23235	MAT 1:22	Upa aja rahã, ymanihar panduha ke uhyk. Yman Tupã je'ẽha ke pandu ame'ẽ ta mupinim. Aja uhyk apo 'y. Kuja a'eta mupinim: “Kũjã ixo te'e ame'ẽ ke imembyr namõ ixo. Imembyr u'ar ta. Sawa'e ra'yr ke. ‘Emanue’ aja her moĩ ta ehe.” [“Emanue” aja pandu rahã: “Jande namõ Tupã ixo” aja ngã ukwa katu.]
23264	MAT 3:3	Isai riki Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke a'e. Kuja a'e mupinim: “Awa nixói te ame'ẽ pe amõ pandu pandu. Kuja: ‘Jandema'e sawa'e te uwyr ta. A'erehe pe ke pemukatu. (Aja rahã, pexoha ke pemukatu.) Pe ke pemutatambyk. Aja rahã, oho katu ta a'e’ aja pandu” aja Isai mupinim. (Aja rahã ma'e ka'u te'eha ma'ema'eha ke ngã hijar. Pe, Tupã koty ipy'a ke muruwak ta.) Aja Isai mupinim. (Yman ame'ẽ ke a'e mupinim rahã, Juã rehe har mupinim.)
23265	MAT 3:4	Juãma'e mundeha awa rymba ra ke te'e mujã ame'ẽ ke. “Kame” aja ngã rymba rer. (Ymanihar Erima'e mundeha, aja saka ame'ẽ mundeha. Aja rahã, Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke Juã tĩ, aja mujekwa tĩ.) So'o pirer pe ixu'a rupi pukwar. Tukuxixik mixir ame'ẽ ke a'e u'u. Eir namõ u'u tĩ.
23272	MAT 3:11	Y pe pehẽ ke ihẽ amujahuk. Aja rahã, ma'e peka'u te'eha pema'ema'eha ke pehijar aja ihẽ amujekwa amõ ta pe. Pesarahã! Ihẽ raikwer rupi amõ uwyr ta. A'e riki pehẽ ke Tupã'ã namõ mujahuk ta. Tata namõ aja tĩ. Mujahuk ta pehẽ ke tĩ. Ihẽ 'ar koty te we ipy'a hãtã te ha a'e. Katu te ame'ẽ ke a'e, a'erehe ima'e miasu aja ihẽ axo rahã, ihẽ katu ym ihẽ jupe ihẽ.
23273	MAT 3:12	Ahúi aja me'ẽ ngi ipirer ke amõ ombor rahã, urupen py'a pe mukatak. Ywate ombor. Aja ixurer ke ombor. Pe, ixurer matyr rahã, upa katu te tata pe ombor ta. Upa ukwái ta. Pe, ahúi aja me'ẽ ke matyriha renda pe matyr ta. Aja riki awa ta ke tĩ. Tupã rehe ipy'a ym ame'ẽ ta ke Tupã mupyrara tate. Tata keruhũ renda pe mupyrara hũ ta. (Ixurer ke ukwái ta, ame'ẽja saka.) Tupã rehe ipy'a katu ame'ẽ ta jõ ixoty a'e mujy'ar ta. Inamõ ixo ta — aja Juã pandu. (“Tupã'ã namõ mujahuk ta” aja pandu rahã: “Tupã'ã ke muwyr ta” aja mujekwa. “Tata namõ mujahuk ta” aja pandu rahã: “Mupyrara ta” aja mujekwa.)
23283	MAT 4:5	A'engi Jerusarẽ ok ta pe Jesu ke Satana raho. Ok ta katu te ame'ẽ ke aja ngã ukwa. A'ep uhyk rahã, Tupã rehe ngã jumu'eha renda keruhũ kupe 'ar pe raho. (Ame'ẽ renda kupe ipe katu.) Ywatehar te ame'ẽ pe raho. Ame'ẽ renda kupe rymy'y rehe muhyk raho.
23284	MAT 4:6	Pe, pandu ipe: —Tupã ra'yr nde. Sengi epor eho. Ywy rehe e'ar ekwa rahã, ahy ym ta nde pe. Kuja Tupã je'ẽha rehe panduha ihĩ: “Ima'e je'ẽha rahoha ta pe Tupã pandu ta: ‘Pepyhyk peho!’ aja riki. Aja rahã, nde po rehe a'eta pyhyk ta. Aja rahã, nde py ke ita rehe nde eretukwa ym ta. Nde eremahy ym ta tĩ.” Aja panduha ihĩ. (A'erehe sengi nde erepor rahã, ahy ym ta nde pe) — aja Satana pandu ipe.
23291	MAT 4:13	Ame'ẽ ywy rehe Nasare ok ta ihĩ. A'ep Jesu pyta tar ym. A'erehe Kapana'ũ ok ta pe a'e pyta oho. Ypa rake ame'ẽ ok ta ihĩ. Ypa rer Ngariréi. Ame'ẽ ok ta wajar Semurõ ywy rake ihĩ. Wajar Natari ywy rake ihĩ tĩ.
23292	MAT 4:14	Kapana'ũ ok ta pe Jesu pyta rahã, yman Isai mupinim ame'ẽ ke uhyk. Ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke Isai. Kuja a'e mupinim:
23293	MAT 4:15	“Weraha keruhũ rehe Semurõ ywy pe har ta usak ta. (Aja rahã, Tupã rehe har ukwa ta.) Natari ywy pe har ta aja tĩ. Weraha keruhũ rehe usak ta tĩ. Ngariréi ywy pe har ta aja tĩ. Weraha keruhũ rehe usak ta tĩ. (Aja rahã, ame'ẽ pe har ta Tupã rehe har ukwa ta tĩ.) Jundéu awa aja ym ame'ẽ ta ixo a'ep. Tupã rehe har a'eta ukwa ta tĩ. Y ruwái, Jondã ruwái koty ame'ẽ ywy ta ihĩ. Ame'ẽ rupi awa rape asa oho. Y ramũi koty awa rape oho ixo. Upa ame'ẽ ywy pe har ta ukwa ym ma'e. Tupã rehe har ukwa ym te, aja ixo ame'ẽ ta ke a'eta. Apo upa ame'ẽ ta pe Tupã rehe har amõ mujekwa ta. Ipy'a upak aja saka wera katu te hũ ta” aja Isai mupinim. (A'ep Tupã rehe har Jesu mu'e, a'erehe Tupã rehe har ukwa katu ta.)
23296	MAT 4:18	Ypa rymy'y rupi Jesu wata oho ixo, Ngariréi ypa rymy'y rupi. Mokõi sawa'e ta pira pyhyk ixo. Ame'ẽ ta rehe usak. Mokõi imu namõ ixo. Her Simã. [“Petu” aja amõ her tĩ.] Imu rer Andere. Kyhapari pe pira ke a'eta pyhyk ixo.
23314	MAT 5:11	—Ihẽ kotyhar ta ke pehẽ. A'erehe pehẽ rehe har amõ ta juru ai. Mupyrara ta tĩ. Pehẽ rehe har te'e pandu tĩ. Upa aja rahã, pehẽ rury katu pexo. Ywa pe ma'e katu ame'ẽ ke pehẽ pe Tupã me'ẽ ta, a'erehe mã peja pehẽ rury katu pexo apo. Pesarahã! Yman Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta ke amõ ta mupyrara hũ tĩ. Se pehẽ nixói rahã, ame'ẽ ymanihar ta ke amõ ta mupyrara hũ. A'erehe ame'ẽ ymanihar ta aja pehẽ ke ngã mupyrara ta apo tĩ. Ihẽ kotyhar ta ke pehẽ, a'erehe mupyrara ta pehẽ ke tĩ — aja Jesu pandu.
23317	MAT 5:14	Tupã rehe har pemujekwa amõ ta pe, a'erehe kome'ẽ ywy keruhũ pe ma'e muweraha aja saka pehẽ. —Ywy'ã keruhũ 'ar pe ok ta ihĩ rahã, upa ngã usak katu ehe. Aja saka pehẽ. Tupã kotyhar ta ke pehẽ. A'erehe katu ame'ẽ ke pema'ema'e, ame'ẽ ke rehe upa amõ ta usak katu.
23318	MAT 5:15	—Araparin ke amõ muwera rahã, kúi wyr pe jupyk ym. Ywate henda 'ar pe amõ moĩ. Aja rahã, muwera katu, pe, usak katu ma'e ke amõ.
23320	MAT 5:17	Ngã pe Jesu pandu tĩ: —Moise je'ẽha ke ihẽ amukanim ajur, aja pekwaha naĩ. Anĩ. Amukanim ym ta. Ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta mu'e ame'ẽ ke ihẽ amukanim ajur tĩ, aja pekwaha naĩ tĩ. Anĩ. Upa ame'ẽ ke amukanim ym ta tĩ. Upa ame'ẽ mu'e ame'ẽ ke ihẽ amuhyk katu te ta kỹ.
23321	MAT 5:18	Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ke mukanim ym te ta awa. Ywa pehĩ rahã, marã ka ym amõ mukanĩha. Upa katu te ame'ẽ mu'e ame'ẽ ke amõ hendu katu ta me'ẽ te'e. Kome'ẽ ywy keruhũ kohĩ rahã, aja tĩ. Marã ka ym Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ke amõ mukanĩha. 'Ar rehe angaha uhyk rahã, Moise je'ẽha upa ta.
23324	MAT 5:21	(Ma'e ke amõ ipy'a pe ukwa ukwa ixo, ame'ẽ ke amõ ma'e te, aja Jesu mujekwa.) A'erehe a'e pandu tĩ: —Ymanihar panduha ke pekwa. Kuja riki. “Amõ ke ejukwa ym. Amõ ke jukwa rahã, ame'ẽ ke amõ ta mupyrara ta tĩ” aja riki.
23330	MAT 5:27	(Ma'e ke amõ ipy'a pe ukwa ukwa ixo rahã, ame'ẽ ke ma'e te, aja Jesu mujekwa tĩ.) A'erehe a'e pandu tĩ: —Yman pandu ame'ẽ ke rehe pehendu. Kuja riki. “Amõ sawa'e rehe eka'u te'e ym. Amõ kũjã rehe eka'u te'e ym tĩ” aja.
23334	MAT 5:31	(Te'e hakehar ke sawa'e hijar rahã, katu ym. Aja Jesu mu'e tar katu.) A'erehe kuja a'e pandu: —Yman kuja panduha ihĩ tĩ: “Hakehar ke sawa'e hijar rahã, paper rehe a'e mupinim: ‘Nde ke ihẽ aputar ym apo. Ahijar ta nde ke apo’ aja. Ame'ẽ ke hakehar pe me'ẽ. Pe, hijar” aja riki.
23336	MAT 5:33	(Ma'e ke amõ pandu rahã, ame'ẽ ke ma'e ta me'ẽ te'e. Aja Jesu mu'e tar katu.) A'erehe a'e pandu tĩ: —Yman amõ ta pe jande ramũi ta pandu ame'ẽ ke rehe pehendu. Kuja riki: “Tupã ruwa koty aja saka nde erexo. A'erehe ma'e ke nde erepandu ame'ẽ ke ema'e katu. Ame'ẽ panduha emukanim ym” aja pehendu.
23337	MAT 5:34	Apo amõ kotyhar ihẽ apandu. “Ma'e ke nde erepandu ame'ẽ ke nde erema'e katu. Ame'ẽ jõ. Ma'e ruwa koty aja saka nde erexo, aja ym ekwa exo.” Kuja pepandu ym tĩ. “Ywa pehĩ aja pekwa katu, a'erehe jetehar te japandu” aja pepandu ym. —Pesarahã! Ywa riki Tupã renda ke. A'erehe: “Ywa pehĩ, jetehar te japandu, aja pekwa” aja pepandu ym tĩ.
23338	MAT 5:35	Ywy keruhũ rehe har aja tĩ. Kome'ẽ ywy keruhũ Tupãma'e ke tĩ. Ipy moĩha aja saka ipe. A'erehe: “Kome'ẽ ywy keruhũ kohĩ, a'erehe jetehar te japandu” aja pepandu ym. —Jerusarẽ ok ta aja tĩ. Sawa'e te renda ke ame'ẽ. A'erehe: “Jerusarẽ ok ta kohĩ. A'erehe jetehar te japandu, aja pekwa” aja pepandu ym tĩ.
23341	MAT 5:38	A'e pandu tĩ: —Yman pandu ame'ẽ ke rehe pehendu. Kuja riki. “Nde reha ke amõ mupuk rahã, ima'e ke emupuk eho tĩ” aja. “Nde rãi ke amõ mupen rahã, ima'e ke emupen eho tĩ” aja riki.
23346	MAT 5:43	A'e pandu tĩ: —Yman pandu ame'ẽ ke pekwa. Kuja riki. “Nde rehe katu ame'ẽ ta rehe nde erepy'a katu” aja. Amõ we pehẽ ramũi ta je'ẽha pekwa: “Ne ruwajan rehe eparahy exo” aja pehẽ ramũi ta pandu.
23351	MAT 5:48	Jande pái keruhũ riki katu te me'ẽ ke. Ywatehar ke a'e. A'e aja amõ rehe pepy'a katu tĩ — aja Jesu pandu.
23352	MAT 6:1	A'e pandu tĩ: —Tupã rehe pehẽ py'a pemoĩ moĩha ke rehe amõ ta usak, aja peputar. A'erehe amõ ta ruwa koty ma'e ke pema'e. Aja rahã: “Peme'ẽ katu” aja amõ ta pandu ta naĩ. Mã peja aja ym pehẽ. Amõ ta ruwa koty aja pema'e ym. Pema'e rahã, pehẽ pe ma'e katu ame'ẽ ke Tupã muwyr ym ta. Ywatehar ke a'e.
23360	MAT 6:9	Tupã namõ pepandu rahã, kuja pepandu: Jande pái keruhũ! Ywa pe har ke nde. Nde rehe har amõ hendu rahã, mã peja pandu: “Mã katu te” aja.
23365	MAT 6:14	Pehẽ pe ma'e ka'u te'eha ke amõ ma'e rahã, pehẽ py'a pemujywyr katu ehe. Aja rahã, pehẽ rehe ipy'a ke jande pái keruhũ mujywyr ta tĩ. Ywatehar ke a'e.
23371	MAT 6:20	Kuja katu. Kome'ẽ ywy keruhũ pe ma'e ke pema'e rahã, Tupãma'e ma'eha ke pema'ema'e katu. Ima'e je'ẽha rehe pehendu katu. Aja rahã, ywa pe ma'e ke pematyr katu, ame'ẽja saka. Ywa pe pehẽ rury katuha pematyr, ame'ẽja saka. A'ep tarawe nixói te ta. (A'erehe ma'e ke mujaxer ym te ta.) Puxi nixói te ta tĩ. (A'erehe mujaxer ym te ta tĩ.) Mukanĩha nixói te ta tĩ. (A'erehe raho ym te ta tĩ.)
23380	MAT 6:29	Katukwer aja amõ usak. Ko ihẽ apandu pehẽ pe. Ymanihar Saromã riki ima'ehũ namõ ixo. Ima'e mundeha katukwer. Apandu pehẽ pe. Peme'ẽ ma'eputyr katu te ha riki Saromãma'e mundeha 'ar koty te we katu te ha.
23409	MAT 7:24	A'e pandu tĩ: —Pesarahã! Ihẽ je'ẽha rehe amõ hendu katu. Pe, aja ma'ema'e rahã, ukwa katu ame'ẽ ke a'e. Kuja saka. Y rake ok ke a'e mujã. Ok pyter ke a'e jytyka katu te. Ok kangwer aja tĩ. Jytyka katu te tĩ. A'erehe katak ym te.
23410	MAT 7:25	Pe, aman ukyr hũ. Ywytu keruhũ peju hũ tipe. Y tiha tĩ. Upa munde. Y ombor ym. Ywytu keruhũ ombor ym tĩ. Ok pyter ke jytyka katu te. Ok kangwer ke aja tĩ. Jytyka katu te tĩ. A'erehe u'ar ym ame'ẽ ok.
23411	MAT 7:26	—Pe, amõ riki ihẽ je'ẽha rehe hendu tipe. Pe, aja a'e ma'ema'e ym rahã, ka'u te'e ame'ẽ ke a'e. Kuja saka. Y rake ok ke a'e mujã. Ywy ku'i 'ar pe mujã.
23412	MAT 7:27	Pe, aman ukyr hũ. Y tiha oho. Pe, ywytu keruhũ peju hũ ok rehe. Pahar ame'ẽ ok u'ar. Tũ! Aja riki — aja Jesu mu'e. (Ok riki amõ ixoha aja saka. A'erehe Jesu je'ẽha rehe amõ hendu katu ta me'ẽ te'e. Je'ẽha mujekwa, aja ma'ema'e ta me'ẽ te'e tĩ.)
23431	MAT 8:17	Ngã ke a'e mukatu rahã, Isai pandu aja Jesu ma'ema'e. Isai riki ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke a'e. Yman kuja a'e mupinim: “Jandema'e ahyha ke a'e jo'ok mondo. Jandema'e pyaiha ke mukanim tĩ” aja mupinim. Ame'ẽ riki Jesu ma'ema'eha.
23432	MAT 8:18	Ixoty heta ngã jy'ar. Ame'ẽ rehe Jesu usak rahã, jumu'eha ta pe a'e pandu: —Ypa ruwái koty jahorahã! — aja. —Ere — aja jumu'eha ta.
23440	MAT 8:26	Jesu pandu: —Mã! Pekyje ym pe'am. Tupã rehe pejurujar katu ta me'ẽ te'e — aja. Pe, a'e pu'am. Ywytu keruhũ pe a'e pandu: —Mã peja eputu'u katu ihẽ pe! — aja. Pe, ywytu keruhũ ke upa putu'u. Y kotok keruhũ pe a'e pandu tĩ: —Mã peja ewapyk katu! — aja. Pe, y kotok keruhũ ke wapyk katu.
23441	MAT 8:27	Jumu'eha ta jupandu a'eta jupe: —Mã! Katu tiki! Pyrãtã te ame'ẽ ke kohĩ. Je'ẽha rehe ywytu keruhũ hendu katu! Y kotok keruhũ aja tĩ. Hendu katu tĩ. Mã! Myja me'ẽ sawa'e ko my? — aja a'eta jupe.
23442	MAT 8:28	Ypa ruwái rehe Jesu uhyk oho rahã, Jera ywy pe uhyk oho. Jarusu keruhũ ngi uhem oho rahã, mokõi sawa'e ta uhyk uwyr ehe. Kangwerupa rupi har ta ke ame'ẽ ta. Itakwar rupi ixo ame'ẽ ta ke. Ame'ẽ sawa'e ta py'a rehe ãjã ta ihĩ. Parahy war ame'ẽ ta ke a'eta. A'erehe kangwerupa rape rupi wata ym awa.
23449	MAT 9:1	Jarusu keruhũ pe Jesu opor oho tĩ. Ypa aha oho tĩ. Hekoha pe a'e jywyr oho. Kapana'ũ ok ta pe jywyr oho.
23463	MAT 9:15	A'e pandu: —Sawa'e jumendar rahã, a'eta mi'u matyr. Huryha mujã. Pe, ame'ẽ pe oho ame'ẽ ta ma'e u'uha ke hijar ym. Sawa'e namõ ixo rahã, ma'e u'uha ke hijar ym. Pyaiha mujekwa ym. (Ihẽ namõ ihẽma'e jumu'eha ta ixo apo, a'erehe upa ma'e u'uha ke a'eta hijar ym.) Yman rahã, ihẽ ke amõ ta pyhyk ta raho a'eta ngi. Arahã ihẽma'e jumu'eha ta upa ma'e u'uha ke hijar ta. (Aja pyaiha ke mujekwa ta.)
23501	MAT 10:15	—Ko ihẽ apandu pehẽ pe. Yman rahã ngã ke Tupã mupyrara ta. Sondo ok ta pe har ta ke Tupã mupyrara ta. Ngomo ok ta pe har ta ke Tupã mupyrara ta tĩ. Ame'ẽ ta 'ar koty te we pehẽ rehe hendu ym ame'ẽ ta ke Tupã mupyrara ta. Ymanihar ta 'ar koty te we pehẽ ke putar ym ame'ẽ ta ke a'e mupyrara ta tĩ — aja awa py mokõi sawa'e ta pe Jesu pandu.
23512	MAT 10:26	Awa py mokõi jumu'eha ta pe Jesu pandu tĩ: —Pehẽ ke amõ ta mupyrara ta. Anĩ. Sawa'e ta ngi pekyje ym. Pehẽ pe ihẽ apandu ame'ẽ ke amõ ta ukwa ym. Yman rahã upa ame'ẽ ke amõ ta pe pepandu pandu ta. Upa amõ ta ukwa ta. Ma'e ke rehe pehẽ jõ pehendu ame'ẽ ke amõ ta pe pemujekwa ta. Apo ma'e kanim aja ixo ame'ẽ ke upa mujekwa ta amõ ta pe. Amõ ta ukwa ym ha rupi pekwa ame'ẽ ke upa pemujekwa ta a'eta pe tĩ. —Pesarahã! Sawa'e ta ngi pekyje ym. Pehẽ ke a'eta jukwa rahã, ame'ẽ jõ riki. Pehẽ'ã ke marã ka ym mahyha. Tupã anĩ. Pekyje ingi. Pehẽ ke a'e jukwa rahã, amõ we tĩ. Mupyraraha renda pe pehẽ ke a'e mupyrara ta. A'erehe pekyje ingi.
23518	MAT 10:32	A'e pandu tĩ: —Mupyrara ame'ẽ ta namõ amõ ixo rahã, kuja pandu: “Jesu kotyhar ke ihẽ” aja pandu. Aja rahã, kuja ehe har ihẽ riki apandu ta tĩ: “Ihẽ kotyhar te ke a'e” aja ihẽ pái keruhũ pe ihẽ apandu ta. (Aja rahã, ame'ẽ ke ihẽ pái keruhũ putar katu tĩ.) Ywatehar ke a'e.
23519	MAT 10:33	Pe, mupyrara ame'ẽ ta namõ amõ ixo rahã, kuja pandu: “Ihẽ anĩ. Jesu ke ihẽ akwa ym. Ixotyhar ym ihẽ” aja pandu. Aja rahã, kuja ehe har ihẽ apandu ta tĩ: “Peme'ẽ anĩ. Ihẽ akwa ym peme'ẽ. Ihẽ kotyhar aja ym a'e” aja ihẽ pái keruhũ pe ihẽ apandu ta. (Aja rahã, ame'ẽ ke ihẽ pái keruhũ putar ym tĩ.) Ywatehar ke a'e — aja Jesu pandu.
23537	MAT 11:9	Ihẽ pe pepandurahã! Awa rehe pesak peho my? Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke rehe pesak peho my? A'e riki. Pesarahã! Ihẽ apandu pehẽ pe. Ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta 'ar koty te we Juã katuha. (A'erehe Juã rehe pehendu katu ta me'ẽ te'e.)
23549	MAT 11:21	—Korasĩ ok ta pe har ta! Mãte hũ pehẽ ke Tupã mupyrara ta. Mesái ok ta pe har ta aja tĩ! Mãte hũ pehẽ ke Tupã mupyrara ta tĩ. Marã ka ym amõ ma'eha, ame'ẽ ke heta te hũ pehẽ ruwa koty ihẽ ama'ema'e tipe. Pehẽ ruwa koty ihẽ ama'ema'e, ame'ẽ ke ymanihar Tir ok ta pe ihẽ ama'ema'e ta tipe rahã, a'ep pe har ta ma'e ka'u te'eha ke hijar ta tipe. Pan xuru aja me'ẽ ma'e mundeha ke munde ta tipe. (Aja pyaiha ke mujekwa ta tipe.) Tatimbuk ke iãkã rehe ombor ta tipe tĩ. (Aja pyaiha ke mujekwa ta tipe tĩ.) Ymanihar Sinõ ok ta pe har ta aja tĩ. (Pyaiha ke mujekwa ta tipe tĩ.)
23553	MAT 11:25	Arahã Jesu pandu: —Papa! Sawa'e te nde! Ywa ke nde eremujã. Kome'ẽ ywy keruhũ aja tĩ. Nde eremujã tĩ. Ihẽ amu'e ame'ẽ ke paper rehe jumu'e ym ame'ẽ ta pe nde eremujekwa katu. A'erehe: “Ne jõ riki katu te me'ẽ ke” aja apandu nde pe. “Jakwa katu jande” aja ukwa ame'ẽ ta pe anĩ. Nde eremujekwa ym tĩ. “Upa jande jajumu'e” aja ukwa ame'ẽ ta pe anĩ tĩ. Nde eremujekwa ym tĩ.
23561	MAT 12:3	(Amõ rehe pyrara usak ta me'ẽ te'e, aja Jesu mujekwa tar katu) a'erehe pandu: —Yman Ndawi myahy te riki. Inamõ ixo ame'ẽ ta aja tĩ. Myahy te tĩ. Ame'ẽ ta ma'eha ke Tupã je'ẽha rehe pesak riki.
23583	MAT 12:25	Ame'ẽ ta ipy'a pe ukwa ukwa uĩ, ame'ẽ ke Jesu ukwa katu, a'erehe a'eta pe pandu: —Anĩ. Aja ym. Ihẽ pe pyrãtãha ke Satana muwyr ym te. (Ãjã ramũi a'e.) Pesarahã! Ihẽ amujekwa ta. Ywy pe har ta amõ koty koty jy'ar. Pe, jumai mai ngã juehe rahã, pahar jumumba ta ngã juehe riki. (A'erehe jumai mai ym ta ngã juehe.) Ok ta pe har ta aja tĩ. Ok wyr pe har ta aja tĩ. Amõ koty koty jy'ar, pe, jumai mai a'eta juehe rahã, jumumba ta a'eta juehe tĩ. (A'erehe jumai mai ym ta a'eta juehe.)
23590	MAT 12:32	Awa ihẽ tĩ. Tupã je'ẽha rupi ajur. Ihẽ rehe har katu ym amõ pandu rahã, ame'ẽ rehe Tupã ipy'a jywyr ta. Tupã'ã rehe har katu ym amõ pandu rahã, ame'ẽ rehe Tupã ipy'a jywyr ym te ta. Apo jywyr ym te ta. Yman rahã, jywyr ym te ta tĩ — aja Jesu pandu.
23594	MAT 12:36	—Yman rahã ngã ke Tupã mupyrara rahã, upa ma'e jaxer ame'ẽ ke amõ pandu, ame'ẽ ke Tupã mujekwa ta. Pe, a'e mupyrara ta. Upa katu te amõ tama'e panduha ke a'e mujekwa ta.
23597	MAT 12:39	Jesu pandu: —Anĩ. Pehẽ ruwa koty ama'e ym ta. Mã! Tupã rehe har pekwa ym te. Ma'e peka'u te'eha ke pema'ema'e ame'ẽ ta ke pehẽ tĩ. Marã ka ym amõ ma'eha, ame'ẽ ke ama'ema'e katu. Ame'ẽ ke rehe pesak tar katu. Anĩ ta. Pesarahã! Jon riki Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke a'e. Yman pira keruhũ pusu rehe Jon túi. (Manõ ym.) A'erehe uhem ingi rahã: “Ihẽ ke Tupã muwyr” aja Jon mujekwa ngã pe. Jon aja ihẽ tĩ. Aja jõ ihẽ amujekwa ta pehẽ pe tĩ. Amanõha ngi akwera katu ahem rahã, ihẽ ke Tupã muwyr, aja amujekwa ta. (Pira keruhũ pusu ngi Jon uhem, ame'ẽja saka ihẽ tĩ.)
23599	MAT 12:41	—Yman rahã, ngã ke Tupã mupyrara ta. Arahã Nini ok ta pe har ta pu'am ta. Jon pandu ame'ẽ ke rehe a'eta hendu katu. Pe, ma'e ka'u te'eha ma'ema'eha ke hijar. Tupã koty ipy'a muruwak mondo. A'erehe yman rahã, Tupã mupyrara rahã, kuja pandu ta: “Jesu je'ẽha rehe pehendu ym. Katu ym pehẽ” aja apo ihẽ ke putar ym ame'ẽ ta pe pandu ta. Jon pandu ame'ẽ ke rehe Nini ok ta pe har ta hendu katu. Pesarahã! Ko ihẽ axo. Jon 'ar koty te we ihẽ katuha. Anĩ. Ihẽ je'ẽha rehe pehendu ym. (A'erehe pehẽ ke Tupã mupyrara hũ ta.)
23600	MAT 12:42	—Yman rahã, ngã ke Tupã mupyrara ta. Arahã amõ kũjã pu'am ta. Kapitã keruhũ kũjã ke a'e. Pepaite ngi Saromã mu'e ame'ẽ ke rehe hendu uwyr kwe. A'erehe yman rahã, Tupã mupyrara rahã, ame'ẽ kũjã pandu ta: “Jesu je'ẽha rehe pehendu ym. Katu ym pehẽ” aja apo ihẽ ke putar ym ame'ẽ ta pe pandu ta. Pepaite ngi kũjã uwyr. Amõ wata oho rahã, heta ukwer. Warahy jurukwã koty ngi uwyr. Iapyr koty ngi. Ukwa katuha namõ ma'e Saromã mu'e ame'ẽ ke rehe kũjã hendu uwyr. Pesarahã! Ko ihẽ axo. Saromã 'ar koty te we ihẽ akwa katuha. Anĩ. Pehendu ym ihẽ je'ẽha rehe. A'erehe pehẽ ke Tupã mupyrara hũ ta — aja parise ta pe Jesu pandu.
23609	MAT 13:1	Ame'ẽ wera rahã, ame'ẽ ok ke Jesu hijar oho. Ypa rymy'y rehe uhyk oho. A'ep wapyk. Pe, ngã ke mu'e uĩ.
23610	MAT 13:2	Heta ngã juramã jy'ar ehe. Heta te hũ. A'erehe jarusu keruhũ pe opor oho. Ame'ẽ pe wapyk. Ypa rymy'y rehe ngã pu'am u'am.
23613	MAT 13:5	Amõ ma'e ra'ĩ ita ty rupi u'ar. Ywy katu ame'ẽ ke ta'yr mi a'ep. Pe, ha'ĩ hywõi. Ywy heta ym a'ep, a'erehe pahar hywõi.
23631	MAT 13:23	—Ywy katu, ame'ẽ pe amõ ma'e ra'ĩ u'ar. Ame'ẽ riki kuja saka. Tupã je'ẽha rehe hendu. Pe, upa ukwa katu. Aja rahã, amõ hymbo rehe i'a katu. Tirĩ ta (30) aja hetaha. Amõ hymbo rehe heta we hũ i'a ihĩ. Sesen ta (60) aja hetaha. Amõ hymbo rehe heta te hũ i'a ihĩ. Sẽ (100) aja hetaha. (Aja rahã, Tupã rehe har ukwa katu, a'erehe ma'e katu ame'ẽ ke ma'ema'e katu te hũ tĩ. Hymbo rehe i'a heta ihĩ, ame'ẽja saka) — aja Jesu mujekwa jumu'eha ta pe.
23632	MAT 13:24	Amõ myja me'ẽ ma'e ke my, ame'ẽ ke Jesu pandu: —Apo apandu ta pehẽ pe. Yman rahã, upa katu te ngãma'e ma'ema'eha ke Tupã ukwa ta. Katu ame'ẽ ke ma'ema'e my? Jaxer ame'ẽ ke ma'ema'e my? Ame'ẽ ke ukwa ta. Ame'ẽ riki kuja saka. Kupixa pe ma'e ra'ĩ katu ame'ẽ ke sawa'e jytym, ahúi aja me'ẽ ra'ĩ ke.
23655	MAT 13:47	A'e pandu tĩ: —Yman rahã, ngã rehe har Tupã ukwa ta. Katu ame'ẽ ke ma'ema'e my? Ka'u te'eha ke ma'ema'e my? Ame'ẽ ke a'e ukwa ta. Ame'ẽ riki kuja saka tĩ. Kome'ẽ ywy keruhũ pe har ypa pe kyhapari ke pira pyhykiha ta ombor ombor ixo. Upa ma'e pira ke a'eta pyhyk.
23660	MAT 13:52	Pe, a'e pandu: —Aja rahã, kuja riki. Mu'eha ukwa katu ame'ẽ ke, aja saka. Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta Tupã kotyhar ta aja jumuruwak rahã, ok jar aja saka. Matyriha renda pe ima'ehũ namõ ixo. Pe, ame'ẽ ngi ma'e pyahu ame'ẽ ke muhem. Ma'e kwehehar ame'ẽ ke muhem tĩ. (Ame'ẽ riki ma'e ke mu'e, ame'ẽja saka tĩ) — aja Jesu pandu. (Aja rahã, Jesu rehe har jetehar te jumu'eha ta mu'e ta. Ame'ẽ riki ma'e pyahu, ame'ẽ ke muhem, ame'ẽja saka. Ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke jetehar te mu'e ta tĩ. Kwehehar ame'ẽ ke muhem, ame'ẽja saka tĩ. Aja Jesu mujekwa katu jumu'eha ta pe.)
23672	MAT 14:6	(Pe, jukwaha angaha rehe uhyk 'y.) Yman imãi pusu ngi Ero u'ar. Ame'ẽ u'ariha ke ukwa ukwa uĩ ngã. A'erehe huryha amõ ta mujã. Arahã Erondi membyr riki purahái. Imembyr kũjã ke. Ame'ẽ rehe Ero usak rahã, hury katu.
23679	MAT 14:13	“Juã ke amõ ta jukwa” aja Jesu hendu rahã, jarusu keruhũ pe opor oho. Y ruwái rehe oho. Awa nixói te ame'ẽ pe oho. Jesu oho ame'ẽ ke rehe ngã hendu. A'erehe ok ta ke hijar, pe, awa rape rupi wata oho. Jesu oho, a'ep a'eta oho tĩ.
23685	MAT 14:19	Ngã pe Jesu pandu: —Kãpĩ 'ar pe upa pewapyk — aja. Pe, mbeju awa po wajar peteĩhar upa a'e pyhyk, mokõi pira ka'ẽ namõ. Ywa rehe a'e ma'ã. Pe, pandu: —Ne jõ riki katu te me'ẽ ke. Jande mi'u ke jande pe nde eremuwyr katu — aja Tupã pe. Pe, mbeju ke a'e mopok. Ame'ẽ ke jumu'eha ta pe me'ẽ. Pandu: —Ngã pe peme'ẽ me'ẽ peraho — aja Jesu.
23690	MAT 14:24	Arahã, ypa pyter pe jarusu keruhũ ihĩ. Ywytuhu juwapi uwyr ehe. A'erehe y kotok nupã hũ ehe.
23691	MAT 14:25	Sapukái je'ẽ tate rahã, Jesu uhyk uwyr ixo a'eta rehe. Y 'ar rupi a'e pyrũ oho ixo.
23694	MAT 14:28	Pe, Petu pandu: —Sawa'e! Nde te rahã, ihẽ pe epandu: “Y 'ar rupi ihẽ koty ejur” aja epandu — aja Jesu pe.
23696	MAT 14:30	Ywytu keruhũ jupeju hũ. Ame'ẽ ke a'e ukwa rahã, kyje a'e ingi. A'erehe y pe a'e jypypyk. Hãtã pandu: —Sawa'e! Ihẽ ke epyhyk! — aja Jesu pe.
23700	MAT 14:34	Ypa ke a'eta aha oho rahã, Jenesare ywy pe uhyk oho.
23709	MAT 15:7	Parise ta! Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta! Mokõi pekwaha pereko ame'ẽ ta ke pehẽ! Yman pehẽ rehe har Isai mujekwa. Ame'ẽ riki jetehar te ke. Kuja a'e mupinim. Tupã pandu:
23731	MAT 15:29	A'engi Jesu oho tĩ. Ypa rymy'y rake rupi wata ixo. Ngariréi ame'ẽ ypa ke. Pe, ywy'ã rehe jupir rahã, wapyk.
23737	MAT 15:35	Pe, ngã pe Jesu pandu: —Upa pewapyk! Ywy rehe pewapyk — aja.
23742	MAT 16:1	Amõ parise ta uhyk uwyr ehe, Jesu rehe. Moise je'ẽha mu'e ame'ẽ ta uhyk uwyr ehe tĩ. Johu ngã pandu ipe: —Marã ka ym amõ ma'eha, ame'ẽ ke mã peja ema'e. Ywa rehe ma'e ke ema'e. Nde erema'e rahã, nde ke Tupã muwyr aja jakwa katu ta — aja Jesu pe. A'eta jurujar tar ym. Jesu jawy rahã, marã ka ym ma'eha rahã, a'e ke Tupã muwyr ym, aja ngã pe pandu ta tipe. A'erehe a'eta manga tipe.
23743	MAT 16:2	Jesu pandu: —[Warahy wapyk tate rahã, pepandu: “Ywa riki pirã, a'erehe koĩ warahy katu ta” aja.
23744	MAT 16:3	Pytuniwe pepandu: “Ywa riki pirã. (Aman pihun tĩ.) A'erehe apo aman ukyr ta” aja. Mã! Aman ukyriha rehe har pekwa. Ywa rehe pesak rahã, pekwa. Ihẽ rehe har anĩ. Ihẽ ke Tupã muwyr ame'ẽ ke pekwa ym. Marã ka ym amõ ma'eha, ame'ẽ ke pyrãtãha namõ ihẽ ama'ema'e. Ame'ẽ ke rehe pesak tipe. Anĩ. Ihẽ riki Tupã muwyr ame'ẽ ke ihẽ aja pekwa ym.]
23745	MAT 16:4	Mã! Katu ym pehẽ. Tupã rehe har pekwa ym tĩ. Marã ka ym amõ ma'eha, ame'ẽ ke pyrãtãha namõ ihẽ ama'ema'e. Ame'ẽ ke rehe pesak tar katu. Anĩ. Ihẽ amujesak ym ta pehẽ pe. Kuja jõ ihẽ amujekwa ta pehẽ pe. Yman Jon pira keruhũ pusu rehe ihĩ. Mokõi a'ep ukwer. Pe, katu jywyr tĩ. Aja rahã, a'e ke Tupã mondo, aja mujekwa ngã pe. Aja ihẽ tĩ — aja Jesu pandu. (Jon aja Jesu tĩ. Jesu manõ te rahã, katu jywyr ta tĩ. Manõha ngi kwera katu uhem tĩ. Aja rahã, Jesu ke Tupã muwyr, aja mujekwa katu tĩ.) Upa pandu rahã, parise ta ke Jesu hijar oho. Amõ koty oho.
23755	MAT 16:14	A'eta pandu: —Kuja amõ ta: “Juã mujahukiha ke nde” aja je. Amõ ta: “Eri nde. Ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke” aja je. Amõ ta: “Jeremi nde” aja tĩ. Amõ ta: “Amõ Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ke nde” aja je — aja ipe.
23758	MAT 16:17	—Katu tiki, Simã. Juã ra'yr nde. Ihẽ rehe har jetehar te nde erekwa. Ame'ẽ ke kome'ẽ ywy keruhũ pe har mujekwa ym nde pe. Anĩ. Ihẽ pái keruhũ nde pe mujekwa. Ywa pe har a'e.
23759	MAT 16:18	Petu! Ko apandu nde pe. Ita aja saka nde. Ihẽ rehe har nde erepandu, a'erehe amõ amõ we hũ ngã ke ihẽ amu'e katu ta. (Aja rahã, ihẽ rehe a'eta jurujar katu ta.) Pe, a'eta manõ tipe rahã, pyta ym ta. Yman rahã, kwera katu ta uhem tĩ.
23768	MAT 16:27	—Ywa ngi ihẽ ajywyr ta tĩ. Awa ihẽ tĩ. Tupã je'ẽha rupi ajur. Ihẽ pái keruhũ katuha namõ ajywyr ta. Tupã je'ẽha rahoha ta namõ ajywyr ta. Arahã ma'e katu ame'ẽ ke ihẽ ame'ẽ me'ẽ ta. Katu ame'ẽ ke amõ ma'ema'e katu rahã, ame'ẽ pe ihẽ ame'ẽ hũ ta. Katu ame'ẽ ke amõ ma'ema'e we mi rahã, ame'ẽ pe ihẽ ame'ẽ we mi ta tĩ. Aja myja me'ẽ amõ ma'ema'e, aja ihẽ ame'ẽ ta ipe. —Ko apandu katu pehẽ pe. Se amõ ta ixo. Ihẽ riki kapitã keruhũ, aja a'eta usak ta kỹ. Ame'ẽ ke usak ym rahã we, manõ ym we ta rĩ — aja Jesu pandu.
23775	MAT 17:6	Ame'ẽ ke rehe jumu'eha ta hendu rahã, mukahem riki. Pe, ywy rehe u'ar oup. Ywy koty huwa ke ihĩ.
23778	MAT 17:9	Ywy'ã keruhũ ngi wyjy uwyr ixo rahã, Jesu pandu: —Pesak ramõ ame'ẽ ke amõ ta pe pepandu ym te. Moise ta namõ ihẽ apandu ame'ẽ ke. Manõha ngi ihẽ ke Tupã mukwera katu ta muhem. Arahã jõ pepandu katu — aja.
23783	MAT 17:14	Ywy'ã keruhũ ngi jywyr rahã, heta ame'ẽ ta koty Jesu ta jywyr oho. Uhyk rahã, amõ sawa'e uhyk ehe, Jesu rehe. Ipynarãi pe a'e wapyk. (Aja sawa'e katu te ame'ẽ ke kohĩ, a'erehe hendu katu ehe aja mujekwa.)
23790	MAT 17:21	[Peme'ẽ kurumĩ py'a rehe ãjã ihĩ. Ame'ẽ ke amõ muhem mondo rahã, Tupã namõ pandu pandu. Ma'e u'uha ke hijar hijar tĩ. Aja jõ rahã, ãjã ke pemuhem katu ta pemondo] — aja Jesu pandu jumu'eha ta pe. (“Ywy'am” aja pandu rahã: “Upa ma'e hãtã ma'eha ke” aja a'e mujekwa.)
23808	MAT 18:12	—Pesarahã! Heta arapuharan ta namõ amõ ixo. Kuja, 100 hetaha ke. Pe, peteĩhar kanim oho rahã, myja me'ẽ ijar ma'e ta my? Myja me'ẽ pekwa my? Kuja riki. Heta ame'ẽ ta ke ijar mupyta. Ywy'ã rehe kãpĩ u'u ixo. Aja mupyta. Pe, kanim ame'ẽ ke a'e kekar kekar oho.
23810	MAT 18:14	Aja riki pehẽ pái keruhũ tĩ. Ywa pe har a'e. Kome'ẽ ta'yn ta riki kanim oho ame'ẽ ke aja a'e putar ym — aja Jesu pandu. (Aja rahã, amõ ke mupyraraha renda pe oho, ame'ẽ ke Tupã putar ym, aja Jesu mujekwa katu.)
23815	MAT 18:19	Ko amõ we ihẽ apandu. Ma'e ke Tupã namõ pepandu pandu. Pehẽ ngi har mokõi ame'ẽ ta juja katu te pandu rahã, ame'ẽ ma'e ke jande pái keruhũ muwyr ta ame'ẽ ta pe. Ywa pe har a'e.
23819	MAT 18:23	Amõ ta rehe Tupã ipy'a jywyr katu. Ame'ẽ ke pehẽ pe ihẽ amu'e ta. Kuja riki. Yman amõ ywyma'e kapitã keruhũ ixo. Myja tamatarer hetaha ke miasu ta jo'ok ingi my? Ame'ẽ ke kapitã keruhũ ukwa ta.
23862	MAT 20:1	Jesu pandu tĩ: —Yman rahã, ixotyhar ta pe ma'e katu ame'ẽ ke Tupã me'ẽ me'ẽ. (Juja katu te ngã rehe a'e usak katu ta.) Ame'ẽ ma'ema'eha kuja riki. Pytuniwe te rahã, parakyha ta pe amõ sawa'e pandu oho. Ame'ẽ ta rehe usak rahã, sawa'e pandu: “Ihẽma'e kupixa pe peparaky peho.
23864	MAT 20:3	—Ywa ku'a rahã, ma'e muhepyha renda pe kupixa jar oho tĩ. Amõ sawa'e ta i'ãi rĩ. Te'e ixo.
23896	MAT 21:1	Jerusarẽ ok ta pe uhyk tate rahã, Metaje ok ta pe uhyk py oho. Ame'ẽ riki ywy'ã rake ihĩ. Ywy'ã rer Oriwéi ty. A'engi mokõi jumu'eha ta ke hundutar koty Jesu mondo.
23904	MAT 21:9	Jesu ndutar koty heta ngã wata oho. Haikwer rupi aja tĩ. Heta wata oho tĩ. Upa ame'ẽ ta hãtã pandu pandu: —Ko nde erejur katu! Ymanihar Ndawi aja kapitã keruhũ nde tĩ. Aja Tupã mu'am ame'ẽ ke nde. Sawa'e te je'ẽha rupi nde erejur ame'ẽ ke nde. Mã peja nde rehe Tupã usak katu. Tupã riki katu te ame'ẽ ke a'e — aja ngã pandu pandu.
23917	MAT 21:22	Pejurujar katu ehe rahã, ma'e ke pepandu pandu inamõ, ame'ẽ ke pehẽ pe Tupã muwyr ta — aja Jesu. (“Ywy'ã keruhũ” aja Jesu pandu rahã: “Upa ma'e hãtã ma'eha ke” aja a'e mujekwa.)
23928	MAT 21:33	Amõ we pa'ihu ta pe Jesu pandu tĩ: —Amõ myja me'ẽ ma'e ke my aja ihẽ apandu ta. Pehendurahã! Amõ sawa'e ixo. Kupixa ke a'e mondok. (Upa hapy.) Pe, ma'eywa'y rãkã ra'yr ke a'e jytym. Uwa'y rãkã ke. Kupixa rymy'y rupi a'e mukurar kurar. Pe, ma'eywa rykwer jo'okiha renda ke pykũi tĩ. Kupixa my'y pe myta mujã tĩ. (Ywate ame'ẽ ke mujã. Ame'ẽ ngi usakiha usak usak katu.) Upa mujã rahã, amõ ta pe pandu: “Kupixa rehe pesak katu. I'a tyarõ rahã, ko amõ pehẽma'e ta kỹ. Amõ i'a ihẽma'e ta kỹ” aja. “Ere” aja ame'ẽ ta pandu. Pe, pepaite kupixa jar usak te'e oho. (Paxia oho.)