Wildebeest analysis examples for:   ubu-ubu-nopenge   Word.”    February 11, 2023 at 19:50    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23229  MAT 1:16  Jekopone Josepo merimu. Josepo Maria menu. Josepone Maria ou naa lipili Maria yu ambolango olona monjipe molorumu. Pe ambo yetolo moloringili kinie Mariane Yesusi merimu. ⸤Pulu Yemone “Ene nokopa konjimbe ye nomi te lipu mundumbu.” ou nimbe mako torumu yemo pe Yesusi aku yemo omba molorumuna⸥ yunge imbi te pea sikulie ‘Kirasimu’* niringila.
23231  MAT 1:18  Yesusi, Pulu Yemone “Ene nokopa konjimbe ye te lipu mundumbu.” ou nimbe mako torumu ye nomi Kirasimu,* yu meringi temanemo i sipe: Yunge anumu Marianga pulu lerimu yambomane “Maria Josepone lipili.” ningu koronga niringi nakolo ou Josepo pea teluna naa peangili Mini Kake Telimuni Maria yunge olona ambolango te monjinjirimumu Maria yuyu pilirimu.
23232  MAT 1:19  Kanu kinie yunge ye Josepo yu ye sumbi nilimu molorumuna Maria ambolango monjirimu kinie pilipelie ‘Maria olie naa polopili.’ nimbe ‘Yambo aisili molangi yu temu mele nimbu para naa sipu yu yuyu molomba kinie kiyongo nimbu we “Kamu pui.” niembo.’ konopu lerimu.
23233  MAT 1:20  Josepo aku sipe konopu lipe mundupe molopili Ailimunge angello tene Josepo uru kumbu sipelie nimbendo: “Josepo, ye nomi kingi Depisini kalopa lirimu yemo, Mini Kake Telimuni Maria ulu te terimuna yu ambolangomo olana monjilimo kene yu linindu pipili naa kolko li.” nirimu.
23234  MAT 1:21  “Yu kango kanopa limbe. Kanu kangomone yunge yamboma ‘Enenga konopuna ulu pulu keri telemelema pepili molkolie mindili nonge.’ nimbe ene lipe taponjipe, mindili nolemelka ulkena wendo lipe, yu kinie pea molko konjingí aulkena lipe monjimbe kene yunge imbi lelko “Yesusi”* nieni.” nirimu.
23238  MAT 1:25  Nakolo yu ambolangomo ou naa mepili “Teluna naa peambili.” nirimu. Pe Mariane kango te merimu kinie* Josepo yuni yunge imbi lepa “Yesusi” nirimu.**
23240  MAT 2:2  “Juda yambomanga ye nomi kingi molomba kango meringimu* tena molemoye? Olio ena wendo olemo koleana molopolie ye te ye nomi kingi molomba meringimu lipe ora sili kombukandipi te pulu pulu wendo omba angilirimu kanopolie nirimulumuni, yu popo topo imbi ambolopo ola linjimulundu okomolo.” niringi.
23242  MAT 2:4  Kanu kinie yuni Juda yambomanga Pulu Yemo popo tonjiringi ye ailime pali kinie Pulu Yemonga ungu manemanga puluma pilku mane siringi yema pali kinie* “Sukundu wai.” nimbelie ene walsipe pilipelie nimbendo: “Pulu Yemone “Ene nokopa konjimbe ye te lipu mundumbu.” nimbe mako torumu ye nomi Kirasimu** tena mengemondo niringiye?” nirimu.
23244  MAT 2:6  “Betellieme, kolea Juda* lemo kolea te, yu kolea Juda sukundu kolea ailimenga yu kolea manie te molo. Yunge sukundu ye nomi aili te wendo ombá, akumuni nanga Isirele yambomanga sipisipi tapu yemo molopa ene nokomba.”** nirimu kanumu.” niringi.
23246  MAT 2:8  pilipelie enendo nimbendo: “Ene Betellieme puku kangomo wamoko koropayo! Kanoko lenjikulie na ongo ningu sieyo. Na kepe yu ombo popo topo imbi ambolopo ola linjembo.” nirimu.
23250  MAT 2:12  Kanu kinie Pulu Yemone ene uru kumbu sipelie enendo nimbendo: “Ene Erote molemona kelko pu naa pangi, molo.” nirimu kinie pilkulie ene aulke tenga lupe ongolie ulkendo puringi.
23251  MAT 2:13  Kanu kinie pilipe konginjili peli yema kelko puringi kinie Ailimunge angello tene Josepo uru kumbu sipelie nimbendo: “Ye nomi kingi Erotene nondopa yunge ami yemando “Kangomo koroko toko konjipai!” nimbé kene nu ola molkolie kangomo kinie anumu kinie liku mengo kolea Isipindu kowa puku molopayo. Ne anju molkolie ningímuni, pe nane “Kelko yando wai.” nimbú kinie wangi. Ou molo.” nirimu.
23253  MAT 2:15  ‘Erote kolomba kinie kelepo ulkendo pumulú.’ ningu ou Isipi anju moloringi.* Aku teringimunge Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilipe yamboma nimbe sirimu ye tene ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele kamu wendo orumu. Akumu i sipe: “Pulu Yemone nimbendo: “Nanga kangomondo “Kolea Isipi munduku kelko wendo oi.” nirindu.” nirimu.”** nimbe kanu ye ⸤Osiane⸥ nirimu kanumu.
23258  MAT 2:20  “ “Kangomo toko konjengi koropai.” nirimu yemo kolorumu kene ola molko anumu malotolo liku mengo kolea Isirelendo kelko pui.” nirimu kinie
23260  MAT 2:22  Nakolo Akellesi yunge lapa Erote kolo wangopa ye nomi kingimu molopa kolea Judia disiriki nokorumu pilipelie Josepo yu kanuna altopa pumbendo pipili kolorumu. Kanu kinie Pulu Yemone uru kumbu sipelie nimbendo: “Marena tongenje kene akuna naa pui.” nimbe yundu lepi lepi torumu kinie yu kelepa kolea Gallilli disiriki pupe
23261  MAT 2:23  akuna lerimu Nasarete taonona pupe molorumuna Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilku yamboma ningu siringi yemane ⸤Yesusi kinie⸥ ulu te pe wendo ombá ou niringi mele kamu wendo orumu. Enene ningindu: “Yambomane “Yu Nasarete taono ye te.” ningí.” niringi kanumu.
23263  MAT 3:2  “Pulu Yemo ye nomi kingimu molomba walemo nondopa wendo ombá tekemo kene enenga ulu pulu keri teringi konopuna pelemoma munduku kelko konopu alowa teai.” nirimu.
23264  MAT 3:3  Kanu yemo ⸤ou naa molopili paa koronga ou⸥ Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilipe yamboma nimbe sirimu ye* Aisayane Pulu Yemonga ungu te nimbe sipe boku torumu. Kanu ungumu i sipe: “Kolea ku leline yambo tenga kerena ungu te nimbendo: “Ailimu ombá aulkemo teko mimi tenjei. Yu ombá aulke kangama toko sumbi siei.” nikimu.”** nirimu. ⸤Aisayane Jonone paa pe temba mele ou aku sipe nimbe panjipe boku torumu.⸥
23268  MAT 3:7  Yuni ⸤Juda yambomanga ye aili⸥ Parisime kinie Sadusime kinie* aisili no lingíndu oringi kanopalie nirimumuni, ene iri topalie nimbendo: “Kolo topa yamboma tepa kenjili wambiyemonga waloma, Pulu Yemo mumindili kolomba walemonga naene “Ene talopa lelko pai.” nimu kinie ene ‘Pulu Yemone naa tepa kenjipili.’ ningu ‘No liemili.’ ningu okomeleye?
23270  MAT 3:9  “Olio anda kolepa Eporayamone kalopa lirimuma molemolomonga yambo peangama molemolo.” ningu aku siku ningu naa pilieme. Nane ene nimbu sikiru: ‘Pulu Yemone i koumando “Eporayamone kalopa lirimu yamboma au leangi.” nilkenje kouma Eporayamone kalopa lirimu yamboma molemelka.’ nikiru. Ene Eporayamone kalopa lirimu yamboma molemelemonga uluri naa telemo.*
23273  MAT 3:12  “Yuni yunge rasi witi apuruli apulu pokomo ambolopalie yunge rasi witi mongo kinie rasi witi kilu kinie apurumbendo molemo. Yunge rasi witi apuruli polomo tepa mimi tembando rasi witi pali ‘wendo liembo.’ nimbe apurupelie mongoma lipe rasi witi nosilimo mingine ‘Lepili.’ nimbe nosimbendo mingi topa, pe kiluma lipe maku topa tepe naa kumbulupe nomba pepa mindi pulimona kalomba.” nirimu.
23275  MAT 3:14  Orumu kinie Jonone nimbendo: “Aku paa molo. Nane nu no nambe tepo linjembo ningu nikinuye? Nuni na no linjilinanje papu.” nirimu.
23276  MAT 3:15  Nakolo Yesusini pundu topa nimbendo: “Molo. Ulu kake teli uluma pali kapola tepili kene nikiru mele tei.” nirimu. Kanu kinie Jonone “Kapola.” nimbe yu no linjirimu.
23278  MAT 3:17  Kanu kinie muluna ola ungu te wendo ombalie, “I nanga konopu monjilio kangomo. Yu kinie konopu sipu molio.” nirimu.*
23281  MAT 4:3  Kanu kinie ⸤kuru⸥ kondi toli ⸤Setene⸥ ombalie yundu nimbendo: “Nu Pulu Yemonga Malo* liemo i kouma ‘Pillawa kaloli au lepili.’ ni.” nirimu.
23284  MAT 4:6  yundu nimbendo: “Nu Pulu Yemonga Malo liemo nu lipe taponjimbe kene pou ningu manie pui.” ⸤nirimu.⸥ “Pulu Yemonga bokumuni nimbendo: ‘Pulu Yemone yunge angellomane ‘Nu ongo nokangi.’ nimbé. Enene nu ‘Kou tene kepe na topili.’ ningu nu enenga kimene oko polko lingí.’* nimbe molemo kanumu. Aku sipe nirimu kene pilkulie aku siku tei.” nirimu.
23285  MAT 4:7  Yesusini yundu nimbendo: “Pulu Yemonga yambomando ungu te pea nimbe molemola. Akumu i sipe: ‘Pulu Yemo enenga Ailimuni “Tembo.” nilimo mele ‘Sike nilimonje molo kolo tolemonje kanamili.’ ningu enene yu manda manjiku na teangi.’* nimbe molemola kanumu.” nirimu.
23287  MAT 4:9  yundu nimbendo: “Nu nanga kumbikerena koporongo langoko manie molko na popo toko nanga imbi ambolko ola linjinu liemo i nu kanokono ma koleana lemo melema pali nu simbu.” nirimu.
23288  MAT 4:10  Kanu kinie Yesusini yundu nimbendo: “Setene,* nu anju pa! Pulu Yemonga bokumuni nimbendo: ‘Pulu Yemo enenga Ailimu manjiku popo toko imbi ambolko ola linjiku, yunge kongonoma manjiku tenjiku molangi.’** nimbe molemo kanumu.” nirimu.***
23294  MAT 4:16  Kanu yambo paa sumbulu toline molemelema pa tondolo paa aili tepa teli te kanoringi. Kololi ulu pulumu aki topa sumbulu tonjilimo koleana pelemele yambomanga koleana pa tenjikimu.” nirimu.*
23295  MAT 4:17  ⸤Kapeniame omba molorumu⸥ kanu walemonga Yesusini yamboma pulu monjipe unguma nimbe sipelie nimbendo: “Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa nokomba walemo* nondopa wendo ombá tekemo kene ⸤‘Pulu Yemo yuni nokomba yambomanga talapena sukundu molamili.’ ningu⸥ ulu pulu keri telemelema munduku kelko konopu alowa teai.” nirimu.**
23297  MAT 4:19  Aku siku teko moloringili kanopalie nimbendo: “Na lombili wangili. Oma lingilindu oma lili wale te liku nona manie mundulimbele kinie omama walena omba pelemo mele, pe ‘nanga kongonomo tengelendo nanga ungumu pilkulu ningu siliku andongele kinie yamboma nanga talapena sukundu ongo molangi.’ nimbu ‘Elte na lombili wale.’ nikiru.” nirimu.
23299  MAT 4:21  Kanu kinie yu laye kolte wilsu pupelie angenungulu talo lupe kanorumu, akutolo Seperi malo Jemisi kinie Jemisi angenu Jonotolo, lapa Seperi kinie enenga nona andoli sipine sukundu oma lili walema toko tambulku moloringi kanopalie elte walsipelie “Na lombili wale.” nirimu.
23307  MAT 5:4  “Yambo kola teko konopu keri pepili molemele yamboma Pulu Yemone “Ene konopu peanga pepa toembo topili.” nimbemonga ene malo.
23315  MAT 5:12  ⸤Yambomane ene aku siku mele telemelemonga⸥ ene mulu koleana pungí kinie kanuna Pulu Yemone ene mele kalopa konjimbe kene konopu paa aili teko siku konopu peanga pepili molayo.* Yambomane kinié ene mindili silimele mele aku siku ene na molangi koro ou Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilku yamboma ningu siliku andoringi yamboma** we yambomane ene kepe mindili siringila kanumu.” ⸤nirimu.⸥
23319  MAT 5:16  Aku sipe mele ‘Olione ulu peangama telemolo mele yambomane kanokolie olionga Lapa, mulu koleana molemomo, kapi niengi.’ ningu* enenga pa telemomone yamboma kanangi, pa tenjengi.” ⸤nirimu.⸥
23322  MAT 5:19  Akumunge, yambo tene kanu ungu manemanga ungu mane kanga te kepe pulue topa,* yambo lupema mane sipelie “Pulue tangi.” nimbé yambomo Pulu Yemo ye nomi kingi molopa nokolemo koleana** yunge imbi paa manie molomba. Nakolo yambo tene kanu ungu manema pilipe lipe tenge panjipe molopa, yambo lupema mane simbe yambomo Pulu Yemo ye nomi kingi molopa nokolemo koleana yunge imbi paa olandopa molomba.
23327  MAT 5:24  nu Pulu Yemo kalko sini melema Pulu Yemo popo toko kaloli polo alsekondo we lepili nosikulie kelko anju puku angenando “Teluna kapola kapola molambili.” ningu puku nipukulie, pe kelko ongo nu Pulu Yemo kaloni melema ongo yu kalko sieni.
23329  MAT 5:26  Nane nundu paa sike nimbu sikirumu: Nu ka ulkena wendo onindu pundu paa pali tokolie mindi wendo onimu. We manda wendo na oni.” ⸤nirimu.⸥*
23333  MAT 5:30  Nunge kitolone ulu pulu keri te tenu liemo aku kitolo kari lelko ele teani. Nunge kitolo angilipili nu tepe koleana liku mundungí kinie kapola na temba kene kangimunge melte wendo liku ele tekolie molko konjini kinie papu.” ⸤nirimu.⸥*
23334  MAT 5:31  “⸤Ou Mosisini⸥ ungu mane te sipelie nimbendo: “Ye tene yunge ambomondo ‘Kamu pupili.’ nimbe makorombando ambomo “Kamu pui.” nimbé mele pepá te topa ambomo sipelie yundu “Kamu pui.” nimbe aku tepili.” nirimu kanumu.*
23335  MAT 5:32  Nakolo nane kinié ene nimbu sikiru: Ye puli ambo te ye te kinie wa ulu kerinele na tepili yunge yemone yu makoropa “Kamu pui.” nimu liemo ‘Wa ulu kerinele teli ambomo molopili.’ nimbe aku telemo. “Pui.” nimbe makorolemo ambomo pe ye tene yu limo kinie kanu yemo kepe wa ulu kerinele telemola.”* ⸤nirimu.⸥
23336  MAT 5:33  “Koro ou ⸤Mosisini⸥ anda kolepalimendo ungu mane te pea sirimumu ene pilimele. Kanu ungu manemo i sipe: ‘ “Paa sike tembo.” ningu, ningu panjiku mi lenge ungumu pulue na tangi. Ailimundu “Paa sike tembo.” ningu, ningu panjiku mi lenge mele paa sike aku siku teangi.’* nirimu kanumu.
23340  MAT 5:37  Ulu te sike teni liemo sumbi siku “Tembo.” nieni. Naa teni liemo “Naa tembo.” nieni. Ulu kerimenga pali ulu pulumu pelemo ⸤kuru⸥ muni* ambolemo yambomane mindi ungu sulu teko niliku puku mi lemele.” ⸤nirimu.⸥**
23344  MAT 5:41  ⸤Romo ami⸥ ye tene nu ambolopalie “Nuni na liku taponjiku mako tenga ⸤nanga melema menjeni⸥ pambili.” nimbé kinie mako tenga pea yu we liku taponjiku melema menjiku pani.
23345  MAT 5:42  “Melte si.” nimbe mawa temba yambomo mawa temba melemo we sieni. “Kou te pundu anjiku si.” nimbé yambomo “Molo.” na nieni.” ⸤nirimu.⸥
23355  MAT 6:4  Kanu kinie yambomane naa kanangi, tenge mele yambo te naa ningu sikulie koropa puli yambo te liku taponjingí kinie enenga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapamone lopi teko telemele uluma kanolemomone ene mele kalomba.” ⸤nirimu.⸥
23366  MAT 6:15  Nakolo yambomane ene teko kenjingí uluma ‘We manie naa pupili.’ ningu siye naa kolongi liemo enenga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapamone enenga ulu pulu kerime ‘Manie naa pupili.’ nimbe siye naa kolombala.” ⸤nirimu.⸥*
23368  MAT 6:17  “Nakolo ene langi na nongo mi toko we molongendo ‘We yambomane na aku tekero mele naa kanangi. Tarane manjipe kanopili.’ ningu we yambomane kanonge uluma naa teangi. Aku tenge kinie enenga ⸤mulu koleana molemo⸥ Lapa lopi teko telemele uluma kanolemomone ene mele kalomba.” ⸤nirimu.⸥
23372  MAT 6:21  Enenga nosilimele melema lemo kolea akuna ene konopuni pilku konopu monjiku molemele kene ⸤‘mulu koleana mindi melema lepili.’ ningu molangi.” nirimu⸥.
23374  MAT 6:23  Nakolo nunge mongomo keri lemba kinie nunge kangi pali sumbulu topili andoni. Kanu kinie nunge kangine pa teli pembamo alowa tepa sumbulu tomba kinie akumu paa kamu sumbulu tomba.” ⸤nirimu.⸥
23385  MAT 6:34  Yuni aku temba kene ‘Opali nambe tembonje?’ ningu kinié konopu aisili liku na mundengi. Opalimunge langi molo melema aku opali, kiniémonga langi molo melema kinie, opalimunge kinie, liku tere lelko naa piliengi! Enamanga yu mele mele umbunime pelemo pembama kanu enamanga mindi. Kinié umbuni wendo ombáma kinie, opali talu umbuni wendo ombámanga kinie tere lelko konopu liku naa mundengi.” ⸤nirimu.⸥
23386  MAT 7:1  ⸤Yesusini ungu mare nimbe molopalie ungu mare pea nimbendo:⸥* “Enene anju yamboma ⸤telemele uluma⸥ apurungí kinie aku sipe ⸤Pulu Yemone⸥ ene telemele mele yando apurumbela.** Enene anju yambomane telemele mele apuruku kanokolie “Teko kenjikimili. Tekemele mele Pulu Yemone kanopa keri kanopili.” ningí mele ⸤Pulu Yemone⸥ aku sipe ene apurumbe. Aku temba kene ‘⸤Pulu Yemone⸥ olio ulu telemoloma naa apurupili.’ ningu enene yamboma telemele uluma naa apurengila.***
23389  MAT 7:4  Nunge mongona unju aili lemomo naa kanokolie angenando “Ano, nunge mongona nurupulu te lemomo wendo linjembo.” nambe teko nilinoye?
23390  MAT 7:5  Topele mapele toli yambomo,* nuni nunge mongona lemo unju ailimu ou wendo likulie pe kanoko konjiku angenanga mongona lemo nurupulumu manda wendo linjini.” ⸤nirimu.⸥**
23391  MAT 7:6  “‘Pulu Yemonga’ nilimele melema liku owa naa sieme. Nombalie pe topele topa ene nombanje kene aku naa teangi. Enenga mele peangama kongi angilimbena toko naa mundengi. Kimbuni kambilimbenje kene aku naa teangi.” ⸤nirimu.⸥
23392  MAT 7:7  “⸤Lapa, mulu koleana molemo yemo⸥ melema mawa teko “Si.” niengi. Aku tenge kinie melema sike simbe lingí. ⸤Lapa molemona⸥ melema korangi. Aku tenge kinie melema sike kanoko lingí. Ulke kerepuluna angilku “Sukundu wamili.” niengi. Aku ningí kinie “Sukundu wai.” nimbe nambune tonjimbe.
23393  MAT 7:8  Mawa tenge melema sike simbe lingí, koronge melema sike kanoko lingí, “Sukundu wamili.” ningí kinie sike nambune tonjimbe. Aku temba kene aku teai.*
23394  MAT 7:9  “Enenga ye te yunge malo ombalie “Tara, pillawa kaloli te nambo si.” nimbé kinie yunge lapane yu kou mulú te simbeye?
23395  MAT 7:10  Molo kangomone “Tara, oma te nambo si.” nimbé kinie yunge lapane wambiye te simbeye?
23396  MAT 7:11  Pe ene konopu keri pepili molemele yambomane aku siku enenga ambolangoma mele peangama silimele liemo enenga Lapa mulu koleana molemomone “Melema si.” ningu mawa tenge yamboma mele peangama paa olandopa na simbeye? ⸤Paa simbemo.⸥
23399  MAT 7:14  Nakolo alieli konde molopa konjipe mindi puli koleana* pulimo kerepulumu paa kanga, yunge aulkemo paa tengepea teli kangamo lemona yamboma akuna pungindu mindili silimelemonga yambo telu telu ningu mindi aku aulkemo kanokolie pulimele.** Aku telemele kene ene kanu kerepulu kangamonga pangi.” ⸤nirimu.⸥
23405  MAT 7:20  Unjuma mongo tolemo kinie kanokolie, “Imu peanga, imu keri.” ningu apurulimele mele, onge yambo kanumane tenge uluma enene kanokolie yamboma molemele mele sike aku siku kanonge.
23407  MAT 7:22  Yamboma apurumbe wale kanumu wendo ombá kinie yambo aisilini nando ningindu: “Ailimu, nane nunge imbi lepo* nunge unguma nimbu sirindu kanumu; nunge imbi lepo yambomanga konopuna kuru moloringime “Ongo ulsu pai.” nirindu kanumu; nunge imbi lepo ulu tondolo aisili terindu kanumu.” ningí.
23408  MAT 7:23  Nakolo aku siku ningí kinie nane enendo nimbundu: “Na enenga imbime paa na pilipu ene kanopo imbi naa silio.* Ene Pulu Yemonga ungumu na pilku liku teringi kene nanga kumbikerena naa ongo anju pai.” nimbú.
23412  MAT 7:27  Pe lo topa no topa poporome topalie ulke kanumu topa kalalu sipe paa bulu balu sirimu. Nanga unguma na pilku liku tenge yamboma ene kanu yemo mele molemele.” nirimu.
23416  MAT 8:2  Kanu kinie ye te kuru kendi nomba perimumu Yesusi orumuna omba yunge kumbikerena koporongo langopalie yundu nimbendo: “Ailimu, nunge konopumuni na ‘konde pambo.’ konopu lenu liemo nuni na manda teko konde lini.” nirimu kinie
23417  MAT 8:3  Yesusini yemo kini ambolopalie yundu nimbendo: “‘Nu konde pani.’ konopu lekero kene konde pui.” nirimu kinie tamburembu kuru kendimu nomba kelerimu.
23418  MAT 8:4  Kanu kinie Yesusini yundu altopa nimbendo: “Nuni ya ulu tekeromo yambo telurindu kepe paa naa niyo. Sumbi siku puku Pulu Yemo popo tonjili yemo* nunge kangimu liku ora siku, ‘Na altopo kangi peanga lepili molkoro kene.’ ningu Mosisini “Tei.” nimbe panjirimu mele pilku liku tenindu “Pulu Yemo popo toko kalko si.” nirimu mélemo liku Pulu Yemo popo tonjili yemondo “Kalonji.” ningu yu sieni. Pe yambomane nu kanokolie ‘Yu sike kangi peanga lepili molemo.’ ningu piliengi kene nikiru mele isili ou tepui.” nirimu. ⸤“Aku siku teni kinie yambomane nu kanoko keri naa kanonge, nu altoko we yamboma molemelena manda teluna puku moloni.” nirimu.⸥
23420  MAT 8:6  “Ailimu, nanga kendemande yemo kimbu ki kolopa pora sipe mindili nomba perepa ulkena lepili okoro.” nirimu.
23421  MAT 8:7  Yesusini yundu “Ombo tepo konde limbu.” nirimu.
23422  MAT 8:8  ⸤Aku nirimu kinie pilipelie⸥ ami ye wane anderete nokorumu yemone yundu pundu topa nimbendo: “Ailimu, na ye kerimu mele molio, nu nanga ulkena oni kinie kapola naa temba. Na ye tene kepe nokopa molemo, yunge ungumu pilipu lipu telio. Nane kepe ami ye mare nokopo molio. Kanu yemanga tendo “Pui.” nilio kinie yu pulimo. Molo tendo “Oi.” nilio kinie yu olemo. Molo nanga kongono tenjili kendemande yambo tendo “I siku tei.” nilio kinie yu aku sipe telemo kanumu. Aku sipela, nuni ungu te we nini kinie nanga kendemande yemo konde pumbe kene nuni we ni.” nirimu.
23426  MAT 8:12  Nakolo Pulu Yemone ‘yunge yamboma’ nimbe mako torumu ⸤Isirele⸥ yamboma yu nokopa molemo koleana puku molemelka yamboma yuni topa makoropa sumbulu toline mundumbe. Kanuna paa mindili nongolie kola teko pereko molonge.” nirimu.*
23427  MAT 8:13  Aku nimbelie yuni ami ye wane anderete nokorumu yemondo nimbendo: “Nane nu ‘manda tenjimbe’ konopu lenu mele* tenjindu kene pui.” nirimu. Kanu kinie yuni aku sipe nirimu enamonga kendemande yemo yu kuru topa kelepa konde pupe molorumu.
23430  MAT 8:16  Pe kolea ipu lemba terimu kinie konopuna kuru molorumu yambo aisili Yesusi molorumuna mengo oringi kinie yuni kurumando “Ongo wendo pai.” nirimu kinie ongo wendo puringi. Kuru torumu yamboma pali tepa konde lirimula.
23431  MAT 8:17  Aku sipe terimumunge koronga ou Pulu Yemone ungu umbu tonjirimuma pilipe yamboma nimbe sirimu ye* Aisayane ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele kamu wendo orumu. Aisayane nimbendo: “Yuni yuyu olio kuru torumuma makoropa, olio aniembo lerimulu kuruma lipe ulsu mundurumu.” nirimu.**
23432  MAT 8:18  ⸤Walse⸥* Yesusi ⸤nomu Gallilli kélona molopili⸥ yambo aisili liku maku toko yu liku makaye teko moloringi kanopalie nirimumuni, ⸤lombili andolimendo⸥ “Nomuna nekendo pamili wai.” nirimu.
23433  MAT 8:19  ⸤Nakolo ou naa pupe we angilipili⸥ Pulu Yemonga ungu manemanga puluma pilipe mane sirimu ye te* yu angilirimuna omba yundu nimbendo: “Ungu Mane Silimu, nu puni koleamanga pali nu lombili ombó.” nirimu.
23435  MAT 8:21  Kanu kinie yu lombili andorumu ye tene* yundu nimbendo: “Ailimu, nu kamu lombili wambo mangali ou pupu nanga lapamo ⸤kinie pea molambo. Pe yu kolomba kinie⸥ ono tepolie nu lombili ombó.” nirimu.
23436  MAT 8:22  Nakolo Yesusini yundu nimbendo: “⸤Nanga ungumu naa pilku⸥ yambo kololi ⸤none teli⸥ yambomane yambo kolongema ono teangi. Nakolo nu na lombili oi.” nirimu.
23439  MAT 8:25  Kanu kinie enene yu uru perimuna puku toko makinjikulie ningindu: “Ailimu, olio liku taponjiyo. Olio no wangokomolo.” niringi.
23441  MAT 8:27  ⸤Yuni terimu mele kanokolie⸥ yemane mini wale mundukulie ningindu: “Apa! I yemo nambolka yerenje? Poporomemone kepe nomumuni kepe yunge ungumu pilku liku kelkembele.” niringi.
23445  MAT 8:31  kurumane Yesusi mawa tekolie ningindu: “Olio toko makorokolie ‘ne kongimenga konopuna molopangi.’ ni.” niringi kinie
23446  MAT 8:32  Yuni enendo nimbendo: “Kapola, akuna pangi.” nirimu kanu kinie ⸤kuruma⸥ kanu yetolonga konopuna wendo ongolie kongi akuna moloringimenga konopuna puku moloringi kinie kanu kongime pali kekelepa toko lkisiku puku kopona pukue toko nomuna suku puku no wangoringi.
23448  MAT 8:34  Niringi mele pilkulie taonona moloringi yamboma pali Yesusi molorumuna ongo kanokolie yu mawa tekolie ningindu: “Olionga koleana naa mololi kelko pui.” niringi.
23450  MAT 9:2  Yu ⸤Kapeniame kelepa⸥ omba molorumuna ye marene kimbu ki kolopa pora sirimu ye te taropola teko mengo oringi. Enene ‘Yesusini i yemo manda tepa konde limbe.’ ningu pilkulie yu mengo oringi, Yesusini kanopa pilipelie kimbu ki kolopa pora sirimu yemondo nimbendo: “Nanga kangomo, nunge konopu wayongo nipili. Nunge konopuna ulu pulu keri terinu pelemoma manie pupili, siye kolkoro.” nirimu.
23453  MAT 9:5  I yemondo “Nunge ulu pulu kerime manie pupili, siye kolkoro.” nimbú kinie ene ulu te naa kanokolie ‘We we tepa nikimu.’ konopu lengeye? Molo “Ola angilku nunge kunungumu liku mengo kimbu kongono teko andoi.” nimbú kinie yu ola angilimbene naa angilimbenje mona lemba manda kanokolie ‘Aku sipe mindili sipe nikimunje?’ konopu lengeye?
23454  MAT 9:6  Nakolo ‘ ‘Manie Omba Mana Ye Au Lerimu Yemo* tondolo pelemomone ya ma koleana yambomanga ulu pulu kerime “Manie pupili, siye kolkoro.” manda nimbé.’ ningu piliengi!’ nimbu aku sipu nindu.” nirimu. Aku nimbelie kimbu ki kolopa pora sili yemondo nimbendo: “Nu ola angilku nunge kunungumu liku mengo ulkendo pui.” nirimu.
23457  MAT 9:9  Kanu kinie Yesusi pumbe pupelie nirimumuni, kou takisi lipe molorumu ye te, yunge imbi Mateyu, kanopalie yundu “Na kinie pea pambili lombili oi.” nirimu. Kanu kinie Mateyu yu ola angilipe yu lombili purumu.
23461  MAT 9:13  Nane “Yambo sumbi nilime na molombona wangi.” nimbundu ma koleana naa orundu.* ‘Ulu pulu keri teli yamboma na molombona wangi.’ nimbundu orundu. Ulu pulu keri teli yamboma lipu taponjimbundu orundu kene** ene puku Pulu Yemonga bokuna molemo ungu tenga pulumu puku pilipayo. Pulu Yemone nimbendo: “‘Na melema popo toko kalko siengi.’ nimbu pilipu naa molio. ‘Ene yambo lupema konopu monjiku kondo kolangi.’ nimbu pilipu mindi molio.”*** nirimu kanumu.” nimbe Yesusini nirimu.
23463  MAT 9:15  ⸤Aku siku niringi kinie pilipelie⸥ Yesusini pundu topa enendo ⸤ungu iku te topa yu kinie ulu te wendo ombá mele nimbelie⸥ nimbendo: “Ambo limbe ye te yunge pulu lemo yema kinie molemo kinie ene konopu sikulie “Kola tepo langi naa namili.” manda ningíye? Manda na ningí. Pe mindi, ambo limbe yemo ene molongena ongo wendo liku ⸤tonge⸥ kinie kanu walemanga sike ⸤konopu keri panjiku⸥ langi naa nongendo mi tonge. ⸤Isili ou molo.⸥*
23465  MAT 9:17  “Kongi meme kalumuni teli mingi ou tenga no waene konde naa la kolemolo kanumu. Yambo tene mingi ou tenga no waene konde te kolkanje kanu no waenemo mingine sukundu pepalie pe akolka kinie kanu mingi oumu naa akopa sungu nilke. Kanu kinie nomo kepe mingimu kepe kamu keri lelka. Akumunge no waene konde kongi meme kalumuni teli mingi kondena mindi kolemolo kanumu. ⸤Pe nomo akolemo kinie kalumuni teli mingi kondemo anju yando pupe sungu naa nilimomonga⸥ nomo kinie mingi kondemo pea kapola lemo.” nirimu.
23466  MAT 9:18  Yesusini Jononga lombili andoli yemando ungu nimbe molopili ⸤Juda yamboma maku toko Pulu Yemonga ungumu piliringi ulke te⸥ nokorumu ye te Yesusi molorumuna omba yunge kumbikerena koporongo langopa yundu nimbendo: “Nanga ambolamo kinié isili kolopa pora sikimu. Nakolo nu ongo yu kimuni amboloni kinie yu konde pumbe.” nirimu.
23470  MAT 9:22  Ambolorumu kinie Yesusi topele topa yu kanopalie nimbendo: “Ambolamo, nu konopu wayongo nipili moloyo. ‘Nu manda tepa konde limbe.’ konopu lenu kanu ulumuni nu konde pukunu.” nirimu. Kanu enamonga ambomo konde pupelie we molorumu.
23472  MAT 9:24  “Ene anju pame! Ambolamo kolou na kolomu. We uru mindi pelemo.” nirimu.* Aku nirimu kinie ⸤ambola kanumu sike kolopa pora sirimu pilkulie yuni “We uru pelemo.” nirimumunge⸥ yu ungu taka tonjiku tae tenjiringi.
23475  MAT 9:27  Yesusi kanu koleamo mundupe kelepa pumbe purumu kinie mongo keri lerimu ye talo yu lombili ongo walsikululie ningilindu: “Ye nomi kingi Depisini kalopa lirimu yemo,* nu olto kondo koloi.” ningu wale aisili niliku oringili.
23476  MAT 9:28  Yu ulke tenga sukundu purumu kinie mongo keri leli yetolo yu molorumuna lombili oringili kinie yuni elte walsipelie: “Elte na mawa tekembele mele ‘Manda temba.’ konopu lekembele* molo moloye?” nirimu kinie eltene ningilindu: “Ailimu, ‘Manda teni.’ konopu lekembolo.” niringili.
23477  MAT 9:29  Kanu kinie yuni eltenga mongotolonga ambolopalie nimbendo: “Nane ‘manda temba.’ konopu lekembele mele aku sipe wendo opili.” nirimu
23481  MAT 9:33  Yesusini yemonga konopuna molorumu kuru kanumu topa makororumu kinie ungu naa nirimu ye kanumuni ungu nirimuna yambo maku toko moloringimene kanokolie konopu aisili liku mundukulie ningindu: “Ou Isirele koleana sukundu i sipe ulu te wendo na orumu kanumu.” niringi.
23482  MAT 9:34  Nakolo Parisi yemane* ningindu: “Kurumanga nomimuni yu lipe taponjilimona yuni kuruma topa makorolemo.” niringi.**