queri' nbij chewe como eje'e' chaka ja' nquicamuluj rbixic jule' tzij ja mta rc'amonto, ja nquech'ob eje'e' chi rumac ari' ja maxco' chi jule' tzij nquibij chewi' tok nc'axaxi ja coración.
23361	MAT 6:10	Xtikajpi ta ja ragobierno wawe' chwach'ulew, xtinimax ta ja ravoluntad atat wawe' ja cani' ntajini nba̱n chila' chicaj nnimaxi.
23376	MAT 6:25	Rmalc'ari' ja tok nbij chewe, maxta tek'isaj ewi' tre ja rec'aslemal: —¿Nak nkatij chi c'awa'? maxta quixche'e, in nixtac'a ja nc'atzin tre ja recuerpo chakaja': —¿Nak nkacoj chi c'awa'? maxta quixche'e. Ja Dios arja' nuya' nojelal ja nc'atzin tre ja rec'aslemal in tre ja recuerpo ¿la matuya' c'ari' chewe chakaja' ja netij in ja necoj?
23389	MAT 7:4	In chakaja' nak moda nebij tre ja rewach'alal: —Wach'alal, taya'a' lugar chake chi nkaya' jun consejo chawe tre ja il mac ja c'o pan ac'aslemal, nixche' tre, pro más na nim ja il mac c'o pan ec'aslemal ixix.
23400	MAT 7:15	Tebana' cuenta ewi' chiquewach ja winak ja profeta neche'xi, pro ma katzij ta chi e profeta. Eje'e' tok ne'ekaj ewq'uin nquik'alasaj qui' chewach chi majun nak ta itzel nqueban chewe, e cani' tak carnelo netz'ati pro ja pa tak canma e cani' utiwa' ja maxco' chi camíc nqueban.
23409	MAT 7:24	Xa nak ta ja nec'axani ja nmajon rbixic in wi nquinimaj ja nbij chique chi nqueban, eje'e' quewa' quibanic ri', e junan ruq'uin jun achi congana rna'oj, xuban jun rochoch in parwi' abaj xtz'uba' wi'.
23410	MAT 7:25	Xumaj c'a jun nimlaj k'ekaljab, q'uiyi ja rkan tak ya' in jaktajto jun nimlaj ik'. Ja jay lawulo' ban tre rmal pro ma xbe ta pa tok'ulew como parwi' abaj tz'ubul wi'.
23412	MAT 7:27	Xumaj c'a jun nimlaj k'ekaljab, q'uiyi ja rkan tak ya' in jaktajto jun nimlaj ik'. Ja jay lawulo' ban tre rmal in be pa tok'ulew, xajutij yojtaji ja jay. Queri' xbij ja Jesús.
23422	MAT 8:8	Pro ja capitán arja' xbij chic tre: —Wajaw, atat janila nim ak'ij, ma yatal ta chwij chi xcatoc ta chipan ja wochoch, xar ja nwajo' chawe, tabij chi ntzuri ja nmoso in wotak chi xa ruq'uin ari' ntzuri.
23440	MAT 8:26	—¿Nak tre tok nexbej ewi'? taka'an xa ma nim ta ja yukulbal ec'u'x wq'uin, xeche'xi rmal ja Jesús. C'ac'ari' yictaji ja Jesús, xuk'il ja ik', xuk'il ja ya' chakaja', ni chanim cami ja ik' in sile'e ja ya'.
23442	MAT 8:28	Ja c'a Jesús tok xekaji chajuparaj chic ya' tri' xekaj wi' chipan jun lugar ja c'o pa quicuenta ja raj Gadara. Ec'o c'a ca'i' winak, eje'e' e'ocnak itzel tak espíritu pa tak canma, xe'elto pa comsanto, xurquic'ulu' ja Jesús. Eje'e' e xbebel tak ri'il, ni majun winak nk'ax ta tri' ja bar ec'o wi'.
23446	MAT 8:32	—Jix, xeche'xi rmal ja Jesús. Queri' queban xe'eli, xe'oc pa quicuerpo ja ak. Ja c'a ak chaka maril xe'oqui ja ritzel tak espíritu chique, eje'e' quemaj c'amc'oj canim, xebe, xexule' chwach jun jayu' congana tiquitic, xebe c'a pa ya' in tri' xejik' wi' canojelal.
23447	MAT 8:33	Ja c'a chajil quixin eje'e' xe'anmajel, xebe chipan ja tinamit, xequicholo' nojel ja bantaji in nak queban ja re ca'i' winak ja re'ocnak itzel tak espíritu chique.
23450	MAT 9:2	Ja c'a tok xekaji chaka c'a jalal tok c'o jun achi xeya̱' chwach siquirnak, cotz'ol chwach jun ch'atan che'. Ja c'a Jesús tok xutz'at ja yukulbal quec'u'x c'o ruq'uin, arja' xbij tre ja siquirnak: —Nc'ajol, ma taxbej ta awi', camic cuytaji ja rawil amac, ne' tre.
23454	MAT 9:6	Anin c'oli ja xtinban chewach camic ri' utzc'a chi newotakij chi anin ja rin Alc'walaxel ja xinoc alaxic cuq'uin ja winak yatajnak chwe chi ncuy ja quil quemac ja winak wawe' chwach'ulew, ne'e ja Jesús chique. C'ac'ari' xbij tre ja siquirnak: —Catyictaji, tac'ama'el ja rawarbal in jat chi awochoch, ne' tre.
23463	MAT 9:15	Ja c'a Jesús arja' xbij chique: —Cani' chique jule' winak ebanon invitar tre jun c'ulbic, ja tok c'a c'o na ja rachi chiquicojol ja nc'ule'e ¿la yatal chiquij chi nqueban ayuno nech'ob ixix? Pro nerila' na jun k'ij ja tok eje'e' xtilasax chiquicojol ja rachi ja nc'ule'e, c'a tokoc'ari' tok xtiqueban ja rayuno.
23466	MAT 9:18	Ja Jesús arja' c'a rmajon na rbixic ja tzij chique ja tok c'o jun jefe xurkaj ruq'uin, xuque' chwach in xbij tre: —C'o jun nme'al c'a cam kaj pro ja c'a nwajo' chawe chi naban, jo' chwij, jaya'a' ak'a' pa rwi' in wotak chi nc'astaj rwach ja nme'al, ne' tre.
23470	MAT 9:22	Ja c'a Jesús arja' xuya' vuelta in tok xutz'at ja rixok quewa' xbij tre ri': —Ma taxbej ta awi' nme'al, ja yukulbal ac'u'x wq'uin jari' xattzursani, ne' tre. In ja rixok ni jari' hora tzuri.
23477	MAT 9:29	Ja c'a Jesús arja' xuchap ja quewach in xbij chique: —Como c'o yukulbal ec'u'x wq'uin, camic njaktaji ja rewach, ne' chique,
23479	MAT 9:31	Pro ja c'a reje'e' xe'eli, quemaj rtzijoxic nojel nat nakaj chipan ari' lugar ja ban chique rmal ja Jesús.
23483	MAT 9:35	Ja Jesús arja' be nojel tinamit in nojel tak aldea chakaja', nertijoj ja winak pa tak jay xin molbal ri'il, nuya' rbixic chique ja utzlaj tzij tre ja gobierno xin chila' chicaj in chakaja' ec'oli ja yawa'i' nertzursaj xa nak ta nti'on chique.
23497	MAT 10:11	Xa nak ta chi tinamital nixoc wi' in xa nak ta chi aldea'il, tri' necanoj wi' jun winak ja yatal trij chi ixix nixq'ueje' ruq'uin in tri' nixq'ueje' wi', c'a tokori' nixelel ruq'uin ja tok nixbe chic cha jun chic tinamit.
23513	MAT 10:27	Nojel ja nbij chewe tok xa kayon kaj jari' tek'alasaj, tewasaj pa sakil, teya'a' rbixic chiquewach ja winak.
23527	MAT 10:41	Ja winak ja c'o jun profeta xin Dios nekaj cuq'uin, wi nquec'ul in wi rumac chi profeta xin Dios chewi' tok nquec'ul, jari' nyataj na chique jun rtojbalil ja cani' nyataj chique ja profeta. In chakaja' ja winak ja c'o jun utzlaj winak nekaj cuq'uin, wi nquec'ul in wi rumac chi utzlaj winak chewi' tok nquec'ul, jari' nyataj na chique jun rtojbalil ja cani' nyataj chique ja utzlaj tak winak.
23528	MAT 10:42	In wi c'o jun winak xa nak ta chi winakil, wi c'o jun chique wa' ja tak ndiscípulo ri' nekaj ruq'uin, wi nsipaj tre jun vaso raxya' in wi rumac chi ndiscípulo chewi' tok nsipaj, jari' ni katzij wi' nbij chewe, arja' mta moda ja maquita xtiyataji ja rtojbalil tre, ne'e ja Jesús chique.
23529	MAT 11:1	Ja c'a tok xuq'uis rbixic chique ja cablajuj discípulo nak ja xtequibana' arja' xelel chipan ja lugar, be chipan ja quitinamit je'e, ne'ertijoj ja winak in nerya'a' rbixic chique ja rtzobal Dios.
23535	MAT 11:7	Ja c'a Jesús kas elem nqueban ja ca'i' discípulo tok xumaj tzij cuq'uin ja winak tre ja Juan Bautista: —Ja Juan ja tok q'ueje' pa tak lugar ja kas talan wi' ¿nak c'a tre tok xixbe ruq'uin chi rtz'atic, la rmal ja Juan chi xa puersa cani' jun aj nsi̱l rmal xcomel?
23536	MAT 11:8	¿Nak c'a tre tok xixbe ruq'uin chi rtz'atic, la rmal ja Juan chi congana rwekon ri' tre buen tak tziak ja nimak rjil? Pro ixix bien ewotak chi ja winak ja necojo buen tak tziak ja nimak rjil jari' pa nimak tak jay quixin rey neq'ueje' wi'.
23537	MAT 11:9	¿Nak c'a tre tok xixbe ruq'uin chi rtz'atic, la rmal ja Juan chi arja' jun profeta xin Dios? Jari' ni katzij wi' chi profeta pro ma ruyon ta ja chaka ta profeta ocnak wi'.
23553	MAT 11:25	C'ac'ari' ja Jesús arja' tzijon ruq'uin ja Tatixel ja c'o chila' chicaj, quewa' xbij tre ri': —Nata', atat at Rajaw caj at Rajaw rwach'ulew, congana nmaltioxij chawe como ja winak ja nquech'ob kaj pa tak canma chi congana cotak in congana quina'oj ma chiquewach ta eje'e' ak'alasan wi' nak rbanic nojel awa' ja nmajon rbanic in nojel ja nmajon rbixic pro ja rak'alasan wi', chiquewach ja winak ja quibanon takno'y chawach.
23555	MAT 11:27	In xbij chic chique: —Ni majun nak ta ja maquita jachon pa nuk'a' rmal ja Nata'. Ni majun nak ta otakyon ja kas mero rna'oj ja Ralc'walaxel pro ja rotakyon xa ruyon ja Dios ja Tatixel. In chakaja' ni majun nak ta otakyon ja kas mero rna'oj ja Tatixel pro ja rotakyon xa nuyon anin ja rin Alc'walaxel, in ja rencha'on chi nk'alasaj chiquewach, eje'e' cotak chakaja'.
23556	MAT 11:28	Ewanojel ja congana nixel c'ay chi rbanic cumplir ja rereligión ja wi cani' cosnak chic ja rewí' ewanma chuxe' jun nimlaj ijka'm nena' kaj, ja wi queri' ebanon mejor ja neban, quixajo' in tiyuke' ec'u'x wq'uin. Ja wi nyuke' ec'u'x wq'uin, anin nya' chewe chi nxula'ni ja rewí' ewanma.
23560	MAT 12:2	Ja c'a fariseo eje'e' tok xequetz'at quibij tre ja Jesús: —Pakasa' radiscípulo le', ja netajini quimajon rbanic jala' xajan nbani pa tak xula'nbal k'ij, xeche' tre.
23563	MAT 12:5	In ¿la ma esiq'uin ta c'a chakaja' ja nbij ja ley chique ja sacerdote tre ja samaj nqueban chipan ja nimlaj templo xin Dios chi eje'e' rjawaxic nesamaji pa tak xula'nbal k'ij, maquexula'ni? Pro xula'nbal k'ij c'a in nesamaji pro ma xajan ta.
23570	MAT 12:12	Pro jun winak más chi na nim ruk'ij chwach jun carnelo rmalc'ari' nbij chewe chi ja ley nuya' lugar chake chi nkaban ja rutzil pa tak xula'nbal k'ij, xeche'xi.
23579	MAT 12:21	Arja' nekaj na rbixic cuq'uin ja winak ja ma e aj Israel ta in eje'e' nyuke' na quec'u'x ruq'uin, ne'e ja Dios.
23583	MAT 12:25	Pro ja c'a Jesús arja' bien rotak ja quimajon rch'obic ja fariseo in xbij chique: —Ja gobierno xa nak ta chi gobierno'il, wi xa división nuban chibil ri' jari' xa nyojtaji. In queri' tre jun tinamit chakaja' in chique jule' winak ec'o pa jun jay, wi xa división nqueban chibil tak qui' jari' xa neq'uisi.
23592	MAT 12:34	Ixix congana itzel tak na'oj ewc'an, ix cani' jule' itzel tak cumatz. Congana c'ayew xtelpi ta jule' utzlaj tak tzij pan echi' como xa ix itzel tak winak. Queri' nbij chewe como ja nojnak pa tak ewanma jari' nelto pan echi'.
23605	MAT 12:47	In bix tre ja Jesús: —Pakasa' rate' in ja re awach'alal ec'o chwa jay in ncajo' netzijon awq'uin, ne'xi.
23606	MAT 12:48	Ja c'a Jesús xbij tre: —Camic nch'ob chawach echinatak ja nute' in echinatak ja wach'alal, ne' tre.
23611	MAT 13:3	In xumaj tzij cuq'uin, q'uiy rwach ja xbij chique pa c'ambal tak tzij, quewa' xbij ri': —C'o jun ajticola' be pa ticoj tijco'm pa rchenoj.
23612	MAT 13:4	Ja c'a tok xekaji xumaj rchicaxic ja rija'tz. C'o c'a kaj pa bey in xepeti ja tz'iquin, quetij.
23614	MAT 13:6	Pro ja tok xelto ja k'ij, xc'atsaj in tok q'uiswani chakij rmal como mta más ja rc'amal.
23615	MAT 13:7	C'o chic jule' kaj pa tak q'uix in tok q'uiswani q'uiyi ja q'uix, xcamsaj ja tijco'm.
23629	MAT 13:21	Pro eje'e' e cani' jule' tijco'm ja mta rc'amal, xa ti jurata nquinimaj. Ja c'a tok xterila' ja c'ayewalaj tiempo ja tok nmajtaj rbanic pokon chique ja winak rmal ja rtzobal Dios eje'e' chanim nqueya' can.
23635	MAT 13:27	Ja c'a rajsamajela' eje'e' xebe ruq'uin ja quipatrón ja ticowi ja utzlaj ija'tz, xequibij tre: —Kajaw ¿la ma utzlaj ija'tz ta c'a ja xatic chipan ja rachenoj? ¿Nak moda tok c'o jule' itzel tijco'm chicojol camic? xeche' tre.
23640	MAT 13:32	Jun ti chirwach mostaza más na tino'y chwach ja jule' chic ija'tz pro ja tok nq'uiyi más na nq'uiyi chwach jule' chic tijco'm, noqui cani' jun mocaj che'. Rmalc'ari' ja tak tz'iquin eje'e' nepeti, nurquibana' quesoc pa tak ruk'a'. Queri' ja c'ambal tzij xbij chique.
23641	MAT 13:33	In c'o chic jun ja c'ambal tzij xbij chique quewari': —Ja gobierno xin chila' chicaj queri' rbanic cani' nuban jule' levadura ja nsapoji caxlanway rmal in c'o jun ixok xuc'am, xuya' chipan jule' k'or, oxi' pajbal harina ocnak. Ja c'a tok q'uiswani ja levadura mta ja maquita xekaj wi' tre ja k'or, congana samaj chipan. Queri' ja c'ambal tzij xbij chique.
23651	MAT 13:43	Tokoc'ari' ja winak ja utz netz'a̱t rmal ja Dios eje'e' nyataj na chique chi nqueban ja cani' nuban ja k'ij, nech'a'an chipan ja gobierno xin Dios ja Tatixel quixin. Bien c'a tewasaj ena'oj trij ja c'a xinbij chewe ri'.
23653	MAT 13:45	In jun chic, ja gobierno xin chila' chicaj queri' rbanic cani' nuban jun comerciante ntajini ncanoj jule' abaj perla ne'xi, nimak rjil.
23657	MAT 13:49	In queri' c'a xtibantaji chakaja' chipan ja q'uisbal tak k'ij, nepeti ja ángel, ne'urquiwasajel ja ritzel tak winak chiquicojol ja re utz
23660	MAT 13:52	In xbij chic jutij chique: —Como nch'obtaj emwal rmalc'ari' nbij chewe chi canojel ja maestro ja nquitijoj qui' tre ja gobierno xin chila' chicaj eje'e' e junan ruq'uin jun rajaw jay ja c'oli nojel ruq'uin ja nc'atzini, c'o c'ac'a, c'o ma c'ac'a ta chakaja' in arja' nlasajto xa nak ta nc'atzin tre chi ca'i'. Queri' ja xbij chique.
23665	MAT 13:57	Queri' quibij, ni majun quigana ruq'uin, xa pokon nquena'. Ja c'a Jesús arja' xbij chique: —Ni majun profeta xin Dios ja maquita lok' nna'i xarwari' ma lok' ta nna'i cumal ja rach aj tinamit in nixtac'a cumal ta ja rec'o pa rochoch chakaja', ne' chique.
23677	MAT 14:11	Ja tok lastaji ja rwi' ya'to chipan jun plato in xurjach tre ja xtan. Ja c'a xtan arja' xuc'amel, xerjacha' chic tre ja rute'.
23685	MAT 14:19	C'ac'ari' xbij chique ja winak: —C'o buen tak k'ayis le' tetz'ulbej, ne' chique. C'ac'ari' xuc'am ja jo'o' rkan caxlanway e rachbil ja ca'i' cakan ch'u', ca'y chicaj in xmaltioxij tre ja Dios. Xuwech' ja caxlanway, xujach chique ja rdiscípulo in eje'e' queya' chic chique ja winak.
23692	MAT 14:26	Ja c'a rdiscípulo tok quetz'at chi rmajon binem parwi' ya' congana quixbej qui' rmal in congana capuj quec'u'x: —C'o taka'an jun xbinel, xeche'e, in quemaj rakic quechi' rmal ja xbeben ri'il.
23694	MAT 14:28	Ja c'a Pedro arja' xbij tre: —Wajaw, ja wi katzij chi atat, tabij chwe chi ninbin parwi' ya' chi ninbe awq'uin, ne' tre.
23695	MAT 14:29	—Catajo' c'a, ne'xi rmal ja Jesús. C'ac'ari' ja Pedro xelto chipan ja lancha in xumaj binem parwi' ja ya', be ruq'uin ja Jesús.
23699	MAT 14:33	Ja c'a rec'o chipan ja lancha eje'e' quemaj rya'ic ruk'ij, quewa' quibij tre ri': —Ni katzij wi' chi atat ja rat Ralc'wal Dios, xeche' tre.
23700	MAT 14:34	Xe'elel, xe'ekaj chajuparaj ya', pa jun lugar rbina'an Genesaret xe'ekaj wi'.
23704	MAT 15:2	—¿Nak c'a tre tok ja radiscípulo atat matiquinimaj ja costumbre quixin ja kati't kamama'? como eje'e' tok newa'i matiquinimaj ja cani' nrajo' ja costumbre tre ja ch'ajoj k'abaj, xeche' tre.
23707	MAT 15:5	Pro ja rixix xa ma lok' ta ne'ena' como quewa' ja tijonem neya' ri': —Ja wi nabij tre atata' owi ate': —Camic maquincowini natnuto' tre ja c'o rjawaxic chawe como nbin chic tre ja Dios chi rxin chic arja' ja c'o wq'uin, wi natche' tre,
23710	MAT 15:8	—Jawa' winak ri' xa chi quechi' c'o wi' tok nqueya' nuk'ij, ja canma c'a c'a nat c'o wi' chwe.
23711	MAT 15:9	Ni majun noc wi' ja tok nqueya' nuk'ij, ja tijonem nqueya' rtzobal Dios neche' tre, pro xa mandamiento quixin winak. Queri' ja binto chewe rmal ja rIsaías, ne'e ja Jesús chique.
23724	MAT 15:22	Ja c'a tok xekaji chaka jalal tok c'o jun ixok xekaj ruq'uin. Ja rixok cananea ne'xi, in tri' c'o wi' chipan ja lugar ja xekaj wi' ja Jesús. Arja' xurak ruchi' trij ja Jesús in quewa' xbij tre ri': —Wajaw, atat ja rat Ralc'wal can ja rojer rey David, tapokonaj jutz'it nwach, c'o jun wal ocnak jun itzel espíritu tre in congana lawulo' nba̱n tre rmal, ne' tre.
23732	MAT 15:30	Congana e q'uiy ja winak xe'ekaj ruq'uin, equic'amonto je'e yawa'i' cani' chique tak cojo, cani' chique moya', cani' chique mema' in cani' chique ja ma tz'akat ta je'e quek'a' owi cakan, in c'a ec'o na más ja yawa'i', xe'equiya'a' chwach ja Jesús in arja' xertzursaj.
23734	MAT 15:32	C'ac'ari' ja Jesús xersiq'uij pon ja rdiscípulo, quewa' xbij chique ri': —Congana npokonaj quewach ja winak, tuban oxi' k'ij queq'ueje' wq'uin in mchita nak chi ta nquetij. Mta ngana nenutakel ja maquita xquewa'el, matzij xa quetujkar pa bey rmal wa'al, ne' chique.
23735	MAT 15:33	Ja c'a rdiscípulo eje'e' quibij tre: —Jawa' lugar ja rokc'o wi' ri' congana talani ¿bar c'a nekac'ama' wi' ja xtiquetij ja winak le'? como congana e q'uiy, xeche' tre.
23743	MAT 16:2	In bix chique rmal: —C'oli neban je'e tok noc ak'a' quewa' nebij ri': —Camic buena ja tiempo penak, ja caj nc'utuwi, congana quiak, nixche'e.
23744	MAT 16:3	In c'o je'e ja pa tak sakaric quewa' nebij ri': —Ja tre jun k'ij ri' ma buena ta ja tiempo penak, ja caj nc'utuwi, congana quiak in congana mukuli, nixche'e. Caca' epalaj, ixix bien nch'obtaj emwal nak rc'amonto ja netz'at je'e chicaj pro ja ntajini nuban ja Dios chewach chipan ja tiempo ja rokc'o wi' ri' jari' ni matich'obtaj wi' emwal nak rc'amonto.
23746	MAT 16:5	Ja c'a tok xe'ekaji chajuparaj ya' ja c'a rdiscípulo eje'e' queya' cuenta tre chi mta queway quic'amonto, quimestaj can.
23774	MAT 17:5	C'a rmajon na tzij ja Pedro tok chaka jalal c'o jule' sutz' congana ruch'a' xermujaj in c'o jun kulaj tzijonto chipan, quewa' xbij chique ri': —Jawa' wari' jawa' chak'laj Walc'wal, congana ninquicot trij, teya'a' ewxquin tre nak ja nbij arja' chewe, ne'e.
23775	MAT 17:6	Ja c'a rdiscípulo tok c'axtaj cumal ja bix chique rmal ja kulaj eje'e' xejupe' pa tok'ulew, congana quixbej qui'.
23776	MAT 17:7	Ja c'a Jesús arja' tiloc cuq'uin, xeruchap in xbij chique: —Quixyictaji, ma texbej ta ewi', ne' chique.
23778	MAT 17:9	C'ac'ari' xebe, kas exulanto parwi' ja jayu' ja tok bix chique rmal ja Jesús: —Ni majun bar ta tri' xtebij wi' ja xetz'at, c'a tokori' xtebij ja tok c'astajnak chic chiquicojol camnaki' ja Ralc'walaxel ja xoc alaxic cuq'uin ja winak, xeche'xi.
23786	MAT 17:17	Ja c'a Jesús tok c'axtaj rmal ja bix tre rmal ja rachi quewa' xbij ri': —Ixix ja rix tinamit Israel, ni taka'an mta wi' yukulbal ec'u'x wq'uin, taka'an yojtajnak ja rena'oj. Taq'ue titzuri ja nsamaj checojol, c'ayew chwe chi ncoch' más ja matiyuke' ec'u'x wq'uin. Camic tec'ama'to ja rala' wq'uin, ne' chique.
23789	MAT 17:20	—Rumac ja yukulbal ec'u'x wq'uin xa ti ma nim ta chewi' tok ma xixcowin ta. Como ni katzij wi' ja xtinbij chewe ri', ja wi c'o yukulbal ec'u'x wq'uin, wi nsamaji ja yukulbal ec'u'x ja cani' nuban jun ti chirwach mostaza nixcowin c'ari' neban jun nimlaj samaj. Cani' trewa' ja jun jayu' ri', nixcowini nebij tre chi neli ja bar c'o wi' in nbe cha jun lugar chic in nixrnimaj in mta nak chi ta ja maquita nixcowini neban.
23792	MAT 17:23	ncamsax na cumal pro chi rox k'ij nc'astaji, ne' chique. Ja c'a reje'e' congana xebison rmal ja bix chique.
23794	MAT 17:25	—Nutoj nac'a, ne'e ja Pedro chique. C'ac'ari' be ja Pedro, xoc chipan ja jay ja bar c'o wi' ja Jesús. Ja c'a Jesús arja' k'ilon rxin ja Pedro nabey, quewa' xbij tre ri': —Simón ¿nak ja nach'ob atat, ja rey rxin ja rwach'ulew chok chique nquic'utuj wi' ja rimpuesto, la chique calc'wal o la chique jule' winak chic? ne' tre.