23214	MAT 1:1	Ngel evi naul ne metka se Iesu Kristo metka se Devet, ko metka se Epram.
23215	MAT 1:2	Ko nise jinibb nir re metka nen: Epram womu jer. Ko Epram evesi Aesak, ko Aesak evesi Jekop, ko Jekop evesi Juta ko niaken sen nir.
23216	MAT 1:3	Ko Juta evesi Peres ko Sera, nuru ko tasu se nuru ko Tamar; ko Peres evesi Esron, ko Esron evesi Ram.
23217	MAT 1:4	Ko Ram evesi Aminatap, ko Aminatap evesi Nason, ko Nason evesi Salmon.
23218	MAT 1:5	Ko Salmon evesi Boas nga tasu sen Reap, ko Boas evesi Opet nga tasu sen Rut, ko Opet evesi Jese.
23219	MAT 1:6	Ko Jese evesi Numal Devet, ko Numal Devet elesi luwe kele nesevin se Uria, ko evesi Solomon.
23220	MAT 1:7	Ko Solomon evesi Reopoam, ko Reopoam evesi Apia, ko Apia evesi Asa.
23221	MAT 1:8	Ko Asa evesi Jeosapat, ko Jeosapat evesi Joram, ko Joram evesi Usia.
23222	MAT 1:9	Ko Usia evesi Jotam, ko Jotam evesi Eas, ko Eas evesi Esekia.
23223	MAT 1:10	Ko Esekia evesi Manasa, ko Manasa evesi Amon, ko Amon evesi Josia.
23224	MAT 1:11	Ko Josia evesi Jekonia ko niaken sen nir. Renge daron nen ko aron tertere nir arteka twenir van re Bapilon e suri nuval.
23226	MAT 1:13	Ko Serupapel evesi Apiut, ko Apiut evesi Eliakim, ko Eliakim evesi Asor.
23227	MAT 1:14	Ko Asor evesi Satok, ko Satok evesi Akim, ko Akim evesi Eliut.
23228	MAT 1:15	Ko Eliut evesi Eliesar, ko Eliesar evesi Matan, ko Matan evesi Jekop.
23229	MAT 1:16	Ko Jekop evesi Josep diwen se Merri, nga mivi tasu se Iesu nga marveruse Mesaea.
23230	MAT 1:17	M̃itipatun re metka renge Epram, musuwsuw re Numal Devet, evi metka esngavöl drromon ivij (14). Ko m̃itipatun kele renge Devet, musuwsuw re daron nga marteka twenir van re Bapilon, evi metka esngavöl drromon ivij kele. Ko m̃itipatun kele renge daron nga marteka twenir van Bapilon mijpari daron nga Kristo m̃iak e, evi metka esngavöl drromon ivij kele.
23231	MAT 1:18	Iesu Kristo errmali iel ngatan erpel. Arlingi ore Merri, Iesu tasu sen. Ko setewor evan ji diwen sen Josep, ko Merri etaole nga m̃ilesi nga ni m̃itetaur. Suri Nem̃in On ko esilvi ni.
23232	MAT 1:19	Ko Josep, Merri diwen sen, evi jinibb nga mumomsawos m̃irres, ko orrorrmi p̃ilinglingi silveni nesen sen bbong; omusus puwrai tevi jinibb nir, tuloli Merri non tiwis.
23233	MAT 1:20	Ko daron nga murrorrmi nanu ngel e nir, ko anglo san se Atua eplari jin renge bori san ko owrai owra “Josep, nik kuvi metka se Devet, sete kupmetutu kuptekai ko wor Merri pivi nesevin som. Suri bipi nga musloi ngok, Nem̃in On ko elai tevi.
23236	MAT 1:23	“Nesen m̃elakel osloi bipi mian ko pia-wosi natun norman san, ko para-lingi nisen piwajie Emanuel.” Ko nais nen arieni erpel: “Atua eptevi kerr.”
23238	MAT 1:25	Ko sete evan jin ejpari daron nga muwosi natun norman m̃iak. Ko daron nga m̃iak jile musuw, ko elngi nisen ewajie Iesu.
23239	MAT 2:1	Iesu eak renge Betliem ne Jutia, ko renge daron nen, Erot evi batu numal. Ko sete epriv, ko jinibb sopor nga norongwosien ser milep arivel re vanu m̃inij san nga muto ngasu renge Is, ko arini Jerusalem e.
23240	MAT 2:2	Ko arsusi arwera “Nibeni bipi wel nga m̃iak nga pivi numal se m̃eri Isrel nir? Namlesi moju sen eplari, ko namini tweni nablotoe ni.”
23242	MAT 2:4	Ko Erot everus kortoni jinibb nga marlelep ne sulsulen nir ko jinibb nevisvisenien ne nale nesesreien nir, ko osusi tevir owra “Nibeni lat nga Mesaea p̃iak ren?”
23243	MAT 2:5	Ko nir arij weli ni, arwera “Mesaea p̃iak renge Betliem re Jutia. Suri nale san se Atua nga propet san muli wowomue tuwi ngel, owra
23244	MAT 2:6	‘Ko nik, Betliem re Jutia, setete kuwelili renge jinibb nga marlelep nir renge Jutia. Natum san nga pia-pelari jim pivi numal nga pia-metmete jinibb suk nir m̃eri Isrel.’”
23246	MAT 2:8	Arwera suri jile tevi, ko Erot ekrekrasir owrai tevir, “Erres, kapan kappej bipi wel nen p̃irres, ko poro kaplesi ni, ko kaploli inu borongwose; ko inu kele ban bolotoe ni.” Ko Erot okoni twenir arivel van Betliem e.
23247	MAT 2:9	Ko daron nga marivel kele vajin, ko arlesi kele moju nga; ko artaole, ko arir temijpal. Ko moju nga owowomu kele nir, ko nir arvijuri. Arvijuri moju nga mian ko oto jer mare momsawose naim nga Iesu m̃iak ren.
23249	MAT 2:11	Ko daron nga maran loloim e, arlesi bipi wel nen nuru tasu sen Merri. Ko arjipa van ngatan ko arlotoe ni. Arlotoe jile ko arsaro van renge nolo narr ser, ko arlai merrenien ser tevi ni, arla gol ko prangkinsens ko mir.
23250	MAT 2:12	Mian ko vitunen vajin arlesi bori san nga Atua ewer orer sete parkali lweni ji Erot e. Ko arkali lweni re sel m̃inij e van renge vanu ser e.
23251	MAT 2:13	Ko daron nga lartul nga norongwosien ser milep marivel e vajin, ko anglo san se Atua eplari ji Josep renge bori san ko owrai tevi owra “Kuptur imare kupwosi bipi wolok ko tasu sen, kapwolu van Ijip mun e. Ko kaplik iok pijpari daron nga bea-wera lweni nale tevim. Suri Erot owra pirevji pini, ko otomori pa pipej.”
23253	MAT 2:15	Ko arlik iok ejpari nga Erot mimij. Ngok eplari osorsan tevi nale se Atua nga propet sen san muwrai wowomu pae tuwi, “Inu beveruse natuk piplari Ijip ko vini.”
23254	MAT 2:16	Mian ko vitunen vajin Erot orongwose jinibb ne Is nen arkerkerasi, ko ololar lengleng. Ko okoni jinibb ne nuval sen parevji pini bipi norman nir re Betliem ko rrale p̃etp̃eti Betliem, nga sia ser ejpari eru ko sia ser mulwi vitan. Ngel osorsan tevi daron nga jinibb ne Is marwerai tevi.
23258	MAT 2:20	“Kuptur imare, kupwosi bipi wolok, ko kami tasu sen, kapluwi van re vanu Isrel kele e. Suri m̃er nga muwra pirevji pini bipi wolok emij pa osuw.”
23259	MAT 2:21	Ko Josep otur imare ko owosi bipi wel nen, ko arluwi van re vanu Isrel e.
23261	MAT 2:23	Ko arini arlik renge ngaim san nga nisen Nasret. Ngok eplari wor osorsan tevi nale se Atua nga propet sen san muwrai wowomu pae suri Kristo, “Ni parveruse m̃eri Nasret ko.”
23264	MAT 3:3	Suri Jon evi m̃er nga Atua m̃ijilwer suri renge nale ngel nga propet Aesea muli tuwi pa, muwra “Jinibb le san ekail renge lolo merwer, owra ‘Kaploli lilane sel se Numal puto metmet terai. Kaploli mesekle sel sen nir parmetet p̃irres.’
23265	MAT 3:4	Jon sunsun sen erpe propet Elaeja tuwi. Ori nevlu kamel, ko netatuw sen arloli nevlu buluk e. Ko re devjen nga re nanen sen e, elai nato nga mok-rowrow re mösmös ko narrlu sukabak nga m̃ierri orivi nanen sen.
23266	MAT 3:5	Ko nir jijle ne Jerusalem ko ne Jutia ko rrale nuwi seser ne Jortan arivel ko arini jin.
23268	MAT 3:7	Ko daron nga m̃ilesi Parasi ko Satusi, nga marivi jinibb nga marlelep re m̃eri Isrel nir, ko Jon owrai tevir: “Kamivi jinibb nga kamsij O! Kamirpe metka ne num̃et. Ko weta, kami kamrongwos kapwolu asi ko renge lolaren se Atua nga pia-vini?
23272	MAT 3:11	Nu nupaptaes nuwi e kami, kami nga nolo kami mulululwi. Ko san nga pivivitu suri inu, ni ean wor mare renge inu. Inu sete nurres rragrrag nuvter re b̃esai but sen nga m̃irae. Ni pia-paptaese kami re Nem̃in On ko nabb.
23275	MAT 3:14	Ko Jon owra p̃iwer ore ni, owra “Erpese nik kuvini jik nga inu b̃epaptaese nik? Erres ma poro nik kuppaptaese inu.”
23276	MAT 3:15	Ko Iesu erij weli, owra tevi ni: “Puto pirpok ko wor, nga rroporloli nanu jijle nga Atua mimrreni parpelari.” Ko ni epaptaese ni vajin.
23277	MAT 3:16	Ko Iesu daron nga m̃ipaptaes jile, evel lingi nuwi evesane, ko elesi melrin etp̃ir; ko elesi Nem̃in se Atua ojubbul erpe wum̃er, ko evini esilvi ni.
23278	MAT 3:17	Ko drrelan san eplari re melrin, owra “Morok evi natuk nga memrreni, nurnge erres elep suri ni.”
23280	MAT 4:2	Ko Iesu elngi tweni nanen, owra pulot van ji Atua. Ko mulot mian mian mijpari vajin nabong ngavöl ivij (40), vitunen ko ornge numer eaji lenglenge.
23281	MAT 4:3	Ko Demij, nga mok-rrowrrowe jinibb, evini jin, owra puloli Iesu pivitan. Ko owrai tevi ni: “E, nik kuvi pa Atua natun, ko numer ajim. Kupwerai tevi nevöt nawon ngel nir, parivi niv.”
23282	MAT 4:4	Ko ni erij weli ni, owrai tevi ni, “Ejki, sete bololi, suri aruli erpel renge Nale On se Atua, ‘Jinibb sete orongwose pimaur kis e niv kobbong; pimaur e nale jile ngok nga miplari renge jingo Atua.’”
23284	MAT 4:6	ko owrai tevi, “E, nik kuvi pa Atua natun. Kuprow jubbul vitan. Suri aruli erpel renge Nale On se Atua: ‘Atua pia-koni anglo sen nir, parwosinik renge nevrer mare, suri nik tukjilaklak wos b̃elam renge nevöt.’”
23285	MAT 4:7	Ko Iesu owrai tevi: “Ejki, sete bololi, suri aruli kele erpel renge Nale On se Atua: ‘Nik sete kuprrowrrowe Numal Atua som te, pijki.’”
23287	MAT 4:9	Ko owrai tevi, “Poro nik kupjipa van ngatan kuplotoe inu, ko bea-lai nanu jile ngel nir tevim.”
23288	MAT 4:10	Ko Iesu owrai tevi ni, “Kupruj ngasu, Demij, suri aruli erpel renge Nale On se Atua: ‘Nik kuplotoe Numal Atua som, ko ni kobbong nik kupmajing sen.’”
23289	MAT 4:11	Muwrai jile tevi, ko Demij elinglingi ni. Ko anglo sopor arini ji ni ko armetmete ni.
23291	MAT 4:13	Mivini Galili, ko setemun evan Nasret, elinglingi Nasret ojpon ko etajer van Kapaneam e, ko elik ie. Kapaneam evi ngaim san nga muto devje nuwito nga milep nga mubbun rrerrale nisen Galili, renge vanu ne metka se Sepulon ko Naptali.
23294	MAT 4:16	Arivi jinibb nga marlik renge nemalik, mian ko arlesi vajin moron nga milep. Ko jinibb nir nga marlik renge vanu ne namol ne mijen, moron ngok eplari jir.”
23296	MAT 4:18	Renge nabong kele san, Iesu evel sere renge jeli nuwito ne Galili. Ko elesi niaken eru, Saemon nga marveruse Pita, ko Antru. Ortuwe niva renge nuwi, suri orivi jinibb nga morok-revrevei nai.
23297	MAT 4:19	Ko Iesu owrai tevi nuru, “Kopor-vijuri inu, ko inu bea-loli kamru kopor-ivi jinibb nga morok-revrevei jinibb.”
23298	MAT 4:20	Ko ngavilvil nuru orlinglingi niva se nuru ko orvijuri ni.
23299	MAT 4:21	Ko Iesu evel rujruj kele sopon ko elesi niaken kele eru, Jemes ko Jon, nuru tata se nuru Sepeti renge drrav ser, arilile niva ser. Ko everuse nuru.
23300	MAT 4:22	Ko ngavilvil nuru orlinglingi drrav ko tata se nuru, ko orvijuri ni.
23301	MAT 4:23	Ko Iesu evel jile re Galili, ko ok-visviseni renge naim gortien ser, ko ok-werwer suri nale nga m̃irres suri batun vanu ne melrin. Ko ok-loli nir nga marmesi mesien lele arres luwi.
23302	MAT 4:24	Mian ko nosp̃en sen arsup̃e renge Siria jile. Ko jinibb nir arwosi jinibb jijle nga marmesi vini jin. Armesi mesien lele: sopor niber arerer, ko sopor demij esisilvir, ko sopor nem̃i nai ololir armijmij, ko sopor nga niber sopor mimij. Ko ololi nir arres luwi.
23303	MAT 4:25	Ko delung elep arvijuri ni, jinibb ne Galili nir, ko Dekapolis nir, ko Jerusalem nir, ko Jutia nir, ko nir nga marlik van devje Jortan e.
23304	MAT 5:1	Daron nga Iesu m̃ilesi delung nir, ko otongsa van mare renge botwen san ko elik ngatan. Ko jinibb sen nir arini jin, arlik rrale.
23305	MAT 5:2	Ko ni esa jingon etipatun evisvisenir owra
23314	MAT 5:11	“Ko neiren renge kami poro jinibb nir parwor suri kami, ko poro nir parloli p̃isij tevi kami, ko poro nir parkerkeris p̃isij tevi kami, parwera nanu lele nga marsij suri kamivi inu jinibb suk nir.
23315	MAT 5:12	Kami kap̃ir pilep, suri nowli kami elep re melrin, osorsan tevi nowli propet san. Suri propet nir nga marwowomue kami tuwi, jinibb arloli esij ko pa tevir erpok.
23316	MAT 5:13	“Murru kami nga m̃irres arirpe sol se jinibb jijle nir nga marok-lingi re nanen ser. Ko poro nga sol dilten nga m̃irres pivel lingi jijle, ko p̃irres luwi pirpese ko? Erres re parlai ko parsor tweni, ko jinibb parivivel ren parbbötbböt ren vajin.
23317	MAT 5:14	“Ko murru kami nga m̃irres erpe moron se jinibb jijle nir. Moron sete orongwos puto teptepi; osorsan tevi ngaim nga milep san nga muto limjer mare re botwen.
23318	MAT 5:15	Ko poro jinibb san pusli nasul, ko sete orongwos putori ngatan; putori mare sopon, ko puloli jinibb jile parlesi moron.
23319	MAT 5:16	Kami kamivi nasul nen. Moron se kami pimor wor van ji jinibb jile, puloli jinibb jijle parlesi majingen se kami nga m̃irres, ko parsurövi Tata se kami nga m̃ilik renge melrin.
23324	MAT 5:21	“Kami kamrunge pa nga marwerai pa tevi b̃irtera ne tuwi nir renge Naul On, ‘Sete kuprevji pini jinibb pisan. Ko poro jinibb san pirevji pini jinibb pisan, m̃ernen pia-sij ren re daron nga Atua puwra suri lat nga puto suri tevi jinibb nir.’
23325	MAT 5:22	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Poro jinibb p̃isan pulolarsi tuwan kobbong, m̃ernen pia-sij ren re daron nga Atua puwra suri lat nga puto suri tevi jinibb nir. Ko poro jinibb p̃isan puwrai tevi tuwan, ‘Kulengleng,’ m̃ernen pia-sij ren re nosp̃en se numal nir. Ko poro jinibb p̃isan puwrai tevi tuwan, ‘Kuvi jinibb nga kumloli sagraut nanu,’ m̃ernen pia-sij ren renge nabb ne norongen nga m̃isij.
23326	MAT 5:23	“Ko erpok, daron nga kumla merrenien som vini re nawot nga marok-sulsul ren tevi Atua, ko iokporo kuprrorrmi jipari nga nik kumloli tuwam ololar,
23328	MAT 5:25	“Ko poro nga jinibb san nga kumloli mulolar p̃itkai nik nga koporan re nosp̃en se numal nir, kupsaro pingavil, kuploli p̃irres tevi ni. Poro mijki, ko ni tia-lingi nik tevi numal nga mok-wera suri lat nga puto suri re jinibb nir, ko ni tia-lingi nik tevi jinibb ne naim ne nekaien, ko m̃ernen tia-lingi nik renge naim ne nekaien.
23330	MAT 5:27	“Ko kami kamrunge nga marwerai kele renge Naul On arwera ‘Sete kupvenae nesevin m̃inij.’
23331	MAT 5:28	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Poro nga jinibb p̃isan pimteni rres nesevin kobbong ko nolon pivnae, ngok nolon ololi pa esij jile ko tevi vinnen.
23332	MAT 5:29	Ko poro nga metem rres puloli nik kupvitan pirpok, ko kupla tweni re nik, kupwirre. Erres p̃elak kobbong re metem devjen pijkie, evi nanu nga welili kobbong, renge poro nga parwirre nibem totoklai pian renge lat ne nejijkien.
23333	MAT 5:30	Ko poro nga nevrem rres puloli nik kupvitan pirpok, ko kupta tweni re nik ko kupwirre. Erres p̃elak kobbong re nik nevrem devjen pijkie, evi nanu nga welili kobbong, renge poro nga nibem totoklai pian renge lat ne nejijkien.
23334	MAT 5:31	“Ko arwerai kele renge Naul On arwera ‘Isi nga p̃ilngi kurtweni nesevin sen puli naul san suri, ko p̃ilai tevi vinnen.’
23335	MAT 5:32	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Poro nga jinibb san nesevin sen sete puloli womue batun, ko m̃ernen bbong p̃ilngi kurtweni nawone, ko m̃ernen ololi esij nga nesen sen pian pivitan re norman m̃inij. Ko poro nga san p̃ilesi vin nga m̃er nga m̃ilngi kurtweni ngok, m̃ernen evitan re nesevin ngok.
23336	MAT 5:33	“Ko kamrunge kele nga marwerai tuwi renge Naul On, ‘Sete kurongwos kupwera nise Atua nga puloli rijrijen som p̃iterter, ko mian ko vitunen ko kuptor otvi nale nen. Poro kupwera nise Atua, ko kuploli ko wor pusorsan tevi kumwerai.’
23337	MAT 5:34	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Sete kupwera rragrrag nise nanu san nga puloli rijrijen som p̃iterter. Sete kupwera nise melrin, suri evi lat seksakel se Atua;
23339	MAT 5:36	Ko sete kupwera nise batum kele daron nga kumloli rijrijen e, suri nik sete kurongwos kuploli rao batum san puwuwer rrek pimotmot.
23340	MAT 5:37	Ko daron nga ma kumrijrij nga kuploli nanu san, ko kuploli ko wor nanu nen; ko daron nga kumrijrij nga sete kuploli nanu san, ko sete kuploli nanu nen. Murrun nga parwera nawon nise nanu daron nga parijrij, arivel ji Demij kobbong vini.
23341	MAT 5:38	“Kamrunge nga marwerai kele renge Naul On, ‘Poro san pulokloksi metem tuwen, ko nik kupkele lweni kuplokloksi meten tuwen. Ko poro san puti rrawe liwem san, ko nik kupkele lweni, kuputi rrawe liwen san.’
23342	MAT 5:39	Ko inu ma nuwrai tevi kami vajin, Sete kupwer ore jinibb nga m̃isij. Poro pungasim, ko puwje vasum rres, ko kuprieni nom, ko puwje kele vasum devjen kele.