23214	MAT 1:1	Ngel evi naul ne metka se Iesu Kristo metka se Devet, ko metka se Epram.
23217	MAT 1:4	Ko Ram evesi Aminatap, ko Aminatap evesi Nason, ko Nason evesi Salmon.
23219	MAT 1:6	Ko Jese evesi Numal Devet, ko Numal Devet elesi luwe kele nesevin se Uria, ko evesi Solomon.
23230	MAT 1:17	M̃itipatun re metka renge Epram, musuwsuw re Numal Devet, evi metka esngavöl drromon ivij (14). Ko m̃itipatun kele renge Devet, musuwsuw re daron nga marteka twenir van re Bapilon, evi metka esngavöl drromon ivij kele. Ko m̃itipatun kele renge daron nga marteka twenir van Bapilon mijpari daron nga Kristo m̃iak e, evi metka esngavöl drromon ivij kele.
23231	MAT 1:18	Iesu Kristo errmali iel ngatan erpel. Arlingi ore Merri, Iesu tasu sen. Ko setewor evan ji diwen sen Josep, ko Merri etaole nga m̃ilesi nga ni m̃itetaur. Suri Nem̃in On ko esilvi ni.
23233	MAT 1:20	Ko daron nga murrorrmi nanu ngel e nir, ko anglo san se Atua eplari jin renge bori san ko owrai owra “Josep, nik kuvi metka se Devet, sete kupmetutu kuptekai ko wor Merri pivi nesevin som. Suri bipi nga musloi ngok, Nem̃in On ko elai tevi.
23235	MAT 1:22	Nanu ngok eplari jile osorsan tevi nale san se Atua nga propet sen san owra wowomue tuwi pa:
23236	MAT 1:23	“Nesen m̃elakel osloi bipi mian ko pia-wosi natun norman san, ko para-lingi nisen piwajie Emanuel.” Ko nais nen arieni erpel: “Atua eptevi kerr.”
23237	MAT 1:24	Mian ko Josep emra re meturen sen; ko ololi suri erpe nga anglo se Numal muwrai tevi ni, ko etkai nesevin sen.
23240	MAT 2:2	Ko arsusi arwera “Nibeni bipi wel nga m̃iak nga pivi numal se m̃eri Isrel nir? Namlesi moju sen eplari, ko namini tweni nablotoe ni.”
23242	MAT 2:4	Ko Erot everus kortoni jinibb nga marlelep ne sulsulen nir ko jinibb nevisvisenien ne nale nesesreien nir, ko osusi tevir owra “Nibeni lat nga Mesaea p̃iak ren?”
23244	MAT 2:6	‘Ko nik, Betliem re Jutia, setete kuwelili renge jinibb nga marlelep nir renge Jutia. Natum san nga pia-pelari jim pivi numal nga pia-metmete jinibb suk nir m̃eri Isrel.’”
23253	MAT 2:15	Ko arlik iok ejpari nga Erot mimij. Ngok eplari osorsan tevi nale se Atua nga propet sen san muwrai wowomu pae tuwi, “Inu beveruse natuk piplari Ijip ko vini.”
23254	MAT 2:16	Mian ko vitunen vajin Erot orongwose jinibb ne Is nen arkerkerasi, ko ololar lengleng. Ko okoni jinibb ne nuval sen parevji pini bipi norman nir re Betliem ko rrale p̃etp̃eti Betliem, nga sia ser ejpari eru ko sia ser mulwi vitan. Ngel osorsan tevi daron nga jinibb ne Is marwerai tevi.
23255	MAT 2:17	Ngok eplari erpe nale se Atua nga Jeremaea muwrai wowomue tuwi:
23261	MAT 2:23	Ko arini arlik renge ngaim san nga nisen Nasret. Ngok eplari wor osorsan tevi nale se Atua nga propet sen san muwrai wowomu pae suri Kristo, “Ni parveruse m̃eri Nasret ko.”
23263	MAT 3:2	“Nolo kami pulululwi, suri otomori le pa batun vanu ne melrin p̃irrmali.”
23264	MAT 3:3	Suri Jon evi m̃er nga Atua m̃ijilwer suri renge nale ngel nga propet Aesea muli tuwi pa, muwra “Jinibb le san ekail renge lolo merwer, owra ‘Kaploli lilane sel se Numal puto metmet terai. Kaploli mesekle sel sen nir parmetet p̃irres.’
23270	MAT 3:9	Sete kapwerwerai tevi kami: ‘Epram evi metka se kerr, ko ngok rramivi pa jinibb se Atua ko.’ Nu nuwrai tevi kami: Atua orongwos p̃ilai nevöt nawon ngel nir ko p̃irienir parivi metka se Epram.
23272	MAT 3:11	Nu nupaptaes nuwi e kami, kami nga nolo kami mulululwi. Ko san nga pivivitu suri inu, ni ean wor mare renge inu. Inu sete nurres rragrrag nuvter re b̃esai but sen nga m̃irae. Ni pia-paptaese kami re Nem̃in On ko nabb.
23273	MAT 3:12	Ni otori nai juljule san renge nevren nga pujlujle wene wit e nir, ko dokolvir parwirr lingi jelangir; ko p̃iser kortoni jelangir p̃ilngir renge b̃ep̃eim sen, ko pusli dokolvir renge nabb nga sete san orongwose pivsi pini.”
23277	MAT 3:16	Ko Iesu daron nga m̃ipaptaes jile, evel lingi nuwi evesane, ko elesi melrin etp̃ir; ko elesi Nem̃in se Atua ojubbul erpe wum̃er, ko evini esilvi ni.
23279	MAT 4:1	Daron nga Jon m̃ipaptaes jile Iesu musuw vajin, Nem̃in On etkai Iesu van re lolo merwer nga Demij purrowrrowe ni.
23282	MAT 4:4	Ko ni erij weli ni, owrai tevi ni, “Ejki, sete bololi, suri aruli erpel renge Nale On se Atua, ‘Jinibb sete orongwose pimaur kis e niv kobbong; pimaur e nale jile ngok nga miplari renge jingo Atua.’”
23283	MAT 4:5	Vitunen Demij etkai Iesu van renge ngaim nga muon renge Jerusalem, ko elngi renge drromdrromo Naim On mare jer,
23284	MAT 4:6	ko owrai tevi, “E, nik kuvi pa Atua natun. Kuprow jubbul vitan. Suri aruli erpel renge Nale On se Atua: ‘Atua pia-koni anglo sen nir, parwosinik renge nevrer mare, suri nik tukjilaklak wos b̃elam renge nevöt.’”
23285	MAT 4:7	Ko Iesu owrai tevi: “Ejki, sete bololi, suri aruli kele erpel renge Nale On se Atua: ‘Nik sete kuprrowrrowe Numal Atua som te, pijki.’”
23288	MAT 4:10	Ko Iesu owrai tevi ni, “Kupruj ngasu, Demij, suri aruli erpel renge Nale On se Atua: ‘Nik kuplotoe Numal Atua som, ko ni kobbong nik kupmajing sen.’”
23291	MAT 4:13	Mivini Galili, ko setemun evan Nasret, elinglingi Nasret ojpon ko etajer van Kapaneam e, ko elik ie. Kapaneam evi ngaim san nga muto devje nuwito nga milep nga mubbun rrerrale nisen Galili, renge vanu ne metka se Sepulon ko Naptali.
23292	MAT 4:14	Ngok eplari osorsan tevi nale san se Atua nga propet Aesea muli tuwi pa, owra
23293	MAT 4:15	“Vanu se Sepulon ko vanu se Naptali re devje nuwi seser ne Jortan van re devjen nga ngalu e renge dis; jinibb nen nir arivi jinibb ne vare.
23295	MAT 4:17	Renge daron nen, Iesu etipatun nga m̃iwerwer, owra “Nolo kami pululwi, suri otomori le pa batun vanu ne melrin p̃irrmali.”
23306	MAT 5:3	“Neiren renge nir nga norrorrmien ser mian ngatan, suri batun vanu ne melrin evi pa se nir ko.
23307	MAT 5:4	Neiren renge nir nga marok-taure dauren ne nololien, mian ko Atua pia-jinge nir ko.
23308	MAT 5:5	Neiren renge nir nga nolor maran ngatan jer, suri mian ko dan pia-ivi se nir ko, ko nanu jile nga marto rengen.
23309	MAT 5:6	Neiren renge nir nga marmerrmerreni nga murrun nga m̃irres puto p̃irres, erpe jinibb armerrmerreni nanen ser ko nuwi num̃er, mian ko Atua pia-la nanu nga marmerrmerreni tevir ko.
23310	MAT 5:7	Neiren renge nir nga marok-telasi jinibb, mian ko Atua pia-telasi tweni nir ko.
23311	MAT 5:8	Neiren renge nir nga nolor marwokwok, mian ko nir para-lesi Atua ko.
23312	MAT 5:9	Neiren renge nir nga marok-loli demat, suri mian ko jinibb nir para-veruse nir Atua natun ko.
23313	MAT 5:10	Neiren renge nir nga jinibb marloli m̃isij tevir suri arloli nanu nga marres, suri batun vanu ne melrin evi pa se nir ko.
23320	MAT 5:17	“Sete kaprrorrmi inu nuvini tweni bolokloksi nale ne nesesreien nir ko nale se propet nir nga marto re Naul On. Inu sete nuvini tweni bolokloksir, ejki, nuvini tweni bololir parpelari le.
23321	MAT 5:18	Nuwretun nuwrai tevi kami, pia-jipari daron nga melrin ko iel ngatan pora-asi, sete bebje nale nesesreien san p̃iasi nawon, pia-jipari nga nanu ngel jijle nir para-pelari.
23324	MAT 5:21	“Kami kamrunge pa nga marwerai pa tevi b̃irtera ne tuwi nir renge Naul On, ‘Sete kuprevji pini jinibb pisan. Ko poro jinibb san pirevji pini jinibb pisan, m̃ernen pia-sij ren re daron nga Atua puwra suri lat nga puto suri tevi jinibb nir.’
23329	MAT 5:26	Nuwretun nuwrai tevi nik, sete kurongwos kupivare re naim ne nekaien pijpari daron nga nik kupkele lweni nevöt nen jijle.
23330	MAT 5:27	“Ko kami kamrunge nga marwerai kele renge Naul On arwera ‘Sete kupvenae nesevin m̃inij.’
23334	MAT 5:31	“Ko arwerai kele renge Naul On arwera ‘Isi nga p̃ilngi kurtweni nesevin sen puli naul san suri, ko p̃ilai tevi vinnen.’
23336	MAT 5:33	“Ko kamrunge kele nga marwerai tuwi renge Naul On, ‘Sete kurongwos kupwera nise Atua nga puloli rijrijen som p̃iterter, ko mian ko vitunen ko kuptor otvi nale nen. Poro kupwera nise Atua, ko kuploli ko wor pusorsan tevi kumwerai.’
23338	MAT 5:35	sete kupwera nise dan, suri evi lat nga m̃ilngi b̃elan ren daron nga m̃isakel re nai seksakel se ni; sete kupwera nise Jerusalem, suri evi ngaim nga milep se Numal nga milep.
23341	MAT 5:38	“Kamrunge nga marwerai kele renge Naul On, ‘Poro san pulokloksi metem tuwen, ko nik kupkele lweni kuplokloksi meten tuwen. Ko poro san puti rrawe liwem san, ko nik kupkele lweni, kuputi rrawe liwen san.’
23346	MAT 5:43	“Kamrunge nga marwerai kele renge Naul On, ‘Kupmerreni selem ko kupungasi jinibb nga mok-loli m̃isij tevim.’
23351	MAT 5:48	“Ngok pirpel ma, kami kapivi wor jinibb mawos nga kapmomsawos p̃irres jijle ko, pirpe Tata se kami nga m̃ilik re melrin ni omomsawos erres jile.”
23353	MAT 6:2	“Erpok, daron nga nik kumlai nevöt tevi b̃eres, sete kupsup̃sup̃e kele tevi jinibb nir, pirpe lartul nga marivel re sel eru marok-loli re naim gortien nir ko renge sel nir, nga marwera jinibb parsurövir. Nuwretun nuwrai tevi kami, nir arlai pa nowlir ko osuw.
23356	MAT 6:5	“Ko daron nga kamlot e, sete kaploli pirpe lartul nga marivel re sel eru. Nir armerreni partur renge naim gortien nir ko partur ore mesakelkel ne sel nir, nga jinibb nir parlesi nir parlot. Nuwretun nuwrai tevi kami, nir arlai pa nowlir ko osuw.
23360	MAT 6:9	Ko ngok kami sel nga kaplot ren pirpel le: Kapwera ‘Tata se kem, nik nga kumlik renge melrin, Nik nisem on. Nammerreni jinibb jijle nir partori nisem.
23361	MAT 6:10	Nammerreni nik batun vanu som pivini iel ngatan. Nammerreni nik marongen som piplari iel ngatan, pirpe nga muto pa re melrin.
23367	MAT 6:16	“Ko daron nga kamlingi kurtweni nanen nga kaplot van ji Atua, sete kaploli pirpe lartul nga marivel re sel eru. Arloli nor ous nawon nga jinibb nir parongwose nga marlinglingi tweni nanen ser. Nuwretun nuwrai tevi kami, nir arlai pa nowlir osuw, suri jinibb arsurövir pa.
23371	MAT 6:20	Nolo kami parres, ko re sel ngok, kapok-ser kortoni joro kami nga parres parto renge melrin mare. Suri momom sete orongwos puti, ko doto sete arongwos parurro lokloksir, ko jinibb venao sete orongwose pubbri lut nabbu ko pian pivevna loloim.
23372	MAT 6:21	Ngok poro nga jorom puto renge lat nga m̃irres, ko nolom kele p̃irres, suri jorom oto pa lat nga m̃irres osuw.
23373	MAT 6:22	“Mete jinibb erpe moron ne niben. Poro nga metem p̃im̃erer, ko moron puwun saut re nibem totoklai. Ngok owra puwra, poro nga nolom p̃irres, ko mauren som totoklai kele p̃irres.
23374	MAT 6:23	Ko poro nga metem p̃isij, ko nemalik puwun saute nibem totoklai, suri metem erpe moron ne nibem. Ngok owra puwra, poro nga nolom pukul, ko mauren som totoklai kele p̃isij jile.
23376	MAT 6:25	“Suri nanu ngel, nuwrai tevi kami, sete kaprrorrmi p̃elake mauren se kami. Sete kapok-wera ‘O, rrapurroi sev le?’, rreknga ‘O, rrapmini sev le?’, rreknga ‘O, rrapuri sunsun sev le?’. Mauren se jinibb nir evi nanu nga milep nga Atua m̃ilai pa tevi jinibb nir. Nanen evi nanu nga welili jer kobbong—Atua orongwos p̃ilai kele kobbong. Ko nibe jinibb nir kele evi nanu nga milep nga Atua m̃ilai pa tevir. Sunsun evi nanu nga welili jer kobbong—Atua orongwos p̃ilai kele kobbong.
23377	MAT 6:26	Kaprrorrmi ta numön nga marok-il suri mesa ngok nir. Nir sete aruw ko sete arili tweni, ko sete arlingi nanen ser renge b̃ep̃eim; ko Tata se kami nga mok-lik ko re melrin ok-wunganir. Ko kami kamrres womu nen ko wor re numön ngok nir re no Atua, ngok ni puwngani kami kele ko wor.
23385	MAT 6:34	Sete erres kaprrorrmi p̃elake nanu ne mevi nir. Suri mevi evi nabong nga kaprrorr mi suri nanu nga parpelari kis ren. Nanu nga m̃isij nga piplari renge nabong san evtere kaprrorrmi suri re nabong nen kis kobbong.
23391	MAT 7:6	“Ngok orrongrrongvi nololien nga wowarreng se kalesia nir. Ko re devjen nga re nir ne vare nga marivi jinibb ngamarsij p̃etp̃eti, kapmetmet re nir. Daron nga poro kapan ji nir nga kapwera tweni nale suk, ko nir arongwose parpalpal p̃iterter tevi kami pirpe guli, ko parungasi nale suk pirpe b̃erp̃er marbbötbböt re nanu nga m̃irres.
23397	MAT 7:12	“Nanu jijle nga kami kamwera jinibb parloli tevi kami, kami kele kaploli ko wor tevi nir pirpok kele. Ngok kobbong evi murrun ne nosp̃en jile se Moses ko propet nir nga maruli re Naul On.
23403	MAT 7:18	Nai jijle nga marres sete arongwos parla wenen nga marsij, ko nai jijle nga marsij sete arongwose parla wenen nga marres.
23406	MAT 7:21	“Sete nir jijle nga marok-veruse inu ‘Numal, numal’ tetajer paran renge batun vanu ne melrin. Rrek nir pievis kobbong, nir nga bbong marok-loli marongen se Tata suk nga m̃ilik re melrin mare ko.
23407	MAT 7:22	Erpok, renge nabong nga vitunen, nir elep parwera tevi inu, ‘Numal, numal, sete kurrorrmi wos nga kem namsup̃e nosp̃en som re nisem, ko nga kem namoji tweni demij nir renge nisem, ko nga kem namloli majingen nga marterter marlelep marres nir renge nisem?’
23409	MAT 7:24	“Ngel, jinibb jijle nga marunge nale suk ngel nir ko marlolir, osorsan erpe jinibb san nga norongwosien sen otoe, nga m̃ili naim sen renge dan nga m̃iterter m̃irres.
23422	MAT 8:8	Ko m̃ernen ewer ore, owra lweni tevi Iesu: “Numal, sete nurres nga nik kupini re loloim suk. Ko kuptur iok kobbong, kupwera bbong nale, ko nanwarreng suk wel nen p̃irres luwi re mesien sen.
23424	MAT 8:10	Ko daron nga Iesu murnge nale sen ngel, ko etaole, ko owrai tevi nir nga marvijuri ni: “Nuwretun, nuwrai tevi kami, setete nulesi jinibb san ne Isrel nga nosurien sen milep mirpe m̃erel.
23425	MAT 8:11	Nuwrai tevi kami, nir pilep nga para-ivel re Is ko re Wes ko ngatan jijle vini, para-lik ngatan tevi Epram ko Aesak ko Jekop renge batun vanu ne melrin, ko para-aani nanen.
23431	MAT 8:17	Ngok eplari osorsan tevi nale san se propet Aesea nga muli tuwi mirpel: “Ni ela tweni mesien se kerr ko norongen nga m̃isij se kerr.”
23434	MAT 8:20	Ko Iesu owra lweni tevi ni, “Guli rrum nga wowarreng nir b̃elaur otoe, ko numön nir menuner otoe; ko inu Jinibb Mawos, milngek ejkie. Ngok, kuprrorrmi mun p̃irres poro nga kumrreni kupvijuri inu.”
23435	MAT 8:21	Ko san re jinibb sen owra tevi ni, “Numal, kuplinglingi inu puwomu ban b̃etevni luwe tata suk.”
23439	MAT 8:25	Ko jinibb sen aran arwuni ni, ko arwerai tevi ni: “Numal, kupla se kerr, otomori rrapmij!”
23440	MAT 8:26	Ko ni owra tevi nir: “Erpese kami kammetutu? Nosurien se kami ewelili jer.” Ko otur mera, ko ewer ore ling ko daptap ne nuwi, ko ormol kem̃kam̃e.
23442	MAT 8:28	Ko vitunen arjipari devje nuwi renge ngaim se m̃eri Gatara. Ko jinibb eru nga demij m̃isisilvi nuru orpelari re lat ne dubb vini, orivel ore selen. Nuru orivi jinibb rrum, ko orloli jinibb sete arongwose parasi renge sel ngok.
23443	MAT 8:29	Ko orkail ko orwera “Nik Atua natun, kuvini iel tweni kuploli sev le tevi komru? Kuvini tweni kuploli komru nobor-runge p̃isij puwomu, vitunen ko daron nen vajin?”
23450	MAT 9:2	Ko jinibb sopor arwosi jinibb san re maling sen nga mimsie mesien nga niber mok-mij e vini jin. Ko Iesu elesi nosurien ser elep, ko owrai tevi m̃er nga mimsi, “Natuk, nolom p̃irres, b̃etlasi tweni nololien som le pa.”
23453	MAT 9:5	Evi nanu nga m̃isisarow bbong nga bowrai tevi m̃erel, ‘Nololien som nutlasi tweni pa,’ suri si p̃ilesi poro nuwretun rrek nukrekris kobbong? Ko evi nanu nga m̃iterter kele wor asi ngok nga poro bowra ‘Kuptur imare kupla milngom ko kupiel van renge naim som e,’ suri jinibb jijle parlesi lelingen poro piplari pirpe nga mowrai ngok. Ko bololi vajin nanu nga m̃iterter nen, puloli kaprongwose kele nga inu Jinibb Mawos derteren suk otoe renge iel ngatan nga b̃etlasi tweni nololien.” Ko ni owrai tevi m̃er nga devje niben mimij, owra “Nuwrai tevi nik, Kuptur imare kuplai maling som kupwosi, ko kupiel van renge naim som e.”
23460	MAT 9:12	Ko Iesu ornge nale ser ko owrai tevir: “Nir nga marres sete armerreni dokta; nir nga bbong marmesi ko.
23461	MAT 9:13	Kapan kapmeteni suri re mining ne nale se Atua ngel: ‘Nanu nga memrreni milep evi murrun nga partelasi jinibb. Murrun nga parsulsul tevi Atua evi nanu nga welili jer kobbong.’ Sete nuvini tweni nga beveruse jinibb nga marvilvil ore marsij marwera marres, ko nuvini tweni nga beveruse nir nga sete markerkeris, ko marwer limjere nga marsij.”
23466	MAT 9:18	Ko daron nga m̃irij mirpok tevi nir, ko numal san se m̃eri Isrel evini ji Iesu. Ko ejiol ko owra “Natuk nesenwarreng eamij bbong lelingen wolok. Ko poro nga nik kupini, kupa-jipari kobbong ni tevi nevrem, ko ni pia-maur luwi kele.”