Wildebeest analysis examples for:   xbi-xbi-y   ASCII_PUNCTUATION    February 11, 2023 at 19:58    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

1  GEN 1:1  Ampueik sukur sukurel, Wulapm Weink ka apul mpuampua wantosukurel ka ar na keipm ar kitapmelel.
2  GEN 1:2  Aser kitapm karokn ar ntapie ant aser arel, karokn. Yemp ka ar kuserel, ka mpep suwainkel aikol, pe nenkitie nenkitie ankilel karokn, eti mpep ka atit nkirnkerip, antempel yemp 'a nimpiemp yatip. Pe Pirpm Wulapm Weinkel ankil ka mpimpi lala sil mpep keipm nuarep wolpmel.
3  GEN 1:3  I Wulapm Weink akei sankmai akosepm ka niawurpmelel nak na, “Yemp, yikn mpilil, i kapepe yemp mpililim.
4  GEN 1:4  Wulapm Weink aser yemp'a mpililel ka akolikekn yatip. Kapepe kil awor kitiekitieelim, mpililel ar yakitie pe nimpiempelel ar yakitie.
5  GEN 1:5  Yemp'a mpililel ka kil aiyimp awun, pe yemp'a nimpiempel ka kil aiyimp nomp. Nomp a antun i rien nkankir, i kapepe awun sukur karep miniat.
6  GEN 1:6  Kil apul ntalepe niatelel, i Wulapm Weink ampu akei sankmai akosepm ka niawurpmelel napmok na, “Mpormpus, yikn la yer yuntun sinkireel yer no keipm na ntunkorp mpep nako yer yakitie yakitieel.I kapepe mpormpus la ar misop nako ntunkorp mpep ka ar na keipmel antempel kitapmel.
8  GEN 1:8  Eti mpormpus epe ka kil aiyimp mporkeipm. Nomp a antun mi rien kakirel, ka awun wuyeelim.
9  GEN 1:9  Kil apul ntalepe niatelel, Wulapm Weink akei sankmai akosepm ka niawurpmelel nak ampulp mpep ka aikol ar a kitapmel nako mpi waker yukol yupmuei yempelikekn, apulp nako kitapm ampu no sil yapelel. Kapepe mpep kakir wankeip i kitapm ampu na misil yapel.
10  GEN 1:10  Yemp nenk epe ka mpep kakir wankeip arkompel, ka Wulapm Weink aiyimp “kitapm”, pe mpep ka mpi waker aikol yempelikeknel, ka kil aiyimp “mpep niopm”. Wulapm Weink aser kitapm irpm mpep niopm ka kil apulel ka akolikekn yatip.
11  GEN 1:11  Pe kil apul ntalepe niatelel, i Wulapm Weink akei sankmai akosepm niawurpmelel nakimp kitapm na, “Yikn yupul walenk niepm irpm lo mua simi titepel, yek kitapm no ninink.I kapepe kitapm apul misop.
12  GEN 1:12  Niepm irpm lo mua simi titep ka rukopm sepm'uret naker namporpm. Wulapm Weink aser mpuampua irpm epe akolikekn yatip.
13  GEN 1:13  Nomp a antun mi rien kakirel i, awun wuyelikeknelim.
14  GEN 1:14  Kapepe kil apul ntalepe niatelel i Wulapm Weink akei sankmai akosepmel niawurpmelel nak ampulp yite nompel awunel kana ninink yer no mporkeipmel i awunel ko suknim pe nompel ko akoim. Apulp nako ant waperp nomp awun yintemp wank yet mi ko ser yuworel yupulp awun simi titepelel.
15  GEN 1:15  Kil nakimp nti yite irpm pe ar na keipmelel ntape na, “Niokn aiyipmel yipm'o yukorp le kitapm mpilil sawupm, ntinkirai mpimpink sepm.Eti ka ntapepe.
16  GEN 1:16  Yite wuyeel epe ka Wulapm Weink apulel, nomp awun ntiwuye ka apul niokn suknel. Yite ka akorp ntinkiliempelel ka awun, pe nonkel ka akorp silmpenkelel ka wuyen. Pe kil apul nkuaimantump antempel.
17  GEN 1:17  Pe yite irpm epe ka kil apul awomp nti aikol ar nampu mporkeipm, nako yukorp le yemp yer kitapmel,
18  GEN 1:18  apulp nako yuwor awun yatel, nomp yatel, mi ko rien sikirel ko awunim, pe kona nomp yoel ka nompim. Wulapm Weink ka aser mpuampua irpm epeel, ka akolikekn yatip.
19  GEN 1:19  Nomp a antun rien kamikir, i awun wuyewuyeelim.
20  GEN 1:20  Kil apul ntalepe niatel, i Wulapm Weink akei sankmai sepmel ka niawurpmelel apulp mpepniopm na yokn sukn ako sepm'uret na nukur no i ko nkanka mpimpi lala yupmuei mpepniopm yekipmin. Pe aipm irpm pe nukurno lilil yikeipe yikeipe yer no mporkeipm.
21  GEN 1:21  Kapepe yokn sukn muanumporel, antempel yokn suknako sepm'uret na nukur no yupmuei mpepniopm antempel mpuampua simi titep kana yer mpepniopmel, antempel aipm simi simi ko lilil yer no mpor keipm. Wulapm Weink aser mpuampua irpm epeel ka akolikekn yatip.
22  GEN 1:22  I Wulapm Weink akei sankmai sepmel ar nti ampul nti sepm nako nti somp mintenkel. Nti yokn yuntup yokn mitinkel mi ko nti sikir yikei yetel yer mpepniopmel. Pe nti aipm ko mper yuwolmp mitinkel nako yuntup aipmuku mitinkelel.
23  GEN 1:23  Nomp a antun rien kamikir, i awun ntakitiempuelim.
24  GEN 1:24  Kil apul ntalepe niatel, i Wulapm Weink akei sankmai sepmel ka niawurpmelel namikimp kitapm na, “Yikn kako yupul aipmwus wurunel yintempel wurokn niumpua knuampel yet, yintempel saklokwus irpm milmputek yintempel mpuampua irpm ka pirpmelel.I kapepe mpuampua irpm epe nukur na apmuei kitapm.
25  GEN 1:25  Wulapm Weink apul wus mpeiknwank, keipmel kitapmel, wurunel antempel knuampelel, pe wus simisimi yatyat ka ar kitapmel antempel. Wulapm Weink apul ntakilelel, ka kil aser nti akolikekn yatip.
26  GEN 1:26  Kil apul ntalepe niatel, i Wulapm Weink napmok na, “Kapepe ant'a ko yumpul moule nako yer sop ntunkatu antilelel. Pe arai ant mper nti yer niorknel nti yokn irpm aipm wus antempel mpuampua wanto sukurel pie ar kitapm epieel, i ko nti yupmuei nta antuel mouleel.
27  GEN 1:27  Kapepe Wulapm Weink ampul nti moule, i nti nkamump mulomuati Wulapm Weinkel, ka kil apul moule wuyeel, mentit antempel maken.
28  GEN 1:28  I Wulapm Weink akei sankmai sepmel niawurpmel ar nti amuk nti mintenk. Kil nakimp nti na, “Yipm'o ra ninkilapm mitinkel nako mpi nkis wampwamp yer kitapm sukurel epie nako yuwulmp mpuampua wantosukurel pie arel. Apm mper yokn irpm aipm antempel wus mpeiknel wankel pie ar kitapmel ar nta aiyipmel, ko yipm yuwulmp nti.
29  GEN 1:29  Kapepe Wulapm Weink nak na, “Eti yipm ser, apm ak yipmel lo rukopm ka ar wurun knuampel antemp niepm ntatnenk ka ar niokn mputnankel, ka apm ak yipm na yipm yelel.
30  GEN 1:30  Aser wus mpeiknwank antempel aipm wurunsoel, ka apm ak nti wonkatnoel antempel mpua irpm ntakilelel, nako nti yelel.Kapepe mpuampua irpm epe ka ar numuarep sank ka Wulapm Weink nakel.
31  GEN 1:31  Wulapm Weink aser mpuampua simisimi epe sepmim, i kil wunempsepmelim. Nomp a amuntun i rien kamikir, ka awun 6-pelaim.
38  GEN 2:7  Kapepe Wulapm Weink aiye nimpiliekn ar kitapm i akei ampul mouleel. I kil mutump awop muar moule epe niunkuniemp, i moule epe aiye yapm i kil pirpmim.
39  GEN 2:8  Pe niokn ampueik Wulapm Weink apul ar Iden ar yekyakitie awun naelel, moule epe karep kil apulel ka kil mper kil apei pope.
40  GEN 2:9  Wulapm Weink apul kitapm, i lo simi titeptitep nkis akei nampel. Lo irpm epe ka nti aser sepm suwaink, pe rukopm antuel ka nakerel ka sinken yatip. Pe lo wuyeel ka na tnei niokn niumonel, lo nonkel kana yupul nti moule kana yer sepmel yer yeklikeknel, pe lo nonkel kako yupul yapmunemp antuel na yitityukor yupulp yapmunemp weink sukurel, oku ka kuretel, oku ka akosepmelel.
46  GEN 2:15  Wulapm Weink apul kitapm sukurel niatel i, kil kua moule pe karepil apulel mpi mper kil apmuei niokn Iden, nako moule epe yirip niokn ekilelel. Kil mper kil ar niatel i, Wulapm Weink nankimpil na, “Lorukopm wanto pe tnei niokn ekeielel ka yikn yel. Aser lorukopm likekn epe ka ak moule yapmunemp sepmel i ka aser aworel mpuampua simi ka sepmel simi ka kuretelel, lorukopm epe ka yikn korokn yel. Kona yikn yelel, yikn arai pokel yuwur. (Sank ka ar Stat 2:15-17)
49  GEN 2:18  Ar mpinkeimpinkeiel i, Wulapm Weink napmok na, “Moule epie likekn ar, aser karokn sepm. Apm yupul setel ninink nako ikiwatilel. Eti Wulapm Weink nkamp kitapm i kil ampul aipm wus mpuampua mitinkel. Apul nti niatel i, kil kua nti la ntimiremp moule epe, nako moule epe wul nti nia nintilemel, i moule epe apul misop. Nia kil wul nti wus wampiliekn antempel wus yanker, antempel aipm suknako sukurel. Nia simisimi karepel, ka pie yireikel apmuei, ka nia antuelim. Aser ka setel antuel mpuampua ekilelel kapukorokn ikiwat Adam ntaka memprien ankilelel. ... (Sank ka ar Stat 2:18-20)
52  GEN 2:21  Kapepe Wulapm Weink ampu apul moule epe ampu ar niumpu wuntuim, i kil peyar apei niumpu i Wulapm Weink amiye linkepm apmuei kil wurienk i ampu mor kil ntieaikn karepil aiye linkepmel. Kapepe Wulapm Weink akei linkepm karepil aiye ar mentitel akei ampul makenel, ar i kil atnimp maken mimpip mentit. Moule epe aser makenel i kil napmok na, “Kapepe. Kil ka memprien apmilel. Linkepm ankilel ka yek linkepm apmilel naikul. Pe wusmpa ankilel ka yek wusmpa apmilel naikul. Ka Wulapm Weink akei linkepm apmilel apul kil, eti oko apm miyimpil maken.Eti pie yayapel epie tneiel. Mentit ka nisep waiekmantiek ka nkis amintemp maken ankilel. Pe ntiwie ka ar nkis mpim likekn. Ntiwie ka akei ntayelel arnkis. Aser ka ntiwie karokn ampu wule maiyaknel. ... (Sank ka ar Stat 2:21-25)
57  GEN 3:1  Wulapm Weink ka apul aipm wus akeiwanto, aser saklok ka yapmunemp ntupmu ntiesoelip. Nti aipm wus mpuampua Wulapm Weink apulel karokn sankork kil. I saklok amiyimp maken na, “Mi Wulapm Weink ka nakantup yipmwuye na korokn yel lorukopm akeiwanto sukurel pie tnei nioknel pe, a?I maken ampu nak na, “Lorukopm mitinkel irpm pie tnei nioknel arai ant yel. Aser lo likekn po tnei niokn niumon niumonel ka Wulapm Weink nakantup antie, ka ant'orokn yel. Wulapm Weink nakimp antie na, Yipmwie korokn yel, korokn ntasomp rukopm lo ekilelel, yipm ko yuwur.Kapepe saklok namikimp maken na, “Karokn. Yipmwuye kapukorokn yuwur. Kona yipmwuye yel rukopm lo ekilelel, arai nkiyirp yipmwuye niampepm i yapmunemp yipmwuye ko yukor yumpulp simi ka kuretelel, simi ka sepmelel. Pe yipmwuye arai yer ntaka Wulapm Weinkel. Yapmunemp Wulapm Weinkel ka akor ampulp, eti pe kil nakantup yipmwuye na korokn yel rukopm lo ekilelel iii.(Sank ka ar Stat 3:1-5)
62  GEN 3:6  Maken aser lo epe akosepm pe rukopm ka nakerel ka akolikekn yatip. Kapepe maken wunempwamiyimp na, “Ka akosepm apm yel rukopm lo ekilelel nako yapmunemp apm yukor yititel.Eti maken epe nsin rukopm lo ekilelel i kil aim. Pe mpurel kil amuk minkan ankilel, i minkan ankilel aim. (Sank ka ar Stat 3:6)
63  GEN 3:7  I niampepm ntiwuye mpililim i ntiwuye aser amorel na ntiwuye ka akei ntayelel at. I kapepe ntiwuye ntimpal wupm lo fikel, i ntiwuye atnu mintaka elmpuapmel nako sukurp moule ntiwuyeelel. Ar awuniunkurikn yemp niumuaipmel, i ntiwuye yupmueipm Wulapm Weink ka warep at niokn ekilelel, i ntiwuye akei lo irpm pe nkuwur nkumurupm. (Sank ka ar Stat 3:7-8)
65  GEN 3:9  Aser Wulapm Weink aiyimp mentit i nak na, “Yikn ar oku?I mentit ampu nak na, “Apm eipm yikn ka warep at nioknel i apm nkinkiekn, apulpaser apm ka akei ntayelel at, eti apm nkurupm yikn. I Wulapm Weink amiyimpil, “Yikn aser aworel ntakulel, pe yikn akei ntayelel atel? Mini nakimp yikn? Ntakilelel yikn pe karep aim lorukopm ka apm nakantup yikn na korokn yelel tikikn?I moule ampu nak na, “Ka maken epie ka yikn ak apm ntaka memprien apmilelel ak apm al.Wulapm Weink eipm sank ekilelel i kil amiyimp maken na, “Mpuampua epe ka yikn apulpielel?I maken ampu nak na, “Ka saklok waker apm yapmunemp i kil ninkai apmel, eti apm aim lorukopm epie.(Sank ka ar Stat 3:9-13)
70  GEN 3:14  Maken epe nak ntakilelel i, Wulapm Weink nankimp saklok na, “Yikn aim yapmunemp'uretel i yikn apulel i, ekeielel apm'a yikei mai yumor yikn. Yikn oko ninkem wankepm suknel. Wankepm yikn'a yirkosel kapuko sukn sankork nti aipm wus wanto sukurel. Yekipie mpiel yintempel araiaraielel, yikn oko yikei lunko yuwei yet wunamp, pe yikn oko yel nimpiliekn niurkuekn. Pe arai apm yupul yikn yintemp maken nkisemp wurokn, pe maken yintemp yikn nkisemp wurokn. Pe arai apm yupul nti wurepm'itie aiyiknel yintemp nti wurepm'itie makenel nkisemp wurokn. Nti oko nkaik ntemp yikn mamp, pe yikn ko yump nti tnei nkaik nikitei.(Sank ka ar Stat 3:14-15)
72  GEN 3:16  Pe Wulapm Weink nakimp maken na, “Arai apm yek yikn wankepm suknel kona yikn tnei ninkilapmel. Pe kona yikn ra ninkilapmel arai yikn somp yakop suknel. Aser yikn kako yupulp minkan aiyiknelel suknelip, aser kil kapuko yer niorknel yuwulmp yikn.(Sank ka ar Stat 3:16)
73  GEN 3:17  Pe Wulapm Weink nakimp Adam na, “Yikn yupmueipm sank maken aiyiknelel i yikn aim lorukopm ka apm nakantup yiknelel. Ntakeielel i, apm oko yumpul kitapm milminel, niepm irpm kapukorokn serp yikei sepm yupul. Ko yikn yikei ntinkiliemp aiyiknel yumpul nako niepm nukulup kitapmel. Mua yenkel antempel mpuas sepm kuret arai no yuwor yuwulmp niokn mputnank aiyiknel. Yikn ko ntinkiliemp, tupuapur nukul yiknel, i ko yikn yim niepm. Yikn ko ntinkiliemp ntinkliemp mpimpi ser yikn ko yumur i ampu ko yumu kitapm. Apulpaser ka apm akei kitapm apul yikn i ko yikn ntintir yupmuei kitapm.Mentit aiyimp maken ankilel Ivel, ka apulpaser kil ka mipmakn antuel mentitmaken akeiwantoelel. (Sank ka ar Stat 3:17-20)
77  GEN 3:21  Ar mpinkeielel i, Wulapm Weink akei wusaikn ampul elmpuapmel, i kil amuk Adam nti maken ankilel i ntiwuye amutnu. I Wulapm Weink napmok na, “Moule ka aser amorel mpuampua simi ka akosepmelel simi ka kuretelel, pe kil ka minta ka antel. Eti ka ant'orokn yikei niampepm ser kil na kil mpi kitnan lo epe ka apul moule kana nkis keipmelel. Kil ko ampu yiki yel lorukopm epe yintempelel, kil kapuko nkis yupmueiel. Kona ntakilelel, kako kuretim.Kapepe i, Wulapm Weink nkiyir moule apmuei niokn Iden, i wankesil mpi na yupul niokn yupmuei kitapm po ka Wulapm Weink akei apul kilel. Ar kitapm ekeielel, kil ko yikei kitapm epe yupul niokn mputnank ankilel. Wulapm Weink karep nkimiyir ntiwuye ntitmakenel, i kil nkamump nti ensel ka niawurpmelel na nti na yet wakerp niokn Iden yer yakitie awun naelel. Pe nonkel kil mper skal nimpilieel ka yite tnalel ar, i ka nimpilemp nimpilemp akeipe akeipe. Aninkanink nti ensel antempel skal nimpilieel ka arip wakerp apeielel, apulp na mouleel ko mpi kitnan lo epe kana yupul moule nkis keipm yerelel. (Sank ka ar Stat 3:21-24)
171  GEN 7:11  Moule mamp Isipel aiyimp nti moule ankilel ka yapmunemp atitakuor antempel nti moule yalepmel i nti mpim. Kil nakimp nti ko nti yikei niawurpm antuel na yupul soplikekn Aron apulel. Eti nti yawol mpu antuel a kitapm nisam saklok.
200  GEN 8:16  Kapepe Wulapm Weink ampu aiki nakimp Moses na, “Nikimp Aron na kil yikei mpu ankilel yuntup'itapm yupulp nako watunkup ka ar kitapm sukurel Isipel ampu nisam muanmipmiknel.
201  GEN 8:17  Kapepe ntiwuye apul misop. ... i watunkup sukurel ka ar Isipel ampu nimisam muanmipmikn i muanmipmikn kakirpamuntun nti mentitmaken antempel wus irpm antuel.
202  GEN 8:18  Kapepe nti moule yalepmel Isipel nkarp i ampu yupul niawurpm kitapmel antuel apulp na muanmipmikn na nukul soplikeknel, aser ka nti apul kuserel. ...
203  GEN 8:19  Eti nti epe namikimp moule mamp na, “Ka Wulapm Weink ankil apupul mpuampua irpm epe.
372  GEN 15:11  Sepmel, mpunkol niawurpm miel kako sankork yiknel? Arokn. Yikn ka nia suknel nkamp yiknel apulp wunamp sepmel ntinkiraiel aiyiknelel. Mpunti aiyiknel ka nampu keipm. Yikn ka likeknako yatip. Yikn ka apul niokn suknel niawurpmel mitinkelel, eti nti mentitmaken akeiwanto ka nkinkiekn ampulp yikn. Setelel kapukorokn yupul sop yikn apulel na waiyimp yikn. Kapukorokn ankil!
985  GEN 34:4  Kapepe Moses awor wuntokn mpaielel kitielel wieel ntaka ampueik niorknelel, i kil akei nompel waimpip wuntokn wieel epe apul namp malenk Sainai. Ka kil apul sop sank ka Wulapm Weink nakimpilel.
986  GEN 34:5  Eti Wulapm Weink a kitapm i ar war mpor ka nimilel mi ka nankilemp a ntemp kitapmel, antemp Moses at na malenk i, kil aiyimp nia ankilel Apmapeielel ntimiremp Moses.
987  GEN 34:6  Kapepe kil nak nunkualel mpi yireikel Moses ntapena, “Apm apmel, apm ka apeielel. Nia apmilel Apmapeielel. Apm ankil ka Wulapm Weink, ka moule ntayonel, pe apm ka akei nankerp yipm suwaink. Pe apm ka moule pmoel, yapmunemp sepmel apmilel apulp yipm mentitmaken akeiwantoelel, kakorokn niat. Apm ka akei nta niupuknel nkrawomp yipm suwaink, pe yapmunemp sepmel apmilel kapukorokn ampu yitip awun wainkilel.
989  GEN 34:8  Wulapm Weink nakimpil niatel, i Moses mpulyapm a kitapm i amiyep Wulapm Weink aiki nia Wulapm Weinkel namp keipm.
990  GEN 34:9  I Moses napmok na, “Sepmel, kona yikn aser apm akosepmel, i apm apulp na yikn na yo yintemp ant yer. Ka yikn apiserel pe, nti mentitmaken epe ka yapmunemp ntupmuelip. Aser apm aiyimp yikn, nako yikn yikei nankerp ant, pe yikn'orokn wunempwaiyimp yapmunemp'uretel antilel. Pe yikn ampu ntasomp ant ntaka mentitmaken aiyiknel likeknelel.
7130  RUT 1:1  Ekilelel nti moule sepm wulapmel ka ar niorknel awulmp nti Israel i aipmitnimonim. Pe mouleel yemp suknel Betlehemel, kil ka ntieyarkup antuel Judael, kil kua maken ankilel antempel ninkilapm ntit wuyeel ankilel at niyem mpi ankei yininkel nioknwank mpurel ar Moap.
7131  RUT 1:2  Pe nia moule ekilelel ka Elimelek. Pe nia maken ankilelel ka Naomi. Pe nia ninkilapm ntit wuyeel ankilelel ka Malon nti Kilion. Wopmweink antuel ka Efrata, nti ka ntieyarkup antuel Judael. Pe nti ka yek yemp suknel Betlehem la. Nti mpi nkis popokel ar kitapm antuel Moapel.
7132  RUT 1:3  Aser Elimelek amur, i Naomi kua ninkilapm wuyeel ankilel likekn apmuei.
7133  RUT 1:4  Ar mpi i ninkilapm wuyeel nkamump maken wuyeel Moapel antemp ntiwuye nkupmus. Pe nia maken wuyeel epeel ka Orpa nti Rut. Ntiarko ka ar nioknwank 10-pela irpm tikikn,
7134  RUT 1:5  aser Malon nti Kilion awur amintempel. Kapepe Naomi likekn apmuei. Pe minkan ankilel kua ninkilapm wuyeel ankilel ka amur.
7135  RUT 1:6  Kapepe Naomi eipm sank ampulp na, Wulapm Weink ka amuk nti mentitmaken ankilel niepm mimpinel. Eti kil antempel yanikno ankilel wuyeel ntimpramp nako mpi yumomp yemp antuel Moapel.
7136  RUT 1:7  I Naomi kua maken wuyeel epe nkarp i ampu mpim kitapm Naomiel ka Juda. Nti nkarp mpim,
7137  RUT 1:8  aser Naomi namikimp ntiwuye na, “Yipmwuye ampu nuaker mpi knuamp yintemp mantiek wuyeel aiyipmel yer. Nti tnioknsiknamp ka awurel antempel apm, ka yipmuye aserp ant, apul ant sepm akei ampripel. Eti kako soplikekn, apm apulp na Wulapm Weink ko yep yipm yupul yipmwuye sepm yikei yiripel waperel.
7138  RUT 1:9  Pe apm aiyimp Wulapm Weink apulp na kil serp yipmwuye nako yipm ampu yintemp minkan niumpueiel nkis mi ko yipmwuye ampu yer sepmelel.Kapepe Naomi sank antemp maken wuyeel nak namiremp nti, aser ntiwuye akei misa warpmel,
7139  RUT 1:10  i nti namikimp Naomi na, “Karokn. Antarko kana mpi yintemp nti aiyiknel yupmuei.
7140  RUT 1:11  Aser Naomi nak na, “Yipmwuye apei sop apm, akosepmel ka yipmwuye ampu waker mpim. Pe yipmwuye sop apm la apulpi? Eti apm arai ra ninkilapm ntit mpurel nako yipmwuye yintemp nti nkisel tikikn? Karokn.
7141  RUT 1:12  Apm ka tnioknim, apm kapukorokn yintemp minkan nkis. Pe kona nomp epe apm yintemp minkan nkis mi, apm ra ninkilapm irpmel, ka yipmwuye kapukorokn yer kuserel yirip nti, nako nti sepmwulapmel i ko yipm yintemp nti nkisel. Yipmwuye kapukorokn yirip nti karokn. Wulapm Weink ka apul apm 'uret, eti apm wunempapulp yipmwuye yatip. Yipm ampu mpim wompitne weink aiyipmel.
7143  RUT 1:14  Kapepe Rut nti Orpa ampu aiki misa aninkel. I Orpa nak naremp Naomi niatel, i kil po ampu mpim, aser Rut ka nkark i kil antemuampilp Naomi na ntiwuye nako yupmuei.
7144  RUT 1:15  Kapepe Naomi namikimp Rut na, “Yikn ser es aiyiknel okoripm, kil po ampu na mpi miser nti ankilel yintempel womp antuel milman mipmakn ankilel ka nti nuarelel. Pe yikn ampu yintempil mpim.
7145  RUT 1:16  Aser Rut ampu nak na, “Yikn 'orokn niek nkiyir apm na yuwomp yikn, pe yikn korokn niek yuntup apm, yupulp apm 'a yintemp yikn yetel. Pe yikn'a yet yikeipe yikeipeel, apm arai yintemp yikn mpi. Pe wampwamp kona yikn 'a mpi yerel, apm arai mpi yintemp yikn yer. Nti moule ka aiyiknelel, arai nti apmilel yintempel, pe Wulapm Weink kona yikn yepel, arai apm yepil soplikekn.
7146  RUT 1:17  Pe yemp yikn 'a yuwur yoel, arai apm yuwur yo yintempel i ko nti yuntup apm yupmuei yemp epe. Apm kapukorokn yikei wule mperp sitel na yuwor antwuye. Ka awurel likekn ko yuwor antwuyeel. Sank pe apm nakel ka apm nak nuarel, kona apm 'orokn yupul sop sank irpm pie apm nakelel, i arai Wulapm Weink yupul apm milminel yep.
7147  RUT 1:18  Naomi aser Rut aser kil apul mipmaip na yintempil mpim, eti Naomi ka sank karokn.
7148  RUT 1:19  Kapepe ntiwuye nisopel mpi niminink Betlehem. Naomi nti Rut mpi ninink Betlehemel, nti mentitmaken karep nkark prierprur ankil. I nti makenmaken napmok na, “Epe ka Naomi pe tikikn?
7149  RUT 1:20  Kapepe Naomi napmok na, “Yipm orokn yimp apm Naomi, nuarep maken ka yapmunem niuluknunelel. Karokn. Wulapm Weink ka niawurpmelip, kil apul apm 'uret, eti kako yipm yimp apm Mara, maken ka wosol wulimpel son woelel.
7150  RUT 1:21  Apm nkarp yek wompitne epie mpiel, apm'a wankepmelip, aser pie Wulapm Weink ampu apul apm lael, ka apm akei ntayelel nklai ankil. Minkan apmilel kua ninkilapm wuyeel ka wuntuim. Yipm ampu aiyimp apm maken yapmunemp niuluknunel apulpi? Sepmel antilel Wulapm Weink kil ka niawurpmelip, ka kil ankil napek pe i, apm pe niminkem 'uretel.
7151  RUT 1:22  Sank epie ka nak apulp Naomi kua yanikno ankilel Rut, maken yemp Moapelel, ampu lael. Nti mpi ninink Betlehemel, ka ankrik ka nti antun antun bali ka nuarep rukopmuninkelel.
7152  RUT 2:1  Nti ar Betlehemel, Boas ka mesepmel nia nkampel. Pe Elimelek ampueik Naomi antempil nkisel, ka ntieyarkup Boasel.
7153  RUT 2:2  Kapepe Rut nkarp i namikimp Naomi na, “Apm pe na mpi niokn nuanti bali ka nti moule antun mi mpurel ka naikul nti nkis irpmel. Pe kona nti moule nioknel mpua yikiel ko apm nuanti bali rukopm misop nti. Kapepe Naomi ampu nak na, “Yanikno, ka akosepm yikn ampu mpi.
7154  RUT 2:3  Kapepe Rut mpi niokn i numuanti bali irpm ka naikul nti nkisel misop nti moule nioknel. Pe kil karokn nak na niokn epe ka Boasel, i Boas ka ntie yarkup Elimelekelel.
7155  RUT 2:4  Ekilelel i, Boas yek Betlehem la aser nti moule nioknel ankilel i kil sank ar nti nak na, “Wulapm Weink yintemp yipm yer.Kapepe nti ampu nakimpil na, “Wulapm Weinkl yupul yikn sepm.
7156  RUT 2:5  Kapepe Boas amiyimp moule mamp antuel moule nioknelel na, “Maken ninkieel epe wopm weink ankilel ka simi?
7157  RUT 2:6  I moule mamp ampu nakimpil na, “Maken epe ka wampelelip ka antemp Naomi la. Ntiwuye ka yek Moap mpila.
7158  RUT 2:7  Kil aiyimp apm na kil na nuanti bali sop nti moule nioknel. Karep kil apul yek nomprien mpla, pe ekeielel ka kil nkisemp sipmakn pitepitekn.
7159  RUT 2:8  Kapepe Boas nankimp Rut na, “Mipmakn, yikn eipm apm sank. Ka yikn orokn mpi nuanti bali yer niokn yatel. Karokn. Ka yikn yintemp nti maken nioknel apmilel yupul niokn, nuanti bali yer mputnank epie likekn.
7160  RUT 2:9  Yikn ser yemp nti apul niokn arel aipopel nako yikn yintemp nti yerel. Apm nakimp yikn likeknel, arai apm nikimp nti moule wasiyamelel mpunkolel yupulp na ka nti korokn ntasomp yikn. Pe kona mpepyapm yer yiknel, mpep marpmel ka nti ale mper apmuei, ko yikn mpi yel.
7161  RUT 2:10  Kil nak niatel, i Rut waker nkaikyumpo eip kitapm aikel a, i kil nakimp Boas na, “Apm ka maken 'useluselel ka yek wampwamp mpilael. Apulntaku pe yikn niampepm kakirp apm, mi pe yikn apul apm sepmelel
7162  RUT 2:11  Boas ampu nakimpil na, “Sank apulp simisimi ka yikn apulp yanikno aiyiknel ka minkan aiyiknel awurel ka apm yupmueipm. Pe apm 'a nimpriepmel apulp nti waiekmantiek aiyiknel antempel wompitne aiyiknel ka yikn amomp nti. Pe yikn pie la antemp nti mentitmake Israelel ampueik yikn arokn aser ntiel apmuei.
7163  RUT 2:12  Puikn apmilel ka apulp na apm aiyimp Wulapm Weink ko nkisemp yikn wunemp sepmel waperel. Pe puikn suknel apmilel apulp simi ka Wulapm Weink antilel Israelel ka ant aiyepel na yek yikn ka ko numpu keipm. Pe yikn lael, yikn kana yer wa Wulapm Weink likekn pepe, nako kil niumuayikei yiknel.
7164  RUT 2:13  Kapepe Rut ampu nakimp Boas na, “Waiek, nia karokn nkamp apm, nuarep nti maken nioknel aiyiknelel. Aser yikn muarkn ar apm yapmunemp, i yapmunemp apmilel ampu mintenkim.
7165  RUT 2:14  Nti nako yim niepm, i Boas namikimp Rut na, “Yikn la somp luwu ntintir-el yikei wat mpep wain ka lukopelel i yikn yel.Kapepe Rut la i nkis kitnan namintip nti moule nioknel. I Boas nkamp bali ka nti as yiteel i akei mitneipil. Rut al mpi aser kil lunkoim, i niepm wainki nkupmus.
7166  RUT 2:15  Rut al niepm niatel, i kil ampu nkarp numuanti bali wainkilel wainkilel irpm ka atit nkisel. I Boas namikimp nti moule nioknel ankilel na, “Kona Rut na nuanti bali wainkilel wainkilel mpi kitnan po yipm kitin waimpwaimp mperarel, yipm 'orokn yupul kil wule maiaknel, ka yipm yikei niampepm ser kil.
7167  RUT 2:16  Pe yipm yurko bali wainkilel mpurel mper yer, nako kil nuantiel. Ka yipm 'orokn niekil yep.
7168  RUT 2:17  Rut nuanti bali wainkilel wainkilel ar niokn mpimpi awun amu kitapm. Kil nuanti niatelel i kil nimimirem rukopm ankilel i kil nkamump. Ka kil aimpum wunink sorkel.
7169  RUT 2:18  Kapepe Rut aiki bali epe san apul mpim yemp suknel ntimiremp yanikno ankilel Naomi. Pe niepm wainki karepil al awun mi kil mper arel, ka kil apul mpi ak yanikno ankilel antempel.
7170  RUT 2:19  Kapepe Naomi amiyimp Rut na, “Pe yikn nkamp ar oku bali epe? Niokn moule miniel yikn apul elmp arel. Moule epe ka aser yikn mi kil wunempwaiyimp yiknel, ka ko Wulapm Weink yupul kil sepm.Kapepe Rut ampu nak na, “Apm 'a apul niokn ar mputnank moule el, nia ankilel ka nti aiyimp Boas.
7171  RUT 2:20  I Naomi napmok na, “Moule epe ko Wulapm Weink yupul kil sepm. Pe Elimelek kua nti ninkilapm wuyeel ankilel ka awurel, antempel antwuye, Wulapm Weink karokn ntanisep ant mi kil akei ant pmompel.Kapepe Naomi ampu nak na, “Moule epe ka ntieyarkup antilel, pe antarko ka wopmweink likekn. Kil ka moule sepmel, niokn ankilel, kil kapuko yuwulmp nti, ninkilapm ntankermp irpm makenarenk yer wopmweink antilelel.
7172  RUT 2:21  Kapepe Rut napmok na, “Pe sank nonkel ka Boas nakimp apmel, ka ntalekil. Apm kako yintemp nti maken nioknel ankilel yupul niokn yipeiel, mpimpi ser niokn kana yuntun bali irpm witel ko miniatim.
7173  RUT 2:22  Kapepe Naomi napmok na, “Yanikno, ka mpinta pepe. Kona yikn ampu mpi yupul elmp yer niokn mewelel, nti moule nioknel moule epeel arai yupul yikn 'uret. Akospemel ka yikn yintemp nti maken nioknel Boasel likekn yupul.
7174  RUT 2:23  Eti Rut ka antemp nti maken nioknel Boasel apul niokn, mpimpi akei amu elmp ka antun bali irpm witel ka miniat. Pe Rut ka antemp yanikno ankilel apmuei.
7175  RUT 3:1  Aninkelel, i Naomi nakimp Rut na, “Yikn eipm, apm pe na yuwup moule na yikn yintemp mi ko yikn nkis niumuaipm niuluknunel, yupulp nako kil niumuayikei yikn aipopelel.
7176  RUT 3:2  Kapepe yikn ampu eipm. Moule opo Boas, po yikn antemp nti maken nioknel ankilel apulpil nioknel, kil ka mewel antilel ka na somp yemp na sop ntunkatu antilelel. Pe nomp araiel, kil oko yo yupul niokn yer yemp ka na simpilemp bali mi na ye niakepm yerel.
7177  RUT 3:3  Eti yikn mpi niserk mpep, yikei sanda yuwa moule, pe yikn somp mintirokn akosepmel ntri. Kapepe ko yikn mpim yemp po kil apul niokn arel, aser ka yikn orokn mpi niampepm ankilel na kil ser yikn. Pe yikn 'o yukuweimil mpi ser niepm irpm mpep ka kil alel ko miniatim.
7178  RUT 3:4  Kona kil na yer niumpuel, ko yikn niampepm yukol yemp po kil arel aipopel. Kapepe yikn mpi i, elmpuapm mpeiknel ka kil akei awulmp wolpmel, ko yikn yiki wainki ka awulmpil nkaikel. Pe yikn 'o yer kitnan nantipil nkaik. Pe arai kil nikimp yikn yupul simi ko yikn yupulel.
7179  RUT 3:5  Eti Rut ampu nak na, “Sank akosepm. Arai apm yupul sop sank irpm pe yikn nakel.
7180  RUT 3:6  Kapepe Rut nkarp i kil po mpim yemp kana simpilemp bali mi na ye niakep yerel, i kil apul misop sank irpm karep Naomi nakel.
7181  RUT 3:7  Boas al niepm irpm mpep niatel, kil karep wunemp sepmel ankil. Kapepe niumpu amu kil, i kil mpi ar niumpu ar kitnan namintip bali kepmel. Ar mpi i Rut seseik mpi aimiki elmpuapm mpeiknel i kil a ar niumpu namintip Boas nkaik.
7182  RUT 3:8  Ar mpi nompsoel i, Boas nkarp nimimpilemp, aser kil amiser maken ka ar niumpu ar kitnan nantipil nkaikel. Kil aser ntakilelel, kil karep nkark kuret ankil, moule kil ka numuarep mporyiniknel.
7183  RUT 3:9  Kapepe kil amiyimp na, “Pe yikn mini?I Rut nak na, “Apm ka Rut, maken ka apulp yikn nioknel. Yikn ka ntieyarkup Elimelekel. Yikn yikei elmpuapm wainki aiyiknel yuwulmp apm, nako ntremp ntape na, apm 'a nako yintemp yikn nkupmus. Ka niokn aiyiknel na yuwulmp ant makenarenk wopmweinkelel.
7184  RUT 3:10  Boas eipm ntakilelel, i kil namikimp Rut na, “Mantiek niupukn apm apulp na Wulapm Weink ko nkisemp yikn wunamp sepmel, yupul yikn sepm. Apulpaser, simi pe yikn apulpel ka ntremp apm apulp puikn aiyiknel ar Naomiel, pe yapmunemp aiyiknel ka ar likekn antemp yapmunemp Naomiel. Eti wunamp sepmel pie yikn ntrempel ka sankork wunamp sepmel irpm ampueik yikn apulel. Nti ninkilapm moule wasiamel pie arel ka mitinkelip. Nti mpurel ka antempank mpuampua mitinkel, mpurel karokn. Eti ka yikn arokn akei moule aiyiknel yuwup mewel antuel. Karokn! Ka yikn aiyimp apm ankil, nako apm yupul niokn sepmel wopmweinkel na yuwulmp yiknel. Akosepm.
7185  RUT 3:11  Eti, mantiek niupukn apmilel ka yikn orokn nkinkiyekn, yupulp na yikn 'a maken wuselwuselel ka yek wampwamp la nkisel, pe yikn 'orokn niek na nti mentitmaken Betlehemel ko yikei niampepm mitael ser yikn. Nti ka nimpriepmel, yikn ka maken akosepmel, pe simisimi ka yikn nakel arai apm yupul.
7186  RUT 3:12  Ka yikn nak wat a ntunk, apm 'a moule ntieyarkup kitnanel, kana sop ntunkatu minkan aiyiknelel pe apm 'a na niumuayikei yikn. Aser ntieyarkup kitnanel ankilel yitne pminel, kana yupul niokn epeel kape ar, kil ka es apmilel.
7187  RUT 3:13  Eti yikn yer piepe, ankai nomprienel apm oko mpi yimp moule opo yapmunemp ankilel. Kona kil na ntasomp yikn na niumuayikei yiknel, ko akosepm. Aser kona kil serkel, i arai apm ntasomp yikn niumuayikei yikn. Sank apmilel epie ka apm nak yuwa. Wulapm Weink karep yupmueipm sank pie apm nakel. Kapepe yikn ampu yo yupmuei niumpu.
7188  RUT 3:14  Kapepe Rut ampu ar niumpu ar kitnan namintip Boas nkaik. Ar mpi rien kakir mpilil nimpiempel i, Rut ampu nkarpmop. Pe Boas ka wunempwaiyimp na, sank apulp maken epe pie la yemp epieel ka korokn yukorp nukul yemp yapelel.
7189  RUT 3:15  Kapepe Boas namikimp Rut na, “Yikn yupul elmuapm aiyiknel ka yikn akei awulmp wolpmel la nkra nkis kitapm,Rut apul misop, i Boas nkamp bali nimprip mimperpil elmpuapm, wankepm ankilel ka nuarep wankepm wunink sorkelel ka nti aiyimp 20 kilo. Kapepe Boas aser Rut nkamumpopil bali i kil apul mpim knuamp. Pe Boas ka mpim yemp suknel.
7190  RUT 3:16  Rut mpi ninink knuampel war yitneel, i yanikno ankilel napmok na, “Yanikno, apul ntaku?Kapepe Rut sukueimpil ampulp simisimi karep Boas apulel.
7191  RUT 3:17  I Rut napmok na, “Boas 'arokn apulp na apm'a yikei kuserel mpi ser yanikno apmilelel, eti kil antup apm bali mpurel.
7192  RUT 3:18  Kapepe Naomi napmok na, “Yanikno, yikn ampu yer pitepitekn nantip, yuwup ser simi ko nininkel. Apulpaser Boas kapukorokn yer kuserel. Karokn. Kapukorokn akir, kil arai pokel yuntun ye yupul.
7193  RUT 4:1  Boas mpi nkupmus anuyapel ka nti aiyepel. (Anuyapel ka nti aiyep ar kitnan nantip lomp tukuakn ka nti akei yininkemp yemp suknelel, pe ka nti aiyep ar yek ya kurieknel. Anu epe ka nti aiyep apulp sank niepm, mpuampua kona nti niye yer nkis mi nti niek yupul irpmel.) Arokn akir kil ampu amiser ntieyarkup Elimelekel epe, kil ampu mila. Kapepe Boas amiyimpil na, “Ei sepmel, yikn la nkis epie apm a nikimp yikn sank pitepitekn.
7194  RUT 4:2  Kapepe Boas nkamp nti 10-pela moule mamp wompitneel la, i kil nakimp nti na, “Yipmarko yo nkis kitapm,i nti 'a nkupmus.
7195  RUT 4:3  Kapepe kil namikimp es ankilel i ntiarko yupmueipm na, “Naomi ampu ka yek Moap mila. Kil ka apulp na mewel na somp kitapm Elimelekel, kil ka es antwuyeel.
7196  RUT 4:4  Apm'a nak na mpuampua ntakilelel kako yikn eipm mpiniorkn. Eti apm 'a nikimp yikn, kona yikn puiknel yikn ampu somp kitapm epe yer niampepm antuel moule mamp antilelel, yintempel nti moule pie nkis epieel. Kona yikn 'a somp kitapm okorelel, yikn 'a ar niorknel apm. Pe kona yikn nkarkel, i yikn nikimp apm nuworpel.Kapepe moule epe napmok na, “Arai apm somp.
7197  RUT 4:5  I Boas nankimpil na, “Kona yikn 'a yintempank kitapm Naomi nti Rutel, i maken Moapel opo Rut, kako yikn sompil yintemp yikn nkupmus. Pe kitapm irpm epe kako yupmei nta antuel wopmweink moule po awurelel.
7198  RUT 4:6  Aser moule epe napmok na, “Ka yikn nak yuwa, mpuampua irpm epe ka apmilel. Aser mpuampua irpm apmilel, apm 'arokn mpuaimpuai apulp na mperp walimp nti ninkilapm yatel yintempel ninkilapm apmilel nti. Eti apm kapukorokn somp kitapm epe, ka elmp aiyiknelip.
7199  RUT 4:7  Wunamp antuel Israelel ampueik nti milman mipmakn ar nkis sop yek po laelel, nonkel ka apulp mpuampua ka nti na yuwei wusyuwa yuntunel, antempel simisimi ka nti na nimpilemp yikei wainki yikei wainkiel, ka nti apul ntalekil. Mewel ko nankulp loaikn ankilel i ko yumuk moule nonkel. Nti Israel ka na yuntuniye wankepm simisimiel, ka nti apul pisop yayapel piepe.
7200  RUT 4:8  Kapepe moule epe nakimp Boas na, “Kitapm epe kako yikn ankil sumump.Eti kil nankulp loaikn ankilel amuk Boas.
7201  RUT 4:9  I Boas ampu nankimp nti moule mamp antempel nti mentitmaken na, “Yipm wanto, yipm ampu ser. Arep arepel mpuampua Elimelek nti Kilionel antempel Malonel ka Naomi antempank. Aser ekeielel karep apm nkamump.
7202  RUT 4:10  Pe apm ampu na nikimp yipm sank nonkel yintempel. Rut makenarenk Malonel, pie apm'a sompil yintemp apm nkupmus, pe kil ka maken apmilelim. Apm 'a somp Rut yupulp nako kitapm wainki antuel ko yirip ntiel. Pe nti wompitne weink moule ka awurel, antempel wopmweink ankilel ko wunempwaiyimp nia ankilel yer yeklikeknel. Simi pie apm apulel, karep yipm aser amikorp.
7203  RUT 4:11  Kapepe nti moule akeiwanto nak na, “Kope, karep ant eipm amiser. Maken epe ka war yitne aiyiknelel, puikn antilel ka apulp na Sepmel antilel Wulapm Weink ko yekil ninkilapm ntitmaken mitinkel, i ko kil yupul kil yer mintaka Resel nti Leael. Ntiwuye ka mipmakn antilel Israelel, pe ntiwuye ka antunimper ant i ant pie kakir suknim. Pe wopmweink Efratael, yikn ankil kako mesepmel antuel. Pe nia oko somp yikn yer yemp suknel antuel Betlehem.
7204  RUT 4:12  Wulapm Weink ko yek yipmwuye ninkilapm ntitmaken mitinkel. Pe nti knamniumpuai aiyiknel ko sikir sukn, nuarep nti knamniumpuai Pereselel. Pe Peres ka ninkilapm ntit Juda nti Tamarel.
7205  RUT 4:13  Kapepe Boas nkamp Rut antempil nkupmus, i Wulapm Weink niumuaamikei ntiwuye ampulp'a Boas rap Rut ninkilapm mi ka kil ninkilapmelel. I kapepe kil mira ninkilapm ntit nonkel.
7206  RUT 4:14  Kapepe nti maken maken yemp suknel Betlehemel napmok na, “Yiki nia Wulapm Weinkel yupulp ntieyarkup aiyiknel pe kil ak yikn na sop ntunkatu aiyiknel nako kil ampu niumuayikei yiknel. Ant aiyimp Wulapm Weink apulp nia sompil yer niampepm antilel Israelel.
7207  RUT 4:15  Pe kona worniumuapm yupul yikn mi wunamp aiyiknel ko yikn yer nkisel arai kil niumuayikei yikn yikei yiripel. Yanikno aiyiknel Rut maken pe ra ninkilapm ntit ekilelel ka puikn apulp yikn yatip. Pe simisimi ka kil sakirp yikn mi kil apulel ka sankork simisimi ka nti 7-pela ninkilapm ntit nako yupulel.
7208  RUT 4:16  Kapepe Naomi nkamp ninkilapm i waimimpipil.
7209  RUT 4:17  I nti maken wompitne ekilelel napmok na, “Naomi karep nkamump ninkilapm ntit, kil ka niumpuai ankilel.Kapepe nia ninkilapm epeel ka nti aiyimpil Obet. Ar mpi i Obet mira Jesi, pe Jesi ka ra Devit.
7210  RUT 4:18  Nti moule ka yek Peres la akei Devitel ka piepe. Peres ka ra Hesron, pe Hesron ka ra Ram, pe Ram ka ra Aminadap, pe Aminadap ka waiek Nasonel, pe Nason ka waiek Salmonel, pe Salmon ka ra Boas, pe Boas ka waiek Obetel, pe Obet ka ra Jesi, pe Jesi ka waiek Devitel.
14734  PSA 51:11  Apm aiyimp yikn na yikei mampupmompel ser yapmunemp'uretel apmilel. Pe yikn asil apm yapmunemp'uretel yikei ntinkirai ntinkiraiel, sukn pitekn korokn ampu yer. Wulapm Weink, yikn nimpilemp yapmunemp yekipminel apmilel. Pe yikn yek apm yapmunemp niupueiel ntalepeel nako yapmunemp yapelel apmilel ko yintemp yikn yer yeklikeknelel, i apm korokn ampu yumop yipm yapmunemp wuyeel.
14742  PSA 51:19  Wulapm Weink, ekeielel apm ka armuai yapmunemp apmilel ampu ka ar nkumur yikn. Moule apmilel ka maiyaknel apulp yapmunemp'uretel apmilel, eti apm ka nimpilemp yapmunemp ntakilelel. Yapmunemp apmilel nimpilemp ntakilelel ka wompwuyepm apmilel ka apm ak yiknel. Pe apm ka nimpiriepmel apulp yikn, moule ka apul nta keielel, yikn'arokn yimpil pmomp ar kilel.
14994  PSA 69:6  Wulapm Weink, ka yikn apiser apmel pe, yapmunemp apmilel ka sukukurelim ka kitip amu likekn. Apm kapukorokn nkuwepm yapmunemp'uretel irpm apmilel, yupul na yikn korokn serel. Karokn.
15461  PSA 91:1  Wulapm Weink ka niawurpmel, mpunkol ankilel ka sukn yatip, kil ka ar niorknel. Kona mouleel yimpilel, kil ko yer nantipil, arai kil niek na “Apm'a nkarkwa yikn. Yikn ka niumuaakei apm, apm nkamp niawurpm yuwa yikn. Apm akei yikn nkael, yikn likekn ka Wulapm Weink apmilel (or: Wulapm Weink ko apm yiki yiknel??).
15463  PSA 91:3  Sank epie ka wat amu ntunk, Wulapm Weink arai niumuayikei yikn. Mpuampua ka ar nkuwepmel kapukorokn yupul yikn milminel. Wule suknel kakorokn somp yikn, arai Wulapm Weink niekyuntup.
15464  PSA 91:4  Kil arai mpuanink yikn yikei yiripel ntaka aipmutnu ka akei yok ankilel mpuanink siknamp ankilelel. Kil karokn ninkaielelel, yikn ko yer wa Wulapm Weink, ntaka moule ka akei ntumpua lep yenk ka nti akei na yumpilel.
15465  PSA 91:5  Nompel, yikn'orokn sirkemp muati yupulp setel. Pe awunel, mpuampua ka la na pokel yupul milminel yiknel, yikn'orokn nkinkiekn yupulp.
15466  PSA 91:6  Yikn kapukorokn sirkemp wule mparimp nompel, pe awun yapelyapel mpuampua simi na ntimpielpm yiknel, yikn korokn sirkemp.
15471  PSA 91:11  Wulapm Weink arai nikimp nti ensel ankilel ko mpuanink yikn yer oku oku kona yikn yetel.
15472  PSA 91:12  Pe arai nti yikei nta nuwomp yikn yupulp na wuntokn korokn yump yikn nkaikel.
23214  MAT 1:1  Sank epie ka apulp nti manmakn Jisaselel. Jisas ka ntieyarkup Devitel, pe Devit ka ntieyarkup Abrahamel.
23215  MAT 1:2  Abraham ka ra Aisak Aisak ka ra Jekop Jekop ka ra Juda antempel nti es knuan ankilel.
23216  MAT 1:3  Juda ka ra Peres antempel Sera. Mamam ntiwuyeel ka Tamar. Peres ka ra Hesron. Hesron ka ra Ram.
23217  MAT 1:4  Ram ka ra Aminadap. Aminadap ka ra Nason. Nason ka ra Salmon.
23218  MAT 1:5  Salmon ka ra Boas. Mamam ankilel ka Rahap. Boas ka ra Obet. Mamam ankilel ka Rut. Obet ka ra Jesi.
23219  MAT 1:6  Jesi ka ra moule mamp Devit. Devit ka ra Solomon. Ampueikel mamam Solomonel ka maken Uriael.
23220  MAT 1:7  Solomon ka ra Rehoboam. Rehoboam ka ra Abiya. Abiya ka ra Asa.
23221  MAT 1:8  Asa ka ra Jehosapat. Jehosapat ka ra Jehoram. Jehoram ka ra Usia.
23222  MAT 1:9  Usia ka ra Jotam. Jotam ka ra Ahas. Ahas ka ra Hesekia.
23223  MAT 1:10  Hesekia ka ra Manase. Manase ka ra Emon. Emon ka ra Josaia.
23224  MAT 1:11  Josaia ka ra Jehoiakin ampueipel nti knuan ankilel. Wank ekilelel nti Babilon ka aimpar nti Israel, nkiyir nti mpi kitapm antuel Babilon, pe nti Babilon nakantup nti na korokn ampu mpi yemp antuel Israel.
23225  MAT 1:12  Nti ar Babilonel i, Jehoiakin mira Sealtiel. Pe Sealtiel ka ra Serubabel.
23226  MAT 1:13  Serubabel ka ra Abiut. Abiut ka ra Eliakim. Eliakim ka ra Asor.
23227  MAT 1:14  Asor ka ra Sadok. Sadok ka ra Akim. Akim ka ra Eliut.
23228  MAT 1:15  Eliut ka ra Eleasar. Eleasar ka ra Matan. Matan ka ra Jekop.
23229  MAT 1:16  Jekop ka ra Josep. Josep ka minkan Mariael. Maria ka ra Jisas, ka nti aiyimpil Krais, moule ka Wulapm Weink yuwakel.
23230  MAT 1:17  Nti manmakn ka yek Abraham lala tnei Devitel ka 14. Pe yek Devit lala tnei nti Israel ka ar Babilonel ka 14. Pe yek Babilon lala tnei Kraisel ka 14. Sank epie ka nak apulp nti manmakn Jisasel.
23231  MAT 1:18  Sank apulp Jisas Krais ka Maria ra kilel ka ntalekil. Mamam ankilel ka Maria, ka nti antupinta kil na yintemp Josep nkis. Aser ka peyar, Maria karokn antemp Josep nkis aser kil ampu apmot knuamp, kil ninkilapmelim. Apulpaser Pirpm Sepmel Wulapm Weinkel ankil awulmpil i, kil ninkilapmelim.
23232  MAT 1:19  Aser minkan ankilel Josep kil ka moule akosepm, niumuaipm niluknunel, kil ka nakerpm sankwunamp Wulapm Weinkel ka Moses nakel. Kil eipm aser Maria ninkilapmelim. Eti kil karokn na yupul Maria wule maiyaknel, na nkiyir kil yer niampepm antuel mentitmakenel, karokn. Eti kil na sirkempil nkuwepmel.
23233  MAT 1:20  Josep peyar wunempwaiyimp yayapel kil na yupul sopel. Aser kil ar niumpu ninkiniepmel aser na ensel Wulapm Weinkelel ninkemil nakimpil na, “Josep, moule ntieyarkup Devitel, yikn korokn sirkemp Maria. Ko yikn sompil, ka maken aiyiknel. Yikn ampu eipm apm. Ninkilapm po ar kil lunkoel, ka Pirpm Sepmel Wulapm Weinkelel ankil awulmpil i kil ninkilapmelim.
23234  MAT 1:21  Kil arai ra ninkilapm ntit, pe nia ankilel ko yikn yimpil Jisas. Niupukn nia Jisasel ka nak na kil arai nantip mua yirkomp nti mentitmaken ankilel, nti ka nkis wunamp'uretelel.
23235  MAT 1:22  Ampueikampueikel moule ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel, sank Wulapm Weinkel ka naikul niepm ankilel nak na, Makenel, kil peyar arokn antemp minkan, aser kil ka ninkilapmelim, i ko kil mira ninkilapm ntit. Nia ankilel ko nti yimpilel, Emanuel. (Aisaia 7:14) (Niupukn nia Emanuelel ka nak na Wulapm Weink ka antemp ant ar.) Sank ampueikel, pie ant niampepm nkupmus, pie niminink.
23237  MAT 1:24  Josep ampu nkarp niumpuel i, kil apul misop sank karep ensel Wulapm Weinkel nakimpilel, i kil nkamump maken ankilel Maria.
23238  MAT 1:25  Aser Josep karokn ampu rap Maria ninkilapm irpm mpimpi Maria mira ninkilapm ntit. I Josep amiyimpil Jisas.
23239  MAT 2:1  Maria ra Jisas ar Betlehem ar kitapm antuel Judiael, pe ekilelel Herot ka moule mamp ka awulmp kitapm antuel Judiael. Maria ra Jisas niatel i, nti moule mpurel ka yapmunemp niuluwampenkel, wompitne antuel ka apei yemp peikel awun naelel. Nti la niminink Jerusalem i nti aiyimp naiwulp nti moule ntape na,
23240  MAT 2:2  “Ninkilapm niuwaiknel kana yer ntaka moule mamp aiyipmel Judael, ka mantiek ankilel ra kil ar oku? Ant'a apei yemp antilel, yemp awun nael okor, aser ant amiser nkuaimantump ka ntremp ant apulpil ka nininkel. Eti ant la na nirempil, yiki nia ankilel.
23241  MAT 2:3  Moule mamp Herot antempel nti ntitmaken Jerusalemel akeiwanto eipm sank ekeielel, nti ka numpul ampulp.
23242  MAT 2:4  Eti Herot aiyimp nti moule mamp antuel prisel amposel nti moule wupm raiel Judael, nti ko la ser kil. Nti naiyenaiye la apmuei likekn i kil namikimp nti na, “Yipm ka ntinkirai apulp Krais, moule ka Wulapm Weink yuwakel. Eti yipm nikimp apm, ko mantiek ankilel ra kil yer wamp antu?
23243  MAT 2:5  Eti nti ampu nakimpil na, “Krais arai ninink yer Betlehem ka ar Judia. Ampueikampueikel moule ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel apul sank sil wupm nak ntalekil na,
23244  MAT 2:6  Yipm Betlehem, yipm ka nia nkampel, yemp aiyipmel ka akopitekn aser nia nkamump yipm. Ar yemp suknel irpm Judiael yipm Betlehem ka ar niorknel. Nia nkamp yipmel ka apulp na mewel aiyipmel arai yer ntaka moule mampel. Kil ko yuwulmp nti mentitmaken Wulapm Weinkel ka ar Israelel.(Maika 5:2)
23245  MAT 2:7  Pe nti mesepmel Judael karep mpim i, Herot akei mitiknel mper sank nankimp nti moule, yemp antuel ka ar yakitie awun naelel, na nti ko la ser kil nkuwepm. Nti la i kil aiyimp naiwulp nti aipopel na, “Atik yipm aser nkuaimantump epe naikulel?
23246  MAT 2:8  I kil nak na, “Yipm mpi yuwup ninkilapm opo aipopel. Kona yipm ser kilel i ko yipm ampu pokel la ninkimp apm, nako apm mpi nirempil, yiki nia ankilelel.Kapepe kil wankes nti mpim Betlehem.
23247  MAT 2:9  Nti eipm Herot nakimp nti sank niatel i, nti mpim. Nti ampu amiser nkuaimantump epie ampueik nti aser ar yemp antuel awun naelel. Nkuaimantump epe ka ar niorknel ntimiremp nti yayapel, mpi tnei nimisinkerpm yitne ka ninkilapm niuwaiknel arel.
23248  MAT 2:10  Nti aser nkuaimantumpel, yapmunemp antuel ka mpuaimpuai yatip.
23249  MAT 2:11  Nti war yitne i nti amiser ninkilapm amposel mamam ankilel Maria. I nti waker kaikyimpo eip kitapm namiremp ninkilapm, i nti aimiki nia ankilel. Nti siknin rumpunk antuel i nti amuk kil mpuampua sepmel mpurel. Nti ak kil wuntokn raiel irpm (gol), amposel mpuampua irpm ka wuyepm sepmel naikiel.
23250  MAT 2:12  Niatel i, Wulapm Weink akei ninkiniepmel nankimp nti na, “Yipm'orokn ampu mpi ser Herot.Eti nti ampu ka sop yayapel yatelel mpim yemp antuel.
23251  MAT 2:13  Nti moule yemp antuel awun naelel karep apmot, aser Wulapm Weink wankes ensel ankilel akei ninkiniepmel nankimp Josep na, “Yikn serp somp ninkilapm yintempel mantiek ankilel, kua nti serk mpim Isip. Yikn kako yer mpi Isip mpimpi ser ko apm ampu ninkimp yikn sank. Apulpaser Herot kana nikimp nti moule napolel ankilel na yuwup ninkilapm epe na yer kil wuntu.
23252  MAT 2:14  Kapepe Josep nkarp nomp wainki i, kua nti maken ninkilapm ankilel nkark mpim yemp peikel Isip.
23253  MAT 2:15  Josep nti ka ar Isip mpimpi i, Herot amur. Ka sop sank ampueik moule ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel nakel, ka pie niminink. Ka kil nak na, Ninkilapm ntit apmilel ka ar Isipel, apm aiyimpil na yuwomp Isip yer, kil la.
23254  MAT 2:16  Moule mamp Herot arep nkamp ntinkirai ampulp nti moule yemp awun naelel epe ka nti ninkai kilel, eti yapmunempil ka kuret kuret ankil. Kapepe i, kil wunempwaiyimp ampulp atik ka nti nakimpil nti aser nkuaimantump naikulel i, kil wankes nti moule napolel ankilel mpim Betlehem antempel nti wompitne ka ar kitnan nantip Betlehemel i, nti amor nti ninkilapm ntit ntit ka niuwaiknel peyar karokn wank wuyeelel.
23255  MAT 2:17  Mpuampua epe nininkel ka sop sank Wulapm Weinkel, ampueik Jeremaia, moule ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel, nakel. Kil nak na,
23256  MAT 2:18  Nti akei warawur, sa nimpi muakupm suknel ar yemp suknel Rama. Ka Resel saiyip nti ninkilapm ankilel ka awurel. Nti ninkilapm ankilel ka awur miniatim. Eti yapmunemp ankilel, kil karokn apulp na nti na yum wakerpil yer. (Jeremaia 31:15)
23257  MAT 2:19  Josep ar Isipel i, Herot amur, Wulapm Weink wankes ensel ankilel akei ninkiniepmel nankimp Josep
23258  MAT 2:20  nak na, “Yikn serp, kua maken ninkilapm aiyiknel ampu mpim Israel. Moule kana yer ninkilapmel ka amur.
23259  MAT 2:21  Kapepe, Josep kua nti maken ninkilapm ankilel ampu mpim Israel.
23260  MAT 2:22  Aser Josep yupmueipm sank na Arkelaus ampu nkamump yemp waiek ankilel Herotel, kil ka awulmp nti ka ar kitapm Judiael. Eti Josep nkinkiekn ampulp na mpi yemp ekilelel. Aser Wulapm Weink akei ninkiniepmel nankimp Josep, i Josep mpim kitapm Galili.
23261  MAT 2:23  Kil mpi nkupmus yempel ka nti aiyimp Nasaretel ka ar kitapm Galiliel, apulp nako sop sank ampueik ka moule nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel nakel. Kil nak na, Kapuko nti yimpil moule Nasaretel.
23262  MAT 3:1  Ampueikampueikel Wulapm Weink ka nak sank ar niepm mouleel ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel, nia ankilel ka Aisaia. Kil nak na, Ar yemp kuserel moule karokn arel, mewel oko yikei sank suknel niek na, Sepmel aiyipmel pewipm, yipm ntimpramp yapmunemp, nkrak yayapel na kil yetel. (Aisaia 40:3) Sank ekeielel ka nak apulp Jon Baptaisel ka niminink. Jon ka atnu elmpuapm niurkutupel, ka kil akei niol kamelel apulel. Pe wusaikn ka nkunkurarel ka kil antun i akei antup mintompel. Niepm ankilel ka kil alel, ka kil al milmp niupukn wurun soel antemp wusol. Aninkel, Jon Baptaisel la i kil ar yemp kuserel moule karoknelel ka ar kitapm Judiael, i kil wat sank namikimp nti mentitmaken ka sopil la opo. Kil nak na, “Yipm nisep sankwunamp'uretel, yipm nimplemp yapmunemp, pitepiteknim Wulapm Weink oko yumulmp ant.
23266  MAT 3:5  Kapepe i, nti Jerusalemel, nti Judiael antempel nti wompitne ka ar kitnan nantip pukn Jordanel, nti la amiser Jon.
23267  MAT 3:6  I nti nak amorp yapmunemp'uretel ka nti apulel i Jon rup nti amu mpep apmuei pukn Jordan.
23268  MAT 3:7  Jon aser nti Farisi antempel nti Sadyusi mitinkel pe la na ser kil na rup nti yo mpepel, i kil nakimp nti na, “Yipm aser apmel, ka yipm akei wuleaikn ninkai apmel. Yapmunemp aiyipmel ka wieel. Ka mini nakimp yipm, pe yipm na la epieel? Yipm'a waiyimp yapmunemp ntinkiliempel Wulapm Weinkel mi?
23269  MAT 3:8  Kona yipm'a nimplemp yapmunemp likeknelel, ka akosepm. Aser yipm kapuko yupul wunamp sepmel nako ntremp ant miser nana yipm ka nimimpilemp yapmunemp.
23270  MAT 3:9  Yapmunemp aiyipmel, yipm wunempwaiyimp na Wulapm Weink kakorokn yump yipm. Yipm nakel na, Abraham ka milman antilel ka Wulapm Weink nkampil niorknel. I kapepe, Wulapm Weink kapukorokn yump ant apulpaser ant ka ntieyarkup Abrahamel. Aser karokn. Apm nakimp yipm likeknel, ntieyarkup Abrahamel karokn mpuampua suknel ar niampepm Wulapm Weinkelel nako yipm yikei Abraham nkaelel, karokn. Kona Wulapm Weink puiknel, kil ko nimplemp wuntokn ankil ampu na nisam nti moule niumpueiel nako ntieyarkup Abrahamel. Kona ntakilelel, yipm korokn wunempwaiyimp na milman aiyipmel Abraham ko yupul yikn na yer sepmel yer niampepm Wulapm Weinkel. Karokn.
23271  MAT 3:10  Wulapm Weink ka awup nti moule ka sop sank ankilel i nkis wunamp sepmelel, nti ka nuarep lo ka rukopm naker mitinkelel. Koroknel, pitepiteknim Wulapm Weink arai yikei elmp ankilel ka kil ntimprampel, mpuar nti yawol yo yite.
23272  MAT 3:11  Apm'a rup yipm yo mpepel, ka muati apulp nako nti ser yipm ntape na yipm ka nimimpilemp yapmunemp. Aser moule sepmel ko sop apmel, kil arai yupul niokn yikei Pirpm Sepmel Wulapm Weinkel yintempel yite, nako sukul yipm nuarep kil rup yipm a mpepel. Niawurpm ankilel ka sankork apm. Niokn apm apulel, nia kapukorokn somp apm apulp na apm ka moule kuserel, pe nia arai sompil no keipm.