Wildebeest analysis examples for:   xbi-xbi-y   GENERAL_PUNCTUATION    February 11, 2023 at 19:58    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

3  GEN 1:3  I Wulapm Weink akei sankmai akosepm ka niawurpmelel nak na, Yemp, yikn mpilil, i kapepe yemp mpililim.
6  GEN 1:6  Kil apul ntalepe niatelel, i Wulapm Weink ampu akei sankmai akosepm ka niawurpmelel napmok na, Mpormpus, yikn la yer yuntun sinkireel yer no keipm na ntunkorp mpep nako yer yakitie yakitieel. I kapepe mpormpus la ar misop nako ntunkorp mpep ka ar na keipmel antempel kitapmel.
10  GEN 1:10  Yemp nenk epe ka mpep kakir wankeip arkompel, ka Wulapm Weink aiyimp kitapm, pe mpep ka mpi waker aikol yempelikeknel, ka kil aiyimp mpep niopm. Wulapm Weink aser kitapm irpm mpep niopm ka kil apulel ka akolikekn yatip.
11  GEN 1:11  Pe kil apul ntalepe niatelel, i Wulapm Weink akei sankmai akosepm niawurpmelel nakimp kitapm na, Yikn yupul walenk niepm irpm lo mua simi titepel, yek kitapm no ninink. I kapepe kitapm apul misop.
15  GEN 1:15  Kil nakimp nti yite irpm pe ar na keipmelel ntape na, Niokn aiyipmel yipm'o yukorp le kitapm mpilil sawupm, ntinkirai mpimpink sepm. Eti ka ntapepe.
22  GEN 1:22  I Wulapm Weink akei sankmai sepmel ar nti ampul nti sepm nako nti somp mintenkel. Nti yokn yuntup yokn mitinkel mi ko nti sikir yikei yetel yer mpepniopmel. Pe nti aipm ko mper yuwolmp mitinkel nako yuntup aipmuku mitinkelel.
24  GEN 1:24  Kil apul ntalepe niatel, i Wulapm Weink akei sankmai sepmel ka niawurpmelel namikimp kitapm na, Yikn kako yupul aipmwus wurunel yintempel wurokn niumpua knuampel yet, yintempel saklokwus irpm milmputek yintempel mpuampua irpm ka pirpmelel. I kapepe mpuampua irpm epe nukur na apmuei kitapm.
26  GEN 1:26  Kil apul ntalepe niatel, i Wulapm Weink napmok na, Kapepe ant'a ko yumpul moule nako yer sop ntunkatu antilelel. Pe arai ant mper nti yer niorknel nti yokn irpm aipm wus antempel mpuampua wanto sukurel pie ar kitapm epieel, i ko nti yupmuei nta antuel mouleel.
28  GEN 1:28  I Wulapm Weink akei sankmai sepmel niawurpmel ar nti amuk nti mintenk. Kil nakimp nti na, Yipm'o ra ninkilapm mitinkel nako mpi nkis wampwamp yer kitapm sukurel epie nako yuwulmp mpuampua wantosukurel pie arel. Apm mper yokn irpm aipm antempel wus mpeiknel wankel pie ar kitapmel ar nta aiyipmel, ko yipm yuwulmp nti.
29  GEN 1:29  Kapepe Wulapm Weink nak na, Eti yipm ser, apm ak yipmel lo rukopm ka ar wurun knuampel antemp niepm ntatnenk ka ar niokn mputnankel, ka apm ak yipm na yipm yelel.
30  GEN 1:30  Aser wus mpeiknwank antempel aipm wurunsoel, ka apm ak nti wonkatnoel antempel mpua irpm ntakilelel, nako nti yelel. Kapepe mpuampua irpm epe ka ar numuarep sank ka Wulapm Weink nakel.
46  GEN 2:15  Wulapm Weink apul kitapm sukurel niatel i, kil kua moule pe karepil apulel mpi mper kil apmuei niokn Iden, nako moule epe yirip niokn ekilelel. Kil mper kil ar niatel i, Wulapm Weink nankimpil na, Lorukopm wanto pe tnei niokn ekeielel ka yikn yel. Aser lorukopm likekn epe ka ak moule yapmunemp sepmel i ka aser aworel mpuampua simi ka sepmel simi ka kuretelel, lorukopm epe ka yikn korokn yel. Kona yikn yelel, yikn arai pokel yuwur. (Sank ka ar Stat 2:15-17)
49  GEN 2:18  Ar mpinkeimpinkeiel i, Wulapm Weink napmok na, Moule epie likekn ar, aser karokn sepm. Apm yupul setel ninink nako ikiwatilel. Eti Wulapm Weink nkamp kitapm i kil ampul aipm wus mpuampua mitinkel. Apul nti niatel i, kil kua nti la ntimiremp moule epe, nako moule epe wul nti nia nintilemel, i moule epe apul misop. Nia kil wul nti wus wampiliekn antempel wus yanker, antempel aipm suknako sukurel. Nia simisimi karepel, ka pie yireikel apmuei, ka nia antuelim. Aser ka setel antuel mpuampua ekilelel kapukorokn ikiwat Adam ntaka memprien ankilelel. ... (Sank ka ar Stat 2:18-20)
52  GEN 2:21  Kapepe Wulapm Weink ampu apul moule epe ampu ar niumpu wuntuim, i kil peyar apei niumpu i Wulapm Weink amiye linkepm apmuei kil wurienk i ampu mor kil ntieaikn karepil aiye linkepmel. Kapepe Wulapm Weink akei linkepm karepil aiye ar mentitel akei ampul makenel, ar i kil atnimp maken mimpip mentit. Moule epe aser makenel i kil napmok na, Kapepe. Kil ka memprien apmilel. Linkepm ankilel ka yek linkepm apmilel naikul. Pe wusmpa ankilel ka yek wusmpa apmilel naikul. Ka Wulapm Weink akei linkepm apmilel apul kil, eti oko apm miyimpil maken. Eti pie yayapel epie tneiel. Mentit ka nisep waiekmantiek ka nkis amintemp maken ankilel. Pe ntiwie ka ar nkis mpim likekn. Ntiwie ka akei ntayelel arnkis. Aser ka ntiwie karokn ampu wule maiyaknel. ... (Sank ka ar Stat 2:21-25)
57  GEN 3:1  Wulapm Weink ka apul aipm wus akeiwanto, aser saklok ka yapmunemp ntupmu ntiesoelip. Nti aipm wus mpuampua Wulapm Weink apulel karokn sankork kil. I saklok amiyimp maken na, Mi Wulapm Weink ka nakantup yipmwuye na korokn yel lorukopm akeiwanto sukurel pie tnei nioknel pe, a? I maken ampu nak na, Lorukopm mitinkel irpm pie tnei nioknel arai ant yel. Aser lo likekn po tnei niokn niumon niumonel ka Wulapm Weink nakantup antie, ka ant'orokn yel. Wulapm Weink nakimp antie na, Yipmwie korokn yel, korokn ntasomp rukopm lo ekilelel, yipm ko yuwur. Kapepe saklok namikimp maken na, Karokn. Yipmwuye kapukorokn yuwur. Kona yipmwuye yel rukopm lo ekilelel, arai nkiyirp yipmwuye niampepm i yapmunemp yipmwuye ko yukor yumpulp simi ka kuretelel, simi ka sepmelel. Pe yipmwuye arai yer ntaka Wulapm Weinkel. Yapmunemp Wulapm Weinkel ka akor ampulp, eti pe kil nakantup yipmwuye na korokn yel rukopm lo ekilelel iii. (Sank ka ar Stat 3:1-5)
62  GEN 3:6  Maken aser lo epe akosepm pe rukopm ka nakerel ka akolikekn yatip. Kapepe maken wunempwamiyimp na, Ka akosepm apm yel rukopm lo ekilelel nako yapmunemp apm yukor yititel. Eti maken epe nsin rukopm lo ekilelel i kil aim. Pe mpurel kil amuk minkan ankilel, i minkan ankilel aim. (Sank ka ar Stat 3:6)
65  GEN 3:9  Aser Wulapm Weink aiyimp mentit i nak na, Yikn ar oku? I mentit ampu nak na, Apm eipm yikn ka warep at nioknel i apm nkinkiekn, apulpaser apm ka akei ntayelel at, eti apm nkurupm yikn. I Wulapm Weink amiyimpil, Yikn aser aworel ntakulel, pe yikn akei ntayelel atel? Mini nakimp yikn? Ntakilelel yikn pe karep aim lorukopm ka apm nakantup yikn na korokn yelel tikikn? I moule ampu nak na, Ka maken epie ka yikn ak apm ntaka memprien apmilelel ak apm al. Wulapm Weink eipm sank ekilelel i kil amiyimp maken na, Mpuampua epe ka yikn apulpielel? I maken ampu nak na, Ka saklok waker apm yapmunemp i kil ninkai apmel, eti apm aim lorukopm epie. (Sank ka ar Stat 3:9-13)
70  GEN 3:14  Maken epe nak ntakilelel i, Wulapm Weink nankimp saklok na, Yikn aim yapmunemp'uretel i yikn apulel i, ekeielel apm'a yikei mai yumor yikn. Yikn oko ninkem wankepm suknel. Wankepm yikn'a yirkosel kapuko sukn sankork nti aipm wus wanto sukurel. Yekipie mpiel yintempel araiaraielel, yikn oko yikei lunko yuwei yet wunamp, pe yikn oko yel nimpiliekn niurkuekn. Pe arai apm yupul yikn yintemp maken nkisemp wurokn, pe maken yintemp yikn nkisemp wurokn. Pe arai apm yupul nti wurepm'itie aiyiknel yintemp nti wurepm'itie makenel nkisemp wurokn. Nti oko nkaik ntemp yikn mamp, pe yikn ko yump nti tnei nkaik nikitei. (Sank ka ar Stat 3:14-15)
72  GEN 3:16  Pe Wulapm Weink nakimp maken na, Arai apm yek yikn wankepm suknel kona yikn tnei ninkilapmel. Pe kona yikn ra ninkilapmel arai yikn somp yakop suknel. Aser yikn kako yupulp minkan aiyiknelel suknelip, aser kil kapuko yer niorknel yuwulmp yikn. (Sank ka ar Stat 3:16)
73  GEN 3:17  Pe Wulapm Weink nakimp Adam na, Yikn yupmueipm sank maken aiyiknelel i yikn aim lorukopm ka apm nakantup yiknelel. Ntakeielel i, apm oko yumpul kitapm milminel, niepm irpm kapukorokn serp yikei sepm yupul. Ko yikn yikei ntinkiliemp aiyiknel yumpul nako niepm nukulup kitapmel. Mua yenkel antempel mpuas sepm kuret arai no yuwor yuwulmp niokn mputnank aiyiknel. Yikn ko ntinkiliemp, tupuapur nukul yiknel, i ko yikn yim niepm. Yikn ko ntinkiliemp ntinkliemp mpimpi ser yikn ko yumur i ampu ko yumu kitapm. Apulpaser ka apm akei kitapm apul yikn i ko yikn ntintir yupmuei kitapm. Mentit aiyimp maken ankilel Ivel, ka apulpaser kil ka mipmakn antuel mentitmaken akeiwantoelel. (Sank ka ar Stat 3:17-20)
77  GEN 3:21  Ar mpinkeielel i, Wulapm Weink akei wusaikn ampul elmpuapmel, i kil amuk Adam nti maken ankilel i ntiwuye amutnu. I Wulapm Weink napmok na, Moule ka aser amorel mpuampua simi ka akosepmelel simi ka kuretelel, pe kil ka minta ka antel. Eti ka ant'orokn yikei niampepm ser kil na kil mpi kitnan lo epe ka apul moule kana nkis keipmelel. Kil ko ampu yiki yel lorukopm epe yintempelel, kil kapuko nkis yupmueiel. Kona ntakilelel, kako kuretim. Kapepe i, Wulapm Weink nkiyir moule apmuei niokn Iden, i wankesil mpi na yupul niokn yupmuei kitapm po ka Wulapm Weink akei apul kilel. Ar kitapm ekeielel, kil ko yikei kitapm epe yupul niokn mputnank ankilel. Wulapm Weink karep nkimiyir ntiwuye ntitmakenel, i kil nkamump nti ensel ka niawurpmelel na nti na yet wakerp niokn Iden yer yakitie awun naelel. Pe nonkel kil mper skal nimpilieel ka yite tnalel ar, i ka nimpilemp nimpilemp akeipe akeipe. Aninkanink nti ensel antempel skal nimpilieel ka arip wakerp apeielel, apulp na mouleel ko mpi kitnan lo epe kana yupul moule nkis keipm yerelel. (Sank ka ar Stat 3:21-24)
200  GEN 8:16  Kapepe Wulapm Weink ampu aiki nakimp Moses na, Nikimp Aron na kil yikei mpu ankilel yuntup'itapm yupulp nako watunkup ka ar kitapm sukurel Isipel ampu nisam muanmipmiknel.
203  GEN 8:19  Eti nti epe namikimp moule mamp na, Ka Wulapm Weink ankil apupul mpuampua irpm epe.
987  GEN 34:6  Kapepe kil nak nunkualel mpi yireikel Moses ntapena, Apm apmel, apm ka apeielel. Nia apmilel Apmapeielel. Apm ankil ka Wulapm Weink, ka moule ntayonel, pe apm ka akei nankerp yipm suwaink. Pe apm ka moule pmoel, yapmunemp sepmel apmilel apulp yipm mentitmaken akeiwantoelel, kakorokn niat. Apm ka akei nta niupuknel nkrawomp yipm suwaink, pe yapmunemp sepmel apmilel kapukorokn ampu yitip awun wainkilel.
990  GEN 34:9  I Moses napmok na, Sepmel, kona yikn aser apm akosepmel, i apm apulp na yikn na yo yintemp ant yer. Ka yikn apiserel pe, nti mentitmaken epe ka yapmunemp ntupmuelip. Aser apm aiyimp yikn, nako yikn yikei nankerp ant, pe yikn'orokn wunempwaiyimp yapmunemp'uretel antilel. Pe yikn ampu ntasomp ant ntaka mentitmaken aiyiknel likeknelel.
7137  RUT 1:8  aser Naomi namikimp ntiwuye na, Yipmwuye ampu nuaker mpi knuamp yintemp mantiek wuyeel aiyipmel yer. Nti tnioknsiknamp ka awurel antempel apm, ka yipmuye aserp ant, apul ant sepm akei ampripel. Eti kako soplikekn, apm apulp na Wulapm Weink ko yep yipm yupul yipmwuye sepm yikei yiripel waperel.
7138  RUT 1:9  Pe apm aiyimp Wulapm Weink apulp na kil serp yipmwuye nako yipm ampu yintemp minkan niumpueiel nkis mi ko yipmwuye ampu yer sepmelel. Kapepe Naomi sank antemp maken wuyeel nak namiremp nti, aser ntiwuye akei misa warpmel,
7139  RUT 1:10  i nti namikimp Naomi na, Karokn. Antarko kana mpi yintemp nti aiyiknel yupmuei.
7140  RUT 1:11  Aser Naomi nak na, Yipmwuye apei sop apm, akosepmel ka yipmwuye ampu waker mpim. Pe yipmwuye sop apm la apulpi? Eti apm arai ra ninkilapm ntit mpurel nako yipmwuye yintemp nti nkisel tikikn? Karokn.
7141  RUT 1:12  Apm ka tnioknim, apm kapukorokn yintemp minkan nkis. Pe kona nomp epe apm yintemp minkan nkis mi, apm ra ninkilapm irpmel, ka yipmwuye kapukorokn yer kuserel yirip nti, nako nti sepmwulapmel i ko yipm yintemp nti nkisel. Yipmwuye kapukorokn yirip nti karokn. Wulapm Weink ka apul apm 'uret, eti apm wunempapulp yipmwuye yatip. Yipm ampu mpim wompitne weink aiyipmel.
7144  RUT 1:15  Kapepe Naomi namikimp Rut na, Yikn ser es aiyiknel okoripm, kil po ampu na mpi miser nti ankilel yintempel womp antuel milman mipmakn ankilel ka nti nuarelel. Pe yikn ampu yintempil mpim.
7145  RUT 1:16  Aser Rut ampu nak na, Yikn 'orokn niek nkiyir apm na yuwomp yikn, pe yikn korokn niek yuntup apm, yupulp apm 'a yintemp yikn yetel. Pe yikn'a yet yikeipe yikeipeel, apm arai yintemp yikn mpi. Pe wampwamp kona yikn 'a mpi yerel, apm arai mpi yintemp yikn yer. Nti moule ka aiyiknelel, arai nti apmilel yintempel, pe Wulapm Weink kona yikn yepel, arai apm yepil soplikekn.
7146  RUT 1:17  Pe yemp yikn 'a yuwur yoel, arai apm yuwur yo yintempel i ko nti yuntup apm yupmuei yemp epe. Apm kapukorokn yikei wule mperp sitel na yuwor antwuye. Ka awurel likekn ko yuwor antwuyeel. Sank pe apm nakel ka apm nak nuarel, kona apm 'orokn yupul sop sank irpm pie apm nakelel, i arai Wulapm Weink yupul apm milminel yep.
7148  RUT 1:19  Kapepe ntiwuye nisopel mpi niminink Betlehem. Naomi nti Rut mpi ninink Betlehemel, nti mentitmaken karep nkark prierprur ankil. I nti makenmaken napmok na, Epe ka Naomi pe tikikn?
7149  RUT 1:20  Kapepe Naomi napmok na, Yipm orokn yimp apm Naomi, nuarep maken ka yapmunem niuluknunelel. Karokn. Wulapm Weink ka niawurpmelip, kil apul apm 'uret, eti kako yipm yimp apm Mara, maken ka wosol wulimpel son woelel.
7150  RUT 1:21  Apm nkarp yek wompitne epie mpiel, apm'a wankepmelip, aser pie Wulapm Weink ampu apul apm lael, ka apm akei ntayelel nklai ankil. Minkan apmilel kua ninkilapm wuyeel ka wuntuim. Yipm ampu aiyimp apm maken yapmunemp niuluknunel apulpi? Sepmel antilel Wulapm Weink kil ka niawurpmelip, ka kil ankil napek pe i, apm pe niminkem 'uretel.
7153  RUT 2:2  Kapepe Rut nkarp i namikimp Naomi na, Apm pe na mpi niokn nuanti bali ka nti moule antun mi mpurel ka naikul nti nkis irpmel. Pe kona nti moule nioknel mpua yikiel ko apm nuanti bali rukopm misop nti. Kapepe Naomi ampu nak na, Yanikno, ka akosepm yikn ampu mpi.
7155  RUT 2:4  Ekilelel i, Boas yek Betlehem la aser nti moule nioknel ankilel i kil sank ar nti nak na, Wulapm Weink yintemp yipm yer. Kapepe nti ampu nakimpil na, Wulapm Weinkl yupul yikn sepm.
7156  RUT 2:5  Kapepe Boas amiyimp moule mamp antuel moule nioknelel na, Maken ninkieel epe wopm weink ankilel ka simi?
7157  RUT 2:6  I moule mamp ampu nakimpil na, Maken epe ka wampelelip ka antemp Naomi la. Ntiwuye ka yek Moap mpila.
7158  RUT 2:7  Kil aiyimp apm na kil na nuanti bali sop nti moule nioknel. Karep kil apul yek nomprien mpla, pe ekeielel ka kil nkisemp sipmakn pitepitekn.
7159  RUT 2:8  Kapepe Boas nankimp Rut na, Mipmakn, yikn eipm apm sank. Ka yikn orokn mpi nuanti bali yer niokn yatel. Karokn. Ka yikn yintemp nti maken nioknel apmilel yupul niokn, nuanti bali yer mputnank epie likekn.
7160  RUT 2:9  Yikn ser yemp nti apul niokn arel aipopel nako yikn yintemp nti yerel. Apm nakimp yikn likeknel, arai apm nikimp nti moule wasiyamelel mpunkolel yupulp na ka nti korokn ntasomp yikn. Pe kona mpepyapm yer yiknel, mpep marpmel ka nti ale mper apmuei, ko yikn mpi yel.
7161  RUT 2:10  Kil nak niatel, i Rut waker nkaikyumpo eip kitapm aikel a, i kil nakimp Boas na, Apm ka maken 'useluselel ka yek wampwamp mpilael. Apulntaku pe yikn niampepm kakirp apm, mi pe yikn apul apm sepmelel
7162  RUT 2:11  Boas ampu nakimpil na, Sank apulp simisimi ka yikn apulp yanikno aiyiknel ka minkan aiyiknel awurel ka apm yupmueipm. Pe apm 'a nimpriepmel apulp nti waiekmantiek aiyiknel antempel wompitne aiyiknel ka yikn amomp nti. Pe yikn pie la antemp nti mentitmake Israelel ampueik yikn arokn aser ntiel apmuei.
7164  RUT 2:13  Kapepe Rut ampu nakimp Boas na, Waiek, nia karokn nkamp apm, nuarep nti maken nioknel aiyiknelel. Aser yikn muarkn ar apm yapmunemp, i yapmunemp apmilel ampu mintenkim.
7165  RUT 2:14  Nti nako yim niepm, i Boas namikimp Rut na, Yikn la somp luwu ntintir-el yikei wat mpep wain ka lukopelel i yikn yel. Kapepe Rut la i nkis kitnan namintip nti moule nioknel. I Boas nkamp bali ka nti as yiteel i akei mitneipil. Rut al mpi aser kil lunkoim, i niepm wainki nkupmus.
7166  RUT 2:15  Rut al niepm niatel, i kil ampu nkarp numuanti bali wainkilel wainkilel irpm ka atit nkisel. I Boas namikimp nti moule nioknel ankilel na, Kona Rut na nuanti bali wainkilel wainkilel mpi kitnan po yipm kitin waimpwaimp mperarel, yipm 'orokn yupul kil wule maiaknel, ka yipm yikei niampepm ser kil.
7167  RUT 2:16  Pe yipm yurko bali wainkilel mpurel mper yer, nako kil nuantiel. Ka yipm 'orokn niekil yep.
7170  RUT 2:19  Kapepe Naomi amiyimp Rut na, Pe yikn nkamp ar oku bali epe? Niokn moule miniel yikn apul elmp arel. Moule epe ka aser yikn mi kil wunempwaiyimp yiknel, ka ko Wulapm Weink yupul kil sepm. Kapepe Rut ampu nak na, Apm 'a apul niokn ar mputnank moule el, nia ankilel ka nti aiyimp Boas.
7171  RUT 2:20  I Naomi napmok na, Moule epe ko Wulapm Weink yupul kil sepm. Pe Elimelek kua nti ninkilapm wuyeel ankilel ka awurel, antempel antwuye, Wulapm Weink karokn ntanisep ant mi kil akei ant pmompel. Kapepe Naomi ampu nak na, Moule epe ka ntieyarkup antilel, pe antarko ka wopmweink likekn. Kil ka moule sepmel, niokn ankilel, kil kapuko yuwulmp nti, ninkilapm ntankermp irpm makenarenk yer wopmweink antilelel.
7172  RUT 2:21  Kapepe Rut napmok na, Pe sank nonkel ka Boas nakimp apmel, ka ntalekil. Apm kako yintemp nti maken nioknel ankilel yupul niokn yipeiel, mpimpi ser niokn kana yuntun bali irpm witel ko miniatim.
7173  RUT 2:22  Kapepe Naomi napmok na, Yanikno, ka mpinta pepe. Kona yikn ampu mpi yupul elmp yer niokn mewelel, nti moule nioknel moule epeel arai yupul yikn 'uret. Akospemel ka yikn yintemp nti maken nioknel Boasel likekn yupul.
7175  RUT 3:1  Aninkelel, i Naomi nakimp Rut na, Yikn eipm, apm pe na yuwup moule na yikn yintemp mi ko yikn nkis niumuaipm niuluknunel, yupulp nako kil niumuayikei yikn aipopelel.
7177  RUT 3:3  Eti yikn mpi niserk mpep, yikei sanda yuwa moule, pe yikn somp mintirokn akosepmel ntri. Kapepe ko yikn mpim yemp po kil apul niokn arel, aser ka yikn orokn mpi niampepm ankilel na kil ser yikn. Pe yikn 'o yukuweimil mpi ser niepm irpm mpep ka kil alel ko miniatim.
7178  RUT 3:4  Kona kil na yer niumpuel, ko yikn niampepm yukol yemp po kil arel aipopel. Kapepe yikn mpi i, elmpuapm mpeiknel ka kil akei awulmp wolpmel, ko yikn yiki wainki ka awulmpil nkaikel. Pe yikn 'o yer kitnan nantipil nkaik. Pe arai kil nikimp yikn yupul simi ko yikn yupulel.
7179  RUT 3:5  Eti Rut ampu nak na, Sank akosepm. Arai apm yupul sop sank irpm pe yikn nakel.
7183  RUT 3:9  Kapepe kil amiyimp na, Pe yikn mini? I Rut nak na, Apm ka Rut, maken ka apulp yikn nioknel. Yikn ka ntieyarkup Elimelekel. Yikn yikei elmpuapm wainki aiyiknel yuwulmp apm, nako ntremp ntape na, apm 'a nako yintemp yikn nkupmus. Ka niokn aiyiknel na yuwulmp ant makenarenk wopmweinkelel.
7184  RUT 3:10  Boas eipm ntakilelel, i kil namikimp Rut na, Mantiek niupukn apm apulp na Wulapm Weink ko nkisemp yikn wunamp sepmel, yupul yikn sepm. Apulpaser, simi pe yikn apulpel ka ntremp apm apulp puikn aiyiknel ar Naomiel, pe yapmunemp aiyiknel ka ar likekn antemp yapmunemp Naomiel. Eti wunamp sepmel pie yikn ntrempel ka sankork wunamp sepmel irpm ampueik yikn apulel. Nti ninkilapm moule wasiamel pie arel ka mitinkelip. Nti mpurel ka antempank mpuampua mitinkel, mpurel karokn. Eti ka yikn arokn akei moule aiyiknel yuwup mewel antuel. Karokn! Ka yikn aiyimp apm ankil, nako apm yupul niokn sepmel wopmweinkel na yuwulmp yiknel. Akosepm.
7189  RUT 3:15  Kapepe Boas namikimp Rut na, Yikn yupul elmuapm aiyiknel ka yikn akei awulmp wolpmel la nkra nkis kitapm, Rut apul misop, i Boas nkamp bali nimprip mimperpil elmpuapm, wankepm ankilel ka nuarep wankepm wunink sorkelel ka nti aiyimp 20 kilo. Kapepe Boas aser Rut nkamumpopil bali i kil apul mpim knuamp. Pe Boas ka mpim yemp suknel.
7190  RUT 3:16  Rut mpi ninink knuampel war yitneel, i yanikno ankilel napmok na, Yanikno, apul ntaku? Kapepe Rut sukueimpil ampulp simisimi karep Boas apulel.
7191  RUT 3:17  I Rut napmok na, Boas 'arokn apulp na apm'a yikei kuserel mpi ser yanikno apmilelel, eti kil antup apm bali mpurel.
7192  RUT 3:18  Kapepe Naomi napmok na, Yanikno, yikn ampu yer pitepitekn nantip, yuwup ser simi ko nininkel. Apulpaser Boas kapukorokn yer kuserel. Karokn. Kapukorokn akir, kil arai pokel yuntun ye yupul.
7193  RUT 4:1  Boas mpi nkupmus anuyapel ka nti aiyepel. (Anuyapel ka nti aiyep ar kitnan nantip lomp tukuakn ka nti akei yininkemp yemp suknelel, pe ka nti aiyep ar yek ya kurieknel. Anu epe ka nti aiyep apulp sank niepm, mpuampua kona nti niye yer nkis mi nti niek yupul irpmel.) Arokn akir kil ampu amiser ntieyarkup Elimelekel epe, kil ampu mila. Kapepe Boas amiyimpil na, Ei sepmel, yikn la nkis epie apm a nikimp yikn sank pitepitekn.
7194  RUT 4:2  Kapepe Boas nkamp nti 10-pela moule mamp wompitneel la, i kil nakimp nti na, Yipmarko yo nkis kitapm, i nti 'a nkupmus.
7195  RUT 4:3  Kapepe kil namikimp es ankilel i ntiarko yupmueipm na, Naomi ampu ka yek Moap mila. Kil ka apulp na mewel na somp kitapm Elimelekel, kil ka es antwuyeel.
7196  RUT 4:4  Apm'a nak na mpuampua ntakilelel kako yikn eipm mpiniorkn. Eti apm 'a nikimp yikn, kona yikn puiknel yikn ampu somp kitapm epe yer niampepm antuel moule mamp antilelel, yintempel nti moule pie nkis epieel. Kona yikn 'a somp kitapm okorelel, yikn 'a ar niorknel apm. Pe kona yikn nkarkel, i yikn nikimp apm nuworpel. Kapepe moule epe napmok na, Arai apm somp.
7197  RUT 4:5  I Boas nankimpil na, Kona yikn 'a yintempank kitapm Naomi nti Rutel, i maken Moapel opo Rut, kako yikn sompil yintemp yikn nkupmus. Pe kitapm irpm epe kako yupmei nta antuel wopmweink moule po awurelel.
7198  RUT 4:6  Aser moule epe napmok na, Ka yikn nak yuwa, mpuampua irpm epe ka apmilel. Aser mpuampua irpm apmilel, apm 'arokn mpuaimpuai apulp na mperp walimp nti ninkilapm yatel yintempel ninkilapm apmilel nti. Eti apm kapukorokn somp kitapm epe, ka elmp aiyiknelip.
7200  RUT 4:8  Kapepe moule epe nakimp Boas na, Kitapm epe kako yikn ankil sumump. Eti kil nankulp loaikn ankilel amuk Boas.
7201  RUT 4:9  I Boas ampu nankimp nti moule mamp antempel nti mentitmaken na, Yipm wanto, yipm ampu ser. Arep arepel mpuampua Elimelek nti Kilionel antempel Malonel ka Naomi antempank. Aser ekeielel karep apm nkamump.
7202  RUT 4:10  Pe apm ampu na nikimp yipm sank nonkel yintempel. Rut makenarenk Malonel, pie apm'a sompil yintemp apm nkupmus, pe kil ka maken apmilelim. Apm 'a somp Rut yupulp nako kitapm wainki antuel ko yirip ntiel. Pe nti wompitne weink moule ka awurel, antempel wopmweink ankilel ko wunempwaiyimp nia ankilel yer yeklikeknel. Simi pie apm apulel, karep yipm aser amikorp.
7203  RUT 4:11  Kapepe nti moule akeiwanto nak na, Kope, karep ant eipm amiser. Maken epe ka war yitne aiyiknelel, puikn antilel ka apulp na Sepmel antilel Wulapm Weink ko yekil ninkilapm ntitmaken mitinkel, i ko kil yupul kil yer mintaka Resel nti Leael. Ntiwuye ka mipmakn antilel Israelel, pe ntiwuye ka antunimper ant i ant pie kakir suknim. Pe wopmweink Efratael, yikn ankil kako mesepmel antuel. Pe nia oko somp yikn yer yemp suknel antuel Betlehem.
7206  RUT 4:14  Kapepe nti maken maken yemp suknel Betlehemel napmok na, Yiki nia Wulapm Weinkel yupulp ntieyarkup aiyiknel pe kil ak yikn na sop ntunkatu aiyiknel nako kil ampu niumuayikei yiknel. Ant aiyimp Wulapm Weink apulp nia sompil yer niampepm antilel Israelel.
7207  RUT 4:15  Pe kona worniumuapm yupul yikn mi wunamp aiyiknel ko yikn yer nkisel arai kil niumuayikei yikn yikei yiripel. Yanikno aiyiknel Rut maken pe ra ninkilapm ntit ekilelel ka puikn apulp yikn yatip. Pe simisimi ka kil sakirp yikn mi kil apulel ka sankork simisimi ka nti 7-pela ninkilapm ntit nako yupulel.
7209  RUT 4:17  I nti maken wompitne ekilelel napmok na, Naomi karep nkamump ninkilapm ntit, kil ka niumpuai ankilel. Kapepe nia ninkilapm epeel ka nti aiyimpil Obet. Ar mpi i Obet mira Jesi, pe Jesi ka ra Devit.
15461  PSA 91:1  Wulapm Weink ka niawurpmel, mpunkol ankilel ka sukn yatip, kil ka ar niorknel. Kona mouleel yimpilel, kil ko yer nantipil, arai kil niek na Apm'a nkarkwa yikn. Yikn ka niumuaakei apm, apm nkamp niawurpm yuwa yikn. Apm akei yikn nkael, yikn likekn ka Wulapm Weink apmilel (or: Wulapm Weink ko apm yiki yiknel??).
23233  MAT 1:20  Josep peyar wunempwaiyimp yayapel kil na yupul sopel. Aser kil ar niumpu ninkiniepmel aser na ensel Wulapm Weinkelel ninkemil nakimpil na, Josep, moule ntieyarkup Devitel, yikn korokn sirkemp Maria. Ko yikn sompil, ka maken aiyiknel. Yikn ampu eipm apm. Ninkilapm po ar kil lunkoel, ka Pirpm Sepmel Wulapm Weinkelel ankil awulmpil i kil ninkilapmelim.
23235  MAT 1:22  Ampueikampueikel moule ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel, sank Wulapm Weinkel ka naikul niepm ankilel nak na, Makenel, kil peyar arokn antemp minkan, aser kil ka ninkilapmelim, i ko kil mira ninkilapm ntit. Nia ankilel ko nti yimpilel, Emanuel. (Aisaia 7:14) (Niupukn nia Emanuelel ka nak na Wulapm Weink ka antemp ant ar.) Sank ampueikel, pie ant niampepm nkupmus, pie niminink.
23240  MAT 2:2  Ninkilapm niuwaiknel kana yer ntaka moule mamp aiyipmel Judael, ka mantiek ankilel ra kil ar oku? Ant'a apei yemp antilel, yemp awun nael okor, aser ant amiser nkuaimantump ka ntremp ant apulpil ka nininkel. Eti ant la na nirempil, yiki nia ankilel.
23242  MAT 2:4  Eti Herot aiyimp nti moule mamp antuel prisel amposel nti moule wupm raiel Judael, nti ko la ser kil. Nti naiyenaiye la apmuei likekn i kil namikimp nti na, Yipm ka ntinkirai apulp Krais, moule ka Wulapm Weink yuwakel. Eti yipm nikimp apm, ko mantiek ankilel ra kil yer wamp antu?
23243  MAT 2:5  Eti nti ampu nakimpil na, Krais arai ninink yer Betlehem ka ar Judia. Ampueikampueikel moule ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel apul sank sil wupm nak ntalekil na,
23244  MAT 2:6  Yipm Betlehem, yipm ka nia nkampel, yemp aiyipmel ka akopitekn aser nia nkamump yipm. Ar yemp suknel irpm Judiael yipm Betlehem ka ar niorknel. Nia nkamp yipmel ka apulp na mewel aiyipmel arai yer ntaka moule mampel. Kil ko yuwulmp nti mentitmaken Wulapm Weinkel ka ar Israelel. (Maika 5:2)
23245  MAT 2:7  Pe nti mesepmel Judael karep mpim i, Herot akei mitiknel mper sank nankimp nti moule, yemp antuel ka ar yakitie awun naelel, na nti ko la ser kil nkuwepm. Nti la i kil aiyimp naiwulp nti aipopel na, Atik yipm aser nkuaimantump epe naikulel?
23246  MAT 2:8  I kil nak na, Yipm mpi yuwup ninkilapm opo aipopel. Kona yipm ser kilel i ko yipm ampu pokel la ninkimp apm, nako apm mpi nirempil, yiki nia ankilelel. Kapepe kil wankes nti mpim Betlehem.
23250  MAT 2:12  Niatel i, Wulapm Weink akei ninkiniepmel nankimp nti na, Yipm'orokn ampu mpi ser Herot. Eti nti ampu ka sop yayapel yatelel mpim yemp antuel.
23251  MAT 2:13  Nti moule yemp antuel awun naelel karep apmot, aser Wulapm Weink wankes ensel ankilel akei ninkiniepmel nankimp Josep na, Yikn serp somp ninkilapm yintempel mantiek ankilel, kua nti serk mpim Isip. Yikn kako yer mpi Isip mpimpi ser ko apm ampu ninkimp yikn sank. Apulpaser Herot kana nikimp nti moule napolel ankilel na yuwup ninkilapm epe na yer kil wuntu.
23258  MAT 2:20  nak na, Yikn serp, kua maken ninkilapm aiyiknel ampu mpim Israel. Moule kana yer ninkilapmel ka amur.
23262  MAT 3:1  Ampueikampueikel Wulapm Weink ka nak sank ar niepm mouleel ka nakaworp yapmunemp Wulapm Weinkelel, nia ankilel ka Aisaia. Kil nak na, Ar yemp kuserel moule karokn arel, mewel oko yikei sank suknel niek na, Sepmel aiyipmel pewipm, yipm ntimpramp yapmunemp, nkrak yayapel na kil yetel. (Aisaia 40:3) Sank ekeielel ka nak apulp Jon Baptaisel ka niminink. Jon ka atnu elmpuapm niurkutupel, ka kil akei niol kamelel apulel. Pe wusaikn ka nkunkurarel ka kil antun i akei antup mintompel. Niepm ankilel ka kil alel, ka kil al milmp niupukn wurun soel antemp wusol. Aninkel, Jon Baptaisel la i kil ar yemp kuserel moule karoknelel ka ar kitapm Judiael, i kil wat sank namikimp nti mentitmaken ka sopil la opo. Kil nak na, Yipm nisep sankwunamp'uretel, yipm nimplemp yapmunemp, pitepiteknim Wulapm Weink oko yumulmp ant.
23268  MAT 3:7  Jon aser nti Farisi antempel nti Sadyusi mitinkel pe la na ser kil na rup nti yo mpepel, i kil nakimp nti na, Yipm aser apmel, ka yipm akei wuleaikn ninkai apmel. Yapmunemp aiyipmel ka wieel. Ka mini nakimp yipm, pe yipm na la epieel? Yipm'a waiyimp yapmunemp ntinkiliempel Wulapm Weinkel mi?
23273  MAT 3:12  Kil ko la yupul niokn nuarep moule ka antun rukopm witel i, niupukn ankilel arai kil yum yo rumpunk mper, pe aikn ankilel ko kil sompwat yo yite ka ar yeklikeknelel.
23274  MAT 3:13  Ekilelel i, Jisas nkarp yek Galili mpim pukn Jordan. Kil mpi aser Jon i nakimpil na, Yikn rup apm yo mpep.
23275  MAT 3:14  Aser Jon nak nkiyir kil na, Apulntaku pe yikn la aiyimp apm na rup yikn yo mpepel? Akosepmel kako yikn yupulp apm pe.
23276  MAT 3:15  Aser Jisas ampu nakimpil na, Karokn. Kako yikn yupul nta pie apm nakel pe. Niokn epie kako sop puikn Wulapm Weinkel, apulp yapmunemp sankwunamp sepmel wantoel ko ant yupulel. I Jon apul misop sank ankilel.
23278  MAT 3:17  Kapepe nti yupmueipm sank ka Wulapm Weink nak naikul mpor pminel, ka nak na, Kil epe ka ninkilapm apmilel, apm ka apulpil yatip. Yapmunemp apmilel ka mpuaimpuai apulpil.
23281  MAT 4:3  Kapepe, Satan la aser kil i nakimpil na, Kona yikn ka ninkilapm Wulapm Weinkelel, yikn nimplemp wuntokn epe na nisam luwu ntintir.
23282  MAT 4:4  Aser Jisas ampu nakimpil na, Sank ka sil wupm Wulapm Weinkelel, ka nak na, Sank Wulapm Weinkel arai yek nti mentitmaken mintenk. Niepm likekn kakorokn yek nti mintenkel. Karokn. (Lo 8:3)
23284  MAT 4:6  I Satan nakimpil na, Kona yikn ninkilapm Wulapm Weinkelel, yikn yukur yo kitapm. Apulpaser sank ka sil wupm Wulapm Weinkelel ka nak na, Kil arai nikimp nti ensel ankilel oko somp yikn sil nta antuel, apulp na wuntokn korokn yump yikn nkaik. (Buk Song 91:11-12)
23285  MAT 4:7  Aser Jisas nakimpil na, Sank ka sil wupm Wulapm Weinkel ka nak antempel na, Wulapm Weink ka niawurpmelip. Yikn korokn timpielpil (Lo 6:16)
23287  MAT 4:9  I kil nakimp Jisas na, Kona yikn waker nkaikyimpo eip kitapm i yiki nia apmilelel, arai apm yek yikn mpuampua irpm epe sukurel ka yikn aserel.
23288  MAT 4:10  I Jisas nakimpil na, Satan, yikn nisipm. Sank ka sil wupm Wulapm Weinkelel ka nak na, Kako yikn yiki nia Wulapm Weinkel likekn, kil likekn ka sepmel aiyiknel. (Lo 6:13)
23292  MAT 4:14  Ka sop sank ampueik Wulapm Weink akei niepm Aisaiael nakel, kil nak na, Nti Sebulun antempel nti Naptali, kitapm antuel ka ar Galili ar yipek yakitie pukn Jordanel. Nti ka sil sop yayapel suknel ka mpi mpepniopmel, pe nti moule wampwamp mitinkelel ka nkis pepe. Nti mentitmaken Sebulun nti Naptaliel ka ar nkis kukokukoel. Aser Wulapm Weink arai yupul yapmunemp antuel na yer mpilil ntinkiraiel (Aisaia 9:1-2) Jisas ka apei Kaperneam, kil ka nakimp nti mentitmaken sank Wulapm Weinkel. Kil nak na, Kona yipm'a yer nta Wulapm Weinkelel ka piepe, yipm nimimpilemp yapmunemp nisep sankwunamp'uretel apulpaser Wulapm Weink pe kitnanim, kil kana yumulmp yipm. Kil apul ntakilelel i, Wulapm Weink apul sank Aisaiel pie niminink.
23297  MAT 4:19  Jisas la nankimp ntiwuye na, Yipmwuye la sop apm. Arai apm ntremp yuwap yipm yayapel nako yipm somp nti moule yimp nti na sop apmel.
23306  MAT 5:3  Nti moule ka wunempwaiyimp na nti ankil karokn mintenk na sop yayapel Wulapm Weinkelel, kil ka mpuaimpuai apulp nti, kil ka apul nti sepm. Nti ka ar nta ankilel apmueiel.
23315  MAT 5:12  Wankepm epe yipm ninkemel ka soplikekn ka ampueik ninkem nti moule Wulapm Weinkel ka nakaworp yapmunemp ankilelel. Eti ekeielel yipm ko yer yintemp mpuaimpuai, yapmunemp niuluknunel, apulpaser Wulapm Weink arai yupulp yipm waperel yer yemp sepmel ankilel.
23316  MAT 5:13  Jisas ampu nak na, Yipm ka nuarep niopm ka apul niepm i sinkenel. Aser kona niopm ka silmpenkel, ko ant yupul ntakulel ko niopm ampu sinkenel? Niopm ka ntakilelel ka kuretim, kapuko nti moule nimprip i yikei nkaik simile.
23319  MAT 5:16  Kapepe sankwunamp aiyipmel kako sepm suwaink yer niampepm antuel mentitmakenelel. Kona nti ser sankwunamp sepmel aiyipmel ntakilelel, nti ko yimiki nia waiek aiyipmel ka ar na yemp keipmelel.
23320  MAT 5:17  Jisas ampu aiki nak na, Sank niawurpmel Wulapm Weinkelel ka Moses ak yipmel, antempel sank ampueik ka nti moule Wulapm Weinkel nakaworpel, yipm korokn niek na apm la nakimp yuwap yipm nako antarko yikei pmompel sank irpm opo na yikei nisepel. Karokn. Ka apm'a niek simpop sank niawurpmel sukurel nako yer mintenkel. Apm ankil ko yupul niupukn sank niawurpmelel ko niepm ankilel nikerel.
23323  MAT 5:20  Apm nakimp yipm, kona yipm wunempwaiyimp na yipm'a war yer nta Wulapm Weinkelel, sankwunamp aiyipmel kako sankork nti moule wupm raiel antempel nti Farisi. Na koroknel, yipm'orokn war.
23324  MAT 5:21  Jisas ampu aiki nak na, Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ka Moses nakimp nti manmakn aiyipmelel ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Yipm'orokn yer mewel wuntu. (Kisim Bek 20:13) Nti manmakn nak na kona yikn yer mewel wuntuel, yikn ko yet niampepm antuel moule lowulaelel.
23329  MAT 5:26  Apm nakimp yipm, yikn ko yer yitne kuretelel, kapuko yikn yer sop wuntokn muati ka nti nak apulp na yikn'a yikei yupulp wankepm ka nkis yiknel.
23330  MAT 5:27  Jisas ampu nak na, Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ampueik ka Moses ak yipmel ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Yipmntitmaken'orokn yupul tniompreimp. (Kisim Bek 20:14)
23333  MAT 5:30  Pe kona ntayapelel aiyiknel kuap yikn'a yupul setel kuretelel, yikn yuntun sompwat. Yikn yikei nta likeknel yer nako yikn yer sepmelel. Koroknel, arai yikn yupul moule aiyiknel sukur yintemp nta wuye mpi yemp yiteel.
23334  MAT 5:31  Jisas ampu nak na, Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ampueik Moses ak yipmel ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Kona yikn'a nkiyir makenel, yikn ko yek kil wupm ka nak apulp maken karep yikn nkiyir kilel. (Lo 24:1-4)
23335  MAT 5:32  Wupm Wulapm Weinkel ka nak ntapepe, aser apm'a nikimp yipm walimp na, kona maken aiyiknel, ampueikel kil karokn antemp mewel apul tniompreimpelel aser yikn nkiyir kil puikn aiyiknel, ka yikn ankil ka waker sank niawurpmel Wulapm Weinkel. Yikn nkiyir kil niatel, nako maken epe yintemp minkan niumpueielel, kil ka antemp moule epe apul tniompreimp. Weink ka ar minkan niorknel ankilel karep nkiyir kilel. Pe kona mentit somp maken ampueik mewel nkiyirel ka soplikekn. Kil ka waker sank niawurpmel, apulp maken ka antemp minkan nkisel. Pe kil ka antemp maken epe apul tniompreimp.
23336  MAT 5:33  Jisas ampu nak na, Pe sank niawurpmel nonkel Wulapm Weinkelel ampueik Moses ak nti manmakn aiyipmel i pie yipm eipmel ka ntalekil. Kona yikn niek mi niawurpm yuwa sank aiyiknel ka likeknelel, yikn korokn niek kuserel. Ko yikn yupul likeknel misop sank ka yikn nak ar niampepm Wulapm Weinkel. (Namba 30:2)
23340  MAT 5:37  Ko yipm niek na, kope mi arokn mi. Ntapepe. Sank irpm yatel ka yipm nak apulp na mintenkitneip yipm sankel, ka Satan ankil aiki yapmunemp aiyipmel i yipm napmok.
23345  MAT 5:42  Pe kona mewel na nikimp yikn yupulp setel na somp kuserelel, yikn korokn nirknimp. Pe kona mewel yimp yikn na yek kil setelel na arai kil ampu yek yiknel, ko yikn yek kil.
23346  MAT 5:43  Jisas ampu nak na, Sank niawurpmel Wulapm Weinkel ka ampueik Moses ak yipmel, ka yipm yupmueipm. Ka nak na, Nti moule ntieyarkup aiyiknel, ko yikn wunempyupulp nti i yupul nti sepmel. (Wok Pris 19:18) Pe nti manmakn aiyipmel nak walimp nak na nti wantome, karokn. Yipm korokn wunempyupulp nti. Nti ka moule wuroknel.
23351  MAT 5:48  Yipm moule ntitmaken ko sop Waiek aiyipmel ar na yemp keipmelel. Sankwunamp ankilel ka sepm sepm suwaink. Yipm kako soplikekn.
23352  MAT 6:1  Jisas ampu nak na, Yipm ko yikei wunempel yupulp sankwunamp aiyipmel ka yipm ar nkisel. Yipm korokn yupul yer niampepm antuel mentitmakenel na nti ser. Kona yipm yupul yer niampepm antuel ntakilelel, Waiek Keipmel kapukorokn yupul yipm sepm waperel yupulp niokn yipm apulel.
23355  MAT 6:4  Kona yikn yupul ntakilelel, niokn ka yikn wunempapulp nti mi yikn apulel ko yer nkuwepm. Waiek Keipmel ka aser niokn sepmel ka yikn apul nkuwepmelel, arai kil yupulp yipm waperel niokn ka yipm apulel.
23356  MAT 6:5  Jisas ampu nak na, Kona yipm'a yintemp Wulapm Weink niek sankel, yipm korokn yupul nuarep ka nti moule ka akei wule kurieknel apulel. Nti ka puikn na kona nti yintemp Wulapm Weink yikei mampel niek sank yer yayapel nakurepm yintempel yank Wulapm Weinkelel, i ko nti moule ser ntiel. Apm nakimp yipm likeknel, nia sepmel nti puikn nako somp ntiel, karep nti nkamp apmuei niampepm antuel mouleel. Wulapm Weink korokn ampu yupulp nti.
23366  MAT 6:15  Aser kona yipm korokn wunempiskel yapmunemp'uretel antuel mentitmakenelel, Waiek Keipmel kapukorokn wunempiskel yapmunemp'uretel aiyipmel.
23367  MAT 6:16  Jisas aiki nak na, Kona yipm nkis nailep yupulp yapmunemp aiyipmel ko yer mintenk yintemp Wulapm Weinkel, mpuaniampepm aiyipmel korokn yuwol ntaka nti moule ka akei wule kurieknelel ka apulel ko nti ntitmaken ser nti yukorpel ntaka nti ka nkis nailepel. Apm nakimp yikn likeknel, nia sepmel antuel nti puiknel, karep nti nkamp apmuei kitapm epie. Araiel Wulapm Weink korokn yiki nia antuel.
23369  MAT 6:18  nako nti moule korokn ser yuworel na yikn'a nkis nailepel. Yikn ko asil wule yikei yetel. Waiek aiyiknel ka ar nkuwepmel, kil likekn ko ser yukorpelel. Niokn sepmel ka yikn apul nkuwepmel, Waiek aiyiknel ka ar na yemp keipmel karep amiser. Kil arai yupulp yikn waperel.
23370  MAT 6:19  Jisas aiki nak na, Yapmunemp aiyipmel kakorokn yer sukn yintemp mpuampua kitapmel. Apulpaser kona yipm mper mpuampua mitinkelel, nti kapukorokn yer sepmel yerelel, arai neipm yikei, wutekwutnu waker, arai nti mewurkite somp. Pe kona yapmunemp aiyipmel yer sukn yintemp Wulapm Weink ka ar yemp keipmelel, yipm kapuko yer sepmel yupmueiel. Yapmunemp ntakilelel ka nuarep mpuampua sepmel kona yipm mper yikei yiripelel, mi ko neipm korokn yikei, wutekwutnu korokn yuntun pe nti mewurkite kakorokn sompel.
23372  MAT 6:21  Mpuampua mi ka yikn apulpel ka ntremp nti wantosukurel apulp yapmunemp aiyiknel. Wulapm Weink ka ar niorknel mi mpuampua kitapmel ka ar niorknel.
23373  MAT 6:22  Jisas aiki nak na, Niampepm aiyiknel ka nuarep yite ka lep wunamp aiyiknelel. Kona niampepm aiyiknel akosepm mpilil tinkirienel nako yikn niampepm yuntup Wulapm Weink aninkaninkel, eti yikn ko ser yuworel wunamp aiyiknel ka yikn ankil ar nkisel. Aser kona yapmunemp aiyiknel ka ar peikelel, ka nuarep niampepm aiyiknel peyar tukulpmel. Ka ntaka yikn at yemp nimpiempelel, yite karoknel. Wunamp aiyiknel ka yikn ar nkisel yikn kapukorokn ser yuworel. Pe kona yite Wulapm Weinkel ka ar yapmunemp aiyiknelel nukurkel, yapmunemp aiyiknel kako nimpiempelim. Eti ko yikn ser yuworel wunamp irpm ka yikn ar nkisel ntakulel?
23375  MAT 6:24  Jisas aiki nak na, Mewel korokn eipm sank moule mamp wuyeel yentikekn yupul sop, nonkel arai kil yikei pmomp yer, kil arai sop nonkel. Likekn ko yer niorkn, nonkel ko yer nkien. Ntiwuye kapukorokn yer soplikekn yer yapmunempel. Ka muati apulp yapmunemp mouleel kakorokn yer wuyeel. Kona Wulapm Weink yer niorkn yer yapmunempel, wuntokn raiel irpm ko yer nkien. Wulapm Weink yintempel wuntokn raiel, ntiwuye korokn yer sukn soplikekn yer yapmunemp aiyiknel. Karokn.
23376  MAT 6:25  Jisas ampu nak na, Eti apm'a nikimp yipm, yipm korokn wunempwaiyimp ninkopnilmp aiyipmel i mper niepm yer niorknel yer yapmunemp aiyipmel. Niepm likekn kapukorokn yupul yipm ko yer sepmelel. Pe yipm korokn wunempiserp wule aiyipmel i niek na, Elmpuapm simi ko ant yutnu sukurp mouleel? Wule aiyipmel ka si suknel ar niampepm Wulapm Weinkel; elmpuapm irpm ka si akopitekn.
23385  MAT 6:34  Yipm korokn wunempwaiyimp wankepm simi kona ninkem yipm ankaiel. Wankepm awun ekeielel likekn ko yipm wunempwamiyimp. Pe wankepm mi ankaiel ko yimprip ankai, ko yipm korokn somp yupul yer awun epie.
23386  MAT 7:1  Jisas ampu nak na, Yipm korokn niuknu yuwap mewel, na somp sank wankepmel mperpil i niek na kil ka moule kuret. Kona yipm yupul ntakilelel Wulapm Weink arai yuntunel yipm soplikekn. Yapmunemp aiyiknel ka yikn aim apulp nti moule yatelel kako yapmunemp soplikekn arai Wulapm Weink yikei yupulp yikn. Eti ka yipm korokn niek sank wankepmel mperp mewel nako Wulapm Weink korokn yuntunel yipm kuretel.
23391  MAT 7:6  Pe sankmuati nonkel ka ntalekil. Kona yipm'a somp sank yapmunemp sepmel Wulapm Weinkel mi na nikimp nti moule ka ntaka niumpua kuretelel, nti kako mintaka niumpuael, arai ampu nimplemp yump yikn. Kona ntakilelel, karokn sepm. Pe sankmuati nonkel ka soplikekn. Yipm korokn somp lipan sepmel aiyipmel i mperp nti moule ka nuarep wurokn yankerel. Apulp na ka nti karokn nimpriepmel apulp mpuampua mi ka sepmelel, ka nti kako nkaik ntemp wantemp'itapm.
23392  MAT 7:7  Jisas ampu nak na, Kona yipm yintemp Wulapm Weink niek sank, yimpil yupulp setel na kil na yek yipmel, arai kil yek yipm. Kona yipm yikei yuwupelel, arai yipm ninkem. Pe kona yipm yikei nta sunkol yitne tukuakn, arai Wulapm Weink sikninep yipm.
23397  MAT 7:12  Kapepe, sankwunamp sepmel ka yipm apulp na nti moule na yupulp yipmel, ko yipm yupulp nti soplikekn niorkn. Sank epie ka sank weink apulp sank niawurpmel sukurel Wulapm Weinkel antempel sank wantoel ka nti moule Wulapm Weinkel nakaworpel.
23398  MAT 7:13  Jisas ampu nak na, Lomp tukuakn ka wuyeel, nonkel ka sukn, pe nonkel ka ninonel. Yayapel ka mpi yemp'uretelel i ko nti moule yer kuret aninkaninkelel, yayapel epe ka sukn, nako yetel ka sarel. Lomp tukuakn ankilel ka mpuntier, pe nti mitimitink kako sop yayapel epe war. Aser lomp tukuakn nonkel ka war yemp sepmelel ka ninonel. Yayapel ankilel ka ntinkiliemp, nti moule kana sop yayapel na war lomp tukuakn ekilelel kapuko likekn wuye ako. Yipm ankil ko war lomp tukuakn ninonelel pepe.
23400  MAT 7:15  Jisas ampu nak na, Yipm'o yikei wunempel nkis niampepm ntankuel yupulp nti moule ninkaielel kana niek yuworp sank Wulapm Weinkel kuserel. Nti ka nakimp yipm sank aikn akosepmsepmel na kuap yipmel, aser yapmunemp yekipminel antuel, nti kana ninkai yipmel na yupul yipm milminelel. Nti kona nikimp yipm sankel, nti ka nar wulienk mimper, nkamp marknimp minar i napmok sank.
23408  MAT 7:23  Pe awun ekilelel apm arai nikimp nti likeknel na, Yipm'arokn sop yapmunemp apmilel, ka yipm akei nia apmilel kuserelel, akei yapmunemp'uretel apupul. Eti apm ka antemwunemp yipm. Yipm nisipm apm.
23409  MAT 7:24  Jisas ampu nak na, Kona mewel eipm sank irpm karep apm nakel i kil apul sopel, kil ka ntaka moule ka nimpriepmelel i kil apul yitne tnei kitapm ka wuntokn akei yuweipel.
23412  MAT 7:27  Pe ka wolpmpor wutnie ntamel yir i mpepupukn mintaink sil a, i sal yawol yitneel, ka yitne ka numuor atitwarminkeselim.
23416  MAT 8:2  Aser mouleel ka wule ninkirmp apulel la i waker nkaikyumpo eip kitapm ampulp Jisas, i kil nak na, Sepmel, wule ninkirmp apul moule apmilel wankepm yatip. Kona yikn puiknel, yikn yupulp apm wule ninkirmp epie na niat. Nako moule apm pipilakn i apm yer ntinkirai yer niampepm Wulapm Weinkelel.
23417  MAT 8:3  Kapepe Jisas aiki nta mul kil i nak na, Apm apulp na moule yikn pipilakn. Kapepe, karokn akir, wule ninkirmp ankilel ka miniat i moule kil pipilaknim.
23418  MAT 8:4  I Jisas nakimpil na, Yikn eipm. Yikn korokn mpi yireikel nikimp mewel yupulp niokn apm apulp yiknel. Karokn. Sukur yikn mpi yitne suknel Wulapm Weinkel ser pris i, yikn ntrempil wule aiyiknel na kil ser aipopel. Kona wule ninkirmp niatel, yikn wul wompwuyepm aiyiknel yintempel, sop sank niawurpmel ampueik Moses nakimp yipmel. Nako nti moule ser yuworel wule ninkirmp aiyiknel ka niatelel.
23420  MAT 8:6  Sepmel, moule ka apulp apm nioknel ka arip wule suknel ar yitne. Ntankaik kil ka yakop nkirnkerip, ka awur mpilmpilelim apmuei kitapm.
23421  MAT 8:7  I Jisas nakimpil na, Wule po apul kilel, arai apm mpi yupulpil i ko akosepmim.
23422  MAT 8:8  Aser moule mamp ampu nakimp Jisas na, Sepmel, yikn ka moule mpunti pisilel, apm'arokn moule akosepmel i ko yikn war yitne apmilel. Ka yikn yer piepe yikei sank niek nkiyir wule ankilel. Pie apm nak ntakeielel ka apulpaser mpunkol aiyiknel ka suknelip. Moule ka mpunti silel nuarep yiknel ko niek sank miel nako nti eipm yupul sopel. Ka mpintaka kona moule mamp apmilel nikimp apm sank mi, ko apm yupulel. Pe kona apm wankes mewel antuel nti moule napolel apmilel na mpi okorelel, kil arai mpi. Pe kona apm yimp mewel na, Yikn la, kil arai la. Pe kona apm nikimp moule ka apulp apm nioknelel na, Yikn yupul niokn ntalepe ntalepeel, kil ka ampul. Pie apm aiyimp yiknel, ko yikn yupul soplikekn nako moule nioknel apmilel ampu sepmelel.
23424  MAT 8:10  Jisas eipm sank ekilelel, kil ka yapmunemp pupurur apulp sank ka kil nakel, ka sank akosepm, kil nak yumua. Jisas ampu nimplemp i nankimp nti moule ka la sopilel na, Apm nakimp yipm, moule ekilelel ka apul akosepm. Apm karokn ampu aser ninkem mouleel Israelel ka yapmunemp mintenk apulp apm nta yapmunemp pie moule Romel ekeielel aimel.
23426  MAT 8:12  Aser nti ntitmaken Israelel ampueik Wulapm Weink yuwak nti na yintempil yer nta ankilel aninkaninkel, nti karokn aim yapmunemp ntapo kil aimel. Eti arai kil ampu nkiyir nti, yawol nti yo yemp nimpiempel ka Wulapm Weink karokn arel. Nti oko yikei sasael, wunemniripm wule antuelel, nainiunku sinkerel yipei pope.
23427  MAT 8:13  Kapepe Jisas nankimp moule mamp epe na, Yikn mpim. Yapmunemp aiyiknel ka mintenk apulp Wulapm Weink ko yupul moule nioknel aiyiknel akosepmim, i kako ntapepe kil apul misop. Ankrik Jisas nak sank ekilelel, i wule ka apul moule nioknel ankilelel ampu sepmim.
23432  MAT 8:18  Jisas aser nti mentitmaken mitinkel ka at mployininkempilel i, kil nankimp nti moule ka sopilel na, Kuasipm, ant yuntun mpepwarmp mpim yakitie.
23433  MAT 8:19  Aser mouleel wupm raiel la i nakimp Jisas na, Sepmel, wompitne wampwamp kona yikn mpiel apm arai sop yikn yintemp yikn mpi.
23434  MAT 8:20  I Jisas ampu nakimpil na, Nti aiemp ka tnei pirkepm ar kitapm, pe nti aipm ka ar wapm antuel sil lo. Aser na apm Es Aiyipmel Ntitmaken Akeiwantoelel, yitne ka apm ar niumpu arel, karokn.
23435  MAT 8:21  Pe moule nonkel ka mewel antuel ka sop Jisasel, kil ampu nakimp Jisas na, Mesepmel, apm'a yimp yikn. Ko sepm mi rokn, ko apm mpi wompitne apmilel na yuntup waiek apmilel niorknel i, ko apm ampu la sop yiknel?
23436  MAT 8:22  Aser Jisas ampu nakimpil na, Ka mekitik, nti moule knuampel kako yuwur yikei yawopmelel, nti ankil ko yuntup nti moule antuel. Aser yikn, yikn la sop apm.
23439  MAT 8:25  I nti mpi sisir kil, markipniminketil na, Mesepmel! Yikn ampu ser ant, wunempyupulp ant! Ant pie nako wuntuim!
23440  MAT 8:26  Kapepe kil nankimp nti na, Yapmunemp aiyipmel ka wank, karokn mintenk. Pe yipm nkinkiekn apulpi? Kil nkarp i nakamuntup wolpm irpm mpep. I kapepe wolpm kakir, mpep ntimpil ainkol.
23441  MAT 8:27  Kapepe nti aser ntakilelel, nti karep nkark akei tninel ankil, i nak na, Pie ka moule simi, pie wolpm irpm mpep eipmil sankel?
23443  MAT 8:29  Kapepe ntiwuye nak Jisas nkirnkerelim na, Ai! Ninkilapm Wulapm Weinkel! Pe yikn'a la yupulp ant ntakulel? Epie karokn awun aiyiknel na yikn'a yek ant yakop nako yuntunel antel!
23445  MAT 8:31  Nti muanumpor yanker epe, nti akei mayon i ansankel nak na, Kona yikn na nyikir antel, yikn wankes ant mpi war nti wurokn opo.
23446  MAT 8:32  Jisas nankimp nti na, Kope, ka yipm mpim. Kapepe nti muanumpor yanker naikul amomp moule wuyeel epe i, nti nkark mpi wamirep nti wurokn. Kapepe nti wurokn wantosukurel epe nkark akei naiel mpim yemp ka kuret antinkel. I nti akeiwanto yireikel nkaiyi krinkarel amu mpepwarmp. Eti mpep waker nti mintanku i nti ka wuntu miniat.
23448  MAT 8:34  Kapepe nti mentitmaken ka ar yemp suknel ekilelel, nti akeiwanto la i amiser Jisas. I nti nak kil mpunkolelim na, Yikn korokn yer yemp epie, yikn mpim yempel okor.
23450  MAT 9:2  I nti arkos mouleel ka ntankaik awur silmpenkel sil lowaimp la amiser kil. Jisas amiser yapmunemp antuel aser ka mintenk apulpil na yupul moule epe sepmelel. I kil nakimp moule ka ntankaik silmpenkelel na, Mamintomp, yapmunemp aiyiknel ampu yer pipilakn. Yapmunemp'uretel aiyiknel karep apm nkiyir armikomp yikn.
23451  MAT 9:3  Nti moule wupm raiel mpurel, nti eipm kuret sank pe Jisas nakel, i nti anti nak na, Moule epe ka nkamp yemp Wulapm Weinkel na nkiyir yapmunemp'uretel mouleel.
23452  MAT 9:4  Jisas karep aser amorel yapmunemp antuel, i kil nak na, Yapmunemp aiyipmel ka yakopel apulpi?
23454  MAT 9:6  Aser apm ka apulp na yipm ser yuworel yupulp mpunti apmilel Es Ntitmaken Akeiwantoelel. Apm ka niawurpmel ar kitapm ekeielel, nako nkiyir yapmunemp'uretel irpmel yer kitapmel. Kapepe Jisas nak sank irpm epe niatel i, kil niampepm amuntup moule epe ka ntankaik awur silmpenkelel i, Jisas nankimpil na, Yikn serp, yiki waimp aiyiknel, yikn ampu mpim yitne aiyiknel.
23457  MAT 9:9  Jisas mpi i kil niminkem mouleel, nia ankilel Matyu, ka nkis apul niokn ankilel nkampop nti wuntokn antuel Judael ak moule mamp antuel Romel. I Jisas nakimpil na, Yikn la sop apm. I Matyu nkarp i sop Jisas mpim.
23459  MAT 9:11  Nti Farisi aser Jisas nkis antemp nti moule yapmunemp'uretel epe i nti namiyim nti moule ka sop Jisasel na, Apulntaku pe sepmel aiyipmel al niepm nkis antemp nti moule ka nkampop ant wuntoknel amposel nti moule yatel ka aim yapmunemp'uretelel?
23460  MAT 9:12  Jisas eipm sank ekilelel, i kil nankimp nti sanklomp na, Nti moule ka wule ntawu karoknelel, nti karokn mpi aser moule ka apul nti wule ntawu sepmimel. Karokn. Nti moule ka wule ntawu apulel likekn ka mpi na ser kilel.
23461  MAT 9:13  Sank ka sil wupm suknel Wulapm Weinkelel, yipm mpi somp ser aipopel. Sank ka nak ntape na, Puikn suknel apmilel ka apulp na yipm ko wunempyupulp nti yikeiwanto yupul nti sepm. Kona yipm korokn yum yapmunemp sepmel ntakilelel, apm kapuko sirkemp wompwuyepm aiyipmel kona yipm wulel. (Hosea 6:6) I Jisas ampu nak na, Apm karokn a apulp nti moule ka nak na nti ka aim yapmunemp sepmelel. Karokn. Apm ka a apulp nti moule ka aim yapmunemp'uretelel, yimp nti na nimplemp yapmunemp na sop apmel.
23462  MAT 9:14  Nti nkis nak sank aser, nti moule mpurel ka sop Jon Baptaisel la aser Jisas i namiyimil na, Ant antempel nti Farisi ka nkis nailep na wunempwaiyimp Wulapm Weink. Aser nti moule ka sop yiknel, nti karokn apul sop pie ant apulel mi, ka apulpi?
23463  MAT 9:15  Kapepe Jisas akei sanklomp nankimp nti na, Kona mouleel na somp makenel, eti nti ntieyarkup ankilel ko nkis nailep saiyipil, mi rokn? Arokn! Nti kapuko mpuaimpuai yupulpil. Kil ka antemp nti arel. Aser kona moule epe wuntuel, i kapepe nti ntieyarkup ankilel ko nkis nailep yumpulp ka kil awomp ntiel.
23465  MAT 9:17  Pe muati nonkel ka ntalekil. Kona mewel yuwomp wusaikn yupul ntaka yukoel i mper mpimpi na rankelel, kil korokn nimprip mpep wain nimpueiel yo yuko rankel ankilel epe na mper yer. Karokn. Kona mpep wain limain yikiel, arai yuwor wusaikn rankel ntintirel epe arai yukor, i mpep wain ko nukul yamukul. Eti nti nimprip mpep wain niumpueiel a wusaikn niumpueiel mplulel. Kona mpep wain limain yikiel, wusaikn korokn yukor. Mpep wain yintempel wusaikn kako yer sepmel.
23466  MAT 9:18  Jisas peyar antemp nti moule ka sop Jonel nak nak sank, aser mesepmel pe la i waker nkaikyumpo eip kitapm ar nkaik Jisasel i nak na, Ninkilapm makenel apmilel karep amur. Yikn la ntawul kil, nako kil ampu serpel.
23470  MAT 9:22  I kapepe Jisas nimplemp aser kil i nak na, Niaikno, yapmunemp aiyiknel yer pipilakn. Yikn ka yapmunemp mintenk apulp apm, eti yikn karep akosepmim. Ankrik pe Jisas nakimpil sankel i maken epe ka ampu akosepmim.
23472  MAT 9:24  I Jisas nak na, Yipm nisipm, yet mpi peik. Ninkilapm maken ako epe karokn awur. Karokn. Kil ka ar niumpu. I nti naminkeip Jisas apulp sank kil nakel.
23475  MAT 9:27  Jisas awomp yemp epe apmuei i kil po mpim. Aser moule wuyeel ka niampepm liknelel sopil mpi, aiyimpil na, Sepmel, Knamniumpuai Devitel, yikn wunempyupulp antie.
23476  MAT 9:28  Jisas mpi muar yitne i moule wuyeel ka niampepm liknel mpi amiser kil. I Jisas naiyim nti na, Yipmwuye ka yapmunemp mintenk apulp apm na yupul niampepm yipmwuyeel ampu sepm, mi rokn? I ntiwuye nakimpil na, Kope, Sepmel. Yapmunemp antilel ka mintenk ar yikn.
23477  MAT 9:29  I kapepe kil akei nta wul ntiwuye niampepm i kil nak na, Yapmunemp mintenkel yipmwuyeel ka ar apmel, i kapepe apm'a yupul misop sank pe yipmwuye nakel.
23478  MAT 9:30  I niampepm ntiwuyeel akosepm mpililim. Kapepe Jisas nakamuntup ntiwuye mpunkolel na, Yipm korokn nikimp mewel yupulp niokn simi pie apm apulp yipmel,
23481  MAT 9:33  I kapepe Jisas nkimiyir muanumpor yanker epe apmuei kil moule i kil ampu napmok sank. Kapepe nti moule mentitmaken yapmunemp nti ka pupurur i nti nak na, Ka niokn niawurpmelip epe, ampueikampueikel ant'arokn ampu aser ntalekil ar kitapm antilel Israelel.
23482  MAT 9:34  Aser nti Farisi napmok na, Ka kil akei niawurpm Satanel, ka moule mamp antuel muanumpor yankerel, pe kil nkiyir nti muanumpor yanker.
23485  MAT 9:37  Eti Jisas ampu nakimp nti moule ka sopilel na, Nti moule epie ka nuarep niepm ka tikn ar niokn mputnankel, aser nti moule nioknel kana neik yeel karokn.
23486  MAT 9:38  Eti yipm niek sank yimp Waiek Keipmel, ka waiek niokn ekilelel nako kil wankes nti moule nioknel mpi na somp nti yikei tnei yer yempelikeknel.
23491  MAT 10:5  Jisas wankes nti 12-pla moule mpiel, kil nakimp nti sank ntalekil. Yipm'orokn mpi ser nti moule kurieknel yintempel nti yemp suknel irpm antuel Samariael, mekitik. Nti karokn ntieyarkup Judael.
23494  MAT 10:8  Yipm mpi ser nti moule ka wule apulel, ampu yupul nti sepmim. Pe nti moule ka wuntuel ko yipm ampu yiki nti sirpmop. Nti moule ka wule ninkirmp apulel, wule antuel ko yipm yupul sukupim. Muanumpor yanker ka ar nti ntitmakenel ko yipm nkimiyir. Jisas nakimp nti na, Wule simisimi ka apul nti ntitmakenel ko yipm yupulp nti kuserel sop niawurpm ka apm ak yipmel. Ka apm ak yipm kuserel, karokn yipm akei wuntokn nkamp.
23501  MAT 10:15  Apm nakimp yipm likeknel, arai ko Wulapm Weink yuntunel nti ntitmakenel, wankepm ko ninkem nti ntitmaken yemp suknel ekeielelel kapuko suknelip, arai sankork wankepm suknel kako ninkem nti ntitmaken yemp suknel Sodom antempel Gomorael, ka ampueik nti nkis yapmunemp sankwunamp'uretel suknel.
23502  MAT 10:16  Jisas nak na, Apm'a wankes yipm mpi yuworsapre nti moule kana sikirpyuntun yipm nuarep milmpelel. Yipm ko yikei wunempel. Yipm korokn yumop nti yapmunemp'uretel likekn, ko yipm yum yapmunemp sepmel musukorel, nkis wunamp sepmel suwaink.
23509  MAT 10:23  Kona ko nti ntitmaken yemp suknel likekn yupul yipm kuretel, yipm ko serk mpim yemp suknel yatel nako yipm yupul niokn apmilel yer opoel. Jisas nak na, Apm nakimp yipm likeknel, niokn irpm apmilel irpm yipm'orokn yupul niat yer yemp suknel Israelel sukurel aser apm arai pokel yo ntaka Es Ntitmaken Akeiwantoel i ko yumuntun yipm niokn wainki.
23510  MAT 10:24  Ninkilapmel korokn sankork moule wupm raiel ka yuwapilel. Aser kona kil yer soplikekn sop moule wupm raiel ankilelel, kako akosepm. Moule ka apul niokn kuserelel korokn sankork moule mamp nioknel ankilel. Aser kona kil yer soplikekn sop moule mamp nioknel ankilelel, kako akosepm. Apm ka waiek aiyipmel, sepmel aiyipmel. Kona yipm puikn na sop apmel, nti ko yupulp yipm soplikekn ntaka nti apulp apmel. Kona nti yimp apm Belsebul (nia kuretel kitie Satanel), eti yipm moule kuserel ka sop apmel ko yupulntaku?
23512  MAT 10:26  Jisas aiki nak na, Yipm korokn nkinkiekn yupulp nti moule ko yupul yipm kuretel. Yapmunemp irpm simi ka ar nkuwepmelel, arai ninink yer yemp yapelel.
23516  MAT 10:30  Aser yipm, kona mamniol likekn aiyiknel ninkrinel, ka mpuampua akopitekn aser Wulapm Weink ka nimpriepm ampulp. Kil ka niumuaakei yipm ar niampepm ankilel. I kapepe, yipm korokn nkinkiekn yupulp nti moule epe kana yumpyer yipmel. Karep Wulapm Weink amiser.
23518  MAT 10:32  Jisas ampu aiki nakimp nti na, Kona moule likekn ka mpuaimpuai na nti yikeiwanto ko ser yuworel kil ka moule ka sop apmel i kil karokn wule maiakn apulp apm, apm korokn sirep nia ankilel yer niampepm Waiek apmilel ka ar yemp keipmelel.
23519  MAT 10:33  Aser moule mini kona sirep nia apmilel yer niampepm antuel mouleelel, apm arai nkuwepm nia ankilel yer niampepm waiek apmilelel ka ar yemp keipmel niek na, Apm antemwunemp moule epe.
23520  MAT 10:34  Jisas ka nak ntalekil, Apm'arokn a na yupul yipm na yer niluknunel, karokn. Apm ael, kana yuwor nikile yipm na yer kitiekitieel.
23522  MAT 10:36  Mouleel kana sop apmel, nti wopmweink ankilel ka ar yitne ankilelel kako yintempil nkisemp wurokn.
23523  MAT 10:37  Moule mini, puikn ankilel ka apulp waiek mantiek niorknelel, i ntaka kil wunempiskel apmel, yapmunemp ankilel ka wank, kil kakorokn sop apm. Pe moule mini, puikn ankilel ka apulp ninkilapm ntitmaken niorknelel i ntaka kil wunempiskel apmel, yapmunemp ankilel ka wank i, kil kakorokn sop apm.
23525  MAT 10:39  Kona mouleel wunempaserp mpuampua kitapmel ankilel wunempwaiyimp na mpuampua ankilel ko yupul kil na yer sepmelel, kil arai yawopmel yintempel mpuampua ankilel. Aser kona mouleel wunempiskel mpuampua kitapmel ankilel apulpaser kil na wunempwaiyimp apm niorknel, kil arai somp yapmunemp Wulapm Weinkel na yer sepmel yupmueiel.
23526  MAT 10:40  Jisas aiki nak na, Aninkel kona yipm mpi wampel yupul niokn apmilel, na mewel kua yipm war yitne ankilel i yek yipm niepm yelel, ka kil apulp apm ankil. Kona kil yupulp apm ntakilelel, ka kil apulp Wulapm Weink ankil ka wankes apm ael.
23528  MAT 10:42  Kona mewel nimprip mpep tinam yukoel i yek moule kuserel ka sop apmel na yelel, Wulapm Weink karep amiser niokn akopitepitekn sepmel ka kil apulel, kil kapukorokn wunempiskel. Arai kil yupulp moule epe sepmel waperel.