Wildebeest analysis examples for:   ubu-ubu-andelale   P    February 11, 2023 at 19:50    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23216  MAT 1:3  Judane Péresi kinia Sera kinia merimu, kanu yetolonga anumu Tema; Péresini Esirono merimu; Esironone Ramo merimu;
23219  MAT 1:6  Jesini ye nokoli kingi Depiti merimu. Depitini Sollomono merimu. Sollomononga anumu u Yurayanga ambo menumu molorumu. Pe Depitini kanu ambomo yakala kolopa Yuraya topa kondopa ambomo yu liltimu.
23229  MAT 1:16  Jekopone Josepo merimu. Josepo Marianga menu. Josepone Maria u naa lipili Maria yu bolango olo mondopa molorumu. Pe ambo yetolo moloringili kinia Mariane Yesusi merimu.Pulu Yemone “Ono nokopa kondomba ye nokoli se lipu mundumbu.” u nimba taltorumu yemo pe Yesusi aku yemo omba molorumu-kulu⸥ yunga imbi se pea sikuli ‘Karasimu’ niringila.
23231  MAT 1:18  Yesusi, Pulu Yemone “Ono nokopa kondomba ye se lipu mundumbu.” nimba u nimba taltorumu ye nokoli Karasimu, yu meringi semanemo i-sipa: Yunga anumu Marianga pulu lierimu yombomane “Maria Josepone lipili.” ningu koronga niringi-na-kolo u Josepo pea seluna naa peangili Mini Kake Sélimuni Maria yunga olona bolango se mondondorumumu Maria yuyu pilierimu.
23235  MAT 1:22  Aku sipa wendo orumu uluma pali koronga-u Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye sene ulu mare pe wendo ombá u nirimu mele kamu wendo orumu. Akumu i-sipa:
23236  MAT 1:23  Piliayo. Ambo wenepo sene bolango olo mondopale kango se memba. Kanu-kinia yunga imbi siku “Imenuele” ningí.” nirimu. I imbimunga ungu-pulumu Pulu Yemo olio-kinia molemo’ .
23238  MAT 1:25  Aku-na-kolo yu bolangomo u naa mepili “Seluna naa peambili.” nirimu. Pe Mariane kango se merimu kinia Josepo yuni yunga imbi sipa “Yesusi” nirimu.
23242  MAT 2:4  Kanu-kinia yuni Juda yombomanga Pulu Yemo popo tondoringi ye awilima pali kinia, Pulu Yemonga ungu-manemanga puluma pilku mane siringi yema pali kinia, “Sukundu waa.” nimbale ono mangilipa pilipa nimbale:Pulu Yemone “Ono nokopa kondomba ye se lipu mundumbu.” nimba, nimba taltorumu ye nokoli Karasimu sena mengemondo niringiye?” nirimu.
23243  MAT 2:5  Onone yundu ninguli: “Kolea Judia disiriki sukundu Betellieme taonona yu menge. Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye ⸤Maikane⸥ pe aku sipa wendo ombámondo u nimba boku torumu akuna molemo kanumu. Yuni nimbale:
23249  MAT 2:11  Ulkana sukundu punguli kangomo kinia anumu Maria kinia moloringilina pungu kanoko lenderingi. Kanokole kangomonga kumbikerena komorongo toko pondoko ma kanokole yu popo toko imbi ambolko paka tondoringi. Paka tondokole ono wale peanga mengo oringima apisiku méle peangama wendo liku yu siringi. Kou-gollo kinia, paura kalolemele kinia muna paa toli paura se kinia, wambola muna paa toli se kinia, aku mélema yu siringi.
23250  MAT 2:12  Kanu-kinia Pulu Yemone ono uru-kaima sipa onondo nimbale: “Ono Erote molemona kelko pu naa pangi, mólo.” nirimu kinia pilkuli ono aulka senga lupa ongole ulkando puringi.
23253  MAT 2:15  ‘Erote kolomba kinia kelepo ulkando pumulú.’ ningu u Isipi anju moloringi. Aku seringimunga Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye ⸤Osia⸥ne ulu se pe wendo ombá u nirimu mele kamu wendo orumu. Akumu i-sipa: Pulu Yemone nimbale: “Nanga kangomondo “Kolea Isipi munduku kelko wendo ou.” nirindu.” nirimu.” nimba kanu ye ⸤Osia⸥ne nirimu kanumu.
23255  MAT 2:17  Aku sipa serimumunga koronga-u Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye Jeremayane ulu se pe wendo ombá u nirimu mele wendo orumu.
23257  MAT 2:19  Pe Erote kolorumu kinia Ye-Awilimunga angello sene Josepo Isipi molopili uru-kaima sipa nimbale:
23260  MAT 2:22  Aku-na-kolo Akellesi yunga lapa Erote kolali sepa ye nokoli kingimu molopa kolea Judia disiriki nokorumu pilipale Josepo yu kanuna kelepa pumbándo pipili kolorumu. Kanu-kinia Pulu Yemone uru-kaima sipa nimbale: “Marena tongenje kene akuna naa pu.” nimba yundu liepi-liepi torumu kinia yu kelepa kolea Gallilli disiriki pumba
23261  MAT 2:23  akuna lierimu Nasarete taonona pumba molorumu-kulu Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siringi yemane ⸤Yesusi-kinia⸥ ulu se pe wendo ombá u niringi mele kamu wendo orumu. Onone ninguli: “Yombomane yu imbi leko “Yu Nasarete taono ye se.” ningí.” niringi kanumu.
23263  MAT 3:2  Pulu Yemo ye nokoli kingimu molomba walemo nondopa wendo ombá sekemo kene ononga ulu-pulu-kiri seringi konopuna pelemoma munduku kelko konopu topele taa.” nirimu.
23264  MAT 3:3  Kanu yemo ⸤u naa molopili paa koronga-u⸥ Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye Aisayane Pulu Yemonga ungu se nimba sipa boku torumu. Kanu ungumu i-sipa: “Kolea ku lielina yombo senga kerena ungu se nimbale: “Awilimu ombá aulkamo seko wamondaa. Yu ombá aulka kangama toko sumbi siee.” nikimu.” nirimu. ⸤Jonone paa pe sembá mele Aisayane u aku sipa nimba panjipa bokuna torumu.⸥
23268  MAT 3:7  Yuni ⸤Juda yombomanga ye awili⸥ Parisima kinia Sadusima kinia awisili no lingíndu oringi kanopale nirimumuni, ono iri topa nimbale: “Kolo topa yomboma sepa kinjeli wambiyemonga waloma, Pulu Yemo mumindili kolomba walemonga nawene “Ono talopa leko paa.” nimu kinia onoPulu Yemone naa sepa kinjepili.’ ningu ‘No liemili.’ ningu okomeleye?
23270  MAT 3:9  “Olio anda-kolepa Eporayamone kalopa liltimu yomboma molemolomonga yombo peangama molemolo.” ningu aku siku ningu naa piliaa. Nane ono nimbu sikiru:Pulu Yemone i koumando “Eporayamone kalopa liltimu yomboma au leangi.” nilkanje kouma Eporayamone kalopa liltimu yomboma molemolá.’ nikiru. Ono Eporayamone kalopa liltimu yomboma molemelemonga unguri naa selemo.
23271  MAT 3:10  “Unju peke tomba lumu Pulu Yemone koronga unju puluna ambolopa ola lipa molemo. Unju mongo peanga naa tomba unjuma yuni peke topale sepena kalomba.
23272  MAT 3:11  Nane ulu-pulu-kirima siye kolko konopu topele tolemele yomboma sika no lindiliu. Aku-na-kolo ye se akilepa ombámo yuniPulu Yemonga⸥ Mini Kake Sélimu kinia sepemo kinia ono lindimba ⸤lingí⸥. I nanga bulkundu akilepa ombá yemo yunga tondolomo paa olandopa, nanga tondolomo paa maniandopa. Na yu-kinia manda mólo. Yombo awilimanga kongono kiri seli kendemande-yombomane sika ononga yombo awilimanga kongono kiri sendengendo kimbu-su wendo lindilimili-na-kolo nanga akilepa ombá yemonga kimbu-su wendo lindimbu kanu kongonomo paa olandopa mele nane sendembo manda naa selka, ⸤na ye paa kiri⸥.
23277  MAT 3:16  Yesusi no lipa pora sipale nona sumbi sipa wendo orumu. Wendo ombá orumu kinia mulúmu kengeya lepa anju yando purumu, Pulu Yemonga Minimu, kera waembono mele, mania omba Yesusi molorumuna pumba kangina ola molorumu kanorumu.
23279  MAT 4:1  Yesusi ⸤no liltimu kinia Pulu Yemonga Minimu yu-kinia omba molopale nirimumuni,⸥ Minimu yuni ‘⸤Kurumanga nokoli⸥ depelemone yu kondi topili.’ nimba Yesusi kolea ku lielina memba purumu.
23281  MAT 4:3  Kanu-kinia kondi toli ⸤kuru Setene⸥ omba yundu nimbale: “Nu Pulu Yemonga Malo liemu i koumaPellawa kaloli au liepili.’ ni.” nirimu.
23282  MAT 4:4  Aku-na-kolo yuni pundu topa nimbale:Pulu Yemonga bokumuni nimbale: ‘Kere-langimane mindi yomboma konde mololi ulu-pulumu naa silimú. Pulu Yemone ungu nilimúma pali pilku liku seko molonge kinia konde mololi ulu-pulumu lingí.’ nimba molemo.” nirimu.
23283  MAT 4:5  Kanu-kinia depelemone Yesusi lipa kolea-awili Jerusalleme, akumundu ‘kolea-awili kake seli’ nílimu, akuna memba pumba Pulu Yemo popo toko kaloringi ulka-tembelena memba, paa ola imuna pumba anjipale nirimumuni,
23284  MAT 4:6  yundu nimbale: “Nu Pulu Yemonga Malo liemu nu lipa tapondomba kene po ningu mania pu.” ⸤nirimu.⸥Pulu Yemonga bokumuni nimbale:Pulu Yemone yunga angellomane ‘Nu ongo nokangi.’ nimbá. Onone nu ‘Kou sene kepe naa topili.’ ningu nu ononga kimane okoko lingí.’ nimba molemo kanumu. Aku sipa nirimu kene pilkuli aku siku sei.” nirimu.
23285  MAT 4:7  Yesusini yundu nimbale:Pulu Yemonga yombomando ungu se pea nimba molemóla. Akumu i-sipa: Pulu Yemo ononga Ye-Awilimuni “Sembó.” nilimú mele ‘Sika nilimúnje molo kolo tolemonje kanamili.’ ningu onone yu manda manjiku naa sangi.’ nimba molemóla kanumu.” nirimu.
23288  MAT 4:10  Kanu-kinia Yesusini yundu nimbale: “Setene, nu anju pa! Pulu Yemonga bokumuni nimbale:Pulu Yemo ononga Ye-Awilimu manjiku popo toko imbi ambolko paka tondoko, yunga kongonoma manjiku sendeko molangi.’ nimba molemo kanumu.” nirimu.
23289  MAT 4:11  Kanu-kinia depelemo Yesusi yu mundupa kelepa yu purumu. Purumu kinia mulu-koleana angelloma ongo Yesusi nokoringi.
23292  MAT 4:14  ⸤Kapeniame taonona pumba molorumumunga⸥ koronga-u Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye Aisayane ulu se pe wendo ombá u nirimu mele kamu wendo orumu. Aisayane nimbale:
23295  MAT 4:17  ⸤Kapeniame omba molorumu⸥ kanu walemonga Yesusini yomboma pulu polopa unguma nimba sipa nimbale:Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa nokomba walemo nondopa wendo ombá sekemo kene ⸤Pulu Yemo yuni nokomba yombomanga talapena sukundu molamili.’ ningu⸥ ulu-pulu-kiri selemelema munduku kelko konopu topele taa.” nirimu.
23296  MAT 4:18  Yesusi nomu Gallilli kelona andopale genungulu talo kanorumu, akutolo Saimono kinia genu Enderutolo oma lili wale se nomuna toko munduku moloringili kanorumu. Pe Saimononga imbi se Pita niringila. Oma liltingili akumu olonga kou-kongono seringili kanumu.
23301  MAT 4:23  Kanu-kinia Yesusi kolea Gallilli disiriki sukundu koleamanga pali andopa, yomboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulkamanga yomboma ungu-mane sipa, Pulu Yemo nondopa ye nokoli kingimu molopa nokomba mele semane peangamo topa sipa, yombo kuru lupa-lupa torumuma kinia kangina ulu awisili serimuma sepa peanga sirimu.
23306  MAT 5:3  “Yombo konopuna koropa pulimú pilielemele yomboma Pulu Yemo ononga ye nokoli kingimu molopa ono nokolemomonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23307  MAT 5:4  “Yombo kola seko konopu kiri pepili molemele yomboma Pulu Yemone “Ono konopu peanga pepa toyombo topili.” nimbámonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23308  MAT 5:5  “Yombo taka leko molko yombo lupama pilku molemele yomboma ma-koleama pali Pulu Yemone ono simba lingímunga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23309  MAT 5:6  Pulu Yemone “Saa.” nilimú ulu sumbi nilima sengendo yakala kolko molemele yomboma manda molongemonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23310  MAT 5:7  “Yombo lupama kondo kololemele yomboma Pulu Yemone kondo kolombamonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23311  MAT 5:8  “Yombo konopu kake sepili molemele yombomane Pulu Yemo kanongemonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23312  MAT 5:9  “‘Yomboma konopu seluna pupili molangi.’ nilimili yomboma Pulu Yemone ‘Ono nanga bolangoma.’ nimbámonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23313  MAT 5:10  Pulu Yemone “Saa.” nilimú ulu sumbi nilima seko molemelemonga yombo lupamane ono mindili silimili ⸤akumunga⸥ Pulu Yemo ononga ye nokoli kingimu molombamonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23315  MAT 5:12  ⸤Yombomane ono aku siku mele selemelemonga⸥ ono mulu-koleana pungí kinia kanuna Pulu Yemone ono méle kalopa kondomba kene konopu paa awili seko siku konopu peanga pepili molayo. Yombomane kiniá ono mindili silimili mele aku siku ono naa molangi koro-u Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siliku andoringi yomboma we-yombomane ono kepe mindili siringila kanumu.” ⸤nirimu.⸥
23320  MAT 5:17  “NanePulu Yemonga ungu-manema ⸤Mosisini⸥ bokuna torumu unguma kinia Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siringi yemane bokuna toringi unguma kinia ‘mania pupili.’ nimbá okomo.’ ningu naa piliangi. Nane ‘Kanu unguma kamu mania pupili.’ nimbú naa okoro. ‘Aku ungumanga ungu-pulu pelemoma kamu wendo opili.’ nimbú okoro.
23321  MAT 5:18  Nane onondo paa sika nikiru: “Mulu matolo u pora naa nipili Pulu Yemonga ungu-manemanga ungu kanga-kolte kepe paa we mania naa pumbá. Ungu-manemanga pali ungu awili kangamanga pali kongonoma u wendo ombá.” nikiru.
23322  MAT 5:19  Akumunga, yombo sene kanu ungu-manemanga ungu-mane kanga se kepe pulua topa, yombo lupama mane sipale Pulua tangi.” nimbá yombomo Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa nokolemo koleana yunga imbi paa mania molomba. Aku-na-kolo yombo sene kanu ungu-manema pilipa lipa sengena panjipa molopa, yombo lupama mane simba yombomo Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa nokolemo koleana yunga imbi paa olandopa molomba.
23323  MAT 5:20  Nane ono nimbu sikiru:Parisima kinia Pulu Yemonga ungu-manemanga puluma pilku mane silimili yema kinia onone ulu sumbi nilima selemele ungumanga olandopa ono we-yombomane naa sengi liemu, Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yombo nokolemo talapena sukundu ono paa naa pungu molonge.” nikiru. ⸤Kanu yemane ungu-manema pilkuli selemele mele lupa. Pulu Yemone kanopa ulu sumbi nilima nimba kanolemo mele lupa.⸥” ⸤nirimu.⸥
23326  MAT 5:23  “Aku siku senge yomboma umbuna menge kene nuniPulu Yemone na kanopa peanga piliepili.’ ningu yunga mélema sepena kaloli polona Pulu Yemo kongi molo kera popo toko kalko sinindu mengo ongole nu genane nu-kinia we mumindili se kolomba pilkuli ninimuni,
23327  MAT 5:24  nu Pulu Yemo kalko sini mélema Pulu Yemo popo toko kaloli polo pundukundu we liepili taltokole kelko anju pungu genando “Konopu seluna pupili sere lepo manda molambili.” ningu pungu ni-punguli, pe kelko ongo nu Pulu Yemo kaloni mélema ongo yu kalko sieni.
23328  MAT 5:25  “Nu kote sendemba sembá yombomo ‘Konopu seluna pupili manda molambili ungu se sambo.’ ninguli welea sani. Aku naa senu liemu nu kote sendemba yombomone nunga kote pilieli yemo molombana memba pumba simbanje. Pe kote pilieli yemone nu ka-ulka nokoli yemo lipa simba, yuni nu ka-ulkana lipa mundumba.
23335  MAT 5:32  Aku-na-kolo nane kiniá ono nimbu sikiru: “Ye puli ambo se ye se kinia wa ulu-kirinale naa sepili yunga yemone yu makoropa “Kamu pu.” nimu liemu ‘Wa ulu-kirinale seli ambomo molopili.’ nimba aku selemo.Pu.” nimba makorolemo ambomo pe ye sene yu limú kinia kanu yemo kepe wa ulu-kirinale selemóla.” nikiru.” ⸤nirimu.⸥
23336  MAT 5:33  “Koro-u ⸤Mosisini⸥ anda-kolepalimando ungu-mane se pea sirimumu ono pilielemele. Kanu ungu-manemo i-sipa: Paa sika sembó.” ningu, ningu panjiku mi lenge ungumu pulua naa tangi. AwilimunduPaa sika sembó.” ningu, ningu panjiku mi lenge mele paa sika aku siku sangi.’ nirimu kanumu.
23337  MAT 5:34  Aku-na-kolo kiniá nane ono nimbu sikiru: “‘Paa sika nikimu.’ ningu piliangi.’ ningu méle awili senga imbi leko paa mi naa leangi. Mulu-koleamo kepe imbi leko mi naa leangi. Aku koleamo Pulu Yemo molopa mélema nokolemo koleamo kene aku naa sangi.” nikiru.
23338  MAT 5:35  Ma-koleamo kepe imbi leko mi naa leangila. Akumu Pulu Yemo yunga kimbu mundulimú polomo kanumu. Jerusalleme kepe imbi naala leangi. Akumu Ye Nokoli Kingi Paa Awilimunga kolea-awilimu kanumu.
23339  MAT 5:36  Nunga pengemo kepe. Akumu nuni penge-indi se ‘Kake sepili.’ moloPombora topili.’ ningu ulu se manda naa sení kene pengemo mangilku imbi leko mi naa leaa.
23347  MAT 5:44  Aku-na-kolo kiniá nane ono nimbu sikiru: “Onone ononga opa-touma konopu mondoko, ono seko kinjilimili yombomaPulu Yemone sepa kondopili.’ ningu Pulu Yemo ononga ningu mawa sendangi.
23349  MAT 5:46  “Ono konopu mondolemele yomboma mindi konopu mondolemele kinia Pulu Yemone kanopa peanga pilimbaye? ⸤Romo gapomano⸥ kou-takisi limili yombo ⸤kirima⸥ kepe anju yando akula selemele kene ⸤ono kanoko kiri pilielemele yomboma pea konopu mondonge kinia peanga⸥.
23353  MAT 6:2  “⸤Ononga mulu-koleana molemo Lapamone aku siku senge yomboma méle naa kalomba⸥ kene onone yombo koropa pulima kondo kolko ‘Lipu tapondamili.’ ningu kou-mone se singíndu ‘Semolo mele yombomane kanangi.’ ningu, ru ningu mélse naa siengi. Topele-mapele toli yemane ‘Na yombomane kape niengi.’ ningu yomboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieli ulkamanga kinia aulkamanga kinia we-yombo awisilini mongone kanangi yombo koropama liku tapondolemele. Aku yemane selemele mele onone aku siku naa sangi. Nane onondo paa sika nimbu sikiru: “Aku selemelemonga ono yombomane kape nilimili unguma ononga méle kalólimu koronga limili.” nikiru.
23356  MAT 6:5  “Ono Pulu Yemo kinia ungu ninguli topele-mapele toli yemane Pulu Yemo kinia ungu nilimili mele aku siku naa saa. Kanu topele-mapele toli yemane ‘Na ye paa peangamo molio mele yombo awisilini mongone kanoko na kape niengi.’ ningu yomboma maku toko Pulu Yemonga ungu pilieli ulkamanga kinia aulkamanga kinia yomboma kanoko molangi konopu siku gilku Pulu Yemo kinia ungu nilimili. Nane onondo paa sika nimbu sikiru: “Aku siku selemelemonga ono ononga méle kalólimu koronga limili kanumu.” nikiru.
23357  MAT 6:6  Aku-sipa na-kolo ono Pulu Yemo kinia ungu ningíndu ononga suluminiana sukundu pungu ulka-kuna pipi sikuli kanu lopi seli koleana ononga ⸤mulu-koleana molemo⸥ Lapa naa kanolemele yemo-kinia ungu niee. ⸤Yu akuna molemo.⸥ Aku senge kinia ononga ⸤mulu-koleana molemo⸥ Lapa lopi seko selemele uluma kanolemomone ono pe méle kalomba.
23358  MAT 6:7  “‘Na Pulu Yemo kinia ungu niembo.’ ninguli Isirele talapemonga ultu molemele yombomane ononga kuruma molo pulu ye kolo tolima kinia ungu ningíndu we ungu awisili nilimili mele aku siku naa sangi. Kanu yombomane ‘Na ungu awisili nimbú kinia pilimba.’ ningu aku siku nilimili kanumu.
23360  MAT 6:9  “Ono Pulu Yemo kinia ungu ningíndu i-siku niengi: “Olionga mulu-koleana moleno Tata, yombomane ‘Nu imbi ola molopa ye kake seli peangamo moleno.’ ningu molangi.
23364  MAT 6:13  Olio ‘Ulu sene kondi topili.’ naa ningu ulu-kirimanga pali ulu-pulumu pelemo ⸤kuru⸥muni ‘olio naa ambolopili.’ ningu yunga kína wendo liyo. ⸤Nu koleama kinia mélemanga pali ye nokoli kingimu molko, tondolo olandopamo nu-kinia pepa, nu imbi paa olandopa molopa nu-kinia pa tondolo sepa pepili alieli molko mindi pulinu kene aku sipa sepili.⸥” ningu aku siku Pulu Yemo kinia ungu niengi.
23375  MAT 6:24  “Yombo sene ye awili talonga kongono lipa sere lepa manda naa sendemba. Ye awili se konopu kiri panjipa, se yakala kolomba. Molo aku naa semu liemu ye awili senga ungu nimbáma paa konopu sipa pilipa lipa kongono nimbáma tondolo mundupa sendepa, se konopu kiri panjipa yunga ungu nimbáma naa pilipa semba. Yombomane Pulu Yemonga kongonomo kinia Kou-Monemonga kongonomo-tolo liku sere leko manda naa sendenge.
23379  MAT 6:28  “Ono pakonge mélemanga konopu awisili nambi semu-na kimbu silimiliye? Pellawa-sindima mana olemo mele ono naa kanolemeleye? Pellawa-sindimane kongono kála seko naa seko, mulu-maminia se seko naa wamolemele-na-kolo pellawa-sindima molemele mele olandopa, ⸤ye nokoli kingi⸥ Sollomono kongono awisili sepale wale paa peangama pakopa au nirimu mele maniandopa.
23381  MAT 6:30  Era sindi tolemoma kiniá-mele molemo, opali-mele poroko sepena kalolemelema Pulu Yemone aku sipa nokopa kondolemo liemu onoPulu Yemone olio manda nokombanje.’ ningu kanga-kolte mindi pilku kuru mondolemele yomboma pakonge mélemanga yuni manda lipa naa tapondombaye? Ono paa sika lipa tapondomba.
23382  MAT 6:31  “⸤Pulu Yemone kerama kinia era sindima kinia aku we-mélema aku sipa nokolemo⸥ kene ono konopu awisili kimbu sikuli ‘Es, kere-langi se sena lipu nomolonje?’ ; molo ‘No sena kolopo nomolonje?’ ; molo ‘Wale-pakoli sena lipu pakomolonje?’ ningu pilku naa molangi.
23383  MAT 6:32  Pulu Yemonga yomboma naa molko ultukundu molemele yombomane aku siku selemele-na-kolo ononga mulu-koleana molemo Lapamone ono yunga yombomanga méle molo tolemoma kanopa molemo.
23384  MAT 6:33  ⸤Ono kere-langi nongemanga kinia mulu-maminia pakongemanga kinia konopu naa kimbu siku,⸥ Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yomboma nokolemo uluma kinia yu kanopa kake selemo kanolemo uluma kinia mélema kinia ‘Kumbi lepo sambo.’ konopu leko molangi. Aku senge kinia yuni we-mélema kepe ono simba.
23386  MAT 7:1  ⸤Yesusini ungu mare nimba molopale ungu mare pea nimbale:⸥ “Onone anju yomboma ⸤selemele uluma⸥ apurungí kinia aku sipa Pulu Yemone⸥ ono selemele mele yando apurumbala. Onone anju yombomane selemele mele apuruku kanokole “Seko kinjikimili. Sekemele mele Pulu Yemone kanopa kiri piliepili.” ningí melePulu Yemone⸥ aku sipa ono apurumba. Aku sembá kene ‘⸤Pulu Yemone⸥ olio ungu selemoloma naa apuropili.’ ningu onone yomboma selemele unguma naa apurangila.
23391  MAT 7:6  “‘Pulu Yemonga’ nilimili mélema liku owáma naa sieme. Nombale pe topele topa ono nombanje kene aku naa sangi. Ononga méle peangama kongima gilingína toko naa mundangi. Kimbuni kulungínje kene aku naa sangi.” ⸤nirimu.⸥
23396  MAT 7:11  Pe ono konopu kiri pepili molemele yombomane aku siku ononga bolangoma méle peangama silimili liemu ononga Lapa mulu-koleana molemomone “Mélema si.” ningu mawa senge yomboma méle peangama paa olandopa naa simbaye?Paa simbamo.⸥
23397  MAT 7:12  Akumunga, ‘Yombomane nu-kinia sangi.’ konopu leno mele nuni anju yomboma aku siku sani. ‘Aku sangi.’ nikinu ulumuni Mosisini Pulu Yemonga ungu-mane sirimu bokuna torumumanga pulumu kinia, Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siringi yemane bokuna toringi ungumanga pulumu kinia, lipa sere lepa nilimú kene aku siku anju yando yomboma-kinia seko kondangi.” ⸤nirimu.⸥
23400  MAT 7:15  Pulu Yemone ungu-umbu tondombama naa pilku we kolo toko yando ningu singí yema onge kene kanoko kondoko molaa. Kongi sipisipi paa taka leko molemele mele aku siku kanu yomboma ongo molonge-na-kolo owá-palakoma paa gelene kolkole ‘Mélse topo namili.’ ningu andoko molemele mele aku siku kanu yombomane ‘Ono mindili nangi. Ono sepo kinjamili.’ ningu molemele.
23401  MAT 7:16  Kanu kolo toli yomboma ongo ulu sengema kanokole, ‘Ono sika kolo tolima.’ ningu kanonge. ‘Amu namili.’ ningu takeme manda olko toko nolemoláye? Molo ‘Ipono se namili.’ ningu silipu manda akuku nolemoláye? Paa mólo. ‘Amu lupa, takeme lupala; ipono lupa, silipu lupala.’ ningu kanolemele. ⸤Aku siku mele Pulu Yemone sika ungu-umbu tondolima pilku yomboma sika ningu silimili mele lupa, Pulu Yemone ungu-umbu naa tondolima yomboma kolo toko ningu silimili mele lupala ningu kanonge.⸥ Unjuma mongo tolemo kinia kanokole ‘Ima nomolo lémo. Ima naa nomolo lémo.’ ningu kanoko imbi silimili kanumu.
23406  MAT 7:21  “‘Yombomane nando ‘Ye-Awilimu.’ nilimili yomboma pali Pulu Yemone nokolemo mulu-koleana sukundu pungí.’ ningu naa piliayo. Tata mulu-koleana molemomonga unguma pilku liku senge yomboma mindi akuna pungí.
23408  MAT 7:23  Aku-na-kolo aku siku ningí kinia nane onondo nimbuli: “Na ononga imbima paa naa pilipu ono kanopo imbi naa siliu. Ono Pulu Yemonga ungumu naa pilku liku seringi kene nanga kumbikerena naa ongo anju paa.” nimbú.
23410  MAT 7:25  Pe lo topa no topa poporome topale ulkamo paa topa kalambili simba serimu-na-kolo ulka-simumu kou-polona gilierimu-kulu topa sikise naa sikisipa ingi nimba we gilierimu. Nanga unguma pilku liku selemele yomboma ono kanu yemo mele molemele.
23412  MAT 7:27  Pe lo topa no topa poporome topale ulka kanumu topa kalambili sipa paa bulu-balu sirimu. Nanga unguma naa pilku liku senge yomboma ono kanu yemo mele molemele.” nirimu.
23414  MAT 7:29  Pulu Yemonga ungu-manemanga puluma pilku ono mane siringi yemane we mane siringi mele Yesusini aku sipa mane naa sirimu. Namba lierimu yemane pipili naa kolko tondolo munduku mane siringi mele aku sipa mane sirimu-kulu pilkuli ono mini-wale mundoringi.
23418  MAT 8:4  Kanu-kinia Yesusini yundu kelepa nimbale: “Nuni ya ulu sekeromo yombo selurindu kepe paa naa ni. Sumbi siku pungu Pulu Yemo popo tondoli yemo nunga kangimu liku ora siku, ‘Na kelepo kangi peanga liepili molkoro kene.’ ningu Mosisini “Sei.” nimba panjerimu mele pilku liku seninduPulu Yemo popo toko kalko sie.” nirimu mélemo liku Pulu Yemo popo tondoli yemondo “Kalondou.” ningu yu sieni. Pe yombomane nu kanokole ‘Yu sika kangi peanga liepili molemo.’ ningu piliangi kene nikiru mele iseli-u se-pu.” nirimu. ⸤“Aku siku sení kinia yombomane nu kanoko kiri naa pilingí, nu kelko we-yomboma molemelena manda seluna pungu moloni.” nirimu.⸥
23422  MAT 8:8  ⸤Aku nirimu kinia pilipale⸥ ami-ye wane anderete nokorumu yemone yundu pundu topa nimbale: “Ye-Awilimu, na ye kirimu mele molio, nu nanga ulkana oni kinia manda naa sembá. Na ye sene kepe nokopa molemo, yunga ungumu pilipu lipu selio. Nane kepe ami-ye mare nokopo molio. Kanu yemanga sendoPu.” niliu kinia yu pulimú. Molo sendo “Ou.” niliu kinia yu olemo. Molo nanga kongono sendeli kendemande-yombo sendo “I-siku sei.” niliu kinia yu aku sipa selemo kanumu. Aku sipala, nuni ungu se we nini kinia nanga kendemande-yemo konde pumbá kene nuni we ni.” nirimu.
23425  MAT 8:11  Nane onondo paa sika nimbu sikirumu: “Ena mundi olemo koleamanga kinia ena pulimú koleamanga kinia yombo awisili wendo ongo Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa nokolemo mulu-koleana sukundu Eporayamo kinia Aisake kinia Jekopo kinia pea ongo kere-langi nongo molonge.
23426  MAT 8:12  Aku-na-kolo Pulu Yemone ‘yunga yomboma’ nimba taltorumu ⸤Isirele⸥ yomboma yu nokopa molemo koleana pungu molemolá yomboma yuni topa makoropa simbulu tolina mundumba. Kanuna paa mindili nongole kola seko pereko molonge.” nikiru.” nirimu.
23428  MAT 8:14  ⸤Kanu-kinia⸥ Yesusi Pitanga ulkana sukundu pumbale Pitanga kolepa-ambomo kuru topa kangi norumu-kulu aniembo lierimu kanopale,
23430  MAT 8:16  Pe kolea ipu lemba serimu kinia konopuna kuru molorumu yombo awisili Yesusi molorumuna mengo oringi kinia yuni kurumando “Ongo wendo paa.” nirimu kinia ongo wendo puringi. Kuru torumu yomboma pali sepa peanga sirimula.