22602	JON 1:2	Got déré dé angi wa, “Méni sé raama yi nukwa xalekwa sakuré. Ye méni wun némafwi getéfa Ninifambu xakutaméni. Xaakwa hundi hambukmbu wa, Ninifana du takwaka. Wuni wundé xéwu di haraki saraki sémbut hurundaka.”
22603	JON 1:3	Wungi wandéka dé Jona hélék ya. Métaka we? Ninifa di Isrelna mama di. Hélék ye dé Gotré yatakanjoka dé Tarsisré yaange yi. Tarsis afakémbu dé re, nukwa nandikwa sakumbu. Ye dé Jopambu xaku. Xaakwa dé xé gunjambé Tarsisré yinjoka yae téléka. Xétaka dé gunjambéka hatikwa duka yéwa hwe. Hwetaka dé gunjambéré wulayi, di wali Tarsisré yinjoka. Dé Gotré yatakataka yinjoka dé mawuli ya.
22605	JON 1:5	Wungi hurundéka di gunjambémbu jémba yakwa du di roo. Roota di deka nak nak gotka di wa. Wataka di gunjambémbu rendé jondu héraata di guré yaki gunjambé xéréfweka xalendéte. Wungi huta téndaka Jona gunjambéna biyakombu dé némafwi xéndi dé hwa.
22606	JON 1:6	Wungi hwandéka dé gunjambéka hatikwa du Jonaka dé hwaké. Hwaka xétaka dé sérkené. Sérkena dé wa, “Métaka méni xéndi hwae? Sé raama ména gotka mé wa. Wamét nanika saréfa nakéndé wana yingi wana. Nanika saréfa nandét, nani yamba hiyakéme.” Dé wungi wa.
22607	JON 1:7	Gunjambémbu jémba yakwa du waréngéna di wa, “Mé yangut nana atéfék xi haaye bu wurmbu lakwakwa. Lakwataka bu yawiwalendotaka tara bu xékwa, héndé du dé haraki hurundéka dé ané xakéngali xaku.” Wungi wataka di wandanéngala nae di xé Jonana xi takumbu rendéka.
22609	JON 1:9	Wungi wandaka dé wa, “Wuni Hibruna du wuni. Wuni Néma Du Gotna xi harékéwuka dé. Dé anwarmbu dé re. Dé hafu dé atéfék gu héfa akwi atéfék jondu akwi dé hurataka.”
22610	JON 1:10	Wungi we dé wa, “Wuni Gotré yatakataka yaange yinjoka wuni ya.” Wandéka xékétaka di wungi roo. Roota di wa, “Métaka méni wungi huru? Wungi haraki méni huru!”
22611	JON 1:11	Wungi wandaka dé gu némafwimbu dé ramé. Raméndéka di Jonaré wa, “Méniré métaki yambet gu jémba tékéndé?”
22612	JON 1:12	Wungi wandaka dé wa, “Wuniré hura guré yakingut, gu jémba tétandé. Wuni wuni xékélaki wuni haraki huruwuka dé némafwi xakéngali xaku.”
22613	JON 1:13	Wungi wandéka di déré guré yakinjoka di roo. Roota di gu némafwimbu tu. Tuwa hari Jonaré tufwambu takanjoka di hurufatiké. Gu tuwa yindaka dé gu némafwi némafwimbu dé ramé.
22615	JON 1:15	Wataka di Jonaré hura di guré yaki. Yakindaka dé némafwimbu raméndé gu bari jémba té.
22619	JON 2:3	Dé angi wa, “Néma Du Got, wuni némafwi xak héraata reta wuni ménika we. Wawuka méni wambula wuniré wa. Wuni hiyangambana téfambu géraata reta wuni ménika we. Gérawuka méni xéké.
22621	JON 2:5	Yakitéfindéka wuni wuna mawulimbu wuni wa, ‘Néma Du Got wuniré hérekindéka wuni ambu re. Reta wuni déka tempel wambula xétawuni.’ Wungi wuni wa.
22623	JON 2:7	Wuni naande naande gumbu rekwa némbuna mombu wuni xaku. Wuni séndé ge maki hafwaré wuni naande yi. Nandiwuka méni Néma Du Got, wuna Néma Du Got, wuniré wambula héraméka wuni huli re.
22626	JON 2:10	Yatakandaka wuni gwar waata wuni ména xi haréké. Harékéta wuni wuna jondu ménika hwetawuni. Wawunéngala hurutawuni. Néma Du Got méni natafa male naniré wambula héraméka nani huli té.”
22627	JON 2:11	Wungi wandéka dé Néma Du Got xéri hamwika wandéka hari dé xéri tufwambu Jonaré gwiyataka.
22630	JON 3:3	Wandéka dé Néma Du Gotna hundi xéka raama dé yi Ninifaré. Ninifa némafwi getéfa dé. Du nak angé sakuré yinjoka nukwa hufuk yitandé.
22632	JON 3:5	Wungi wandéka di Ninifana du takwa Gotna hundi xéka di hénoo yakérta di gérémbandé nukwa wur di naki, Gotré deka saréfa na wakwenjoka. Di deka néma du takwa akwi baka du takwa akwi di wungi huru.
22633	JON 3:6	Wungi hurundaka dé Ninifana némafwi du akwi dé Gotna hundi xéké. Xékétaka dé déka yikafre jambé yatakataka dé déka yikafre nukwa wur lafwitaka dé gérémbandé nukwa wur sandataka dé bombu re.
22634	JON 3:7	Reta dé hundi takandéka dé yi, atéfék Ninifana du takwaka. “Wuni guna némafwi du wuna néma du akwi nani angi we, ‘Atéfék du takwa hénoo yamba sakénguni. Guna bulmakau sipsip hamwi akwi yamba sakéndi. Hélingu hénoo akwi yamba sakénguni!
22637	JON 3:10	Wungi hurundaka dé Got wundé xéndé di deka haraki saraki sémbut yatakandaka. Xétaka dé dika saréfa nae dé dika déka biya mawuli wihambandé. Dé dika wandén maki huruhambandé.
22639	JON 4:2	Mawuli wiya dé Gotka wa, “Néma Du, méni wuna hundi mé xéké. Wuni getéfa yatakahafi ye wundé xékélakiwu, méni wungi maki male hurumékandé. Wungi xékélaki wuni Tarsisré yaange yinjoka wundé yiwu. Yiwun mo angi dé, wuni xékélaki méni saréfa naakwa Got méni. Méni bari hari mawuli wihafi méni. Méni nanika saréfa male naméka dé. Méni nanika mawuli mawuli yaméka dé. Mawuli mawuli yaméka di nawulak du deka haraki sémbut yatakandat, dika saréfa nae méni diré haraki huruhafi méni.
22640	JON 4:3	Méni wungi maki némbuli diré haraki huruhafi yamét, wuni hiyanjoka wuni mawuli ye. Wuni némbuli hiyawut, wu yikafre dé. Wuni némbuli hiyahafi yawut, wu haraki dé.” Jona dé wungi wa.
22641	JON 4:4	Wungi wandéka dé Néma Du Got déré wa, “Méni wungi mawuli wiméka yikafre wana haraki wana?”
22642	JON 4:5	Wungi wandéka dé Jona getéfa yatakataka gwande ye dé nukwa xalekwa sakumbu re. Reta dé boro yakitaka dé hakélékombu re. Reta dé haxéta re, joo nak Ninifambu xakundét xénjoka.
22645	JON 4:8	Hiyandéka dé nukwa xale. Xalendéka dé Néma Du Got takandéka dé séfi ya xérékékwa mur nukwa xalekwa sakumbu dé ya. Yandéka dé nukwa Jonana anéngambambu dé xé. Xéndéka dé déka anéngamba jinjawe yandéka dé xakrinjoka huru. Xakrinjoka hura dé wa, “Wuni hiyanjoka wuni mawuli mawuli ye. Hiyawut, wu yikafre dé.”
22646	JON 4:9	Wandéka dé Got Jonaré dé angi wa, “Wumba bangwi hiyandéka méni biya mawuli wi. Biya mawuli wiméka yikafre wana?” Wandéka dé Jona wambula angi wa, “Yawundu! Wuna mawuli wi wu yikafre dé. Wuni némafwimbu wuni biya mawuli wi. Wuni hiyanjoka wuni we.”
22647	JON 4:10	Mawuli windéka dé Néma Du Got déré angi wa, “Wumba bangwi natafa male ganmbu dé bari hari waré. Wara dé nakémba gan dé hiya. Méni déré yalefu huratakahambaméni. Méni huratakaméka waréhambandé. Méni wumba yalefu jooka méni saréfa nae.
22648	JON 4:11	Wuni hafu wuni Ninifaka saréfa wuni nae. Ninifa némafwi getéfa dé. Séfélak yikama nyangwal wumbu di re (120,000). Di deka yika tamba aki tambaka yike di ye. Séfélak bulmakau bali akwi wumbu di re.” Néma Du Got wungi dé wa.
23224	MAT 1:11	Josaia Jekonia déka nyama bandi wali deka yafa dé. Wun nukwa Israelna mama du Babilonmbu yae di Israel wali ware. Warendaka Babilonéna hambuk Israelna hambukré sarékéngwandéndéka di Babilonmbu yandé du Israelna du takwaré di hérae hura yi Babilonré.
23231	MAT 1:18	Maria Jisas Kraisré héralén hundi angi dé wa. Tale Mariana yafa ayiwa di waséke, lé Josepré humbwiléte. Wasékendaka hukémbu bér natafambu rehambambér. Bér rehafi yambéka dé Godna Hamwinya gaye dé léré hambuk hwendéka lé nyan té.
23232	MAT 1:19	Léré hukémbu hérandé du, déka xi Josep, dé yikafre male du dé. Lé nyan téléka dé wun jooka xékéta déka mawulimbu dé wa, “Lé nak du wali lé hwa. Némbuli léré yatakatawuni.” Wungi wataka dé wambula wa, “Wuni léré atéfék du takwana makambu takawut, lé rootalé. Wuni nakélak léré yatakatawuni.”
23233	MAT 1:20	Wungi wataka wun jooka sarékéta hwandéka dé janji nak ya. Yandéka Néma Duna ensel nak gaye dé déré wa, “Méni Josep, Devitna mandéka, mé xéké. Méni rookéméni, Mariaré héranjoka. Godna Hamwinya gaye léré hambuk hwendéka lé nyan té. Godna Hamwinya wungi hwendénka méni léré héranjoka yamba rookéméni.
23234	MAT 1:21	Lé dunya hératalé. Héralét, méni déka xi angi wataméni, Jisas. Déka xina mo angi dé: dé du takwaré Satanéna tambambu hérae hurundan haraki saraki sémbut hérekitandé.” Wungi dé Josepré wa.
23235	MAT 1:22	Wun nukwa profet wandén hundi mwi hundi dé ya. Hanja Néma Du God déka profet ané hundi wandéka dé Godna nyingambu angi hayi:
23236	MAT 1:23	“Du wali hwahafi yalé takwa hési nyan tétalé. Te héralét di déka xi Emanuel watandi.” Wungi hayindéka wun nukwa wun hundi mwi hundi dé ya. Wun xi Emanuel angi dé wa: God nani wali dé re.
23241	MAT 2:3	Wungi wandaka néma du Herot xékétaka waréngéna dé wa, “Wafewana wun nyan hukémbu wuna hafwa hératandé?” Wungi wataka wun jooka hélék dé ya. Hélék yandéka Jerusalemémbu rekwa séfélak du takwa di wun jooka saréké waréké.
23243	MAT 2:5	Wungi wandéka di déré wa, “Judiambu rekwa getéfa, Betlehemémbu xakutandé. Wun jooka hanja profet nak Godna nyingambu angi dé hayi:
23244	MAT 2:6	Guni Betlehemémbu rekwa du takwa, mé xéké. Guna getéfa baka getéfa yingafwe. Guna getéfa némafwi dé. Hukémbu guna getéfana du nak néma du retandé. Reta dé wuna du takwa Israelka jémba hatitandé. Wungi dé hayi Godna nyingambu.”
23245	MAT 2:7	Judana néma du Herot wun hundi xékétaka dé wa, nukwa xalekwa sakumbu yandé du déka yandate. Wandéka xéka yandaka dé di wali nakélak hundi bulé. Buléta dé diré wakwexéké, “Yimba gan dé wun hunkwari nyirmbu tale xaku?”
23246	MAT 2:8	Wungi wakwexékéndéka déré wandaka dé wa, “Betlehemré sa guni yi. Ye jémba mé hwaké wun nyanka. Hwaka xétaka wambula yae guni wuniré wa. Wangut wuni akwi ye hwati se déka wandé datawuni.” Wungi wata dé dika yéna dé ya.
23247	MAT 2:9	Herot wungi wandéka xékétaka di yi. Ye di nukwa xalekwa sakumbu hanja xéndan hunkwariré di wambula xé. Wun hunkwari nyirmbu tale yindéka di déka hukémbu yi. Yindaka dé wun hunkwari nyan hwandéka ge anwarmbu dé té.
23250	MAT 2:12	Hwetaka re hwandaka dé janji hwandéka dé God diré wa, “Guni Herotka wambula yamba yikénguni.” Wungi wandéka waréngéna raama di nak yambumbu wambula yi deka getéfaré.
23251	MAT 2:13	Wunde du yindaka Josep janji hwandéka Néma Duna ensel nak gaye dé déré wa, “Herot wun nyanka hwakétandé. Hwaka xe déré xiyatandé. Méni sé raama wun nyan déka ayiwa wali hura yaange yi afaké hafwa Isipré. Yaange ye guni Isipmbu re. Hukémbu wuni guniré wawut, guni wambula yatanguni.”
23252	MAT 2:14	Wungi wandéka dé Josep bari waréngéna raama wun nyan déka ayiwa wali hura di gan yaange yi.
23253	MAT 2:15	Ye xaakwa di Isipmbu re. Re di Herot hiyandéka di deka getéfaré wambula yi. Wungi yindaka profet hayindén hundi mwi hundi dé ya. Wun profet Néma Du Godna hundi xékéta wun hundi Godna nyingambu angi dé hayi: Wuna nyan Isipmbu rendét wuni déré wawut dé Isip yatakataka wambula yatandé.
23254	MAT 2:16	Josep déka takwa nyan wali Isipré yaange yindaka dé Judana néma du Herot Jerusalemémbu reta nukwa xalekwa sakumbu yandé du déka wambula yandate dé haxéfatiké. Haxéfatika dé mawuli wita dé wa, “Wunika yéna di ya.” Wungi wataka dé déka mawulimbu wa, “Nukwa xalekwa sakumbu yandé du di wa, ‘Héki hwari yéték yindéka nani wun nyirmbu tékwa hunkwariré tale xé.’ Wungi di wa.” Wungi wandan hundika sarékéta dé déka xi warekwa duré wa, “Guni sa yi Betlehemré. Ye guni Betlehemémbu rekwa hafwaré akwi ye atéfék dunyaré mé guni xiyasanda. Héki hwari yéték yandé dunyaré, héki hwari natafa yandé dunyaré, hérandan wayikana dunyaré akwi, diré atéfék mé guni xiyasanda.” Wungi wandéka ye di wun nyangwalré atéfék di xiyasanda.
23255	MAT 2:17	Hanja profet nak, déka xi Jeremaia, dé Godna hundi Godna nyingambu dé hayi. Wun xiyasandandan nukwa déka hayindén hundi mwi hundi dé ya. Déka hayindén hundi angi dé:
23256	MAT 2:18	Ramambu di séfélak du takwa di némafwimbu géra. Wun getéfambu saréfa naata di némafwimbu géra. Reselna mandéka deka nyangwal di bu hiya. Nawulak du takwa yae di deka biya yikafre hurunjoka yandaka deka hiyandé nyangwalka sarékéta di hélék ya. Dika némafwimbu saréfa naata di géra.
23257	MAT 2:19	Hukémbu Herot dé hiya. Hiyandéka Josep déka takwa, nyan wali Isipmbu di re. Wumbu re dé Josep janji hwandéka dé Néma Duna ensel gaye dé Josepré wa,
23258	MAT 2:20	“Wun nyanré xiyanjoka mawuli yandé du di bu hiya. Némbuli méni sé raama wun nyan déka ayiwa wali hura Israelna héfaré wambula sa guni yi.”
23259	MAT 2:21	Wungi wandéka Josep waréngéna raama wun nyan déka ayiwa wali hura di Israelna héfaré wambula yi.
23262	MAT 3:1	Hukémbu nukwa nak guré husandakwa du Jon dé du rehafi Judiana hafwambu dé tale Godna hundi wa. Wun hafwaré yandé du takwaré dé angi wa,
23263	MAT 3:2	“God néma du reta gunika hatitendéka nukwa andé yae. Hatitendékaka saréka guna haraki saraki sémbutka mé hu hwe.” Wungi dé Jon wa.
23264	MAT 3:3	Hanja profet nak déka xi Aisaia Jonka Godna nyingambu angi dé hayi: Du nak dé wa, du rehafi hafwambu. Wata dé angi wa, “Néma Duna yambu hurutanguni. Hurungut déka yambu jémba retandé.” Wungi dé wa.
23269	MAT 3:8	Tale guni hurungun haraki saraki sémbut yatakataka guni yikafre sémbut male hurutanguni. Hurungut nawulak du takwa xéta watandi, ‘Di haraki saraki sémbut yatakataka némbuli yikafre sémbut di huru.’ Wungi watandi.
23270	MAT 3:9	Guni guna mawulimbu guni wa, ‘Nani Abrahamna mandéka nani. Nani jémba retame.’ Wungi wata yéna guni ye. Wungi wakénguni. God mawuli ye wandét ané motu du maki xaakwa ye di Abrahamna mandéka maki xakutandi.
23272	MAT 3:11	“Guni guna haraki saraki mawuli yatakangut, wuni guniré Godna ximbu guré husandatawuni. Wuna hukémbu yate yakwa du wu néma du dé. Wuni baka du wuni. Déka hambuk wuna hambukré dé sarékéngwandé. Wuni baka du re yingi maki déka jémba yatawuni? Wuni baka du rewuka dé néma du rendéka wuni déka jondu hura yinjoka wuni hurufatiké. Wuna hukémbu yate yakwa du Godna Hamwinya gunika hwetandé. Guna haraki saraki jondu hérae yambu tutandé.
23273	MAT 3:12	Du wit sék hérae yikafre wit sék héranjoka di lékeki. Lékekitaka di yikafre wit sék gembu taka. Takataka di haraki wit sékna séfi di yaki. Nandaka maki wuna hukémbu yate yakwa du wungi yatandé. Dé déka du takwaré hérae hura ye déka getéfambu takatandé. Haraki saraki joo yandé du takwaré hérae xérékéta tékwa yambu yakitandé.” Wungi dé Jon wa.
23274	MAT 3:13	Wun nukwa Jisas Galilina héfa yatakataka dé Jordan xériré dé yi. Jon déré Godna ximbu guré husandandéte dé yi.
23275	MAT 3:14	Ye xakundéka Jon hélék yata dé wa, “Méni néma du méni re. Wuni baka du wuni re. Métaka méni wunika ya, wuni méniré guré husandawute? Méni wuniré guré husandamét, wu sékérékétandé.”
23276	MAT 3:15	Wungi wandéka dé Jisas wa, “Yinga. Méni wuniré guré husandataméni. Wungi hurumét God wandén maki hurutaani.” Wungi wandéka dé wa, “Yawundu.”
23281	MAT 4:3	Hiyandéka Satan yae dé déré wa, “Méni angi méni wa, ‘Wuni Godna nyan wuni.’ Wungi wata némbuli wun jooka wuniré wakwetaméni. Méni wamét ané séfélak rekwa motu waleka bret xakundé. Wungi wamét bret xakundét wuni ménika xékélakitawuni.”
23282	MAT 4:4	Wungi wandéka dé wa, “Yingafwe. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: Du takwa hénooka male sarékéta di jémba yamba rekéndi, yingafwe. Di Godna hundi xékéndat, deka mawuli jémba téndét, di jémba retandi. Wun hundi xékéta motu bret xakundéte wuni yamba wakéwuni.”
23284	MAT 4:6	Takataka dé déré wa, “Méni angi méni wa, ‘Wuni Godna nyan wuni.’ Wungi wata méni mé wuréféka naande yi. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: ‘God déka enselré wandét di ménika jémba hatitandi. Hatindat méni deka tambambu reta ména man motumbu yamba xatukwekéméni.’ Méni wun hundi xékéta wuréféka naande ye jémba remét, atéfék du takwa xéta xékélakitandi. Méni Godna nyan méni.”
23285	MAT 4:7	Wungi wandéka dé Jisas wa, “Yingafwe. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: God dé ména Néma Du dé. Déré yamba hurukwexékéméni. Wun hundi xékéta wuni wuréféka naande yamba yikéwuni.”
23287	MAT 4:9	Wakwetaka dé wa, “Méni hwati se wunika wandé dae wuna ximbu harékémét wuni atéfék getéfa, wumbu rekwa jondu akwi ménika hwetawuni.”
23288	MAT 4:10	Wungi wandéka dé wa, “Méni, Satan, méni séléka. Godna nyingambu angi dé wa: Ména néma du dé God male dé. Méni déka wandé dae déré wataméni. Déka ximbu male harékétaméni. Wun hundi xékéta wuni ménika wandé yamba dakéwuni.”
23289	MAT 4:11	Wungi wandéka dé Satan déré yatakataka yi. Yindéka di ensel gaye Jisasré yikafre huru.
23291	MAT 4:13	Ye déka getéfa Nasaret yatakataka dé Kaperneamré yi. Wun getéfa Galilina tukweseke tufwambu dé té. Wun getéfa Sebulun bér Naptalina hafwambu dé té.