Wildebeest analysis examples for:   ubu-ubu-nopenge   N    February 11, 2023 at 19:50    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23217  MAT 1:4  Ramone Aminadape merimu; Aminadapene Nasono merimu; Nasonone Sallimono merimu;
23238  MAT 1:25  Nakolo yu ambolangomo ou naa mepili “Teluna naa peambili.” nirimu. Pe Mariane kango te merimu kinie* Josepo yuni yunge imbi lepa “Yesusi” nirimu.**
23246  MAT 2:8  pilipelie enendo nimbendo: “Ene Betellieme puku kangomo wamoko koropayo! Kanoko lenjikulie na ongo ningu sieyo. Na kepe yu ombo popo topo imbi ambolopo ola linjembo.” nirimu.
23251  MAT 2:13  Kanu kinie pilipe konginjili peli yema kelko puringi kinie Ailimunge angello tene Josepo uru kumbu sipelie nimbendo: “Ye nomi kingi Erotene nondopa yunge ami yemando “Kangomo koroko toko konjipai!” nimbé kene nu ola molkolie kangomo kinie anumu kinie liku mengo kolea Isipindu kowa puku molopayo. Ne anju molkolie ningímuni, pe nane “Kelko yando wai.” nimbú kinie wangi. Ou molo.” nirimu.
23253  MAT 2:15  ‘Erote kolomba kinie kelepo ulkendo pumulú.’ ningu ou Isipi anju moloringi.* Aku teringimunge Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilipe yamboma nimbe sirimu ye tene ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele kamu wendo orumu. Akumu i sipe: “Pulu Yemone nimbendo: Nanga kangomondo “Kolea Isipi munduku kelko wendo oi.” nirindu.” nirimu.”** nimbe kanu ye ⸤Osiane⸥ nirimu kanumu.
23260  MAT 2:22  Nakolo Akellesi yunge lapa Erote kolo wangopa ye nomi kingimu molopa kolea Judia disiriki nokorumu pilipelie Josepo yu kanuna altopa pumbendo pipili kolorumu. Kanu kinie Pulu Yemone uru kumbu sipelie nimbendo: “Marena tongenje kene akuna naa pui.” nimbe yundu lepi lepi torumu kinie yu kelepa kolea Gallilli disiriki pupe
23261  MAT 2:23  akuna lerimu Nasarete taonona pupe molorumuna Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilku yamboma ningu siringi yemane ⸤Yesusi kinie⸥ ulu te pe wendo ombá ou niringi mele kamu wendo orumu. Enene ningindu: “Yambomane “Yu Nasarete taono ye te.” ningí.” niringi kanumu.
23262  MAT 3:1  ⸤Yesusi Nasarete taonona we molopili⸥ No Linjili Jono omba kolea Judia disiriki sukundu kolea ku leline opa ungu nimbelie nimbendo:
23268  MAT 3:7  Yuni ⸤Juda yambomanga ye aili⸥ Parisime kinie Sadusime kinie* aisili no linndu oringi kanopalie nirimumuni, ene iri topalie nimbendo: “Kolo topa yamboma tepa kenjili wambiyemonga waloma, Pulu Yemo mumindili kolomba walemonga naene “Ene talopa lelko pai.” nimu kinie ene ‘Pulu Yemone naa tepa kenjipili.’ ningu No liemili.’ ningu okomeleye?
23270  MAT 3:9  “Olio anda kolepa Eporayamone kalopa lirimuma molemolomonga yambo peangama molemolo.” ningu aku siku ningu naa pilieme. Nane ene nimbu sikiru: ‘Pulu Yemone i koumando “Eporayamone kalopa lirimu yamboma au leangi.” nilkenje kouma Eporayamone kalopa lirimu yamboma molemelka.’ nikiru. Ene Eporayamone kalopa lirimu yamboma molemelemonga uluri naa telemo.*
23272  MAT 3:11  Nane ulu pulu kerime siye kolko konopu alowa telemele yamboma sike no linjilio. Nakolo te na akilipe ombámo yuni ⸤Pulu Yemonga⸥ Mini Kake Telimu kinie tepemo kinie ene linjimbe ⸤lingí⸥. I na akilipe ombá yemo yunge tondolomo paa olandopa, nanga tondolomo paa maniendopa. Na yu kinie manda molo. Yambo ailimenga kongono keri teli kendemande yambomane sike enenga ailimenga kongono keri tenjingindu kimbu su wendo linjilimele nakolo na akilipe ombámonga kimbu su wendo linjimbu kanu kongonomo paa olandopa mele nane tenjimbu kapola naa telka,na ye paa keri⸥.
23275  MAT 3:14  Orumu kinie Jonone nimbendo: “Aku paa molo. Nane nu no nambe tepo linjembo ningu nikinuye? Nuni na no linjilinanje papu.” nirimu.
23276  MAT 3:15  Nakolo Yesusini pundu topa nimbendo: “Molo. Ulu kake teli uluma pali kapola tepili kene nikiru mele tei.” nirimu. Kanu kinie Jonone “Kapola.” nimbe yu no linjirimu.
23281  MAT 4:3  Kanu kinie ⸤kuru⸥ kondi toli ⸤Setene⸥ ombalie yundu nimbendo: Nu Pulu Yemonga Malo* liemo i kouma ‘Pillawa kaloli au lepili.’ ni.” nirimu.
23282  MAT 4:4  Nakolo yuni pundu topa nimbendo: “Pulu Yemonga bokumuni nimbendo: ‘Langimene mindi yamboma konde mololi ulu pulumu naa silimo. Pulu Yemone ungu nilimoma pali pilku liku teko molonge kinie konde mololi ulu pulumu lingí.’ nimbe molemo.”* nirimu.
23284  MAT 4:6  yundu nimbendo: Nu Pulu Yemonga Malo liemo nu lipe taponjimbe kene pou ningu manie pui.”nirimu.⸥ “Pulu Yemonga bokumuni nimbendo: ‘Pulu Yemone yunge angellomane Nu ongo nokangi.’ nimbé. Enene nu ‘Kou tene kepe na topili.’ ningu nu enenga kimene oko polko lingí.’* nimbe molemo kanumu. Aku sipe nirimu kene pilkulie aku siku tei.” nirimu.
23287  MAT 4:9  yundu nimbendo: Nu nanga kumbikerena koporongo langoko manie molko na popo toko nanga imbi ambolko ola linjinu liemo i nu kanokono ma koleana lemo melema pali nu simbu.” nirimu.
23290  MAT 4:12  Kanu kinie No Linjili⸥ Jono ka siku ka ulkena panjiringi* kinie pilipelie Yesusi kelepa kolea Gallilli disirikindu yando omba
23291  MAT 4:13  Nasarete taonona ombalie nirimumuni, pe aku taonomo mundupe kelepa Kapeniame taono, nomu Gallilli kélona lerimu, akuna pupe ‘Kini koleamo nanga molombo kamu koleamo lepili.’ nimbe akuna molorumu. Kapeniame ye Sepullano kinie Napatallaitolone kalko liringili yamboma ou moloringi koleana* lerimu.
23293  MAT 4:15  “Sepullanone kalopa lirimu yamboma pelemele koleamo kinie, Napatallaine kalopa lirimu yamboma pelemele koleamo kinie, nomuna pulimo aulkemo no Jodane nekendo lemo koleamo kinie, kolea Gallilli wikindu yambo lupe aisili* molemele koleamo kinie, aku koleamanga molemele yamboma ⸤paa sumbulu toline molemele⸥.
23296  MAT 4:18  Yesusi Nomu Gallilli kélona andopalie angenungulu talo kanorumu, akutolo Saimono kinie angenu Enderutolo oma lili wale te nomuna toko munduku moloringili kanorumu. Pe Saimononga imbi te Pita niringila. Oma liringili akumu eltenga kou kongono teringili kanumu.
23297  MAT 4:19  Aku siku teko moloringili kanopalie nimbendo: Na lombili wangili. Oma lingilindu oma lili wale te liku nona manie mundulimbele kinie omama walena omba pelemo mele, penanga kongonomo tengelendo nanga ungumu pilkulu ningu siliku andongele kinie yamboma nanga talapena sukundu ongo molangi.’ nimbu ‘Elte na lombili wale.’ nikiru.” nirimu.
23299  MAT 4:21  Kanu kinie yu laye kolte wilsu pupelie angenungulu talo lupe kanorumu, akutolo Seperi malo Jemisi kinie Jemisi angenu Jonotolo, lapa Seperi kinie enenga nona andoli sipine sukundu oma lili walema toko tambulku moloringi kanopalie elte walsipelieNa lombili wale.” nirimu.
23314  MAT 5:11  Na pilku molemele yamboma, ene nanga yamboma molemelemonga we yambomane ene ungu taka tonjiku mindili siku, ungu keri lupe lupema enenga bulkundu kolo toko ninjinkinie ene malo.
23320  MAT 5:17  Nane ‘Pulu Yemonga ungu manema ⸤Mosisini⸥ bokuna torumu unguma kinie Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilku yamboma ningu siringi yemane bokuna toringi unguma kinie* ‘manie pupili.’ nimbé okomo.’ ningu na piliengi! Nane ‘Kanu unguma kamu manie pupili.’ nimbú naa okoro. ‘Aku ungumanga ungu pulu pelemoma kamu wendo opili.’ nimbú okoro.
23321  MAT 5:18  Nane enendo paa sike nikiru: Mulu matolo ou pora na nipili Pulu Yemonga ungu manemanga ungu wallo kolte kepe paa we manie na pumbe. Ungu manemanga pali ungu aili kangamanga pali kongonoma ou wendo ombá.*
23322  MAT 5:19  Akumunge, yambo tene kanu ungu manemanga ungu mane kanga te kepe pulue topa,* yambo lupema mane sipelie “Pulue tangi.” nimbé yambomo Pulu Yemo ye nomi kingi molopa nokolemo koleana** yunge imbi paa manie molomba. Nakolo yambo tene kanu ungu manema pilipe lipe tenge panjipe molopa, yambo lupema mane simbe yambomo Pulu Yemo ye nomi kingi molopa nokolemo koleana yunge imbi paa olandopa molomba.
23323  MAT 5:20  Nane ene nimbu sikiru: Parisime kinie Pulu Yemonga ungu manemanga puluma mane silimele yema kinie* enene ulu sumbi nilime telemele ulumanga olandopa ene we yambomane na tengi liemo, Pulu Yemo ye nomi kingi molopa yambo nokolemo talapena sukundu ene paa na puku molonge. ⸤Kanu yemane ungu manema pilkulie telemele mele lupe. Pulu Yemone kanopa ulu sumbi nilime nimbe kanolemo mele lupe.⸥”nirimu.⸥**
23325  MAT 5:22  Nakolo kinnane ene kanu ungu manemonga ungu pulumu i nimbu simbu tekero: Yambo tene yunge angenu kinie mumindili kolomba yambomo willisi kotena mengo puku kote tenjingí. Yambo tene yunge angenundu Nu kamakoye?” nimbé yambomo poropinjili kotena mengo puku kote tenjingí. Yambo tene yambo tendo Nu paa kongi mele aroma tolimu!” nimbé yambomo tepe koleana pumbe.
23328  MAT 5:25  Nu kote tenjimbe temba yambomo ‘Kapola kapola molambili ulu te teambo.’ ningulie welea teani. Aku na tenu liemo nu kote tenjimbe yambomone nunge kote pilili yemo molombana memba pupe simbenje. Pe kote pilili yemone nu ka ulke nokoli yemo lipe simbe, yuni nu ka ulkena lipe mundumbe.
23329  MAT 5:26  Nane nundu paa sike nimbu sikirumu: Nu ka ulkena wendo onindu pundu paa pali tokolie mindi wendo onimu. We manda wendo na oni.” nirimu.⸥*
23331  MAT 5:28  Nakolo kinnane ene ⸤kanu ungu manemonga ungu pulumu⸥ i nimbu sikiru: Ye tene ambo te kanopalie ‘Yu pea tapu topo pelembelkanje papu.’ konopu lemo akumu konopu sukundu ambomo kinie kamu wa ulu kerinele telemo.
23332  MAT 5:29  Nunge mongotolone melte kanokolie konopuni ‘Liemboa.’ ningu pilku ulu pulu keri te tenu liemo mongotolo akuku ele teani. Nunge mongotolo angilipili nu tepe koleana liku mundunkinie kapola na temba kene kangimunge melte wendo liku ele tekolie molko konjini kinie papu.
23333  MAT 5:30  Nunge kitolone ulu pulu keri te tenu liemo aku kitolo kari lelko ele teani. Nunge kitolo angilipili nu tepe koleana liku mundunkinie kapola na temba kene kangimunge melte wendo liku ele tekolie molko konjini kinie papu.”nirimu.⸥*
23335  MAT 5:32  Nakolo nane kinene nimbu sikiru: Ye puli ambo te ye te kinie wa ulu kerinele na tepili yunge yemone yu makoropa “Kamu pui.” nimu liemo ‘Wa ulu kerinele teli ambomo molopili.’ nimbe aku telemo. “Pui.” nimbe makorolemo ambomo pe ye tene yu limo kinie kanu yemo kepe wa ulu kerinele telemola.”*nirimu.⸥
23337  MAT 5:34  Nakolo kinnane ene nimbu sikiru: ‘ ‘Paa sike nikimu.’ ningu piliengi!’ ningu mele aili tenga imbi lelko paa mi na leangi. Mulu koleamo kepe imbi lelko mi na leangi. Aku koleamo Pulu Yemo molopa melema nokolemo koleamo kene aku na teangi.
23338  MAT 5:35  Ma koleamo kepe imbi lelko mi na leangila. Akumu Pulu Yemo yunge kimbu mundulimo polomo kanumu. Jerusalleme kepe imbi naa la leangi. Akumu Ye Nomi Kingi Paa Ailimunge* kolea ailimu kanumu.
23339  MAT 5:36  Nunge penge kepe. Akumu nuni penge indi te ‘Kake tepili.’ molo ‘Pombera topili.’ ningu ulu te manda na teni kene pengemo walsiku imbi lelko mi na leai.
23340  MAT 5:37  Ulu te sike teni liemo sumbi siku “Tembo.” nieni. Naa teni liemoNaa tembo.” nieni. Ulu kerimenga pali ulu pulumu pelemo ⸤kuru⸥ muni* ambolemo yambomane mindi ungu sulu teko niliku puku mi lemele.”nirimu.⸥**
23342  MAT 5:39  Nakolo kinnane ene nimbu sikiru: Ene tepa kenjimbe yambomo anju uluri na teko, ‘We tepa kenjipili.’ niengi. Yambo tene nunge kumbikere ekendonga laruwe tomba kinie topele toko ‘ekendonga kamu laruwe topili.’ nieni.
23343  MAT 5:40  Yambo tene Nunge wale pakolimu liembo.’ nimbe kote tenjimbe temba yambomo nunge wale sulu peangamo kepe ‘pea we lipili.’ nieni.
23344  MAT 5:41  ⸤Romo ami⸥ ye tene nu ambolopalieNuni na liku taponjiku mako tenga nanga melema menjeni⸥ pambili.” nimbé kinie mako tenga pea yu we liku taponjiku melema menjiku pani.
23347  MAT 5:44  Nakolo kinnane ene nimbu sikiru: Enene enenga opa touma konopu monjiku, ene teko kenjilimele yamboma ‘Pulu Yemone tepa konjipili.’ ningu Pulu Yemo enenga mawa tenjengi.
23353  MAT 6:2  “⸤Enenga mulu koleana molemo Lapamone aku siku tenge yamboma mele na kalomba⸥ kene enene yambo koropa pulime kondo kolko ‘Lipu taponjemili.’ ningu kou mone te sinndu ‘Temolo mele yambomane kanangi.’ ningu, ru ningu melte naa siengi. Topele mapele toli yemane* Na yambomane kapi niengi.’ ningu yamboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilili ulkemanga kinie aulkemanga kinie we yambo aisilini mongone kanangi yambo koropama liku taponjilimele. Aku yemane telemele mele enene aku siku na teangi. Nane enendo paa sike nimbu sikiru: Aku telemelemonga ene yambomane kapi nilimele unguma enenga mele kalolimu koronga limele.**
23354  MAT 6:3  Nakolo enene yambo koropama kondo kolko melte sinndu ‘Yambomane paa naa kanangi. Yambo te pea tapu topo andolembolomone kepe naa kanopili, lopi tepo kiyongo nimbu lipu taponjembo.’ niengi.
23356  MAT 6:5  “Ene Pulu Yemo kinie ungu ningindu topele mapele toli yemane* Pulu Yemo kinie ungu nilimele mele aku siku naa teayo. Kanu topele mapele toli yemane Na ye paa peangamo molio mele yambo aisilini mongone kanoko na kapi niengi.’ ningu yamboma maku toko Pulu Yemonga ungu pilili ulkemanga kinie aulkemanga kinie yamboma kanoko molangi konopu siku angilku Pulu Yemo kinie ungu nilimele. Nane enendo paa sike nimbu sikiru: Aku siku telemelemonga ene enenga mele kalolimu koronga limele kanumu.**
23357  MAT 6:6  Nakolo ene Pulu Yemo kinie ungu ningindu enenga suluminiana sukundu puku nambune sikulie kanu lopi teli koleana enenga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapa naa kanolemele yemo kinie ungu nieyo. ⸤Yu akuna molemo.⸥ Aku tenge kinie enenga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapa lopi teko telemele uluma kanolemomone ene pe mele kalomba.
23358  MAT 6:7  “‘Na Pulu Yemo kinie ungu niembo.’ ningulie Isirele talapemonga ulsu molemele yambomane* enenga kuruma molo pulu ye kolo tolime kinie ungu ningindu we ungu aisili nilimele mele aku siku naa teangi. Kanu yambomane Na ungu aisili nimbú kinie pilimbe.’ ningu aku siku nilimele kanumu.**
23360  MAT 6:9  “Ene Pulu Yemo kinie ungu ningindu i siku niengi: “Olionga mulu koleana moleno Lapamo, yambomane Nu imbi ola molopa ye kake teli peangamo moleno.’ ningu molangi.
23361  MAT 6:10  Nu ye nomi kingimu molko yamboma nokoni walemo* wendo opili. Nunge ungumu mulu koleana pilku liku telemele mele aku siku ya ma koleana pilku liku teangi.
23364  MAT 6:13  Olio ‘Ulu tene kondi topili.’ naa ningu ulu kerimenga pali ulu pulumu pelemo ⸤kuru⸥ muni* ‘olio na ambolopili.’ ningu yunge ne wendo liyo. (Nu koleama kinie melemanga pali ye nomi kingimu molko, tondolo olandopamo nu kinie pepa, nu imbi paa olandopa molopa nu kinie pa tondolo tepa tepili alieli molko mindi pulino kene aku sipe tepili.)”** ningu aku siku Pulu Yemo kinie niengi.
23366  MAT 6:15  Nakolo yambomane ene teko kenjinuluma ‘We manie naa pupili.’ ningu siye naa kolongi liemo enenga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapamone enenga ulu pulu kerime ‘Manie naa pupili.’ nimbe siye naa kolombala.”nirimu.⸥*
23367  MAT 6:16  “Ene langi naa nongo mi toko we molonge ulu pulumu tengendo topele mapele toli yemane* Na nono nimbu molambo.’ nilimele mele aku siku naa niengi. Kanu yemane Na langi naa nombondo mi topo molio mele yambomane kanangi.’ ningu ene kumbikere teko enenga kumbikerema teko kenjiku molemele. Nane enendo paa sike nimbu sikiru: Kanu yemane aku telemelemonga yambomane ene kapi nilimele unguma enenga mele kalolimu koronga limele.**
23368  MAT 6:17  Nakolo ene langi na nongo mi toko we molongendo ‘We yambomane na aku tekero mele naa kanangi. Tarane manjipe kanopili.’ ningu we yambomane kanonge uluma naa teangi. Aku tenge kinie enenga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapa lopi teko telemele uluma kanolemomone ene mele kalomba.”nirimu.⸥
23373  MAT 6:22  Nunge mongomo nunge kangimunge tepe llame mélemo. Aku kene nunge mongo peanga angilimo kinie nu kangi pali pa tepili moleno kinie nu molko konjilino.
23374  MAT 6:23  Nakolo nunge mongomo keri lemba kinie nunge kangi pali sumbulu topili andoni. Kanu kinie nunge kangine pa teli pembamo alowa tepa sumbulu tomba kinie akumu paa kamu sumbulu tomba.”nirimu.⸥
23382  MAT 6:31  “⸤Pulu Yemone kerama kinie era sindime kinie aku we melema aku sipe nokolemo⸥ kene ene konopu aisili liku mundukulie ‘Esi, langi te tena lipu nomolonje?’; moloNo tena kolopo nomolonje?’; molo ‘Wale pakoli tena lipu pakomolonje?’ ningu pilku naa molangi.
23388  MAT 7:3  Nuni angenanga mongona nurupulu te lemo kanoleno nakolo nunge mongona unju aili te lemomo naa kanoleno akumu nambemuna telenoye?
23389  MAT 7:4  Nunge mongona unju aili lemomo naa kanokolie angenando “Ano, nunge mongona nurupulu te lemomo wendo linjembo.” nambe teko nilinoye?
23391  MAT 7:6  “‘Pulu Yemonga’ nilimele melema liku owa naa sieme. Nombalie pe topele topa ene nombanje kene aku naa teangi. Enenga mele peangama kongi angilimbena toko naa mundengi. Kimbuni kambilimbenje kene aku naa teangi.” nirimu.⸥
23399  MAT 7:14  Nakolo alieli konde molopa konjipe mindi puli koleana* pulimo kerepulumu paa kanga, yunge aulkemo paa tengepea teli kangamo lemona yamboma akuna pungindu mindili silimelemonga yambo telu telu ningu mindi aku aulkemo kanokolie pulimele.** Aku telemele kene ene kanu kerepulu kangamonga pangi.” nirimu.⸥
23408  MAT 7:23  Nakolo aku siku ninkinie nane enendo nimbundu: Na enenga imbime paa na pilipu ene kanopo imbi naa silio.* Ene Pulu Yemonga ungumu na pilku liku teringi kene nanga kumbikerena naa ongo anju pai.” nimbú.
23410  MAT 7:25  Pe lo topa no topa poporome topalie ulkemo paa topa kalalu simbe terimu nakolo ulke simumu kou polona angilirimuna topa tekisi naa tekisipe ingi nimbe we angilirimu. Nanga unguma pilku liku telemele yamboma ene kanu yemo mele molemele.
23412  MAT 7:27  Pe lo topa no topa poporome topalie ulke kanumu topa kalalu sipe paa bulu balu sirimu. Nanga unguma na pilku liku tenge yamboma ene kanu yemo mele molemele.” nirimu.
23414  MAT 7:29  Pulu Yemonga ungu manemanga puluma pilku ene mane siringi yemane* we mane siringi mele Yesusini aku sipe mane naa sirimu. Namba lerimu yemane pipili naa kolko tondolo munduku mane siringi mele aku sipe mane sirimuna pilkulie ene mini wale munduringi.
23417  MAT 8:3  Yesusini yemo kini ambolopalie yundu nimbendo: “‘Nu konde pani.’ konopu lekero kene konde pui.” nirimu kinie tamburembu kuru kendimu nomba kelerimu.
23418  MAT 8:4  Kanu kinie Yesusini yundu altopa nimbendo: Nuni ya ulu tekeromo yambo telurindu kepe paa naa niyo. Sumbi siku puku Pulu Yemo popo tonjili yemo* nunge kangimu liku ora siku,Na altopo kangi peanga lepili molkoro kene.’ ningu Mosisini “Tei.” nimbe panjirimu mele pilku liku tenindu “Pulu Yemo popo toko kalko si.” nirimu mélemo liku Pulu Yemo popo tonjili yemondo “Kalonji.” ningu yu sieni. Pe yambomane nu kanokolie ‘Yu sike kangi peanga lepili molemo.’ ningu piliengi kene nikiru mele isili ou tepui.” nirimu. ⸤“Aku siku teni kinie yambomane nu kanoko keri naa kanonge, nu altoko we yamboma molemelena manda teluna puku moloni.” nirimu.⸥
23422  MAT 8:8  ⸤Aku nirimu kinie pilipelie⸥ ami ye wane anderete nokorumu yemone yundu pundu topa nimbendo: “Ailimu, na ye kerimu mele molio, nu nanga ulkena oni kinie kapola naa temba. Na ye tene kepe nokopa molemo, yunge ungumu pilipu lipu telio. Nane kepe ami ye mare nokopo molio. Kanu yemanga tendo “Pui.” nilio kinie yu pulimo. Molo tendo “Oi.” nilio kinie yu olemo. Molo nanga kongono tenjili kendemande yambo tendo “I siku tei.” nilio kinie yu aku sipe telemo kanumu. Aku sipela, nuni ungu te we nini kinie nanga kendemande yemo konde pumbe kene nuni we ni.” nirimu.
23424  MAT 8:10  Yesusini yu nirimu mele pilipelie yu konopu aisili lipe mundupelie yu lombili oringi yambomando nimbendo: Nane enendo paa sike nimbu sikirumu: I Isirele yambomanga talapena ulsu mololi yemone na ungumuni mindi manda tembo mele nimbe tondolo mundupe pilimo mele koleamanga pali, Isirele koleana sukundu kepe, yambo telurini kepe aku siku ningu piliringi mele paa na kanorundu.
23425  MAT 8:11  Nane enendo paa sike nimbu sikirumu: Ena mundi olemo koleamanga kinie ena pulimo koleamanga kinie yambo aisili wendo ongo Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa nokolemo* mulu koleana sukundu Eporayamo kinie Aisake kinie Jekopo kinie pea ongo langi nongo molonge.**
23426  MAT 8:12  Nakolo Pulu Yemone ‘yunge yamboma’ nimbe mako torumu ⸤Isirele⸥ yamboma yu nokopa molemo koleana puku molemelka yamboma yuni topa makoropa sumbulu toline mundumbe. Kanuna paa mindili nongolie kola teko pereko molonge.” nirimu.*
23427  MAT 8:13  Aku nimbelie yuni ami ye wane anderete nokorumu yemondo nimbendo: Nane nu ‘manda tenjimbe’ konopu lenu mele* tenjindu kene pui.” nirimu. Kanu kinie yuni aku sipe nirimu enamonga kendemande yemo yu kuru topa kelepa konde pupe molorumu.
23432  MAT 8:18  ⸤Walse⸥* Yesusinomu Gallilli kélona molopili⸥ yambo aisili liku maku toko yu liku makaye teko moloringi kanopalie nirimumuni, ⸤lombili andolimendo⸥ Nomuna nekendo pamili wai.” nirimu.
23433  MAT 8:19  Nakolo ou naa pupe we angilipili⸥ Pulu Yemonga ungu manemanga puluma pilipe mane sirimu ye te* yu angilirimuna omba yundu nimbendo: “Ungu Mane Silimu, nu puni koleamanga pali nu lombili ombó.” nirimu.
23436  MAT 8:22  Nakolo Yesusini yundu nimbendo: “⸤Nanga ungumu naa pilku⸥ yambo kololinone teli⸥ yambomane yambo kolongema ono teangi. Nakolo nu na lombili oi.” nirimu.
23448  MAT 8:34  Niringi mele pilkulie taonona moloringi yamboma pali Yesusi molorumuna ongo kanokolie yu mawa tekolie ningindu: “Olionga koleana naa mololi kelko pui.” niringi.
23450  MAT 9:2  Yu ⸤Kapeniame kelepa⸥ omba molorumuna ye marene kimbu ki kolopa pora sirimu ye te taropola teko mengo oringi. Enene ‘Yesusini i yemo manda tepa konde limbe.’ ningu pilkulie yu mengo oringi, Yesusini kanopa pilipelie kimbu ki kolopa pora sirimu yemondo nimbendo: Nanga kangomo, nunge konopu wayongo nipili. Nunge konopuna ulu pulu keri terinu pelemoma manie pupili, siye kolkoro.” nirimu.
23453  MAT 9:5  I yemondo Nunge ulu pulu kerime manie pupili, siye kolkoro.” nimbú kinie ene ulu te naa kanokolie ‘We we tepa nikimu.’ konopu lengeye? Molo “Ola angilku nunge kunungumu liku mengo kimbu kongono teko andoi.” nimbú kinie yu ola angilimbene naa angilimbenje mona lemba manda kanokolie ‘Aku sipe mindili sipe nikimunje?’ konopu lengeye?
23454  MAT 9:6  Nakolo ‘Manie Omba Mana Ye Au Lerimu Yemo* tondolo pelemomone ya ma koleana yambomanga ulu pulu kerime “Manie pupili, siye kolkoro.” manda nimbé.’ ningu piliengi!’ nimbu aku sipu nindu.” nirimu. Aku nimbelie kimbu ki kolopa pora sili yemondo nimbendo: Nu ola angilku nunge kunungumu liku mengo ulkendo pui.” nirimu.
23457  MAT 9:9  Kanu kinie Yesusi pumbe pupelie nirimumuni, kou takisi lipe molorumu ye te, yunge imbi Mateyu, kanopalie yundu Na kinie pea pambili lombili oi.” nirimu. Kanu kinie Mateyu yu ola angilipe yu lombili purumu.
23461  MAT 9:13  Nane “Yambo sumbi nilime na molombona wangi.” nimbundu ma koleana naa orundu.* ‘Ulu pulu keri teli yamboma na molombona wangi.’ nimbundu orundu. Ulu pulu keri teli yamboma lipu taponjimbundu orundu kene** ene puku Pulu Yemonga bokuna molemo ungu tenga pulumu puku pilipayo. Pulu Yemone nimbendo: “‘Na melema popo toko kalko siengi.’ nimbu pilipu naa molio. ‘Ene yambo lupema konopu monjiku kondo kolangi.’ nimbu pilipu mindi molio.”*** nirimu kanumu.” nimbe Yesusini nirimu.