2 | GEN 1:2 | Ngapa-wiyilpa ngunaja warrukirdikirdi ngurujarraranypa yurnilyka-maninja-warnu. Ngulalpa parra-wangu-juku karrija murnma-juku. Kaatukujurla warlpa wiri-nyayirni marlaja wangkajarni kuja-purda-jarra ngapangka kankarlumparra. |
4 | GEN 1:4 | Ngularla Kaatuju nyanjarla wardinyi-jarrija parrakuju. Ngula-jangkaju, munga manu parra, ngalya-pangurnu-palangu. |
5 | GEN 1:5 | Ngalya-pangirninjarla, yirdilki-palangu yungu ‘Parra’ manu ‘Munga’. Ngulaju ngula-juku. Munga-ngurlu, mungalyurru-kurra, ngulaju parra kamparru-warnu-juku. |
6 | GEN 1:6 | Parra-karirlalku, Kaatuju wangkaja, “Yalkiri, marlajaju palka-jarriya ngami wiri-jarlu-piya rdakurlpari kuja-ka kaninjarra-kari karrimi!” Junga-juku, kujarlunya ngurrju-manu yalkiriji. Ngulangku yalkirirli yangka ngami wiri-jarlu-piyarlu ngapaju ngalya-pangurnu. Ngalya-kari ngapa kankarlarni yalkirirlalpa ngunaja. Ngalya-kari ngapa, ngulajulpa ngunaja kanunju. |
8 | GEN 1:8 | Nyampu ngami-piya rdakurlpari, ngulakujurla yungu Kaaturluju yirdi ‘Yalkiri’. Ngulaju ngula-juku. Munga-ngurlu, mungalyurru-kurra, ngulaju parra-karirlalku. |
9 | GEN 1:9 | Ngula-jangka, Kaatuju wangkaja, “Ngapa, marlajaju kanunju-jarrinja-yanta yungu walya parduna palka-jarri!” Junga-juku, ngapajulurla marlaja kanunju-jarrija. Kujarlunya ngurrju-manu walya pardunaju. |
10 | GEN 1:10 | Kuja walya parduna palka-jarrija, ngulakujurla Kaaturluju yirdiji yungu ‘Walya’. Kujarla ngapa marlaja kanunju-jarrija manulpa palka-juku ngunaja, ngulakujurla Kaaturluju yirdiji yungu ‘Ngapa Mangkuru’. Kuja-palangu nyangu walya manu ngapa mangkuru, ngulakuju-palangu wardinyi-jarrija. |
11 | GEN 1:11 | Ngula-jangkaju, Kaatuju wangkaja, “Yukuri-kari yukuri-kari, marlajaju purrulyun-pardiya ngurlu-kurlu manu miyi-kirli!” Kuja wangkaja, junga-juku, marlajarla purrulyun-pardija watiya-kari watiya-kari ngurlu-kari ngurlu-kari-kirli. Kujarlunya ngurrju-manu-jana yukuri-kari yukuru-kariji. Ngula kuja-jana nyangu, ngulakuju-jana wardinyi-jarrija |
14 | GEN 1:14 | Ngula-jangka, Kaatuju wangkaja, “Nyumpala mirilmiril-karrinja-palka-jarra, marlajaju-pala ngirra-manta yalkirirla yungunpala ngalya-pangirni munga manu parra! Nyinaka-pala yalkirirla yungunpala ngirra-mani walya warrukirdikirdi! Ngaka kajili-nyarra yapangku nyanyi yalkirirla, ngulaju kapulu milya-pinyi parra manu munga, manu kapulu milya-pinyi nyangurlarlu yungulu purlapa-kari purlapa-kari pinyi pirriya-puru marda manu marda karapurda-puru.” Junga-juku, kujarlunya-palangu ngurrju-manu mirilmiril-karrinja-palka-jarraju yalkirirlaju. |
16 | GEN 1:16 | Kaaturluju-palangu ngurrju-manu yurrupupu manu kirntangi yungu-pala ngalya-pangirni munga manu parra. Jinta-kari wiri, jinta-kari wita-karrikarri. Jinta-kari wiri-ka nyina parra-kurlangu. Jinta-kari wiri-ka nyina munga-kurlangu. Manu yanjilypiri, panu-jarlu-jana witawita manu wiriwiri yirrarnu yalkirirla. Ngulakuju-jana nyanjarla wardinyi-jarrija. |
20 | GEN 1:20 | Ngula-jangkaju, Kaatujurla wangkaja ngapa mangkuruku, “Nyuntu-ngurlu, ngajuku kapu-julu marlaja palka-jarri yawu-kari yawu-kari ngapa-ngawurrpa-waja panu-jarlu-nyayirni!” Ngula-jangkajurla wangkaja yalkiriki, “Nyuntu-ngurlu, ngajuku kapu-julu marlaja palka-jarri jurlpu-kari jurlpu-kari panu-jarlu-nyayirni yungulu warru paarr-pardimi kankarlumparra!” |
21 | GEN 1:21 | Junga-juku, Kaaturlu-jana ngurrju-manu yawu-kari yawu-kari wiri-jarlu kulu-parnta-nyayirni, nyiyarningkijarra kuja kalu warru wapa manu nyina ngapangka kanunjumparra. Kaaturluju-jana ngurrju-manu jurlpu-kari jurlpu-kari pinkirrpa-kurlu witawita, wiriwiri. Ngulaju Kaaturlu-juku-jana muku ngurrju-manu, manu ngulakuju-jana nyanjarla wardinyi-jarrija. |
22 | GEN 1:22 | Kaaturlu-jana wangkanjarla pirrjirdi-manu kujarlu, “Kurdukurdu panu-nyayirnijili marlaja kurduwarr-kijika, manulu warru wapaya kujarla yalarnirla ngurujarraranypa!” |
25 | GEN 1:25 | Puluku-kari puluku-kari manu wardapi-kari wardapi-kari manu warna-kari warna-kari, ngulaju-jana Kaaturluju ngurrju-manu witawita wiriwiri kuja kalu warru wapami manu kalu kiripi-kanyi manu kalu kiwirlki-parnka warru walya-wana. Ngula-jana nyangu, ngulakuju-jana wardinyi-jarrija. |
26 | GEN 1:26 | Ngula-jangka, Kaatuju wangkaja, “Yapalkurlipa-jana ngurrju-mani ngalipa-piya. Nyampurra yapa yungulu-jana wiri-nyayirni nyinami pulukuku, yawuku, jurlpuku, warnaku, wardapiki. Yungulu-jana wiri nyina warru wapanja-palkaku, kiripi-kanja-palkaku, manu kiwirlki-parnkanja-palkaku.” |
28 | GEN 1:28 | Ngula-jangkaju yapaju-jana wangkanjarlu pirrjirdi-manu kujarlu, “Kurdukurdu panu-nyayirnijili marlaja kurduwarr-kijika yungulu panu-jarlu-nyayirni pirri-matirni nyurrurla-nyanguju kujarla yalarnirla ngurujarraranypa. Ngulaju kapulu-jana wiri-nyayirni nyina nyiyarningkijarrakuju kuja kalu walya-wana warru wapa manu kuja kalu warru paarr-pardi yalkiri-wana. |
29 | GEN 1:29 | Nyurru-jukurna-nyarra yirrarnu watiya-kari watiya-kari miyi-kirli manu nguru kuntukuntu ngurlu-kurlu pirdaku ngarninjaku nyurrurlakuju. |
30 | GEN 1:30 | Nyiyarningkijarraku jurlpuku manu pulukukuju manu ngula kalu warru kiripi-kanyi, ngulakujurna-jana yirrarnu yukuri-mipa-juku pirdaku ngarninjaku yungulu yukuri-mipa-juku ngarni.” Kujanya-jana Kaatuju wangkaja yapakuju. Junga-juku, kujarlunya-jana yapa ngurrju-manu. |
33 | GEN 2:2 | Ngurrju-manu nyiyarningkijarra jika-pala parrakuju. Ngula-jangka parra-pardu-karirlalku nyanjarla yampija warrki Kaaturluju. |
38 | GEN 2:7 | Ngula-jangkaju, YAAWIYI Kaaturluju walya yaku-manu. Ngula-jangkaju, yaku-maninjarla rdakangku-juku ngurrju-manu wati walya-jangka. Ngula Kaaturluju mulyu-wanarlu purrujungu, ngulajurla ngaanypa yungu ngaany-kijirninjaku. Ngula-jangkaju, ngaany-kijirninjarla wankaru-jarrijalku watiji. |
39 | GEN 2:8 | Ngula-jangkaju, ngaka-karilkirla, YAAWIYI Kaaturluju ngayi yarlu-pungu ngurraju kaatiniji kakarrumparra-warnu yirdiji Yitini. Ngula-jangkaju, yarlu-pinjarla watiyalku-jana jukajuka-yirrarnu walyangka yama ngurrju-nyayirni. Ngulangkanya wati yaliji yirrarnu nyinanjaku tarnngaku yangka kuja ngurrju-manu rdakangku. |
40 | GEN 2:9 | Kuja-jana yirrarnu watiya, ngulajulpalurla marlaja purrulyun-pardija panu-jarlu yama manu mangarri-kirli. Ngurrju-nyayirni miyi-kirli manu ngurrju-nyayirni watiya ngarnkulku nyanjaku. Ngulangka kaatinirla yirdingka Yitinirla, YAAWIYI Kaaturluju-palangu yirrarnu watiya-jarra kulkurru-jarra kaatinirla. Jinta-kari watiya ngulaju ngurrju yirrarnu miyi-kirli ngurrju-kurlu. Kajirla watiji jatu-pardiyarla miyiki ngarninjaku, ngulaju kapu wankaru-juku warrarda nyinayarla palinja-wangu. Jinta-kari watiya, ngulaju ngurrju-yijala yirrarnu miyi-kirli ngurrju-yijala. Kajirla watiji jatu-pardiyarla miyiki ngarninjaku, ngulaju kapu rdirrinypa-jarriyarla maju milya-pinjaku manu ngurrjuku milya-pinjaku. |
41 | GEN 2:10 | Yangkangka ngulangka, karrujulpa parnkaja kulkurru-jarra kaatini-wana Yitinirla. Ngulangkarlu karrungkarlu, ngapangkujulpa-jana watiyaju yarlurnu. Ngula-jangka karru jinta-jangka, ngulajulu panu-jarrijalku kuja-purda kuja-purda. |
42 | GEN 2:11 | Karru nyampu-paturlu, ngulajulpalu yirdi jarnkujarnku mardarnu Pijana, Kiyana, Tirrkiji, manu Yupirayiti. Yangka karru yirdiji Pijana, ngulaju kiwirlki-parnkanja-yanu nguru-kari-wana yirdi-wanaju Yapila-wana. Ngulangkaju panu-nyayirnilpa kawurlu ngunaja manu panu-kari-juku pamarrpa mirilmirilpa-nyayirni-yijala. Manu palya-piyalpalu ngurrju ngunaja yalirlaju ngurungka. Karru-kari jinta-kari yangka yirdi Kiyana, ngulaju jingijingi parnkanja-yanu nguru-kari-wana yirdi-kari-wana Kuuju-wana. Yangka karru jinta-kari yirdi Tirrkiji, ngulaju parnkanja-yanu kakarrumparra-warnu nguru-karirla Yajiriyarla. |
46 | GEN 2:15 | Nyurru-wiyi kuja yangka YAAWIYI Kaaturlu yirrarnu wati yaliji yangka Yitinirla, ngulaju miyiki wiri-maninjaku manu watiyaku jina-mardarninjaku manu nyiyarningkijarraku warrawarra-kanjaku. |
47 | GEN 2:16 | Ngula-jangka, YAAWIYI Kaaturlujurla pututu-pungu jarungkuju pirrjirdi-nyayirnirli watikiji, “Nyampurra ngula kalu watiya karrimi, ngularra-ngurlu-puka nganja. |
48 | GEN 2:17 | Ngula-ka nyampu kulkurrirni watiya-kari karri, ngula-jangkaju yampiya ngarninja-wangurlu! Kajilpanpa wiljingki kutu nganjarla, ngulaju kajikanpa rdirrinypa-jarri maju milya-pinjaku manu ngurrju milya-pinjaku. Ngula-jangkaju, rdirrinypa-jarrinjarla kajikanpa ngarninjarla palimilki tarnnga-juku. Junga karnangku kujaju wangka.” |
49 | GEN 2:18 | Ngulajulpa wati yaliji nyinaja jinta-wiyi-jiki yangarlu kali-nyanu-wangu. Ngula-jangkaju, YAAWIYI Kaaturlujulpa warrawarra-kangu watiji kujalpa nyarrpakupurda yirraru nyinaja. Kaatuju-nyanu manngu-nyanjarla wangkajalku, “Nyampu ngula-ka wati nyinami yangarlu, ngulakuju karnarla marilki nyina. Kukurnarla-ngarra ngurrju-mani puntu jungu yungu-pala nyina manu warrki-jarri.” |
50 | GEN 2:19 | Junga-juku, YAAWIYI Kaaturluju-jana ngurrju-manu walya-jangka jurlpu-kari jurlpu-kari, manu nyiyarningkijarra yangka kuja kalu wapa walyangka puluku-waja, nantuwu-waja. Junga-juku, kangurnulkurla jurlpu-kari jurlpu-kari manu nyiyarningkijarra watikiji yungu-jana nyanungurlulku miimii-nyanjarla yirdi-kari yirdi-kari yinyi. |
51 | GEN 2:20 | Junga-kirli-jana watingkiji nyangu yangkaju nyiyarningkijarra manu jurlpu-kari jurlpu-kari, yinjakulku-jana yirdiki rdirri-yungu. Ngalya-karikiji-jana muku yungu yirdiji kuyu-kari kuyu-kariki manu jurlpu-kariki. Ngulaju ngula-juku. Kala nyanungu-piyakuju yapakulparla puta purda-nyangu yangka jungu nyinanjaku manu jungu warrki-jarrinjaku. |
52 | GEN 2:21 | Ngula-jangkaju, YAAWIYI Kaaturluju jarda yirrarnu. Kujalpa wati jardalku ngunaja, ngula-kurra-juku ramarralku yungkurnu wilypi-manu. Ngula-jangkaju, wilypi-maninjarla ngurljuju pina nimirr-yirrarnu. |
54 | GEN 2:23 | Ngula-jangkaju, wardinyilki wangkaja watiji, “Wardardayi! Ngaka jalangurna nyampu-piya nyangu! Ngaju-nyangu-jala ramarraju manu yilara! Kaaturlu ngurrju-manu ngaju-nyangu-jangka ramarra yungkurnu-jangka. Ngulaju karna yirdi-mani ‘karntalku’.” Kujanya watiji wangkaja. |
55 | GEN 2:24 | Ngula-jangka, wati yali manu nyanungu-parnta karnta, ngulajulpa-pala nyinaja lawa-juku jalya-wiyi jurnarrpa-wangu, ngulajulpa-pala kutu nyinaja kurntakurnta-wangu. Junga kujaju. Kuja-ka jalangu-jarra wirriya wiri-jarri, wiringkiji yungulpa-palangu yampiyarla nyanungukupalangu-jarra kirda-nyanu manu ngati-nyanu yupukarra-jarrinjakungarntirlilki. Kuja-ka karntalku mani, ngulaju jungu kapala jintangkalku nyina jawirdikilki. |
57 | GEN 3:1 | Yangkangka kaatinirla Yitinirla, ngulangkajulpa warna nyinaja rdirrinypa-nyayirni panu-kari kuyu-kari-piya-wangu yangka kuja-jana YAAWIYI Kaaturlu ngurrju-manu. Junga-juku, ngula warnangku jatu-pardinjarla payurnu karntaju, “Junganya ngantangkupala Kaaturluju warla-pajirninjarla pututu-pungu nyampu-kujakuju watiya-kari watiya-kari-kijaku nganta mayi kulanpala miyi nganta ngarni nyampu-patu-jangkaju watiya-jangkaju?” |
61 | GEN 3:5 | Kaaturluju-ka milya-pinyi kajilpanpala nyampu miyi nganjarla, ngulaju kajikanpala rdirrinypa nyinami nyanungu-piya. Rdirrinypa-jarrinjarla kajikanpala pina-nyayirni nyinami ngurrju milya-pinjaku manu maju milya-pinjaku.” |
62 | GEN 3:6 | Junga-juku kujarlaju, karrinja-pardijalku karntaju. Yarnkajarralku watiya-kurraju, ngulalpa miimii-nyangulku. Ngula-jangka-nyanu wangkaja kanunju-kari, “Nyampuju ngurrju, ngarirna nyampu miyi ngarni, kapurna rdirrinypa-nyayirni nyina Kaatu-piyaju.” Junga-juku, miyi manu, maninjarla rdilyki-ngarnu. Ngula-jangka, yungurla nyanungu-parntakulku watiki karntangkuju. Muku-pala ngarnu jirramarlu-juku. |
63 | GEN 3:7 | Yungka-pala muku ngarnu miyi, ngula-jangkarluju-pala-nyanu parlu-pungu jalyalku. Ngula-jangkaju, kurnta-jarrijalku-pala-nyanu nyanjarla. Wijirrki-piya parlalku-pala pajurnu majardikingarntirliji, manu-pala-nyanu parnta-yirrarnu. Palkangka-pala-nyanu warru wayurnu. |
64 | GEN 3:8 | Jintangka parrangkaju, YAAWIYI Kaatuju yanurnu wuraji walykangka. Warrulpa wapaja yangkangkaju kaatinirla Yitinirla. Warrurnulpa-palangu warru yangka-jarraku. Purda-nyangu-pala nyanungu-jarrarluju warru wapanja-kurra manu yirily-karrinja-kurra. Ngula-kujakuju nyanungu-jarraju, lanilki-pala lurru-wantija Kaatu-kujaku. |
66 | GEN 3:10 | Junga-juku, jangku-manu watingkiji, “Nyampurlarnawu! Purda-nyangurnangku yirilyirily-yaninjarni-kirra. Lanilkirna wuruly-parntarrija kurntangka kujarnaju jalya nyangu.” |
70 | GEN 3:14 | YAAWIYI Kaatuju wangkajalkurla warnakuju, “Nyampu-jangkaju kapurnangku warntarla-mani kuja-purda-kari kuyu-kari kuyu-kari-kijaku. Kularna-jana yalumpu-patu-kari juyurdurlu-yunparni, kapurnangku nyuntulu-puka juyurdurlu-yunparni. Kapunpa nyinami yangarlu jinta kuyu-kari kuyu-kari-wangu. Kapunpa tarnngangku-juku miyalurlu pirirr-pinja-yani, manu kapunpa kiwirlki-parnka. Kapunpa walya ngarni pirdakuju tarnngangku.” Wangkaja-jukurla warnakuju: |
71 | GEN 3:15 | “Kari-nganta kapunpala-nyanu warna manu karnta mingany-karri tarnnga-juku. Nyanungu-nyangu kurdukurdu, nyuntu-nyangu kapulu-nyanu mingany-karri-yijala tarnnga-juku. Karnta-kurlangurlu kurdungku kapungku jurrungka-juku warrarda jalkuly-katirni. Nyuntu-nyangurlu kapu tarnngangku-yijala warrarda lukungka-juku yarlkirni.” Kujanyarla wangkaja warnakuju. |
72 | GEN 3:16 | Ngula-jangkaju, karntakulkurla wangkaja YAAWIYI Kaatuju, “Kajinpa kurdu nyuntu mardarni, ngulakungarntiji kapunpa-nyanu murrumurru-nyayirni purda-nyanyi. Manu nyuntu-parnta kali-nyanu kapungku wiri-jiki nyina tarnnga-juku jinjinpaku, ngulakuju nyuntuju kapunparla warrarda yulkami kuja kanpa wardu-pinyi miyalurlu.” Kujanyarla wangkaja karntakuju. |
73 | GEN 3:17 | Ngula-jangka, watikilkirla wangkaja YAAWIYI Kaatuju, “Kujarnangku yangka pututu-ngarrurnu yampinjaku miyiki nyampuku watiya-jangkaku, nyuntulurlulkunpa wiljingkiji kutu ngarnu. Kulanpaju ngajuju purda-nyangu. Nyuntu-parnta-mipanpa purda-nyangu. Jalangurlu kapurna-nyarra nyampuju walya jurnta juyurdurlu-yunparni. Kujarlaju, miyi kapungku walyangku tarlangku jurnta mardarni. Kapunpa warrki-jarrimi miyikipurda mata-wangu, kala lawa. |
74 | GEN 3:18 | Jilkarla-mipa manu putunarri-mipa kapungku marlaja pardi ngulaju jilkarla-jarra-kurlu-juku. Kapunpa yukuri-kari yukuru-kari ngarni. |
75 | GEN 3:19 | Kapunpa wapa mangarrikipurda mukarniki mukarniki warrirninja-karra. Kala kajinpa puta wiri-mani mangarri walya-jangka, kapunpa mata-jarri-nyayirni, manu mukarni wita-wangu kapunpa karlimi warrki-jarrinja-karra. Nyuntujunpa walya jurdu-jangka-jala, ngula-jangkanyarnangku nyuntuju ngurrju-manu. Kajinpa pali, ngulaju kanpa pina-yuka jurdu-kurra-yijala nyuntuju.” Kujanyarla wangkaja watiki. |
76 | GEN 3:20 | Yali wati, ngulaju yirdiji Yatumu. ‘Yatumu’ yirdiji ngulaju ‘Walya’. Ngulangkuju kali-nyanurlu karntaju yirdi-manu yirdiji Yiipi. ‘Yiipi’ yirdiji ngulaju ‘Wankaru’. Ngulajulpa-jana nyinaja ngati-nyanu yapaku jintawarlayiki. |
78 | GEN 3:22 | Ngula-jangka, YAAWIYI Kaatu-nyanu wangkaja kanunju-kari, “Yali wati, ngulaju ngalipa-piya-yijala, kuja-ka miyi ngarninja-warnu nyinami ngurrju milya-pinjaku manu maju milya-pinjaku. Kuja kapala watiya-jarra karri kulkurrurni Yitinirla kaatinirla, watiya-kari ngulaju wankaru-jarrinja-kurlangu. Watingki kajilpa nganjarla miyi nyampu-jangka watiya-jangka, ngulaju kajika wankaru-juku warrarda nyina palinja-wangu.” |
79 | GEN 3:23 | Ngula-kujaku yali-kijaku watiya wankaru-jarrinja-kurlangu-kujaku, YAAWIYI Kaaturluju yilyaja-palangu kakarrara-purda yalumpu-ngurlu Yitini-ngirliji nguru-kari-kirralku, yalirla ngurungka yungu-pala-nyanu miyiji wiri-mani. Junga-juku, miyilki-pala-nyanu wiri-manu walya-jangka jurrku-jangka kuja yangka Kaaturlu ngurrju-manu wati jinta walya-jangka. |
80 | GEN 3:24 | Kuja-palangu yilyaja kakarrara-purda, marramarra-jana kakarrara-yijala kulkurru yirrarnu yungulu-palangu warla-pajirninjarla pina-yilya kajilpa-pala yangka watiya-kurra wankaru-jarrinja-kurlangu-kurra pina-yantarlarni. Manu junma kirrirdi-palangu jaarl-yirrarnu. Ngulajulpa warru kurrulykurruly-wantija kulkurruju, manulpa jarra wiri jankaja junmaju. Ngula-wanaju kula-pala pina-yantarlarni Yitini-kirraju miyiki watiya-jangkaku ngarninjaku. |
81 | GEN 4:1 | Kuja-palangu Kaaturlu yilyaja kakarrara-purda, ngulajulpa-pala nyinaja jintangka-juku kalinja. Ngula-jangkaju-palangu kurdu jinta palka-jarrija, ngulakujurla yirrarnu Yiipirliji yirdi Kayini Ngula wangkaja Yiipiji, “Wirriyajurnajurla marlaja manu YAAWIYI-kiji.” |
82 | GEN 4:2 | Ngula-jangkaju, yali-pardu-karirlalku jinta-karilkirla palka-jarrija kurdu-karilki wirriya-yijala, ngulakujurla yirdiji yirrarnu Yiipirliji Yapulu. Kuja-pala jirrama-juku wiri-jarrija, jinta-karirli kukurnu-nyanurlu Yapulurlu, jiyipi kala-jana warrawarra-kangu manu jina-mardarnu. Jinta-karirli papardi-nyanurlu Kayinirli, ngulaju kala mangarri wiri-manu walyangka. |