Wildebeest analysis examples for:   xav-xavNT   õ    February 11, 2023 at 19:57    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23216  MAT 1:3  Zuda hã Perezihi mama, duré Zeraha mama. Ĩna zahuré hã Tama na ĩsisi hã. Duré Perezi hã Esirõhõ mama. Duré Esirõ hã Arãhã mama, ta hã.
23217  MAT 1:4  Arã hã Aminadabehe mama. Duré Aminadabe hã Nasõhõ mama. Duré Nasõ Samohõ mama.
23231  MAT 1:18  Tawamhã ãne Zezu Cristuhu potozé hã: Mariza hã Zezusi, ãma ĩna da hã ma tô sima ropisutu zahuré Zuzéhé me, sina mro zahuré da. Tane nherẽ, sina mro zahuré õ ré, ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani na tiwasã Mariza hã, te te sa'rese õ nherẽ.
23232  MAT 1:19  Tawamhã aibâ hã Marizaha ãma ĩmro da hã 're morĩ wẽ di, Zuzé na ĩsisi hã. Ta hã marĩ ĩwẽ si te te 're 'manharĩ u'âsi. Taha wa, ma tô sima rosa'rata, ãma ĩmro da ropisudu hã pi'uriwi za te te siwi ĩpari na hã, duré danho'a ĩwasété na te te ãma hiri wa, da te dasiwi waihu'u za'ra tõ da.
23233  MAT 1:20  Ãne na te te sima rosa'rata wamhã, hâiwa hawi Wanhib'apito ma romhuri'wa hã ma tô tãma sihâi'ré, sõtõ 'rowi. Ãne te tãma tinha: — Zuzé, Dawihi nhihudu, asina aihâtâ'â tõ, Marizaha ãma aimro tõ da hã. Ta hã ma tô tiwasã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani na.
23235  MAT 1:22  Ãne da hã ma tô pisutu, Zezusihi ma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã duréihã tizadawa wasu'u 'rata 'wai ma, Iza'izaha ma, te te ĩwaihu'uzém na te te ãma uwaimrami da. Ãne ma tô tãma waihu'u, duréihã: “Pi'õi ubuni hã te za tiwasã. Duré ĩ'ra hã te za tãma waptãrã, aibâ na. Taha nhisi hã za, Emanuwé na ĩsisi hã.” ('Re ĩhâimana u'âsi mono, wasiré 're ĩmorĩ u'â, te wasu'u, ĩsisi hã.) Ãne 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ãma ĩrowaihu'uzé hã, duréihã.
23238  MAT 1:25  Tane nherẽ, Zuzé hã te te sima ãma rosa'rata õ di a'â Marizaha ãma, ĩ'ra tãma waptã'ã õ ré. Taré te ĩré 'madâ. Tawamhã ĩ'ra tãma waptã'ã wamhã, Zuzé hã ma tô sisi, Zezusi na.
23239  MAT 2:1  Tawamhã Zezusi hã ma tô podo, Berẽ na 'ri nho'õmo nhisi ãma, Zudeza na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma. Apito Erodi hã, Izarazéhé nhihudu norĩ te te 're 'madâ'â za'ra mono ré, ma waptãrã. Waptã'ã parip si, ma tô wasi na romnhoré'wa norĩ hã aihutu Zeruzarẽ u, bâtâ pusizém hawi, rowaihu'u pese 'wa norĩ hã.
23242  MAT 2:4  Tawamhã apito Erodi hã ma tô 'rã'õtõ, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, da'ãma romhuri'wa ĩpire norĩ hã, duré ĩsimiroti na rob'ui'éré 'rata na dama rowahutu'wa norĩ hã te te sadanharĩ za'ra da: — E mame te za waptãrã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩpisudu hã, Danho'reptui'wa da. — Ãne te sadanharĩ za'ra.
23243  MAT 2:5  Tawamhã ma ãma sada'âbâ za'ra: — Berẽ na 'ri nho'õmo nhisi ãma te za waptãrã, Zudeza na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma. Duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa hã ma tô ãne na ãma rob'ui'éré siro, 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme na:
23246  MAT 2:8  Te te sadanharĩ za'ra pari, ma tô tãma rob'ru za'ra, Berẽ u si'aba'ré da. Ãne te duré tãma rob'ru za'ra: — Mo oto ai'aba'réi wa'aba, 'watébrémi zô asinharĩ pese za'ra wa'aba da. Sõpẽtẽ za'ra wa'aba wamhã, ma'ãpé apâ we asiwi ĩ̱po're pu'u aba za, te waihu'u da, ĩtẽme ĩ̱morĩ da duré wa hã, ãma ĩ̱wata da, ĩ̱zama. — Ãne ma tô tãma waihu'u za'ra, apito Erodi hã.
23247  MAT 2:9  Tawamhã apito mreme te te wapari za'ra parimhã, robzabui'wa norĩ hã te oto ai'aba'ré, Berẽ u. Tawamhã bâdâdi na si'aba'réi ré, ma tô wasi hã 'madâ'â za'ra, tô õ hã tirob ãma ré te te ĩ'madâ'â za'ra hã. Te ĩsõwa timorĩ za'ra. Tawamhã ma tô oto mazazâ. 'Watébrémi ĩsãmrazém nho'õmoi baba, te oto za, wasi hã.
23249  MAT 2:11  Tawamhã 'ri para u ma tô asisi. Sisisi wamhã, ma tô sabu za'ra 'watébrémi hã, ĩna ĩré sãmra ré, Mariza hã. Tawamhã hi'rãtitõ ma tô asimro, ãma wata za'ra da. Taha pari, ma tô 'ridawa za'ra, tinhimiro'wapézéb za'ra hã. Ma tô ãma sawi za'ra, tinhoprub za'ra zém na; ẽtẽ'ubuzi pré oru hã, duré wedewati ĩsadaze hã, duré wedewati ĩsadaze si'u'ẽne hã. Taha na ma tô tãma tinhoprub za'ra.
23250  MAT 2:12  Tawamhã rosawẽrẽ na ma tô 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã tãma waihu'u za'ra, bâtâ pusizém hawi ĩsihutu norĩ ma, apâ si'aba'ré tõ da, Erodihi u. Taha wa, te bâdâdi amo na apâ ai'aba'ré, tirob u.
23251  MAT 2:13  Tawamhã aibâ norĩ si'aba'ré za'u si, ma tô hâiwa hawi Wanhib'apito ma romhuri'wa hã Zuzéhé ma sihâi'ré, sõtõ 'rowi. Ãne te tãma rowasu'u: — Apito Erodi hã ma tô dama rob'ru, ai'uté zô danhopré mono da, ĩsadawa para da te wĩrĩ da. Taha wa, te za oto ai'u. Ai'uté hã sa'ra na. Duré ĩna zama ĩré saprõni Ezitu u, tame a'â ĩré aimasisi aba da, dawi. Tawamhã apâ we ĩ'ane wa'aba zéb da hã, wa hã te aima ĩwaihu'uzéb zô si, te za asina asimipa. — Ãne ma tãma waihu'u, hâiwa ãma romhuri'wa hã.
23252  MAT 2:14  Tawamhã Zuzé hã ma tô udu. Utu wamhã, awa'awi ma tô ai'utére hã sa'ra. Ĩna hã ma tô ĩré saprõ barana, Ezitu u.
23253  MAT 2:15  Tawamhã tame te oto ĩré aimasisi zahuré, apito Erodi hã ĩdâ'âzéb u. Ãne ma tô tiromhâiba, duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono, tizadawa wasu'u 'rata 'wai ma, te te ĩwaihu'uzém na te te sina uwaimrami da. Ãne ma tô tãma waihu'u siro: “Wa hã ĩ̱'ra, wa satõ, Ezitu hawi morĩ da.” Ãne duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme hã, ti'ra ãma hã.
23254  MAT 2:16  Tawamhã apito Erodi hã aibâ norĩ, bâtâ pusizém hawi we ĩsi'aba'ré norĩ hã pi'uriwi tiwi ĩsi'aba'ré na te te ãma rowaihu'u za'ra wa, ma tô ab'rui pese. Sib'rui wa, tãma da'wapéi'wa norĩ hã ma tô satõza'ra Berẽ u, 'watébrémi zô si'aba'ré da, uburé te te dawi uprosi mono da, maparane ãma ĩwahu mono õ hã, Berẽ ãma 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ 'ra hã, duré Berẽ 'rata 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ 'ra zama. Aibâ norĩ hã wasi te te ĩ'madâ'â za'ra zém na te te tãma ĩwaihu'u za'ra zéb zarina, ma tô apito Erodi hã ãne 'manha.
23256  MAT 2:18  “Rama na romnhisi ãma hã dawawa hã ma tô wapari za'ra ni, dazadari 'rãihâ hã. Raté hã te aiwa'õ, ti'ra norĩ ãma. Pẽ'ẽzé uptabi wa, te te sima wẽ õ di, da te ĩpẽ'ẽtété da hã, ĩ'ra norĩ hã uburé tiwi si'utõwa.” Ãne ma tô Zeremiasi hã rowasu'u.
23257  MAT 2:19  Tawamhã apito Erodi dâ'â parimhã, ma tô hâiwa ãma Wanhib'apito ma romhuri'wa hã Zuzéhé ma sihâi'ré, sõtõ 'rowi, Ezitu ãma sãmra ré.
23258  MAT 2:20  Ãne te tãma tinha: — Oto ai'utu. 'Watébrémi hã oto subzari aba. Ĩna ĩré saprõni, Izarazéhé nhihudu norĩ nhipti'ai u. Aibâ norĩ hã 'watébrémi te te aré siwi wĩrĩ da, sô ĩsi'aba'ré norĩ hã ma tô tidâ'â za'ra. — Ãne te tãma rowasu'u.
23259  MAT 2:21  Tawamhã Zuzé hã utu wamhã, ma tô apâ saprõni zahuré 'watébrémi hã, ĩna me, Izarazéhé nhihudu norĩ nhipti'ai u.
23260  MAT 2:22  Tane nherẽ, ma tô wapa Aterazu, apito Erodihi 'ra wasu'u hã, timama nhowa're're ĩsébré na hã Zudeza ãma te te 're ĩda'ab'madâ'â mono da hã. Taha wa, pahi di, tame ĩré 're ĩhâimana zahuré mono da hã. Tawamhã sõtõ 'rowi ma tô tãma waihu'u na sahu, hâiwa ãma 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma romhuri'wa hã, Zuzéhé ma, Zudeza u neb zahuré tõ da, Darireza na danhipti'a nho'õmo nhisi u si neb da. Taha wa, ma tô tamomop si tineb zahuré, Zuzé norĩ hã.
23261  MAT 2:23  Tame te oto 're simasisi zahuré, Nazaré na 'ri wa'õtõ nhisi ãma. Ãne ĩromhâimanazé hã, duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ nhimi'ui'éré hã te te ãma uwaimrami da. Ãne duréihã ĩwasu'u na rob'ui'éré 'rada hã: “Ta hã Nazaré ãma 're ĩsãmra mono na te za oto da te 're sisi za'ra.” Ãne ma tô waihu'u sirõmo za'ra, za da te dasima 're ĩwasu'u za'ra mono zéb da na hã.
23262  MAT 3:1  Tawamhã wahub ahâ na ãma wahu pari, ma tô Zuwã Batita hã mo a'ubuni u, Zudeza na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u na te te dama ãma sãna'rata da.
23265  MAT 3:4  Zuwã hã awaru ba'õmore zéré 'manharĩ na te 're si'uza. Duré romhâ 'manharĩ hâiwaré na te 're si'usisi. 'Riti na si te 're sa. Duré rom na ropĩni na zama te 're sa.
23266  MAT 3:5  Tawamhã Zeruzarẽ ãma 're ĩdasi'ubumroi mono norĩ hã, duré Zudeza na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma daza'rui mono bâ 're ĩdahâimana za'ra mono hã, duré Zodã pa nhisi 'rata 're ĩdahâimana za'ra mono norĩ zama, ma tô ĩtẽme 're dasito, daro mono bâ. Ĩsimirowasu'u hã da te 're wapari za'ra mono da, ma tô ĩtẽme 're dasito.
23267  MAT 3:6  Taha wa, dawasété na ma tô 're dasiwẽ'õ za'ra 'râwi, sõ'awi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma. Dawasété na 're dasiwẽ'õ za'ra mono sidâpâsi, ma tô Zuwã Batita hã â dawabzuri hã te te dama 're ab'manharĩ, Zodã pa ãma.
23268  MAT 3:7  Tawamhã Zuwã hã ma tô 'madâ'â za'ra, parisezu norĩ hã ahâ uptabi na, duré sadusezu norĩ hã. Te ĩtẽme ai'aba'ré, â dawabzuri te te dame 'manharĩ za'ra da. Tawamhã Zuwã hã te te 'madâ'â za'ra wamhã, te tãma nharĩ za'ra, parisezu norĩ ma: — A norĩ wa'wa hã wahi ne te 're anomro aba mo. E 'wa simiroti zarina, te we ĩ̱tẽme ai'aba'réi wa'wa bété, â dawabzuri si ĩ'manharĩ za'ra wa'aba zém na, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimihâzé wi, asisõ'reptu za'ra wa'aba da bâ, aiwasédé hã rẽme za'ra wa'aba õ nherẽ.
23270  MAT 3:9  Duré Abra'ãhã nhihudu wẽ te, asina 're rosa'rata za'ra wa'aba mono õ di za, 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te 're ĩ'aihâ za'ra wa'aba mono õ na hã. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, waihu'u pese di, ã ẽtẽ norĩ ma, te te nharĩ da, tãma si'a'uwẽ za'ra da, Abra'ãhã nhihudu oto 're hâimana za'ra mono da, ẽne hã.
23271  MAT 3:10  Hâtâra hã te za oto ni'wa hã sarõtõ, wedepa nhihârizéb da hã. Uburé wede hã 're ĩ'rãi pese za'ra mono õ hã te za te te ãma 're anhihâri. Tawamhã unhama u te za te te 're anhamra. — Ãne te dama ãma simiré'é Zuwã hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimihâzém na hã.
23272  MAT 3:11  Te duré dama tinha: — Wa hã wa tô â uptabi na si te 're aihâiba ubu za'ra wa'wa, â dawabzuri hã te aima 're ab'manharĩ aba mono wamhã, aiwasété wi 're aipizari za'ra wa'aba mono zém na, da te oto ãma 're aiwaihu'u za'ra wa'aba mono da. Tane nherẽ, ĩ̱za'u si te za ĩ̱ma ĩpire uptabi hã wei wi. Taha si te za oto 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani na te te duré 're aihâiba ubu za'ra wa'wa, unhama ne na zama, â na te aima 're ĩ'ab'manharĩ aba mono ne hã. Ta hã ĩ̱ma pire uptabi wa, ĩpara'uza hã te tãma mrami waihu'u õ di za, tãma ĩ̱wapure wa.
23273  MAT 3:12  Wei morĩ wapsi, te za da'ãma aipo'o. Buru nho, da te 're upõza'ra mono parimhã, te za da te 're sa'wari za'ra, ĩsa'warizéb 're. Tawamhã ĩtomhâ na te za da te ãma 're ro'o za'ra. Ĩro hã sa'ẽtẽ nherẽ, da te wĩrĩ waihu'u õ di za. Tane ĩ̱ma ĩpire hã wei morĩ wapsi, te za da'ãma aipo'o, tridu upõza'wari ne, ĩtomhâ za'wari ne. — Ãne ma tô dama rowasu'u, Zuwã Batita hã.
23274  MAT 3:13  Tawamhã Zezusi hã ma tô mo, Darireza na danhipti'a nho'õmo nhisi hawi, Zodã pa u, tame Zuwã Batita, â dawabzuri hã te te tãma 'manharĩ da.
23275  MAT 3:14  Tane nherẽ, ma tô pibu Zuwã Batita hã, ĩsimirosa'rada hã te te tiwi ãma saprĩ da, â dawabzuri te te tãma 'manharĩ tõ da. Ãne te tãma tinha: — E marĩ da, te ĩ̱ma aipire uptabi nherẽ, ĩ̱ma asi'ru, â dawabzuri hã te aima 'manharĩ da. A hã te aré ĩ̱ma ĩ'manha.
23279  MAT 4:1  Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono pẽ'ẽzani hã ma tô Zezusi hã saprõ a'ubuni u, tame Wa'uburé hã te te nasi pibu da.
23280  MAT 4:2  Tawamhã a'ubuni wi sãmra ré, ma tô bâdâ hã 40 na ãma ai'utõ, sai ãna sãmra ré hã. 40 na ma duré ãma timara. Tãma mrab uptabi di.
23282  MAT 4:4  Tawamhã Zezusi asa te tãma tinha, ãne: — 'Re ĩhâimana u'âsi mono mreme na rob'ui'éré hã ãne: “Dasa na si 're danhiptete za'ra mono õ di za. 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dama 're ĩ'awaihu'u mono zém na zama, te za 're danhiptete za'ra.” — Ãne te tãma tinha, Zezusi hã.
23283  MAT 4:5  Taha pari, Wa'uburé hã ma tô Zezusi hã saprõ Zeruzarẽ u, 'ri nho'u ĩwẽ uptabi u, te te duré pibu da. 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zéb u, te saprõ, 'ri nhisi u, sab da hâimo, 'ri 'rãihâ uptabi nhisi.
23284  MAT 4:6  Tawamhã ãne te tãma tinha, Wa'uburé hã: — Sena a hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono 'ra wamhã, ma'ãpé atobro, ti'ai u. 'Re ĩhâimana u'âsi mono, te za, u, hâiwa hawi we atẽme satõza'ra, tãma ĩromhuri'wa norĩ hã, te te ai'madâ'â za'ra da. Tinhib'rata na te za, u, siwi asapa, ẽne hã te te ai'u'a õ'umnhasite, aipara wi. Ãne 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa nhimi'ui'éré hã, duréihã, ĩbaihâ na hã.
23285  MAT 4:7  Tawamhã Zezusi hã te asa tãma tinha: — Mare di. “Asib'apito za'ra wa'wa hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã marĩ hã te te aima 're pisutu za'ra wa'aba mono õ nherẽ, 're pibu za'ra wa'aba mono õ di za, ta hã te te 're aipawaptob za'ra wa'aba mono zô.” Ãne duré ĩmreme na rob'ui'éré, ĩbaihâ na hã. — Ãne te Zezusi hã tãma tinha.
23286  MAT 4:8  Taha pari, te duré Wa'uburé Zezusi hã saprõ, ẽtẽ 'rãihâ u, danhib'apito norĩ nhipti'ai mono bâ te te rob'madâ'â mono da, uburé ro ĩwẽ uptabi hã te te ab'madâ'â mono da.
23287  MAT 4:9  Tawamhã Wa'uburé te ãne tãma ropisutu, Zezusihi ma: — Asib'apito na ĩ̱'ãma aiwata da, te za aihi'rãtitõ ĩ̱ma aime. Tawamhã ã hã uburé wa za aima tisõ, ate da.
23288  MAT 4:10  Tawamhã Zezusi te asa tãma tinha: — Satanasi, mo oto aimorĩ, ĩ̱nhiti. 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u'wa, ma tô ãne rob'ui'éré: “Uburé Danhib'apito uptabi ãma si, te za 're aiwata za'ra wa'aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma si. Taha ma si te za 're ĩromhuri za'ra wa'aba mo, Asib'apito za'ra wa'aba ma si.” Ãne ĩmreme na rob'ui'éré, ĩbaihâ na hã. — Ãne te rob'ui'éré 'rada hã tãma 'rãzarõtõ Zezusi hã, Satanasihi ma.
23290  MAT 4:12  Tawamhã Zezusi hã Zuwã da te ĩsẽrẽzé wasu'u te te wapari wa, ma tô mo, Darireza na danhipti'a nho'õmo nhisi u.
23291  MAT 4:13  Tawamhã Nazaré ãma 're ĩsãmra mono da hã, te te sima rowẽ õ di oto. Taha wa, Capana'u na 'ri nho'õmo nhisi u si ma tô mo, tame oto 're sãmra mono da, Darireza ãma ĩsõ'u zapoto 'rata, Zeburõhõ nhihudu norĩ nhipti'a niwĩ, duré Naptarihi nhihudu norĩ nhipti'a niwĩ.
23293  MAT 4:15  “Zeburõhõ nhihudu norĩ nhipti'ai ãma 're ĩdahâimana za'ra mono, duré Naptarihi nhihudu norĩ nhipti'ai ãma zama, ĩsõ'u tẽme bâdâdi wa, 're ĩdahâimana za'ra mono hã, Zodã na pa nhisi zara niwĩ 're ĩdahâimana za'ra mono hã, Darireza ãma zudezu'õ norĩ hã dawazari 're ĩhâimana za'ra mono norĩ hã te uburé robra na 're dahâimana za'ra. Tane nherẽ, te za oto rowa'a za'ẽne hã da te 're 'madâ'â za'ra, tame. Te za oto dama rowa'a, dapẽ'ẽ 're robra na 're ĩdanomro mono norĩ ma.” Ãne Iza'izaha nhimi'ui'éré wasu'u hã, Zeburõhõ nhihudu norĩ 're ĩhâimana za'ra mono norĩ ãma hã, Naptarihi nhihudu norĩ ãma zama.
23296  MAT 4:18  Tawamhã Zezusi hã Darireza na ĩsõ'u nhisi zaihâi baba 're morĩ wamhã, ma tô aibâ norĩ hã sãmri zahuré, tepe mrami na romhuri'wa norĩ hã, tisisãnawãi me: Sima na ĩsisi hã, Pedru na ĩsisi amo hã. Duré ĩno hã Ãdéré na ĩsisi hã. Ĩsõ'ui wa, te nasi abazipara hã wabzuri zahuré, tepe zô.
23299  MAT 4:21  Tawamhã syry na sina pahâ wi, ma duré 'madâ'â zahuré, Ti'adu norĩ hã Zuwãhã me. Ta norĩ hã Zebedehe 'ra zahuré. Timama siré te abazipara sisinarĩ hã te te ãma a'rã'õtõ zahuré apâ, uba're wa. Tawamhã te duré sô tihârâ zahuré.
23301  MAT 4:23  Tawamhã daza'rui mono bâ te 're mo Zezusi hã, Darireza na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma hã. Zudezu norĩ te, rowahutuzé mono bâ, ma tô te te dama 're rowahutu. 'Re ĩhâimana u'âsi mono, da'ãma 're ĩsib'a'uwẽ mono zé wasu'u na te duré te te dama 're rowasu'u, ĩwasu'uwẽ na. Dahâzé mono bâ ma duré da'apese. Hâzé u'âsi wa, sib'uware na 're ĩnomro mono norĩ zama ma apese, Zezusi hã.
23302  MAT 4:24  Tawamhã Zezusi te te ĩda'apesezém na, ma tô rowasu'u hã te te ropé, Siriza na danhipti'a nho'õmo nhisi ãma. Taha wa, ma tô ĩtẽme da te 're 'wasari dahâzé mono bâ, uburé aimawi hã dahâzé da te 're ĩsépata za'ra mono norĩ hã, wa'uburé te te 're ĩwamnarĩ za'ra mono norĩ hã, duré da'rã siwamnarĩ wa, 're ĩdahâiba popo'o za'ra mono norĩ hã, duré ĩmorĩ'õ norĩ hã. Uburé ma tô da'apese, Zezusi hã.
23303  MAT 4:25  Taha wa, ma tô da'ahâ uptabi na ĩsarina dasi'ré, Darireza hawi, duré Decapori hawimhã, duré Zeruzarẽ hawimhã, duré Zudeza na danhipti'a nho'õmo nhisi hawimhã. Duré Zodã pa zara niwĩ 're ĩdasi'ubumroi mono norĩ zama ma tô ĩtẽme dasito.
23306  MAT 5:3  — Ni'wam norĩ hã umnhasi sina 'râwi 're ĩsipawapto waihu'u za'ra mono õ na 're siwaihu'u za'ra mono wamhã, duré 'Re ĩhâimana u'âsi mono si za ta norĩ hã ĩ'upana te te 're ĩpawapto wẽ za'ra mono na te te sina 're waihu'u za'ra mono wamhã, ta norĩ si te za rowẽ na 're hâimana za'ra, ãma 're sib'a'uwẽ za'ra mono wa.
23308  MAT 5:5  — Duré, ni'wam norĩ hã tiwaihu'u pese na 'râwi 're ĩsi'madâ'â ze za'ra mono õ norĩ hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono si te te sima 're ĩ'madâ'â za'ra mono norĩ hã, ta norĩ ma si, tãma 're rowẽ za'ẽtẽ za'ra mono di za. Ta norĩ ma si te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã ĩwẽ hã te te 're tãma anhomri, te te tãma 're ĩropisutu za'ra mono zéb zarina.
23311  MAT 5:8  — Duré, ni'wam norĩ hã marĩ wasété zô 're sipizari za'ra mono ãna 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma si, tãma 're ĩsihâiba nhomri u'âsi za'ra mono norĩ hã ta norĩ ma si, tãma 're rowẽ za'ẽtẽ za'ra mono di za. Ta norĩ si te za titõmo na 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te 're 'madâ'â za'ra, 'râwi.
23314  MAT 5:11  Tawamhã ãne te duré tãma rowahutu za'ra: — Ĩ̱zazei'wa oto 're anomro aba mono wa, da te ai'ãma 're wasété za'ra wa'aba mono nherẽ, duré da te aima 're rob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono nherẽ, duré dazadawa nhipese na taré da te dama 're aiwasu'u wasété za'ra wa'aba mono nherẽ, ĩ̱wi 're aipizari za'ra wa'aba mono õ wamhã, aima 're rowẽ uptabi za'ra wa'aba mono di za.
23315  MAT 5:12  Taha wa, ma'ãpé atoi u'âsi, ãma 're anomro aba mono za. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za marĩ ĩwẽ hã sa'ẽtẽ na te te aima 're sõmri za'ra wa'wa, hâiwa ãma asô 're ĩsimi'wara aba mono hã. Duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ ma, ma tô da te tãma 're rob'manharĩ u'âsi za'ra, da te aima 're ĩrob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono ne. — Ãne na ma tô Zezusi hã tãma waihu'u sirõmo za'ra romhâ ré, te te waihu'u zara da.
23316  MAT 5:13  Tawamhã ãne te duré tãma rowasu'u za'ra, tisiré 're ĩnomro mono norĩ ma: — Ãne wa za duré aima ãma romnhimiré'é za'ra wa'wa. A norĩ wa'wa hã sa ne, te za dama 're aihâimana za'ra wa'aba mo. Sa na hã dasa hã ãma se ti, dasai warĩrĩzé wa. Tane nherẽ, oto 're se si'utõza'ra mono wamhã, niha da te 'manharĩ waihu'u õ di, apâ se da, dasa da te ãma 're ĩwarĩrĩ za'ra mono da hã. Marĩ dai õ di oto, dama hã. Taré te za da te 're sa'wari za'ra rob u, marĩ dai õ wa oto. Taha wa, te za oto taré ĩsisiwi 're danomro, dapara na. Tane duré, a norĩ wa'wa hã ĩ̱zadawa wasu'u na dama 're romhuri wẽ za'ra wa'aba mono nherẽ, oto romhuri hã 're sahâri za'ra wa'aba mono wamhã, marĩ dai õ di oto, 're aihâimana za'ra wa'aba mono zé hã za, ĩ̱ma hã.
23317  MAT 5:14  — Ãne wa za duré aima ãma romnhimiré'é za'ra wa'wa. A norĩ wa'wa hã rob'uiwẽzém ne, te za dama 're aihâimana za'ra wa'aba mo. 'Re dasimani za'ra mono tõ da, da te dasima 're ĩrob'uiwẽ za'ra mono ne, te za 're ĩdanhimroi wẽ wa'aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono u. 'Rinho'u hã sa'a nhisiwi, da te 're ĩ'ri za'ra mono hã dawi 're simani waihu'u za'ra mono õ di. 'Madâ'â pese di, dama hã. Tane duré, a norĩ wa'wa hã dawi 're aimani waihu'u za'ra wa'aba mono õ di za. Sõ'awi te za dama 're ĩ̱wasu'u wẽ u'âsi za'ra wa'aba mo.
23318  MAT 5:15  Duré, rob'uiwẽzé hã da te ro'o wamhã, e piza'a na te za upsibi ni. Mare di. Ĩsima'warazém na si te za sõ'awi da te 're sõré, 'ri paramhã te te dama 're rob'uiwẽ za'ra mono da, 'ri 're, 're ĩdasi'ubumroi mono norĩ ma.
23319  MAT 5:16  Tane duré, a norĩ wa'wa hã te za sõ'awi dama 're aihâimana za'ra wa'aba mo, rob'uiwẽzé hã sõ'awi te te dama 're ĩrob'uiwẽ za'ra mono ne. Uburé marĩ hã te za dama 're ĩ'manharĩ wẽ u'âsi za'ra wa'aba mo, dama 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra wa'aba mono zé hã da te 're ĩ'madâ'â za'ra mono zéb zarina, Aimama za'ra wa'aba ãma 're dawata za'ra mono da, hâiwa ãma 're ĩsãmra mono ãma.
23320  MAT 5:17  — Duré, rosa'rata na ĩ̱'ãma upa za'ra wa'aba õ di za, duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti 'rata na Mozési te te ãma ĩrob'ui'érézé hã, duré ĩsadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ nhimiroti zama, te dawi sawi da, we ĩ̱morĩ na hã ti'ai u. Ta norĩ nhimirowasu'u 'rada hã te dawi ĩsawi da hã, we ĩ̱morĩ õ di. Mare di. 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti 'rata na rob'ui'éré hã te ĩ̱sina ĩ'uwaimrami da si, wa wei mo.
23321  MAT 5:18  Tô sena, wa za ãne aima waihu'u sirõmo za'ra wa'wa. Hâiwa norĩ hã ti'ai me nimahã na si'utõzahuré da nherẽ, duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti 'rata na rob'ui'éré hã pire na te za tô dama 're hâimana u'âsi. Nima hã dawi 'masi'utõwaihu'u õ di za, ĩ'ui'éré misi hã, duré ĩ'ui'éré 'rãzazazé hã, ĩwaptẽrẽ mono bâ. Za niha dama 're ĩromhâimana mono zéb da hã, ĩbaihâ na duréihã ĩsadawa wasu'u'wa norĩ te te ãma ĩrob'ui'éré sirõmo za'ra zéb zarina, rob'rãsutuzéb u za niha dama 're romhâimana uptabi za'ra mono õ ré, si'utõza'ra õ di za, ĩsimiroti na rob'ui'éré 'rata norĩ hã.
23322  MAT 5:19  Duré, ni'wam norĩ hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti 'rata na rob'ui'éré hã nima hã roti hã taré dama 're 'maihâimana mono newa, te te 're 'madâ'â za'ra mono õ wamhã, duré ĩsine da te 're 'madâ'â tõ za'ra mono da, te te dama ãma 're roti za'ra mono wamhã, ta norĩ si te za dama wapu na 're hâimana za'ra, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, da'ãma 're ĩsib'a'uwẽ mono zéb ãma hã. Tane nherẽ, ni'wam norĩ si ĩsimiroti na rob'ui'éré 'rada hã te te 're 'madâ'â pese za'ra mono wamhã, duré ĩsine da te 're 'madâ'â pese za'ra mono da, te te dama ãma 're roti za'ra mono wamhã, ta norĩ si te za dama pire na 're hâimana za'ra, da'ãma 're ĩsib'a'uwẽ mono zéb ãma hã.
23324  MAT 5:21  — Ãne hã ma tô duré 're ĩwapari za'ra wa'aba mo, duréihã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te dama ĩrotizé hã: “'Re danhimroi wa'aba mono õ di za. Ni'wam norĩ hã te te 're danhimroi mono wamhã, te za dawasété na dawaihu'u'wa norĩ u da te 're simro, ta norĩ hã ĩwasété na te te siwi 're waihu'u za'ra mono wa, te te dama 're 'ru za'ra mono da, da te dasiwi 're simroi mono da.” Ãne duréihã aihi'rata norĩ wa'aba ma, ma tô roti.
23325  MAT 5:22  Ãne na roti hã tô sena nherẽ, wa za oto wa hã aimawi aima waihu'u za'ra wa'wa, ãne na roti na hã. Ni'wam norĩ hã tisiré 're ĩhâimana za'ra mono norĩ da, 're siti'ru za'ra mono wamhã, ta norĩ hã te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te te siwi 're awẽ'õ, ĩwasété na te te 're ĩ'awaihu'u mono zéb zarina. Duré ãté ni'wa hã te za tisiré ma tinha, ãne: “A hã, marĩ da, 're aihâimana mono õ.” Ãne ni'wam norĩ hã te te dama 're nharĩ za'ra mono wamhã, te za da te 're simro, zudezu norĩ ma roti'wa norĩ u, dawasété na dawaihu'u'wa norĩ tẽme, ta norĩ hã te te siwi 're wẽ'õ za'ra mono da, ĩwasété na te te siwi 're waihu'u za'ra mono wa. Duré ni'wa hã ãté ãne te za tisiré ma tinha: “E niha asimiza'rese'õ a hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono wasu'u na hã.” Ãne ni'wam norĩ hã tisiré ma, te te 're nharĩ za'ra mono wamhã, ãté ta norĩ hã te za ropipa u 're sisisi, unhama ro'o u'âsi u.
23326  MAT 5:23  Ãté a norĩ wa'wa hã te za 're anomro aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhorõwa u, marĩ hã tãma asõprubzéb da hã, wedeza ne nhisiwi 're sa'ra za'ra wa'aba mono da, tãma danhoprubzé nomrizé nhisiwi. Tawapsi ãté te za asina 're aipo're pu'u za'ra wa'aba mo, marĩ hã asiré ma, 're 'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono wa, asisada 're aihâimana za'ra wa'aba mono zém na hã. Ãne wa, te za a'â asisô 're ĩsa'ra wa'aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, asõprubzé hã wedeza ne nho're, asiré u a'â asitẽme 're anomro aba mono da, asima 're asiwasu'u za'ra wa'aba mono wa, apâ duré asina 're asiwadi za'ra wa'aba mono da. Taha parip si te za apâ 're anomro aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhorõwa u, tãma asõprubzé hã oto tãma 're sõmri za'ra wa'aba mono da.