Wildebeest analysis examples for:   ubu-ubu-andelale   ú    February 11, 2023 at 19:50    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23251  MAT 2:13  Kanu-kinia pilipa kondoli peli yema kelko puringi kinia Ye-Awilimunga angello sene Josepo uru-kaima sipa nimbale: “Ye nokoli kingi Erotene nondopa yunga ami-yemando “Kangomo koroko toko kondo-paa!” nimbá kene nu ola molkole kangomo kinia anumu kinia liku mengo kolea Isipindu kowa pungu molo-payo. Ne anju molkole ningímuni, pe nane “Kelko yando waa.” nimbú kinia wangi. U mólo.” nirimu.
23253  MAT 2:15  ‘Erote kolomba kinia kelepo ulkando pumulú.’ ningu u Isipi anju moloringi. Aku seringimunga Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye ⸤Osia⸥ne ulu se pe wendo ombá u nirimu mele kamu wendo orumu. Akumu i-sipa: “Pulu Yemone nimbale: “Nanga kangomondo “Kolea Isipi munduku kelko wendo ou.” nirindu.” nirimu.” nimba kanu ye ⸤Osia⸥ne nirimu kanumu.
23273  MAT 3:12  “Yuni yunga rasi-witi apuroli apulu-pokomo ambolopale yunga rasi-witi mongoma kinia rasi-witi kiluma kinia apurumbando molemo. Yunga rasi-witi apuroli polomo sepa wamombando rasi-witi pali ‘wendo liembo.’ nimba apurupale mongoma lipa rasi-witi taltolemo mingina ‘Liepili.’ nimba taltombando mingi topa, pe kiluma lipa maku topa sepe naa kumbulupa nomba pepa mindi pulimúna kalomba.” nirimu.
23277  MAT 3:16  Yesusi no lipa pora sipale nona sumbi sipa wendo orumu. Wendo ombá orumu kinia mulúmu kengeya lepa anju yando purumu, Pulu Yemonga Minimu, kera waembono mele, mania omba Yesusi molorumuna pumba kangina ola molorumu kanorumu.
23282  MAT 4:4  Aku-na-kolo yuni pundu topa nimbale: “Pulu Yemonga bokumuni nimbale: ‘Kere-langimane mindi yomboma konde mololi ulu-pulumu naa silimú. Pulu Yemone ungu nilimúma pali pilku liku seko molonge kinia konde mololi ulu-pulumu lingí.’ nimba molemo.” nirimu.
23285  MAT 4:7  Yesusini yundu nimbale: “Pulu Yemonga yombomando ungu se pea nimba molemóla. Akumu i-sipa: ‘Pulu Yemo ononga Ye-Awilimuni “Sembó.” nilimú mele ‘Sika nilimúnje molo kolo tolemonje kanamili.’ ningu onone yu manda manjiku naa sangi.’ nimba molemóla kanumu.” nirimu.
23287  MAT 4:9  yundu nimbale: “Nu nanga kumbikerena komorongo toko pondoko mania molko na popo toko nanga imbi ambolko paka tondonu liemu i nu kanokono ma-koleana lemó mélema pali nu simbú.” nirimu.
23293  MAT 4:15  “Sepullanone kalopa liltimu yomboma pelemele koleamo kinia, Napatallaini kalopa liltimu yomboma pelemele koleamo kinia, nomuna pulimú aulkamo no Jodane nekendo lemó koleamo kinia, kolea Gallilli wikindu yombo-lupa awisili molemele koleamo kinia, aku koleamanga molemele yomboma ⸤paa simbulu tolina molemele⸥.
23306  MAT 5:3  “Yombo konopuna koropa pulimú pilielemele yomboma Pulu Yemo ononga ye nokoli kingimu molopa ono nokolemomonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23307  MAT 5:4  “Yombo kola seko konopu kiri pepili molemele yomboma Pulu Yemone “Ono konopu peanga pepa toyombo topili.” nimbámonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23308  MAT 5:5  “Yombo taka leko molko yombo lupama pilku molemele yomboma ma-koleama pali Pulu Yemone ono simba lingímunga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23309  MAT 5:6  “Pulu Yemone “Saa.” nilimú ulu sumbi nilima sengendo yakala kolko molemele yomboma manda molongemonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23310  MAT 5:7  “Yombo lupama kondo kololemele yomboma Pulu Yemone kondo kolombamonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23311  MAT 5:8  “Yombo konopu kake sepili molemele yombomane Pulu Yemo kanongemonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23312  MAT 5:9  “‘Yomboma konopu seluna pupili molangi.’ nilimili yomboma Pulu Yemone ‘Ono nanga bolangoma.’ nimbámonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23313  MAT 5:10  “Pulu Yemone “Saa.” nilimú ulu sumbi nilima seko molemelemonga yombo lupamane ono mindili silimili ⸤akumunga⸥ Pulu Yemo ononga ye nokoli kingimu molombamonga ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23314  MAT 5:11  “Na pilku molemele yomboma, ono nanga yomboma molemelemonga we-yombomane ono ungu-taka tondoko mindili siku, ungu kiri lupa lupama ononga bulkundu kolo toko nindingí kinia ono “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23320  MAT 5:17  “Nane ‘Pulu Yemonga ungu-manema ⸤Mosisini⸥ bokuna torumu unguma kinia Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siringi yemane bokuna toringi unguma kinia ‘mania pupili.’ nimbá okomo.’ ningu naa piliangi. Nane ‘Kanu unguma kamu mania pupili.’ nimbú naa okoro. ‘Aku ungumanga ungu-pulu pelemoma kamu wendo opili.’ nimbú okoro.
23325  MAT 5:22  Aku-na-kolo kiniá nane ono kanu ungu-manemonga ungu-pulumu i nimbu simbú sekero: “Yombo sene yunga genu kinia mumindili kolomba yombomo ⸤willisi-⸥kotena liku anjiku “Yu pundu topili.” ningu umbuna singí.” nikiru. Yombo sene yunga genundu ungu-taka tondopa “Nu kamakoye?” nimbá yombomo poropinjili-kotena mengo pungu kote sendenge. Yombo sene yombo sendo “Nu paa kongi mele aroma tolimu!” nimbá yombomo sepe-koleana pumbá.
23335  MAT 5:32  Aku-na-kolo nane kiniá ono nimbu sikiru: “Ye puli ambo se ye se kinia wa ulu-kirinale naa sepili yunga yemone yu makoropa “Kamu pu.” nimu liemu ‘Wa ulu-kirinale seli ambomo molopili.’ nimba aku selemo. “Pu.” nimba makorolemo ambomo pe ye sene yu limú kinia kanu yemo kepe wa ulu-kirinale selemóla.” nikiru.” ⸤nirimu.⸥
23338  MAT 5:35  Ma-koleamo kepe imbi leko mi naa leangila. Akumu Pulu Yemo yunga kimbu mundulimú polomo kanumu. Jerusalleme kepe imbi naala leangi. Akumu Ye Nokoli Kingi Paa Awilimunga kolea-awilimu kanumu.
23341  MAT 5:38  “⸤U Mosisini⸥ ungu-mane se sirimumu ono pilielemele. Kanu ungu-manemo i-sipa: “Yombo sene yombo senga mongomo topa akundumba kinia yunga mongomo toko akundangila. Yombo sene yombo senga ungúmu topa langondomba kinia yunga ungúmu toko langondangila.” nirimu kanumu.
23348  MAT 5:45  Ononga ‘Lapa mulu-koleana molemomonga bolangoma molamili.’ ningu aku siku sangi.” nikiru. Yuni yombo kiri peangama molemelena ‘Ena topili.’ nilimú. Yombo ulu sumbi nilima selemele yomboma kepe yombo ulu sumbi nilima naa selemele yomboma kepe ononga pea pali ‘Lo topili.’ nilimúla.
23358  MAT 6:7  “‘Na Pulu Yemo kinia ungu niembo.’ ninguli Isirele talapemonga ultu molemele yombomane ononga kuruma molo pulu ye kolo tolima kinia ungu ningíndu we ungu awisili nilimili mele aku siku naa sangi. Kanu yombomane ‘Na ungu awisili nimbú kinia pilimba.’ ningu aku siku nilimili kanumu.
23371  MAT 6:20  Aku naa sekole mulu-koleana mélema urolo naa topa koka molo lurinia mélsene omba sepa naa kinjipa, wa lili yema ongo wa naa limili kene ono mulu-koleana ⸤pe pungímunga⸥ ‘méle kande-kande pe limulúma u liepili.’ ningu ya ma-koleana ulu peangama seko molangi.
23373  MAT 6:22  “Nunga mongomo nunga kangimunga sepe-llame melemo. Aku kene nunga mongo peanga gilimú kinia nu kangi pali pa sepili moleno kinia nu molko kondoleno.
23377  MAT 6:26  Kerama kaname. Kere-langi se panjikuli nou lemó kinia liku mengo ulkando pungu taltoko naa nolemele-na-kolo ono yombomanga mulu-koleana molemo Lapamone kerama kere-langi silimú. Kerama we mele ono yomboma olandopamonga yuni ono naa nokombaye?
23397  MAT 7:12  Akumunga, ‘Yombomane nu-kinia sangi.’ konopu leno mele nuni anju yomboma aku siku sani. ‘Aku sangi.’ nikinu ulumuni Mosisini Pulu Yemonga ungu-mane sirimu bokuna torumumanga pulumu kinia, Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siringi yemane bokuna toringi ungumanga pulumu kinia, lipa sere lepa nilimú kene aku siku anju yando yomboma-kinia seko kondangi.” ⸤nirimu.⸥
23398  MAT 7:13  “Ono pala kere-pingiya kangamonga paa pangi. Kolea kirina pulimú kere-pingiyamo paa awilimu, akuna pulimú aulkamo paa anju yando pumba paa pará lemó akuna yombo awisili kala naa seko we pulimili.
23399  MAT 7:14  Aku-na-kolo alieli konde molopa kondopa mindi puli koleana pulimú kere-pingiyamo paa kanga, yunga aulkamo paa sengepea seli kangamo lemó-kolo yomboma akuna pungíndu kala selemelemonga yombo selu selu ningu mindi aku aulkamo kanokole pulimili. Aku selemele kene ono kanu kere-pingiya kangamonga pangi.” ⸤nirimu.⸥
23408  MAT 7:23  Aku-na-kolo aku siku ningí kinia nane onondo nimbuli: “Na ononga imbima paa naa pilipu ono kanopo imbi naa siliu. Ono Pulu Yemonga ungumu naa pilku liku seringi kene nanga kumbikerena naa ongo anju paa.” nimbú.
23422  MAT 8:8  ⸤Aku nirimu kinia pilipale⸥ ami-ye wane anderete nokorumu yemone yundu pundu topa nimbale: “Ye-Awilimu, na ye kirimu mele molio, nu nanga ulkana oni kinia manda naa sembá. Na ye sene kepe nokopa molemo, yunga ungumu pilipu lipu selio. Nane kepe ami-ye mare nokopo molio. Kanu yemanga sendo “Pu.” niliu kinia yu pulimú. Molo sendo “Ou.” niliu kinia yu olemo. Molo nanga kongono sendeli kendemande-yombo sendo “I-siku sei.” niliu kinia yu aku sipa selemo kanumu. Aku sipala, nuni ungu se we nini kinia nanga kendemande-yemo konde pumbá kene nuni we ni.” nirimu.
23425  MAT 8:11  Nane onondo paa sika nimbu sikirumu: “Ena mundi olemo koleamanga kinia ena pulimú koleamanga kinia yombo awisili wendo ongo Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa nokolemo mulu-koleana sukundu Eporayamo kinia Aisake kinia Jekopo kinia pea ongo kere-langi nongo molonge.
23453  MAT 9:5  I yemondo “Nunga ulu-pulu-kirima mania pupili, siye kolkoro.” nimbú kinia ono ulu se naa kanokole ‘Pe nilse nikimu.’ konopu lengeye? Molo “Ola gilku nunga kunungumu liku mengo kimbu-kongono seko andou.” nimbú kinia yu ola gilimbane naa gilimbanje mona lemba manda kanokole ‘Aku sipa kála sepa nikimunje?’ konopu lengeye?
23461  MAT 9:13  Nane “Yombo sumbi nilima na molombona wangi.” nimbúndu ma-koleana naa orundu. ‘Ulu-pulu-kiri seli yomboma na molombona wangi.’ nimbúndu orundu. Ulu-pulu-kiri seli yomboma lipu tapondombondo orundu kene ono pungu Pulu Yemonga bokuna molemo ungu senga pulumu pungu pili-payo. Pulu Yemone nimbale: “‘Na mélema popo toko kalko siengi.’ nimbu pilipu naa molio. ‘Ono yombo lupama konopu mondoko kondo kolangi.’ nimbu pilipu mindi molio.” nirimu kanumu.” nimba Yesusini nirimu.
23464  MAT 9:16  “Mulu-maminia u se sungu nilimú kinia olione mulu-maminia paa konde senga se kopisipu lipu, sungu nilimúmunga naa topo tandolemolo kanumu. Yombo sene aku sipa topa tandolkanje kanu mulu-maminiamo nona panjilka kinia mulu-maminia konde kopiselimu kanga lepa lli nimbale mulu-maminia umu kelepa kamu awili sepa sungu nilka.
23465  MAT 9:17  “Kongi-meme kangimuni seli mingi-u senga no-waene konde naala kololemolo kanumu. Yombo sene mingi-u senga no-waene konde se kolkanje kanu no-waenemo mingina sukundu pepale pe akolka kinia kanu mingi-umu naa akopa sungu nilka. Kanu-kinia nomo kepe mingimu kepe kamu kiri lelka. Akumunga no-waene konde kongi-meme kangimuni seli mingi kondena mindi kololemolo kanumu. ⸤Pe nomo akolemo kinia kangimuni seli mingi kondemo anju yando pumba sungu naa nilimúmunga⸥ nomo kinia mingi kondemo pea manda lemó.” nirimu.
23505  MAT 10:19  Aku-sipa na-kolo ono ka siku kote sendenge kinia ‘Kotena nambolka unguri nimulúnje? Olio ungu se mangilku pilingí kinia nambolka unguri pundu topo nimulúnje?’ ningu mini-wale naa mundangi. Aku senge enamonga ono ungu ningí mele pilingí.
23511  MAT 10:25  Lombili pumba unguma pilielemo yombomo kinia yunga ungu-mane silimú yemo kinia selu-siku molembele akumu manda. Kendemande yombomo kinia yunga nokoli yemo kinia selu-siku molembele akumu mandala. Ulka pulu yemonga ungu naa pilielemele yombomane yu-kinia mumindili kolko iri tongendo ⸤kurumanga nokoli Setenenga imbi manda manjiku⸥ “Yu Belsipuli” ningu imbi lemele kanumu. Pe kiniá ulka pulu yemondo aku siku níngi liemu yunga ulkana pelemele yombomando pali paa awili seko olandopa ungu kirima ningíla.
23515  MAT 10:29  “Kera kaltendepele paa kangamo molemo, topo toko lingíndu kera talo pea kou mongo selu mele mindi pulimú kanumu. Aku-na-kolo se kolopa we mania naa pulimú. Kanu kerama na lombili andoli yombomanga ⸤mulu-koleana molemo⸥ Lapamone kanolemo.
23517  MAT 10:31  Ononga ⸤mulu-koleana molemo⸥ Lapamone aku sipa ono molemele mele kanopa mololepa pulimú kene ⸤ ‘Yombomane olio seko kinjingí.’ ningu⸥ pipili naa kolayo. Kera kaltendepele yu kou paa koltalo mele pulimú-na-kolo kanu keramo Pulu Yemone kanopa molemo. Ono yomboma paa olandopa awilima kanopale ono paa nokopa kondopa molomba.
23518  MAT 10:32  “Yombo sene yombomanga kumbikerena ola gilipale “Na Yesusinga yombomo molio.” nimbá kinia nane Tata mulu-koleana molemomonga kumbikerena ola gilipuli “Aku yombomo nanga yombomo.” nimbúla.
23519  MAT 10:33  Aku-na-kolo yombomanga kumbikerena “Yesusi yu nawe? Yu na naa pilkiru.” aku sipa nimbá yombomo yu nane Tata mulu-koleana molemomonga kumbikerena “Aku yombomo yu nawe? Yu na naa pilkirula.” nimbú.
23520  MAT 10:34  “‘Ya mana-yomboma opa naa seko seluna konopu seluna pupili molangi.’ nimbu orundu.’ konopu naa leangi. Ono yomboma ‘Taka leko molko konopu seluna pupili molangi.’ nimbúndu naa orundu. ‘Mumindili kolko opa sangi.’ nimbúndu orundu.
23521  MAT 10:35  ‘Yombomane sangi.’ nimbúndu orundu mele i-sipa: “Ye sene yunga lapa kinia opa sepili, lemenu sene yunga anumu kinia opa sepili, malo senga menuni yunga bamu kinia opa sepili. Ulka seluna pelemele yomboma opa-tou molonge.” ‘Aku sangi.’ nimbúndu orundu.
23523  MAT 10:37  “Yombo sene na olandopa konopu naa mondopa, yunga lapa molo anumu olandopa konopu mondomba yombomo ‘Nanga yombo molopili.’ nimbúmu manda naa sembá. Yombo sene na olandopa konopu naa mondopa, yunga malo molo lemenu olandopa konopu mondomba yombomo ‘Nanga yombo molopili.’ nimbúmu manda naa sembá.
23524  MAT 10:38  Yombo sene ‘Yu lombili pambo.’ nimbale yomboma unju-perana gilku mindili nongo kololemele mele yuni unju-pera mele gomo lembando ‘Na yu lombili pumbúndu mindili nondu liemu peangala; kolondu liemu peangala.’ naa nimu liemu ‘Nanga yombo molopili.’ nimbúmu manda naa sembá.
23526  MAT 10:40  “Ono kolea senga pungí kinia yombo sene ‘Pea molamili waa.’ nimba lipa tapondolemo yombomone na pea aku sipa lipa tapondolemóla. Na ‘Pea molambili ou.’ nilimú yombomone na “Ma-koleana pu.” nimba lipa mundorumu yemo ‘Pea molambili ou.’ nilimúla.
23527  MAT 10:41  Yombo sene Pulu Yemone ungu-umbu tondolemoma pilipa yomboma nimba silimú yombo se olemo kinia ‘Yu Pulu Yemone ungu-umbu tondolemoma pilipa yomboma nimba silimú yombo se kene’ nimba pilipale “Pea molambili ou.” nimba lipa tapondolemo yombomo Pulu Yemone yunga ungumu nimba silimú yombomo méle kalomba mele kanu lipa tapondolemo yombomo kepe selu-sipa-mele kalombala. Yombo sene Pulu Yemonga ungumu pilipa lipa konopu sumbi nipili molemo yombo se olemo kinia ‘Yu Pulu Yemonga ungumu pilipa lipa konopu sumbi nipili molemo yombo se kene.’ nimba pilipale ‘Pea molambili ou.’ nimba lipa tapondolemo yombomo ⸤Pulu Yemone⸥ kanu yombo sumbi nili se méle kalomba kinia yu lipa tapondolemo yombomo kepe selu-sipa-mele kalombala.
23534  MAT 11:6  Na kanokole ‘Yu sika kanu yemo molemo.’ ningu kuru mondokole, kelko konopu talo naa panjiku molonge yomboma ono Pulu Yemone “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.” nirimu.
23540  MAT 11:12  Jono u mana naa omba molopili ungu-manema pelemo boku Mosisini torumuma kinia, Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siku bokuna toringi bokuma kinia, aku bokumane Pulu Yemonga unguma ningu siku, Jono kinia Pulu Yemone “Ono nokomba ye nokoli se lipu mundumbu.” nimba, nimba panjerimu yemo kinia ongele mele unguma niringi. Aku-na-kolo Jono orumu kinia yandopa Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yomboma nokolemo ulumu paa tondolo mundupa wendo omba yunga opa-touma topa mania mundulimúla; ye enge nilimane aku ulumu ambolongendo tondolo munduku ta ningu lingí sekemelela.
23542  MAT 11:14  Ungu se nimbú sekeromo pilielemolo konopu lingí liemu piliangi. Pulu Yemonga bokuna “⸤Pulu Yemone ungu-umbu tondolemoma pilipa yomboma nimba simba ye⸥ Illainja ombá.” nirimu ye kanumu Jonondo nirimu.
23543  MAT 11:15  I nikiru mele komu gilimú yombomane paa mimi siku piliaa!” ⸤nirimu.⸥
23544  MAT 11:16  “Kiniá mana molemele yomboma nambolka mélse ono manda manjipu manda nimbúnje? ⸤Ono molemele mele i-sipu nimbu siembo:⸥ Ono yomboma maku tolemele koleana bolangoma pepe pereko molemele mele. Kanu bolangomanga marene ne anju molemele bolango mare ⸤pea pepe pereko molonge aulka se koroko kelkole⸥ onondo mangilku ninguli:
23554  MAT 11:26  Sika, Tata, nuni ‘aku sipa wendo ombá kinia konopu simbú.’ ningu aku siku serinumunga ⸤aku sipa wendo okomo⸥.” ⸤nirimu.⸥
23555  MAT 11:27  ⸤Pulu Yemondo aku sipa nimbale kelepa yombo moloringimando nimbale:⸥ “Mélema pali Tatane na sirimu. Yombo sene Malo paa sika molemo mele pilipa kanopa imbi silimú yombo se mólo; Lapane mindi yu kanopa imbi silimú. Yombo sene Lapa paa sika molemo mele pilipa kanopa imbi silimú yombo se mólo. Malone mindi kanopa imbi silimú; Malone ‘Lapa lipu ora siembo.’ nimbá yomboma ono Lapa kanoko imbi singíla.
23556  MAT 11:28  “Ono kongono mindili siku selemele yomboma kinia, konopuna umbuna selemo yomboma kinia, na moliona wayo. Onge kinia na pea konopu seluna pumbámonga nane ‘Konopu pe nipili koro molaa.’ nimbú.
23565  MAT 12:7  ⸤Pulu Yemone nirimu ungu se yunga bokuna molemo mele i-sipa:⸥ “Onone yomboma kondo kololemele kinia kanopo peanga pilielio. Na popo toko kongima kalolemele akumu unguri mólo.” nilimú, akumunga ungu-pulumu ono Parisi yemane pilielemolánje i ye ulu seko naa kinjikimili yema “Seko kinjikimili.” naa nilimolá.
23568  MAT 12:10  Kanu ulkana ye se molorumu, yunga ki se kamu kolopa kukorumu. Kanu-kinia akuna moloringi ye marene ‘Yesusini sepa kinjimba kinia kote sendamili.’ ningu yu mangilku pilku ninguli: “Koro molemolo wale Sambate-kinia yombo kuru tolemoma sepo peanga simulú kinia manda molo aku semulu liemu Pulu Yemonga ungu-manemo pulua tomoloye?”
23578  MAT 12:20  Kamaye enge naa nilimú se elke naa topa, sepe-llame mimi sipa naa nolemo kinia kamu topa naa kumundumba. ‘Pulu Yemone yomboma kamu sumbi sipa nokomba walemo kamu wendo opili.’ nimba yu aku sipa naa sepa taka lepa molomba.
23582  MAT 12:24  Aku-sipa na-kolo aku niringi ungumu pilkuli Parisi yemane ninguli: “Mólo. Kurumanga nokoli Belsipuli mindi i ye Yesusinga konopuna molopale yu tondolo silimú-na yuni kuruma topa makorolemo.” niringi.
23583  MAT 12:25  Onone aku siku konopuni pilieringi mele Yesusini pilipale ⸤ ‘Yesusi ‘Setene-kinia opa-tou moloringimunga Setenene yu naa lipa tapondolka.’ ningu paa piliangi.’ nimba⸥ onondo nimbale: “Yombo talape se konopu seluna naa pupili molko suku-singina ówa panjiku ono onono opa seko lupa lupa molemele kinia kanu talapemo pora nilimú. ⸤Molo⸥ kolea senga yomboma molo ulka seluna pelemele yomboma konopu seluna pupili naa molko ono onono opa selemele kinia kanu yombo talapemo sungu siku yu-mele-mele molemele.
23585  MAT 12:27  “Ungu se piliangila. Nane Belsipulinga tondolomone kuruma makorolio liemu ononga yemane nawenga tondolomone kuruma makorolemeleye? Akumunga, ⸤ononga ye kuruma makorolemele yemane ‘Pulu Yemone olio tondolo silimú-na olione kuruma makorolemolo.’ ningu pilielemele-na⸥ onone nando i nikimili unguma kanu yemane pilku apurukuli “Ono kolo tokomele.” ningí.
23586  MAT 12:28  Aku-sipa na-kolo sika Pulu Yemonga Minimuni na tondolo silimú-na nane kuruma makorolio liemu Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yomboma nokomba walemo ono molemelena koronga wendo omu.” ⸤nirimu.⸥
23587  MAT 12:29  “Ungu se pea i-sipa: Ye enge nili sene yunga ulkamo nokopa kondolemo kinia ye sene we manda sukundu omba mélema wa lipa memba pulimúye? Akumu manda mólo. U wa noli yemone ye enge nílimunga kimbu kima ka topale yunga ulkana manda omba mélema wa limú kanumu.
23588  MAT 12:30  “Na naa lipa tapondolemo yombomone na-kinia opa-tou molemo. Yombo sene na lipa tapondopa ⸤kongi sipisipima⸥ sukundu naa limú yombomone ⸤kongi sipisipima⸥ topa bulu-balu silimú.
23589  MAT 12:31  Akumunga, nane onondo nikiru: “Yombo sene ulu-pulu-kirima sepa, ungu-taka tondopa nimba kinjilimú uluma Pulu Yemone manda ‘Mania pupili.’ nimba siye kolomba. Aku-sipa na-kolo yombo sene Pulu Yemonga Minimu nimba kinjipa ungu-taka tondopa yunga imbimu marake mele semba uluma Pulu Yemone ‘Mania naa pupili.’ nimba siye naa kolomba.” nikiru.
23590  MAT 12:32  Mania Omba Mana-Ye Au Lierimu Yemo ungu-taka tondopa ungu nimba kinjilimú yombomo aku sipa ulu-kiri selemoma Pulu Yemone ‘Mania pupili.’ nimba siye kolomba. Aku-sipa na-kolo Mini Kake Sélimu⸤ni ulu se selemo kinia⸥ yombo sene ungu-taka tondopa, opa sepa sipa ⸤ “Yuni naa sekemo. Kurumanga nokoli Setenene yu lipa tapondolemo-na aku selemo.” ⸥ nilimú yombomo aku sipa ulu-kiri selemomo kiniá kepe mulu ma pora nimbá wale kinia kepe ‘Mania naa pupili.’ nimba paa siye naa kolomba.
23592  MAT 12:34  Ono Parisi yema, kolo topa yomboma sepa kinjeli wambiyemonga waloma, ono ye kiri molemelemane nambi seko ungu peangama manda ningíye? Yombo se yunga konopuna pelemo unguma mindi kerena nilimú akumunga ono ye kirimane nambi seko ungu peangama manda ningíye?
23597  MAT 12:39  Yesusini pundu topa nimbale: “Kiniá mana molemele yomboma kiri mindi molemele. Ono seko kinjiku Pulu Yemo pilku mokoli selemele yombomane “Pulu Yemone mindi ulu-tondoloma manda selemo mele kanamili sei.” ningu na mawa selemele. Aku-na-kolo ⸤Pulu Yemone na lipa mundorumu-na ombo molkoro. Yu-kinia kopu sepo kongono selembolo mele lipa ora simba ulu-⸥tondolo se wendo naa ombá. Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye Jona-kinia wendo orumu ulu akumuni mindi lipa ora silimú manda kanonge.
23600  MAT 12:42  “U olio Isirele yombomanga ye nokoli kingi Sollomono yu ye paa tondolo se molopa, yu ungu lupa lupama pilipa kondolimu pepili molorumu mele kolea Sipa nokorumu ambo nokoli kuwinimu pilipale, Sollomonone ungu peangama mindi nirimu mele pilimbando yu kolea suluna molopale ⸤Sollomono molorumuna⸥ wale awisili aulkana pelepa orumu. Aku sipa serimumunga, ye nokoli Sollomononga olandopa ya molemo yemone nilimú ungumu kiniá mana molemele yombomane naa pilku, mokoli selemelemonga kote walemo wendo ombá kinia kolea Sipa ambo nokoli kuwinimuni nimbale: “Nane Sollomonone ungu peanga nirimu mele pilimbundu aulka suluna orundu-na-kolo Sollomononga olandopa molorumu yemone nirimu ungumu ono naa pilku, mokoli seringi yomboma aku seringimunga ono papu mindili nonge.” nimbá.” ⸤nirimu.⸥
23602  MAT 12:44  yuni nimbale: “Na u molopole wendo ondu ulkana kelepo pambo.” nimba yu omba yu u molopa purumu ulkamo kanolemo kinia ulka pole lepa sepa peanga sepa we lepa yombo se naa molemo kinia kanopale nilimúmuni,
23603  MAT 12:45  yu kelepa anju pumbale kuru kara puli paa olandopa yopoko-pakara lipa memba omba ono pea kanu ulkana sukundu pungu molemele. Kanu-kinia kanu yemo u molopa kinjilimú-na-kolo pe paa kamu olandopa mele molopa kinjilimú. Aku sipa, kiniá ya seko kinjiku molemele yomboma pe kamu molko kinjingí.” nirimu.
23608  MAT 12:50  Nanga Lapa mulu-koleana molemomone “Sangi.” nilimú mele pilku liku selemele yomboma nanga anumu kinia nanga genupili kinia nanga kemulupili molemelemonga aku sipu nikiru.” nirimu.
23623  MAT 13:15  I yombomanga konopuma paa pipi silimú; onone ungu pilingindu komu naa sendeko molemele; ononga mongoma kumbulku molemele. Aku siku seko molemelemonga naa kanoko naa pilku molemele. I uluma aku sipa naa selkanje onone ononga mongone kanoko komuni pilku konopuni pilkuli topele tolemolá, kanu-kinia nane ‘Ono peanga liepili molangi.’ nilka.” nirimu. ⸤Aisayane aku sipa nirimu mele⸥ aku siku kiniá we-yomboma seko molemele.
23624  MAT 13:16  “Aku-sipa na-kolo ⸤na lombili andolima⸥ onone mongone paa sika kanoko komuni paa sika pilku molemelemonga ono Pulu Yemone “Konopu peanga pepili molko kondangi.” nilimú aulkana molemele.
23625  MAT 13:17  Nane onondo paa sika nimbu sikirumu: “U moloringi yomboma, Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilku yomboma ningu siringi yema kinia, Pulu Yemonga unguma pilku liku sumbi siku moloringi yomboma kinia, kanu yombo awisili kiniá ono mongone kanoko molemele mélema kinia uluma kinia kanongendo “Kanamola!” ningu moloringi-na-kolo naa kanoringi. Ono kiniá komuni pilku molemele unguma pilingindu “Piliámola!” ningu moloringi-na-kolo naa pilieringi akumunga ⸤nane “Kiniá sika kanoko sika pilielemelemonga ono Pulu Yemone sewi anjilimú aulkana molemele.” nikiru⸥.
23627  MAT 13:19  ⸤Umbu mare tanda sirimu aulkana mania purumu kanumanga ungu-pulumu i-sipa:⸥ Yombo sene Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa mélema nokolemomonga ungumu pilipale naa pilielemo kinia ulu-kirimanga pali ulu-pulumu pelemo ⸤kuru⸥muni omba umbu tanda sili konopuna pumba pelemoma waltikele toropa wendo limú.
23638  MAT 13:30  Witi pe kamu lipu maku tomolondo u pea ongo molangili. Pe witi kamu limulú walemo wendo ombá kinia nane witi kari leko lindingí yombomando nimbuli: “U era kalongendo liku piye seko maku tokole ningímuni, pe witi liku nanga witi taltolio ulkana maku toko taltangi.” nimbú.” nirimu.” nimba, Yesusini “Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yomboma nokolemo akumu aku sipa mele.” nirimu.
23640  MAT 13:32  yunga kaliana umbumu mundorumu. Masetete umbu akumu kere-langi umbumanga pali yu paa kangamo na-kolo wendo omba awi lemo kinia kaliana molemo mélemanga pali yu paa awilimu. Kamu awi lepa unju mele gilimú kinia kerama kanu unjuna ongo kolamanga pelemele. ⸤Pulu Yemo ye nokoli kingimu molomba mele aku sipa.⸥” nirimu.
23643  MAT 13:35  Aku sipa serimumunga koronga-u Pulu Yemone ungu-umbu tondorumuma pilipa yomboma nimba sirimu ye sene u nirimu ungu se kamu wendo orumu. Akumu i-sipa: “Nane i ⸤ungu nimbúndu⸥ ungu-iku ⸤manjipu⸥ topo nimbú. Pulu Yemone u mulu matolo serimu kinia kepe yandopa yandopa kepe ⸤ningu wendo munduku naa niringi⸥ lopi sepa perimu unguma ⸤nimbúndu ungu-iku mindi topo⸥ nimbú.” nirimu.
23660  MAT 13:52  Yuni onondo nimbale: “Aku liemu Pulu Yemonga ungu-manemanga puluma pilku mane silimili yemane Pulu Yemo ye nokoli kingimu molopa yomboma nokolemomonga unguma mane silimulu kinia pilku liku molemele kanu yema ono i-sipa: Ulka pulu ye sene yunga méle peanga kande-kande taltolemomanga méle kondema kinia méle uma kinia pea wendo limú.” nirimu.
23665  MAT 13:57  ⸤Aku siku unguma ningu⸥ yu ungu nimba uluma sepa molorumu mele kanoko kiri pilku yu-kinia paa konopu kiri panjeringi. Kanu-kinia ⸤ono yu-kinia mumindili koloringimunga ulu-pulumu pilipale⸥ Yesusini onondo nimbale: “Pulu Yemone ungu-umbu tondolemoma pilipa yomboma nimba silimú ye se koleamanga pali imbi ola molemo, yombomane pali yunga unguma pilku limili. Aku-sipa na-kolo yunga pulu-koleana yu-kinia pea kopu seko molemele yomboma mindi yuni nilimú ungumu pilkuli ‘Yu olionga we-yere. Yu imbi mololi ye se mólo.’ ningu yu nilimú unguma naa pilku, liku bulu silimili.” nirimu.
23671  MAT 14:5  Ka-ulkana panjipale ‘Yu topo kondambo.’ konopu lierimu-na-kolo we-yombomane ‘Jono yu Pulu Yemone ungu-umbu tondolemoma pilipa yomboma nimba silimú ye se molemo.’ ningu kanoringimunga yu pipili kolopale Jono topa naa kondorumu.
23673  MAT 14:7  yundu nimbale: “Nando “Si.” nini mélemo paa sika simbú.” nimba, nimba panjipa Pulu Yemonga imbi lepa mi lierimu.
23675  MAT 14:9  Yuni aku sipa mele mawa serimu-na pilipale Erote konopu umbuna serimu-na-kolo yuni “Paa sika simbú.” nimba, nimba panjipa Pulu Yemonga imbi lepa mi lierimu mele kepe, yu konopu topele tomba kinia yu-kinia pea kere-langi nongo moloringi yema yu kanoko kiri pilingí mele kepe, aku ungutolo pilipale, ka-ulkana nokoringi yemando ungu se nimba mundupale “Yuni mawa sepa “Si.” nikimu mele siengi kene ⸤No Lindeli⸥ Jononga ⸤nomimu kari leko yunga⸥ pengemo yando mengo waa.” nirimu.
23697  MAT 14:31  Kanu-kinia Yesusini ki siniu sipa mundupa Pita kundupa ola lipa yundu nimbale: “Nane molio mele kepe uluma manda sembó mele kepe “Sika.” ningu kanga-kolte mindi kuru mondoleno yemo. U ‘Yuni na lipa tapondomba, sika nona ola manda pumbú.’ konopu lekole kelko konopu topele nambi semu-na toko ‘Na no wangombonje?’ ningu pilienuye?” nirimu.