338	GEN 14:1	Wali nyanartijangka kulipariwarnti piyirnwarnti palunyanangurla pirriyani kakarrangu. Kajalunypuwala palunyanangurla pirriyani piyirnwarntiwarlanyja Satamkarrajiwarntirla. Wali pinyala palunyanu. Kanarlanywarnti palunya pirlawurra pinya nyanartikarrajiwarnti Satamkarrajiwarnti, purpankanyala palunya kanarlanywarnti wurna. Kanya palunya warrkamjakujirnupurru Yarnta palunya ngurru kanya manawarntijaa pamarrwarntijaa kuyiwarnti mapirri. Kanya palunya ngurru. Yarnta nganpayi Lat mapirri palu kanya Ayiparankura juku. Yarntarni palu yani. Pirriyani palunyanangurla ngurrawarlanyja piyirnwarntiwarlanyja. Pinyala palunya, wurnala palunya purpankanya. Mapirri palunya kanya ngurrawarntijangka murrkurnjangka. Wali layila nganpayi manyanangurla lurrpjakarni, ranyjila yani, Ayiparankartila manyanta pirriyani wangkijarti. Kanya parla wangki. Jularnila parla Ayiparanku yangka palu Lat purpankanya. Kanya palu kulipariwarntirlu Lat. Wali partalurnila turtapinya nganpayi Ayiparan, jamurn pinakarrinya wangki nganpayirlu parla jularni. Wali nyantukurawarntiwula manyanangu pawumarni. Nyanartijangka wajilpinyala palunya kulipariwarnti. Pirriyanila palunyanangurla. Pinyala palunya nyanartiwarnti kulipariwarnti. Pirlawurra palunya pinya kanarlanywarnti, kanarlanywarnti palunya ngunyipinya yarr. Tikirrkanyala palunya piyirnwarnti kanarlanywarnti, jukunyankura mapirri, yarnta kuyiwarntijaa pamarrwarnti mapirri. Satamkarrajiwarntijaa ngurrawarlanyjangka mapirri manya kanya Ayiparanju tikirr. Wali kaparn palu tikirrjawurlu mitimkujirni nganpayi miyijarti yini parla Milkisatik, Ngarpukura nganpayi nyanarti. Mapunikani Ngarpu. Jarntuwarnti nyantukurawarnti manya kangani Ayiparanju. Tikirrkujirni manya nyanartikarti nganpayikarti. Wali Milkisatikju manya yinya miyi Ayiparanngurra. Yiji manya yinya, tumaj wurnajangka marrijangka lurrujarti palu pirriyani yarnta marranyanjarti. Marni parla Milkisatikju Ayiparanku, “Ngarpu mangu wirriya nguniny. Piyirnwarnti nyanartiwarnti kulipariwarnti manunya jurramani. Ngarpungu manta yinya maya jurramanupurru. Marlamani manta Ngarpungu. Mapunparni pa Ngarpu wulyujinyangu marlamanujuwal.” Wali yiji parla yungkarla Milkisatik Ayiparanju tumaj Ngarpukura nganpayi nyanarti Milkisatik. Yangkala manya ngurrungurrukujirni nyantukurawarnti pamarrwarntijaa manawarntijaa kuyiwarnti. Tukunga manya yutukani Ayiparanju pajajinyangu 10. Layiwarlanypala parla Ayiparanju yinya nganpayi nyanarti Ngarpukura. Yiji parla murtarni yinya. Wali tikiyanila pila Ayiparanjaa juku nyantukura ngurrakarti nyantujarrakurakarti, piyirnwarnti mapirri Satamjangkawarnti. Yiparni manya tikirr Satamkarti Ayiparanju.
383	GEN 16:1	Wali kartu Ayiparankura yini parla Jayira ngunangani yapangajirtajarti. Juku ngajirta martarla. Pinapinakarrinyani Jayirarlu, yapawu parla wulyumarnani. Jirnapungani parlanyanu, tumaj pa yapangajirtajarti. Pinapinakarrinyani, “Yarr marna pikawurti martawu yapa kanarlanykura ngamaji.” Wali marnila parla Jayirarlu purrkuwu ngumparnanyankurawu, “Juku marna ngajirta marta. Wulyumalany marnarla jukuwu. Kunyungurla paji kanarlanyju martawu marninwarlanyju. Pikala marna warntawu ngamajiwarlanykura. Yangkarti marnin warrkammayin ngajukura nguniny Yijipkarraji. Yukalku manpila, yapala martawu.” Wali mapunikani parla purrkungu kartunyankurawu, yangka parla marni yukalku manyanta Ayiparanja nyanarti marnin warrkammayin. Wali yukarnila manyanta ngurranga. Nyanartijangka yapajartijarrinya marnin nyanarti warrkammayin. Ngurrkujarrinyala yapangurni, yarringarnani manyanu. Marni parla Jayirawu, “Ngaju marna yapajartijarrinya.” Warralpunganila parla jingkirti nyanartiwu marninku yapangajirtajartiwu Jayirawu. Marnintu Jayirarlu parla marni Ayiparanku, “Nyanartirlu marnintu warrkammayintu paji jingkirti warralpungani.” Wali purrkungu parla marni, “Nyuntu manurla maja warrkammayinku. Nyuntungu nyapartukarra mankurla malku nyanartiwu marninku.” Nyanartijangka Jayirarlu marrarni marnin nyanarti yarnta pinya, nyanartila wurna yani kulijangka. Marri yani ngunku, ngapangala kirrarnani. Wali yinjilpala manyanta pirriyani Ngarpukura. Japirlyinya parla, “Wanyjurla man yanany.” Jangkumani manyanta marnintu, “Kulijangka marna yani, Jayirarlu paja marrarni, yanila marna.” Wali yinjillu parla lirrkarnpinya. Marni parla, “Tikiyanku man. Jayirakarti man yanku majakarti. Mapunikarrku manyanta Jayirarla. Warra man parri martawu Ayiparankura juku yini parla Yijmayil. Nyantu pa ngunawu kulijuwal parri nyanarti. Jukuwarnti manya martawu nyanartirlu. Yapajirnanyunguwarnti palu pajawarlanyparni ngunawu.” Wali tikiyanila marnin. Yinjillu pa tikirrkujirni. Nyanartijangka walimpa parringu manyanu tarlkujirnila Yijmayillu. Yangkartikarrarni yangka manyanu Yijmayillu tarlkujirni, nyanartikarrarni nguja Ayiparan purrkujinyangu yitilalwarnti 86.
399	GEN 17:1	Nyanartijangka walimpa purrkujarrinyajinyangula Ayiparan yitilalwarnti 99. Nyanartikarra pirriyani manyanta Ngarpu Ayiparanja. Marni parla Ayiparanku, “Ngaju marna purlka kayan yini Kut. Ngajukurarlal man yanku wulyungal. Ngajirta ngan yakurrjarri.” Yarntarni parla marni Ngarpungu, “Mapunjinyangu mangulu ngunawu nyuntukurajangka yapajirnanyunguwarnti pajajinyangu. Kanarlanywarnti palunyanangu ngunawu purlkawarnti majawarnti. Wali yungku marnanta ngurra minyarti Kayinin pujurni. Yangka man pirlajarriwu, wali yapajirnanyunguwarntila palu ngunanganku minyayirla ngurranga Kayininta. Ngaju marnanyirrangu Ngarpu purlka. Wajilpungkula pajanta pujungurni nyuntungujaa wartangurnijangkawarntirlu mapirri yapajirnanyunguwarntirlu mapirri.” Wali nyanartikarra Ngarpungu pinya yinijartijarra yutukani Ayiparanjaa Jayira. Yarntarni parla marni Ayiparanku Ngarpungu, “Nyuntungujaa kanarlanywarntirlu mapirri yapajirnanyunguwarntirlu nganpayiwarntirlu mantanyanu nganpayikujiwu pinalkarrapurru. Nyaku mantanyanu nyurrawarntirlu, nginyjirrkarrkula manta kujarti, ngajukurawarnti manta. Pinapinakarrkula manta ngajukura wangki. Kayan ngantanyanta rukanyja. Yangka nganawurti piyirn nganpayikujirnungajirtajangka, ngajirta mangu nyuntukura jarntu, tumaj ngajukura wangki ngajirta paji mapunikarra. Yangka parri nguniny mirtily ngurtinga, nyanartikarrarni mantanya nganpayikujiwu. Tarlkujirnujangka yangka ngurrawarnti 8 nyanartikarrarni mantanya nganpayikujiwu.” Yarnta parla marni Ngarpungu Ayiparanku, “Kartungu nyuntukurarlujinyangu mangu martawu yapa parri walaku nyuntukurajinyangu. Wali nyantukurawarnti yapawarnti yapajirnanyunguwarnti palu pajawarlanyparni ngunawu.” Nyanartijangka warralpinyala Ayiparan. Pinapinakarrinyani, “Parnanyjaa purrku pajarra. Kayan ngajarra yapa marta. Ngaju marna purrkujinyangu jarlujangka yitilalwarnti 100, nyantula parnany jarlujangkawarlanyparni yitilalwarnti 90.” Wali japirlyinyala parla Ngarpu Ayiparanju, “Wayila yangkarti parri ngajukura ngamajiwarlanykura.” Jangkumanila manyanta Ngarpungu, “Yu. Yara pa nyantu Yijmayil. Ngampurrikarrku marna ngajungu. Ngarpu manyanangu ngunawu Yijmayil kanarlanywarntiwu wartangurnijangkawarntiwu yapajirnanyunguwarntiwu. Mapunparni mangu martawu nyuntukurarlu kartungu Jayirarlu nyuntukurajinyangu parri walaku. Jalarra mangu martawu, ngajirta yinki. Yini parla Asik. Yangka purlkajarriwu nganpayijarriwu Asik, wali ngajukurajinyangu paji ngunawu nganpayi nyanarti. Ngajukurarlal pa yananku. Ngaju marnarla ngunawu Ngarpu purlka. Yarnta kanarlany mapirri palu ngunawu nyantunga wartangurni yapajirnanyunguwarnti. Pajawarlanyparni palu ngunawu.” Wali nyanartikarra Ngarpungula wanyjani Ayiparan. Wali warntarnila manya Ayiparanju nganpayiwarntijaa nyantukurawarnti warrkammayinwarnti mapirri. Nganpayikujirni palunyanu.
426	GEN 18:1	Wali yarntarni manyanta pirriyani Ngarpu ngurranga nyantukurarla Ayiparankurarla. Kirrarnani Ayiparan jininyarajarti kalukurla marnparni yarr. Wali nganpayiwarntirla palunyanta murrkurn pirriyani. Kulalu ngayirni marrijangka, minyangula parla Ngarpu pirriyani. Wali laparnila manyanangurla langkarni ngurrajangka nyantukurajangka. Purpani manya nyantukurakarti ngurrakarti. Jarntukujirni manya, miyila manya yinya kuyi mapirri. Marni manyanangu, “Ngalunga manta kirralku yumpaly, yarnta manta marringurni yani. Jurumanku mantanyanu minyayirla. Miyi marnanyirrangu warntawu. Ngarnungurla manta wurnala yanku.” “Yu,” marni palurla. “Jurumanku marnangulu. Kajalurni marnalu kirralku. Warntarnanpangu miyi.” Wali takurryani Ayiparan kalukurla, marnila parla kartunyankurawu, “Partalurni kampanya miyiwarnti.” Nyanartijangka Ayiparan laparni nyantukurakarti kuyikarti. Kuyiwarnti palu karrinyani purlumanwarnti. Layila pinya lamparnmarta jirajartijinyangu wulyu ngarnupurru. Kamparnila palu, yinyala manya nganpayiwarnti nyanartiwarnti kuyijaa miyi. Nyanartijangka japirlyinya palu Ayiparan, “Wanyjurla mangu kartu nyuntukura Jayira.” Jangkumani manyanangurla, “Kaninykaniny pa nguniny kalukurla.” Wali nyanartiwarntirla nganpayiwarntirla layi pa Ngarpu nganpayijiliny karrkinjarti. Marni parla Ngarpungu Ayiparanku, “Warra marnangu tikiyanku, jamurn purangu yangka lanylanymarnanku, nyanartikarra marnangu tikiyanku. Wali Jayirarlu mangu martawu yapa nyuntukurajinyangu parri walaku.” Wali ranyjingu pa pinakarrinyani Jayirarlu, yangka Ngarpungu parla marnani Ayiparanku parri martarnupurru. Wurrunga kirrarnani kalukurla kaninykaniny. Ngajirta palu nyakarla nganpayiwarntirlu. Wurrunga kirrarnani, nyanartila manya pinakarrinya wangki nyantungurni juku martarnupurru parri nyantukurajinyangu. Wali warralpinyala kaninykaniny ranyji yarr munta. Pinapinakarrinyani, “Ngajirta. Parnany marna ngaju. Kayan ngarna yapa marta, yarnta ngajukura ngumparna pa purrku kayan ngajarra yapa marta.” Wali marni parla Ayiparanku Ngarpungu nganpayirlu, “Nganajangka pa warralpinya Jayira. Ngajirta paji mapunikarrarla wangki, yangka marnarla jularni yapa martarnupurru. Mapunparni marnangu pirriyanku yangka marnangu jularni.” Wali Jayirarlu parla marni, “Ngajirta marnangu warralpungkarla.” Jirnapinyala manyanu Jayira. Ngarpungu parla marni jirrkirlparni, “Mapunparni man warralpinya.” Nyanartijangka turtapinya palu, wurnala palu yani. Ayiparanju manya muntukanya. Karrinyani manyanangurla kaparn. Wali marni parla Ngarpungu Ayiparanku, “Nyanartiwarnti piyirnwarnti palu yakurrjinyangu ngurrajarrajangka Satamjangkajaa Kumarajangka. Yanku marna nyangupurru. Puju palu yakurr, wali pungkula marnanya pujurni.” Ayiparanju manya pinapinakarrinyani jarntuwarnti nyantukurawarnti yangka palu Satamja ngunangani Latngurra, yangkala ngajirta nganya pungka Ngarpungu. Kunyungurla manya Ngarpungu pungkarla yakurrwarntijaa wulyuwarnti, yangkala manyanangu Ayiparanju purntukangani. Jarrmarnani parla Ngarpuwu. Lamakujirnani Ayiparanju. Marni parla Ngarpuwu, “Pungku nganunya pujurni wulyuwarnti mapirri. Kunyungurla palunyanangurla paja nguniny wulyuwarnti 50. Pungku nganunya pujurni wulyuwarnti mapirri. Purlka man wali. Pinarri mannyanangu. Nyuntungu mannya nyangany piyirn wulyuwarntijaa yakurrwarnti. Nyuntu mankurla pinarri. Nyuntu man wulyu.” Ngarpungu parla marni Ayiparanku, “Yu. Kayan ngarnanya pungka, yangkarti pajin jarrmarni.” Wali tikirrparni tikirrparni pa japirlyungani Ayiparanju Ngarpu. Walimpala jirna japirlyinya wartangurniwarlany, “Kunyungurla palunyanangurla wulyuwarnti nguniny murrkurn 10. Pungku nganunya pujurni wulyuwarnti mapirri.” Jangkumani manyanta Ngarpungu, “Yu. Kayan ngarnanya pungka, yangkarti pajin jarrmarni. Puju kayan ngarnanya parlipungka wulyuwarnti 10, nyanarti marnanya pungku yakurrwarnti nukarnini.” Wali yanila Ngarpu wurna, nyanartila Ayiparan ngurrakarti tikiyani nyantukurakarti karla wangkijangka.
797	GEN 29:1	Nyanartijangka Jayikap jakarni kayili kitangarni manyanangurla pirriyani kukunja ngampurrjiwarntirla. Wali nyanartiwarnti kukunjawarnti palu palkanga yukarnani. Yarnta ngapanga willa palu piyirnwarnti kirrarnani. Ngapa nyanarti manyanangu ngunangani, pamarr purlka palanta rukukanani. Yangka palunya kukunjawarnti paja kanya warijpanungurla palunyanangu ngapa purlanani. Yarnta palanta tikirrparni rukukanani pamarr. Wali Jayikapju manya japirryinya, “Wanyjarrajangkawarnti manta nyurrawarnti.” “Yarankarrajiwarnti marnalu nganampa minyartikarrajiwarnti.” “Kala pinarri ngantarla nganpayiwu Layipanku.” “Yu. Pinarrijal marnalurla.” “Yara ngarta nyantu nguniny.” “Yu. Yara pa nguniny. Kurntal parla kukunja ngampurrji nyantukura yini parla Rajil. Nyanartila manya pirrikangana kukunjawarnti ngapakarti.” Wali Jayikapju manyanangu marni, “Nganajangka palu minyarti kukunjawarnti yukarnana. Jalarra pa jininyara. Ngapa yungkalunya, wurnala mantanya kangku yukakarti.” “Ngajirta,” marni palurla nyantuwarntirlu, “Kanarlanywarntiwu marnalunangu jurumanana. Nyanartila marnalunyanangu pamarr warijpanungurla ngapa purlananku nukarninirlu. Ngalkula palu kukunjawarntirlu ngapa.” Nyanartikarrarnila manya pirrikanya kukunjawarnti Layipankurarlu kurntalnyankurarlu. Wali Jayikappala turtangkarra kanya ngapakarti nyantuliny kajalkajal. Nyantungula manyanta warijpani pamarr. Ngapala manya warntarnurla yinya kukunjawarnti Rajilkurawarnti. Nyanartijangkarlu lawukanila nyanarti marnin. Linyala manyanta jarntunga. Jayikapjula parla marni, “Ngaju marnarla nyuntukurawu ngarpuwu walaku. Ngamaji ngajukura parla rimpi Rupayika.” Wali nyanartijangka marnin manyanta laparni ngarpunyankurakarti Layipankarti. Jularnila parla, “Jarntu ngalimpakura parlipangu pirriyani. Nyanya marna nyuntukura walaku, ngamaji parla Rupayika nyuntukura rimpi.” Nyanartijangka pinakarrinyurla wilkartila turtangurla laparni Layipan. Langkarnikanurla pa lawukani Jayikap. Linyala manyanta. Ngurrakartila purpankarranya. Kirrarnanila pila wangkikarra. Jularnani parla nyapartukarra Jayikap pa wurnajarrinya marringurni. Wali Layipantu parla marni, “Yu. Ngajukurajinyangu pajin walaku jarntu.” Nyanartijangka Jayikap manyanta kirrarnani rawa layi yakarn. Wali nyanartijangka Layipantu parla marni Jayikapku, “Yarr pajin warrkammarnani. Ngajirta marnanta nganawurti yungantarla yiji. Ngana marnanta yungku warrkamjangka.” Wali Jayikapju parla marni, “Ngajirta. Marnin pajan yungku Rajil.” Wali kurriny pinya kurntaljarra martarnani Layipantu Liyajaa Rajil. Liya pa kajalurnijangka. Wali wartangurnijangkawu parla Rajilku wulyumarnani Jayikapju. Nyanarti marnin pa wulyu jurnanykarra. Liya pa kapakapamarta. Nyanartijangka parla marni Jayikapju, “Yungku pajan Rajil. Warrkammalku marnangu yitilalwarnti 7, nyanartila pajan marnin yungku Rajil.” Wali Layipantu parla marni, “Kirrarnanku pajinurla minyayirla lama, nyanartila marnanta ngajukura kurntal yungku. Kayan ngarnarla kanarlany yungku nyuntuwurni marnangu wulyumalany.” Wali Jayikapju parla Rajilku warrkammarnani yitilalwarnti 7. Wirriyarlu parla warrkammarnani tumaj parla Rajilku wulyumarnani. Nyanartijangka Jayikapju parla marni Layipanku lamparrnyankurawu, “Yitilalwarnti palu pujujarrinya. Nyangurla pajan yungku marnin. Wali marnangu rawa warrkammarnani.” Nyanartijangka Layipantu manyanangu piyirnwarntiwu marni nyanartikarrajiwarntiwu, “Miyijaa kuyi parlipa ngalku wirriyakujirnupurru. Wali nyanartijangka kartula marnarla yungku Jayikap.” Nyanartikarrarni pukanyja miyijangkarlu parla kanya Layipantu Jayikapku kartu Liya. Kula parla Rajilparni kanya. Minya parla kanarlany kurntal kajiyinya. Wali yukarnila pila pukanyja. Kumantajarrinya pilangu nyanyala marninwarlany janginy Liya Jayikapju. Nyanartijangka parla Jayikapju marni Layipanku, “Nganajangkarlu pajan Liya yinya. Ngajungu marnarla warrkammarnani Rajilku. Rajil pajan yungkarla. Kajiyinya pajan.” Layipantu manyanta jangkumani, “Wali marnanta yinya kajalurnijangka Liya. Kujartikarra marnalunya nira yungany kajalurnijangkaliny wartangurnijangkala warra. Wali kirrarnanku parlipa wirriya warrarni, nyanartijangkarlula marnanta yungku Rajil kartuwarlany. Yitilalwarnti 7 pajin warrkammarnanku yarntarni,” Wali Jayikapju parla yu marni. Nyanartijangka parla yinya Rajil yangka palu ngarnunga pujujarrinyajaa jujujangka mapirrirni palu lamajarrinya. Wali Jayikapjarra Rajil pila yukarnani pukanyja. Wulyumarnani parla Rajilku, ngajirta parla wulyumarnantarla Liyawu. Wali yarntarni parla warrkammarnani Layipanku yitilalwarnti 7 Rajil warntarnupurru. Wali marninkujarra warrkammayinjarra pinya Layipantu yinya kurntalkujarra nyantukurajarra, layiwarlany parla Rajilku, layiwarlany parla Liyawu. Ngajirta parla wulyumarnantarla Liyawu ngumparnanyankurarlu Jayikapju. Nyanartijangkarlu parla Ngarpungu kankarnumarrangurla Liyawu yawiyijarrinya. Wali yapawarntila parla yinya Ngarpungu parriwarnti kurrinykurriny. Yiniwarnti manya jularni Rupun, Jimiyin, Lipayi, Juta. Nyanartiwarnti yiniwarnti palurla walakuwarnti. Nyanartijangka Liya pa wirriyajarrinya. Marni parlanyanu, “Yapawarntijarti marna. Wali ngajukurarlu ngumparnarlu paji wulyumarnanku.”
962	GEN 33:1	Nyanartikarrarni kumanta nyanyala Jayikapju papajinyankura Yijuwu pirriyanujangka piyirnwarnti pajajarti. Kurlangu palu pirriyanani, pajajinyangu manya kangani piyirnwarnti 400. Jayikapju nyangungurla langkarnikani pirriyanujangka. Yijuwukarti manyanta yani jutinykarra rayintu kajalkajalkujirnupurru. Kujartikarra manyanangu yurru ngunangani kanarlany kajalkajalkujirnupurru. Wali lawukanila Yijuwurlu Jayikap yawiyijangkarlu. Lunganila pilanyanu ngayijarrinyujangkarlu. Nyanartijangka lungujangka pila yarrjarrinya. Marnila parla Yijuwurlu, “Nganajangkarlu pajin kajalurn yiparni piyirnwarnti kuyijartiwarnti langkarni.” “Ngajirta. Yiparni marnangu yalyakujirnupurru.” “Ngajirta. Wali marnanya ngajungu ngarrja martalany kuyiwarntijaa manawarnti. Tikirrwarntawu manurlanyanu nyuntungu.” “Ngajirta. Martawu man nyuntungu. Puju pajin kirtilyjarrinya, wali nyanarti, minyarti yijijangka manurlanyanu martawu. Kangku manunya minyartiwarnti kuyiwarnti. Ngarpungu kankarnumarrangujangkarlu paja ngampurrikanani yarnta paja kuyiwarnti paja yinya. Ngarrjawarlany marnanya martalany ngajungu.” Kujartikarra parla marnani Jayikapju kitangarni Yijuwurlu parlanyanu kanya yijijangkawarnti Jayikapkurawarnti. Nyanartijangka wurnala jakarni Yijuwu kurlirra Yitimkarti nyantukurakarti ngurrakarti. Kirrarnanila nyanayirla. Wali ngajanyankura Jayikap pa yani wartangurni ngurrakarti Jikimkarti. Wali nyanarti ngurra parlanyanu Jayikapju payamkujirni nyantungumiparni. Yarnta manya pamarrwarnti purlkawarnti mungkurrpinya pinalkarrapurru Ngarpu kajalkajalkujirnupurru. Wali kirrarnanila palu nyanayirla Jikimja rawarni.
1013	GEN 35:1	Wali nyanartijangka Ngarpungu parla marni Jayikapku, “Yanku man kurlirra Pajilkarti. Nyanayirla man kirrarnanku. Yarnta manunya pamarrwarnti mungkurrpungku ngajuwu kajalkajalkujirnupurru. Ngaju marnangu purlka Ngarpu yangka pajan nyanya jarlu minyayirla ngurranga, nyanartikarra yangka manurlanyanta papajiwu nyuntukurawu wurnamipa kitpungani.” Nyanartijangka Jayikapju manyanangu jularni nyantukurawarntiwu piyirnwarntiwu, “Tarrapungkalunya nyanartiwarnti manawarnti Ngarpujilinywarnti kayilungujangkawarnti yangka mantanya kajalkajalkujilany nira. Nyanartijangka nyumukmalkuliny manta, manala mantanyanu wulyu yutukarrku karrkinta. Nyanartijangka ngurrajangka parlipa yanku kurlirrara Pajilkarti. Mungkurrpungkula marnarla pamarrwarnti nyanayirla Ngarpuwu kankarnimarrangujangkawu kajalkajalkujirnupurru. Nyantungu paja marlamanani yangkartujangka. Warrarni paja Ngarpungu jalarrawurti ngampurrikanana.” Nyanartijangka piyirnwarntirlu palurla yinya manawarnti Ngarpujilinywarnti. Wali karlarnurla manya nguwanga turnmarni mananga rirringki warnamintirla. Nyanartijangka palu Pajilkarti yani, pirriyanila palu. Mungkurrpinyala parla pamarrwarnti Ngarpu kajalkajalkujirnupurru. Wali Ngarpu manyanta pirriyani Jayikapja. Marni parla Jayikapku, “Jalarra marnanta yiniwarlany julawu. Jarlu man nguja Jayikap, jalarra man ngunawu Yijirayil. Ngaju marnanyirrangu purlka Ngarpu. Yapawarnti paja manunya martawu nyuntukurawarntijangka walakuwarntijangka. Kujangkurrajarrala palu ngunanganku. Yarnta palunyanangu majawarnti ngunanganku piyirnwarntiwu kanarlanywarntiwu. Jarlu marnapinya yinya Ayiparanjaa Asik minyarti ngurra Kayinin. Nyuntula marnanta jalarra yungany jirnajangka. Walimpawarlany palurlanyanu yapajirnanyunguwarntirlula martarnanku minyarti ngurra nyuntukurawarntirlu.” Nyanartijangka Ngarpungula Jayikap wanyjani. Wali purtkujirnila pamarra ayil kajalkajalkujirnupurru Ngarpu ngurranga kirlingarni yininga Pajilla. Nyanartijangka Pajilngurni palu jakarni kurlirrara ngurrawarlanykarti. Wali pitparni manyanangurla muntajarti Rajil. Jurumanani palunyanta kaparn. Jamurnjamurnjarrinya parla yapa martarnupurru, parrila palkangawantinya. Ngamajila parla pirlajarrinya parrikura. Kankarlajarrala jularni yini Pinjimin ngarpunyankurarlu Jayikapju. Yawiyila palurla lungani. Nyanayirlarni palu turnmani pirlajarrinyjangka. Pamarrpala manyanta yutukani Jayikapju pinalkarrapurru kartunyankurarla. Yarntarni kurlirrawarlany yanani Jayikap. Pirriyanila ngurranga Mamurirla. Ngarpunyankura parla nyanayirlarni kirrarnani. Nyantu pa purrkujinyangu Asik, yitilalwarntirla pajanga nguja 180. Nyanartijangka walimpa pirlajarrinya purrkujarrinyujangka. Turnmanila pila walakunyankurajarrarlurni Yijuwurlujaa Jayikapju.
1197	GEN 41:1	Nyanartijangka winkirrmarnanila manya kingju purlumanwarnti parnanywarnti 7 jirajartiwarnti wulyuwarnti. Kaninymarrangu palu martuwarrangurni kankarral parayani wurrkalkarti. Ngarnanila palu wurrkal. Nyanartijangka yarntarni kanarlanywarnti purlumanwarnti palu martuwarrangurni parayani parnanywarntiwarlany 7. Nyantuwarnti palu jirangajirtajartiwarnti ngarlawarnti. Nyanartijangka palunyanangurla kirniny yani jirajartiwarntirla. Wali ngarnanila palunya ngarlawarntirlu jirajartiwarnti. Nyanartijangka parnkijarrinyala king pukanyja kaparnkaparn. Yarntarni king tikirrparni manyanjarrinya. Yarntarni manya winkirrmarnani. Yuka talykarrjiliny karrinyani, miyila manyanangurla turtapinya pukarr 7. Nyanarti miyi wulyujinyangu. Mananga kayantarni palu turtapungurla karrinyani miyi 7warlanyparni. Kanarlanywarnti manya lalkawurra, wiliwili luwarni. Nyanartiwarntirlula lalkawarntirlu palunya ngarnani warpij wulyuwarnti. Kujarti manya kingju winkirrmarnani. Nyanartijangka parnkijarrinya king kumanta. Pinapinakarrinyani. Marni parlanyanu, “Nyapartukarrarna minyarti winkirrmarnani. Jarti marna pinakarrinyana. Kunyungurla marnanya kanarlanywarnti japirlyungku. Julawu pajilu.” Nyanartijangka yiparni manyanangu wangki piyirnwarntiwu pinangurruwarntiwu. Yanku palurla kingku. Nyanartijangka marni manyanangu, “Julawu marnanyirrangu minyarti winkirrjangka. Winkirrmarnani marnanya wulyuwarnti purlumanwarnti yarnta ngarlawarnti purlumanwarnti. Ngarnila palunya ngarlawarntirlu jirajartiwarnti. Yarnta kanarlany winkirrwarlany. Miyiwarnti yangka palu kirninyja turtapinya wulyuwarntijaa ngarlawarnti. Ngarlawarntirlu nyanartiwarntirlu ngarni palunya wulyuwarnti warpij. Wali nyapartukarra minyarti winkirr. Ngurrpa marnarla. Julajilu.” Jangkumani palunyanta pinangurruwarntirlu, “Ngajirta. Ngurrpa marnalurla nyanartijilinyku winkirrku. Kunyungurla parlipangu kanarlanyju julawu.” Wali nganpayi yangkarti wayin kanguyungujuwal parla pirriyani. Jularnila parla Jawujapkurajangka wangki winkirrjangka. Marni parla kingku, “Nyantu parla pinarri winkirrku nyanartijilinyku nganpayi Jawujap. Nyantu pa jayilla kirrarnana.” Wali kingku purlkangu parla wangki yiparni Jawujapku. Purpanila palurla kingku. Japirlyinyala parla purlkangu, “Nyapartukarra minyarti winkirr yangka marna jalarra winkirrmarnani. Kunyungurla manurla nyuntu pinarri. Ngaju marnarla ngurrpa. Kanarlanywarnti mapirrirni palurla ngurrpa.” Wali nyanartijangka parla kingju marnani Jawujapku wangki winkirrjangka. Nyanartijangka Jawujapju parla marni, “Minyartiwu winkirrku ngajirta marnarla pinarri ngaju, yarnta Ngarpungu kankarnumarrangurlu paji jirrkirl jularnani. Julawula marnangu jalarra winkirrjangka. Wali kurrinymarri man winkirrmarnani. Kayanparni pila winkirrjarra nyanartijarra. Kunyungurla manta Ngarpungu lirrkarnpungana nyapartukarra man walimpa ngunawu. Yitilalwarntiwarlany parlipangu ngapa wulyu ngunawu 7. Miyi manya paja warntarnanku ngapangu. Nyanartijangka yarnta piyirnwarntirlu palu ngarnanku miyi nyanarti. Jularnanku palu, Minyarti miyi parlipangu kuyangayi pajakarra. Yarnta parlipangu ngunawu walimpa yitilalwarnti 7. Kayan ngarlipangu ngapa wanti. Yarnta miyiwarnti ngajirta ngalu turtangka. Yarnta palurla piyirnwarntirlu muwupunganku miyiwu jarti. Murrkurnmipa palu miyi warntarnanku, yarnta marlal.” Kujarti parla tikirrjularnani Jawujapju winkirrjangka kingkurajangka. Yarnta parla kingku lirrkarnpinya Jawujapju, “Parlipungku man nganpayi layi pinangurru. Maja manyanangu ngunawu warrkammayinwarntiwu. Yarnta miyi palu warntarnanku yitilaljangka wulyujangka. Wali takurrpungankula palu warrapurru munyal mayaruwarntirla. Minyartirlu majangu manya miyi ngampurrikananku. Yangkaliny palu miyiwarntiwarlany pujujarriwu walimpa yitilaljangka yakurrjangka, majangula manya piyirnwarnti yunganku mayarurlajangka munyaljangka.”
1254	GEN 42:1	Wali purrku Jayikap pa warrarni kirrarnani Kayininta Jawujapkura ngarpu. Nyanartijangka pinarrijarrinya parla miyiwu Yijipjangkawu yangka kajilurla jularni kanarlanywarntirlu. Marnila manyanangu walakunyankurawarntiwu, “Kunyungurla miyiwu mantarla muwupungku. Julalany palu miyi paja nguniny Yijipja kurlirra. Wurna manta yanku nyanartikarti Yijipkarti. Miyi mantarlipangulu payamkujiwu. Pirlajarri ngarlipa marranyanjarti miyingajirtajangka.” Wali kurlirrara palu yani Yijipkarti walakuwarnti Jayikapkurawarnti miyi payamkujirnupurru. Wali pirriyanila palunyanta Jawujapja Yijipja. Parntawantinyala palanta kajalkajal. Nyantungu manya nginyjirrikani Jawujapju. Marni parlanyanu ranyjingurni, “Minyarti pajilu ngajukurawarnti papajiwarnti pirriyani.” Nyantuwarntirlu ngajirta palu nginyjirrikarrarla. Jawujapju manyanangu marni, “Wanyjarrangurni manta pirriyani nyurrawarnti.” Yirri manya japirryinya kujawarlanyngurni jarlungurru manya nginyjirrikani. Nyantuwarntirlu palurla marni, “Kayininngurni marnalu pirriyani. Miyiwu marnalurla muwupungana, payamkujiwu marnalurlanyanu.” Wali Jawujapju manyanangu yarntarni marni, “Ngajirta. Nyurrawarnti manta kunyungurla pirriyani kulijarti.” Nyantuwarntirlu palurla marni, “Ngajirta marnalu kulijarti pirriyantarla. Nganampa marnalu paparlangujarti kayankura ngarpu. Nganampa marnalu mapunjiwarnti pirriyani.” Jawujapju manyanangu marni, “Ngajirta manta miyikarti pirriyantarla. Kulijarti manta pirriyani.” Marni palurla, “Jarlu marnalu nguja 12. Layiwarlany marnapangu pirlajarrinya. Kanarlany marnalu wanyjani wartangurni. Ngarpunga manyanta kirrarnana nganampakurarla.” Jawujapju manyanangu marni yarntarni, “Yu. Mapun manta kulijartiwarnti pirriyani. Pungkula marnanya ngajungu pirlawurra. Yarnta marnanya kurlpungany. Yara nganta ngunawu mapunjiwarnti, miyikarti manta pirriyani. Wali layi nganpayi marna kurajpungku nyurrawarntijangka. Jayilla marna martarnanku. Nyurrawarntirlula manta ruwangu purpanku ngaja nyurrawarntikura. Nyanartijangka marnanyirrangurla mapunikarrku. Wanjila marnanya wanyjarrku.” Wali mapunikani palunyanta Jawujapja Kayininkarrajiwarntirlu. Marnanila palurlanyanu, “Kujikani parlipanyanu ngalimparlu yangka parlipa ngalimpakura ngaja jarlu yiparni pirlajarrinyupurru. Nyanartila parlipanya purlkangu pungku.” Nyanartijangka Jawujapju manyanangu marni warrkammayinwarntiwu nyantukurawarntiwu, “Yutukarrarlanangu miyi payikiwarntirla wurnapurru. Mani nyantuwarntikura payamjangka manta ranyji yutukarrku miyinga. Pukarr mapirrirni mantanya yungku kaparnpurru.” Nyanartijangka miyila palanangu yutukani wurnapurru. Wali jakarnila palu kayili miyijarti. Papajiwarlany Jimiyin manyanangu wirtinyikani jayilla. Lamala kirrarnani wartangurni. Wali nyanartijangka pukanyja palu juntumani kaparn. Layingu nganpayirlu payiki kurtamani miyijarti tangki yungupurru. Nyanyala nyanarti mani payikirla ngunanyjangka ranyji. Wali japirrjapirryunganila palunyanu rayintu, “Wanyjarrajangka minyarti mani.” Wali kayili palu yanani Kayininkarti. Pirriyanila palu, yinyala palunya miyi ngarpu nyantuwarntikurajaa kartuwarntijaa yapawarnti mapirrirni. Jularnila palurla ngarpunyankurawu, “Kujikani marnalunyanu, yangka marnapangurla layiwarlany wirtinyikani purlkangu Yijipjangkarlu. Yarnta marnapangu jularni kangku marnalurla ngaja wartangurnijangka. Kujarti marnapangu marni majangu Yijipkarrajirlu.” Jayikapju manyanangu marni ngarpunyankurarlu, “Ngajirta. Kayan nganta kangka minyarti walaku ngajukura. Marulu paji yangka waliwarlany paji marlaljarrinya kayanku pilarla ngamajiwu. Kunyungurla ngajilu yarntarni pungka pirlawurra. Minyarti paji kayanparni. Lungungurla ngarnarla pirlajarri.”
8900	1KI 6:1	Nyanartijangka parla tikirryiparni wangki Tayiyajangkarlu kayilungjangkarlu Jalamanku, “Nyuntu manyanangu wulyu Tayipitkura walaku. Mapunparni manta wulyu kurajpinya Ngarpungu Kuttu. Nyanartijangka marnanya yipawu ngajukurawarnti warrkammayinwarnti. Pajarrku palu manawarnti. Wali yipawula marnangulu ngapangal karrpirnurla jawurlatarla kurlirra. Nyuntukurawarntiwu manunyanangu malku japantiwu palurla warntawula mangulu, kangkula palu kakarrara Jurujulumkarti. Wali marnanta yungku manawarnti, nyuntuwarlanyju manunyanangu yipawu miyiwarntijaa kuyiwarnti ngajukurawarntiwu warrkammayinwarntiwu.” Kujarti parla marni nyanartipurru warrkampurru kayilungjangkarlu. Wali nyanartijangka palu Ngarpukura mayaru ngartakpani Jurujulumja yini Timpul. Ngajirta lamparn minyarti warrkam, purlkajinyangu palu warrkammarnani rawangu yitilalwarnti 7.
9345	1KI 18:1	Wali nyanartijangka murrkurn yitilalwarntirla ngapa ngajirtarni wantirla. Nyanartikarra parla marni Ngarpungu Yilayijawu, “Yantanyanta Ayapkarti. Yanungurla mankurlanyanu kalarakujiwu. Wali ngapala marna yipawu.” Nyanartijangka jakarnila Yilayija kurlirrara. Kaparnparni yanani. Wali nyanartikarra palu juturni ngunangani ngapangajirtarni wantirla. Wali pujujarrinya manyanangu yuka Jimariyarla yawartawujaa miyulku. Ayapju parla warrpajparni nganpayiwu Wupatayawu. Ayapkura mayaru parla ngampurrikanani nganpayirlu Wupatayarlu. Marni parla Ayapju, “Mirnu yanta. Wangki parli malku. Yawartawarntijaa miyulwarnti nyapartukujiwu parlinya. Ngapawu jilawarntiwu muwupungkurlirla yukajartiwarntiwu. Marranyanjarti ngarlingulu pirlajarri. Waliwarlany parlipanya pungku partalurni yawiyirlamarra.” Kujartikarra pilarlanyanu marni nyantujarrarlu Ayapjujaa Wupatayarlu. Nyanartijangkala pilanyanu jaarlani kujangkurrajarra muwupungkarra yukawujaa ngapawu. Martuwarrawarntirla rirringki yukawujaa ngapawu pilarla muwupungani wulyuwulyuwu wurrkaljartiwujaa ngapajartiwu. Kunyungurla jilawarntirla nguniny yuka wulyuwulyu yawartapurru ngarnupurru nyanartiwarntirlal, yarnta martuwarrarlal rirringki. Wupatayarlu parla Ngarpuwu mapunikanani. Ngajirta manyanangu nganawurtiwu mapunikarrarla kanarlanyku. Ayapkurarlu kartungu manya jarlu puraputwarnti pungani pirlawurra nyantungu manya Wupatayarlu kanya pajajinyangu puraputwarnti 100. Ranyjikujirni manya najijarrarla Jisipilkarrarla rayin. Kuyijaa miyi manya ranyjingurni kangurla yungani Wupatayarlu ngapa mapirrirni. Wali Wupatayarlu parla yukawu muwupungani ngapawu mapirri. Ngangayanani, nyanartijangka Yilayija murtarni pirriyani. Yangkala parlipinya Wupatayarlu, nginyjirrikanila. Parntawantinya manyanta marnparni Wupataya kajalkajalkujirnupurru nyanarti puraput Ngarpukura. Marnila parla, “Mapun ngan nyuntu Yilayija.” “Yu. Ngajujal marna,” marni parla Yilayijarlu. “Jalarra mankurla yanku. Malku mankurla nyuntukurawu majawu purlkawu Ayapku. Pirriyani marna.” Marnila parla Wupatayarlu, “Nganapurru pajan ngaju jinjinyungana. Yanungurla marnarla malku Ayapku. Parlipinya marnanta. Kayan ngarnarla yanungurla manyja ngajungu. Puju marnarla yanku, nyuntu marnanta wanyjarrku minyayirla, wali nyanarti, puju manta Ngarpungu Pirlurru warntarnkarrakangku marri yangkartijilinyparni. Tikiyanurla pajarra Ayapjarrarlu jakarr nyaku, nyapartu malku paji. Nyanarti paja murtarni pirla pungku. Nyuntu pinarri ngankurla muwupungani mangu ngurrawarlany ngurrawarlany marriwarnti wamarnkujarra. Japirlyungani manya nyuntuwu, wanyjurlajarra manya purlkawarnti japirlyungani. Jirnapungani palurla yangka waliwarlanyparni. Jakarrparni kujala. Nyantungu Ayapju manya jutungu japirlyungani. Ngajirta manya partalurni mapunikarrarla. Panypungani manyanangurla. “Minyarti nyapartu pajan jinjinyungany, wali kunyungurla pajan kujikanana. Ngajujal marna Ngarpukura. Jarlujangkarlu marnarla Ngarpuwu mapunikani lamparnngurnijangkarlu parringurnijangkarlu kitangarni jalarra. Pinarri pajin nyuntu, yarnta nyuntu pinarri ngankurla ranyjikujirni marnanya puraputwarnti paja 100 tukujarra kurriny najijarrarla, Jisipilkarrarla Ayapkura kartu. Marnintu nyanartirlu Jisipillu manya jinjinyungani piyirnwarnti nyantukurawarnti, Ngarpukurajartila piyirnwarnti puraputwarnti palunya pungani pirlawurra Jisipilkurawarntirlu.” Yarntarni parla marni Wupatayarlu Yilayijawu, “Mapunparni marna Ngarpukura. Nyapartu pajan jinjinyungani yanungurla marnarla julawu nyuntu marnanta nyanya nyanarti paja mapunparni pirlala pungku.” Yilayijarlu manyanta jangkumani. Marnila parla, “Nyuntu man yanku kujangkurra. Malku mankurla Ayapku, ngajungu marnarla jarranyaku minyartingurni. Mapun marnangu malany mapunparni. Ngaju marna Ngarpukurajinyangu.” Wali Wupataya yani, pirriyani parla Ayapku. Marnila parla Wupatayarlu, “Yangkartiwu marnarla pirriyani, yangka parliparla warryinyangurra ngurrawarlany ngurrawarlany nganpayi Yilayijawu.” Wali Ayap jakarni. Yani pa, pirriyanila parla. “Ya. Minyakujalan ngurrawarlany ngurrawarlany marnangulu warryinya yangkarti ngapa lamakujirnujuwal. Kujikarralany manpanya Yijirayilkarrajiwarnti.” Yilayijarlu parla marni, “Ngajirta marna ngaju ngapa lamakujirnujuwal. Nyuntu mankurlanyanta julngurrujarrinya Ngarpungurni. Jirnangalparni man nyuntukura ngarpu jartamanany. Kanarlany manpila jartamananyjaa kajalkajalkujilany pamarr yini parla Payil. Ngajirta man Kut mapunikarra.” Jinjinyinyala parla Ayap Yilayijarlu, “Kaj. Marurrpungkanya pamarrkarti Kaamulkarti. Warrwajilpungku parlipanyanu. Marurrpungkanya piyirnwarnti Yijirayilkarrajiwarntijaa yangkartiwarnti purlkawarnti Payilkurawarnti kajalkajalwarnti yangka warnjaljilinyparni 450. Yarntarni kanarlanywarnti Ajirrakurawarnti kajalkajalwarnti warnjaljilinywarlanyparni 400. Ajirrakurawarnti piyirnwarnti warrkammayinwarnti palurla nguniny Jisipilku. Yungany manya miyi marnintu Jisipillu. Nyaku marnanya yangkartirla pamarra kankarni yininga Kaamulla.”
25021	LUK 1:59	Jamurn palkangajarrinya nyanarti yapa, wali ngarrjarni nguja ngurrawarnti 8. Wali nyanartikarra palu jarntuwarntirlu pirriyani piyirnkujirnupurru. Juwujwarntikura yurru manyanangu nguja kujarti. Yarnta palunya nira yini jularnani nyanartikarrarni. Minyarti parri Lijipitkura palu piyirnwarntirlu jularla yini Jakarayi yangka parla ngarpunyankura ngunangani yinijarti kayanparni. Yini palu jularla ngarpunyankurajiliny.
26978	JHN 21:11	Wali ngurtikartila tikirrjakarni Jayimin Pita. Kurtajpanila langkunawurra, ruwarrakanyala rirringkikarti kapi pajajarti. Kapiwarnti purlkapurlka pajajinyangu palu ngunangani 153. Yangka kapiwarnti pajajinyangu palunya warntarni, langkunawurra ngajirtarni palu langkirrmantarla kapingu. Wulyuwulyurni pirrikanya.
27007	ACT 1:15	Wali nyanartijangka warryani palu piyirnwarntijaa marninwarnti mayarurlurra Jesuskurawarnti paja. Miyitingja palu kirrarnani paja piyirn 120. Nganpayi Pita pa turtapinya wangkijarti.
27018	ACT 1:26	Wali nyanartijangka pamarrjarra yinijartijarra palupinya yutukani. Ngarpungu kurajpinya pamarr layi, nyanyala palu Majayajkura pamarr. Nyanartila Ngarpungu kurajpinya nganpayi Majayaj warrkampurru. Wali nganpayi nyanarti manyanangurla kirninyyani mapirrikarrajiwarntikarti pajilwarntikarti. Yarntarni palu ngunangani 12.
27175	ACT 6:5	Nyanartijangka wangkijangka palu wirriyajarrinya, pajilwarntirlu palunyanangu jularni wangki. Wali wirriyajarrinyala palu Jesuskurawarnti nukarnini. Kurajpinyala palunya nganpayiwarnti 7. Nganpayi layi palu kurajpinya yini parla Tipin. Nyanarti nganpayi mapunikanani, kankarral Ngarpu jirrkirl waangani. Pirlurr Ngarpukurajangka manyanta jarlu takurryani, ngunangani manyanta Pirlurr. Yarnta kanarlany nganpayiwarlany yini parla Pilip, yarnta kanarlany nganpayiwarntiwarlany 5.