23214	MAT 1:1	Kui= xujunbi xi ndibatꞌa jaꞌenre xuta chingare Jesucristo. Jesucristo jaꞌeni ntjere David xi jaꞌba je jaꞌeni ntjere Abraham.
23215	MAT 1:2	Abraham, kui xi kuán naꞌenre Isaac. ꞌBa Isaac, kui xi kuán ngani naꞌenre Jacob. ꞌBa Jacob, kui xi kuán naꞌenre Judá ko ntsꞌe.
23218	MAT 1:5	Salmón, kui xi kuán naꞌenre Booz ꞌba Rahab xi kuán nare. Booz, kui xi kuán naꞌenre Obed ꞌba Rut xi kuán nare. ꞌBa Obed, kui xi kuán naꞌenre Isaí.
23219	MAT 1:6	ꞌBa Isaí, kui xi kuán naꞌenre rey David. ꞌBa David, kui xi kuán naꞌenre Salomón ꞌba nare kui xi kuán chjunre Urías tsakaiñu.
23224	MAT 1:11	ꞌBa Josías, kui xi kuán naꞌenre Jeconías ko ntsꞌe, kui xi tjindu nixtjin nga xuta Israel kichani nangi Babilonia nga tjinduꞌñu.
23225	MAT 1:12	ꞌBa jaskan nga je xuta Israel je kichani nga tjinduꞌñu nangi Babilonia, Jeconías kuán naꞌenre Salatiel. ꞌBa Salatiel, kui xi kuán naꞌenre Zorobabel.
23230	MAT 1:17	ꞌBa ꞌbatsaꞌen teñujun kaꞌa xuta chinga jaꞌa jendibani Abraham kaꞌnda David. ꞌBa jaskan ꞌba nde teñujun kaꞌa xuta chinga jaꞌa jendibani David kaꞌnda nga kichani nga tjinduꞌñu xuta Israel nangi Babilonia. ꞌBa jaskan nga je kichani nga tjinduꞌñu xuta Israel nangi Babilonia, ꞌba nde ngiteñujun kaꞌa xuta chinga jaꞌa ngani kaꞌnda nga kitsin Cristo.
23231	MAT 1:18	ꞌBi= kuán nga kitsin Jesucristo: María xi kuán nare Jesús xi tijñangire kjua Kuse nga kuixanko. Tunga kionga kje tjindukojín xinkjin, María kisꞌeyaꞌmore kiꞌndi, kiꞌndi xi kitsjare Isennixtjintsjere Naꞌenchana.
23232	MAT 1:19	ꞌBa Kuse xi xiꞌinre ku̱an, jngu xuta xi tsje tijña inimare. Ngatꞌa bi mejénre sikꞌaxki chjunre, tusa kuamejénre nga tafi sikꞌejña ngani.
23233	MAT 1:20	ꞌBa kionga je ꞌbitsaꞌen kitsikjaꞌetsjen Kuse, jngu ankjere Naꞌenchana kuatsejenre ngaya nijñare ꞌba kitsure: —Kuse xi ntjere David, bi kuin nga kuenikue María chjunri. Ngatꞌa kiꞌndi xi kui tjiyaꞌmore, kui xi kitsjare Isennixtjintsjere Naꞌenchana.
23235	MAT 1:22	ꞌBa kuán ngayéje kibi, tuxi kꞌuetjusunni ngayéje xi kitsu Naꞌenchana nga kitsikinchja nchja chinga profeta:
23236	MAT 1:23	Chjun xungu sꞌe̱yaꞌmore jngu kiꞌndi, jngu kiꞌndi xiꞌin sꞌe̱re, ꞌba Emanuel kꞌuin kiꞌndiu. Jaꞌen xi tsunire: Naꞌenchana tijña ngajinna.
23237	MAT 1:24	ꞌBa kionga je jaꞌare Kuse nga kitsaꞌe chinire, ꞌba kitsaꞌen jo kitsure ankjere Naꞌenchana ꞌba tsikꞌejñako chjunre.
23239	MAT 2:1	Jesús kitsin Belén, naxinanda chi xi tijña ngajinre nangi Judea, nixtjin nga rey Herodes tjinre xa. ꞌBa kui nixtjinbiu jaꞌe naxinanda Jerusalén nchja chjine xi kutꞌaya ngatꞌare niñu xi jendibani ngitutsꞌian.
23240	MAT 2:2	ꞌBa tsiningiya: —¿Ñá=ñu tijña reyre xuta judío xi je kitsin? Ngatꞌa kaꞌnda nangini̱ ña tju tsuꞌbiu, kjiꞌyee̱ niñure ꞌba kjuaꞌenichji_ri̱ kiꞌndiu.
23242	MAT 2:4	ꞌBa ꞌbatsaꞌen rey Herodes kinchjare ngatsiꞌi xi ngakure naꞌmi ko nchja chjine tseꞌe kjuatexumo, ꞌba tsiningiyare ñá tsin Cristo.
23243	MAT 2:5	ꞌBa nchjabiu kitsure: —Ngajin Belén, naxinanda chi xi tijña ngajinre nangi Judea. Ngatꞌa xuta chinga profeta ꞌba=tsaꞌen kitsiꞌindu enre Naꞌenchana:
23244	MAT 2:6	ꞌBa ji Belén, naxinanda chi xi tijña ngajinre nangire xuta Judá, bi ichi tetsju ngisai ngajinre naxinanda yaꞌe xi tseꞌe xutaxare xuta Judá. Ngatꞌa ngajinri kꞌuetjujin jngu xutaxa, xi sikuenda xutana̱ xi tseꞌe Israel.
23245	MAT 2:7	ꞌBa ꞌbatsaꞌen Herodes kinchjatꞌaxinre nchja chjinebiu ꞌba tsiningiyare mé fa nixtjin kuatsejen niñu.
23246	MAT 2:8	ꞌBa kionga je jako, kitsikasen Belén ꞌba kitsure: —Tangiun ꞌba nda tinyisjo kiꞌndiu. ꞌBa kionga je ku̱asjainu, ndekꞌenu nijmi, tuxi ko an kuitsichjini_ra̱.
23247	MAT 2:9	ꞌBa kionga nchja chjinebiu je yasen ñojon en xi kitsure rey Herodes, kitsaꞌen ngani ndiya. ꞌBa niñu xi tsabe nangire ña tju tsuꞌbiu, xi janda tjentitjunre kaꞌnda nga tsakasenꞌñu kixire ña kjijña kiꞌndiu.
23248	MAT 2:10	ꞌBa kionga nchjabiu tsabe kui niñubiu, ꞌñu kuatsjare.
23249	MAT 2:11	ꞌBa ꞌbatsaꞌen jaꞌasꞌen niꞌyo ꞌba tsabe kiꞌndiu ko María xi nare mani. Tsikinyakunchꞌintꞌare kiꞌndiu nga kitsichjire, ꞌba kiskjexꞌa kaxare nga kitsjare kjuatjo kiꞌndiu. Kitsjare oro ko tjingusja xi ꞌñu chjire ꞌba ko ngijngu tsajmi xi nda jen xi mirra ꞌmi.
23250	MAT 2:12	ꞌBa ngatꞌa ngaya nijñare je kikꞌinyatitjunre nga bi nde kjuaꞌani ña tijña Herodes, kui kjua kjaꞌe ndiya kiskjebeni nchja chjinebiu nga kiji ngani nangire.
23251	MAT 2:13	ꞌBa kionga je kiji nchja chjinebiu, jngu ankjere Naꞌenchana kuatsejenre Kuse ngaya nijñare ꞌba kitsure: —Tisetjen ꞌba chjube kiꞌndiu ko nare ꞌba tiyukue nangi Egipto. ꞌBa kio teni kaꞌnda nga an xin nganira̱ nga kjuendibai, ngatꞌa Herodes kuangisjai kiꞌndiu, tuxi sikꞌenni.
23253	MAT 2:15	ꞌBa kio tsikꞌejña kaꞌnda nga kꞌen Herodes. ꞌBa kuán tuxi kꞌuetjusunni enre Naꞌenchana xi kitsu nga kitsikinchja xuta chinga profeta: “Nangi Egipto kinchjani_ra̱ Kiꞌndina̱.”
23254	MAT 2:16	Kionga Herodes tsabe nga nchja chjinebiu ꞌejñure, ꞌñu kuastire ꞌba kitsja kjuaꞌñu nga kjuinikꞌen ngatsiꞌi kiꞌndi xiꞌin xi tjin Belén ko xi tjin ngandai naxinando. Kitsikꞌen ngatsiꞌi xi tjinre kaꞌnda jó nu, ngatꞌa ꞌexki nixtjin xi kitsu nchja chjinebiu nga tsabe niñu.
23255	MAT 2:17	ꞌBa ꞌba=tsaꞌen ꞌetjusunni enre Naꞌenchana xi kitsiꞌindu xuta chinga profeta Jeremías nga kitsu:
23256	MAT 2:18	Kjinuꞌyare nangi Ramá jndare jngu chjun, xi tikjiꞌndaya ꞌba ꞌñu titsine. Raquel= xi tikjiꞌndatꞌa kiꞌndi nistire, ꞌba bi nde mejénnire nga kjuinije kakun, ngatꞌa je jesun kiꞌndi nistire.
23257	MAT 2:19	ꞌBa kionga je kꞌen Herodes, jngu ankjere Naꞌenchana kuatsejenre Kuse ngaya nijñare nangi Egipto ꞌba kitsure:
23258	MAT 2:20	—Tisetjen, chjube kiꞌndiu ko nare ꞌba tꞌinko ngani nangire xuta Israel, ngatꞌa je jesun nchja xi mejénre sikꞌen kiꞌndiu.
23260	MAT 2:22	Tunga kionga Kuse kjintꞌe en nga Arquelao tibatexuma nangi Judea ngaꞌndere Herodes xi naꞌenre mani, kitsakjun nga kuaje kio. Tunga kitsaꞌe chini titjúnre nga kikꞌinyare nga kuaje nangi Galilea.
23261	MAT 2:23	ꞌBa ꞌbatsaꞌen kikꞌejña naxinanda xi Nazaret ꞌmi. ꞌBa kuán tuxi kꞌuetjusunni enre Naꞌenchana xi kinchja nchja chinga profeta, nga Jesús xi kꞌuin xuta tseꞌe Nazaret.
23262	MAT 3:1	ꞌBa kui nixtjinbiu, Juan Bautista jaꞌetsikjaꞌaxtiuya enre Naꞌenchana ngaꞌnde tꞌaxin xi tjin Judea.
23263	MAT 3:2	ꞌBa kitsu: —Tikꞌantjaiyo kjuafaꞌetsjennu ꞌba ndiba ngañu ngixkun Naꞌenchana, ngatꞌa je tjimatiña nixtjin kionga kui kuatexuma.
23264	MAT 3:3	Ngatꞌare Juan kinchja xuta chinga profeta Isaías nga ꞌbitsaꞌen kitsiꞌindu: Tjinuꞌyare jndare jngu xuta xi ꞌñu nchja ngaꞌnde tꞌaxin: “Tꞌenda_ru ꞌba kixi chjuꞌi_ru ndiyare Naꞌenchana.”
23265	MAT 3:4	ꞌBa Juan yaja najñu xi kuandakoni ntsjare chakameyu ꞌba ko jngu tjiuxinjnde tikjakonire. ꞌBa naxkajndi ko ntsjenre tjiuchusera xi tjin ngijña kjine.
23268	MAT 3:7	Tunga kionga Juan tsabe nga ne nkjin xuta fariseo ko nchja saduceo inyafaꞌe nga mejénre nga satenda, kitsure: —Jun ntjere tjiuye, ¿ꞌyá= xi ꞌba kitsunu nga kuiyu ngatꞌare kjuastire Naꞌenchana xi je tijña tiña?
23269	MAT 3:8	Tusa ngatꞌare xi siꞌon takutsijion nga je kjinikꞌantjaiyo kjuafaꞌetsjennu ꞌba nga je jaꞌe ngañu ngixkun Naꞌenchana.
23270	MAT 3:9	Bi yojonu ꞌbejñujin_ru nga kuixiun: “Ña= xi ntjere Abraham.” Ngatꞌa ꞌba xinkixi_nuu̱ nga kaꞌnda kui ndiojobi Naꞌenchana ku̱anre saꞌen ntjere Abraham.
23271	MAT 3:10	Je tijñanda hachare Naꞌenchana nga kuate jamare yo. Meni ngayéje ya xi bi nda tu tsja, stisun ꞌba xanikjaꞌajin ndiꞌu.
23272	MAT 3:11	An ko nanda batenda_nuu̱ tuxi xianire nga je kjinikꞌantjaiyo kjuafaꞌetsjennu ꞌba nga je jendiba ngañu ngixkun Naꞌenchana. Tunga xi ndiba jaskanre an, kui= xi ngisa tjinre kjuaꞌñu, kaꞌnda an bi bakinna̱ kuaꞌatuntsjaa̱ jndere. Kui ko Isennixtjintsjere Naꞌenchana ꞌba ko ndiꞌi kuatendaninu.
23275	MAT 3:14	Tunga Juan bi kitsikjain nga titjunre ꞌba kitsure: —An= xi ji kuatendanaa̱ tsakaiñu. ¿Jótsaꞌen nga an tendibachunnaa̱ nga kuatendara̱?
23276	MAT 3:15	ꞌBa Jesús kitsingojore: —Tu ꞌbara ngatꞌe ngandaꞌe, ngatꞌa nda= tjin nga sikꞌetjusan ngayéje xi mejénre Naꞌenchana. ꞌBa ꞌbatsaꞌen kitsikjain Juan.
23277	MAT 3:16	Kionga je kisatenda Jesús, nga ꞌetjujin nando, kitjuꞌi ngankꞌa ꞌba tsabe Isennixtjintsjere Naꞌenchana joni jngu nise tiba nga jendibajennere.
23279	MAT 4:1	ꞌBa jaskan Isennixtjintsjere Naꞌenchana kiko Jesús ngaꞌnde tꞌaxin, tuxi xutꞌayakoni ngatꞌare chanayiu.
23280	MAT 4:2	ꞌBa kio tsikꞌejña kjindia yachan nixtjin ꞌba yachan nistjen, ꞌba jaskan kuabojore.
23281	MAT 4:3	ꞌBa ꞌbatsaꞌen chanayiu jaꞌekutꞌayako ꞌba kitsure: —Tsa kjuakixi nga Kiꞌndire Naꞌenchana kuáin, ꞌba sji nga ndiojobi ngatjama niñuxtila.
23282	MAT 4:4	Tunga Jesús kitsure: —ꞌBa=tsaꞌen kuaꞌindutꞌa enre Naꞌenchana: “Bi tu niñuxtila xi kꞌuendukunnire xuta, tusa ngayéje enre Naꞌenchana.”
23283	MAT 4:5	ꞌBa ꞌbatsaꞌen chanayiu kiko Jesús naxinanda tsje Jerusalén ꞌba kitsikasensun ngaꞌndere ningu ña ngisa nkꞌa.
23284	MAT 4:6	ꞌBa kitsure: —Tsa kjuakixi nga Kiꞌndire Naꞌenchana kuáin, tikintjaingi yojori ngaꞌe. Ngatꞌa ꞌba=tsaꞌen kuaꞌindutꞌa enre Naꞌenchana: Naꞌenchana kꞌuexare ankjelere nga sikuendari. Ko ntsja subanginiri, tuxi nijnguú ndiojo satengini ndsakui.
23285	MAT 4:7	ꞌBa Jesús kitsure: —ꞌBa nde tsaꞌen kuaꞌindutꞌa enre Naꞌenchana: “Bi chutꞌayakuai Naꞌenchana xi Nairi.”
23286	MAT 4:8	ꞌBa ꞌbatsaꞌen chanayiu kiko ngani ngijñacha xi ꞌñu nkꞌa. Kio yakure ngayéje naxinanda xi tjin ngasunꞌndio ꞌba kjuaje xi tjinre nga jngu jngu naxinando.