23233	MAT 1:20	Waah dakl tibɔr ngbaan kina na, le u kan Uwumbɔr aatuun ubaa tidaŋ ponn ni. Le Uwumbɔr aatuun ngbaan bui u, “Josef, Ubɔr David aayaabil, taa yii ke saan joo Mari u li ye aapuu; ba pu? Uwumbɔr Aafuur Nyaan le tii u lipuul ngbaan.
23237	MAT 1:24	Le Josef finn ki fii le ki nan ŋa Uwumbɔr aatuun aah tuk u ke u ŋa pu na, le ki yoor Mari di ŋa upuu.
23238	MAT 1:25	Waa nan doon u chee le u nin ma waajan aabijabo. Le Josef yin u ke Yesu.
23242	MAT 2:4	Le u yin Uwumbɔr aatotoorninkpiib ni Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb mɔmɔk, le ki nan baa bi, “Bi ga maa Kristo u ga gaa binib lii na la chee?”
23243	MAT 2:5	Le bi tuk u, “Betlehem aatiŋ, ki bi Judea aatiŋ ni na; ba pu? Uwumbɔr aabɔnabr aah nan ŋmee pu na sɔ:
23245	MAT 2:7	Le Herod yin bilankpalb ngbaan libɔɔl ni, le ki baa bi, “Liŋmabil ngbaan nan nyan ni bayoonn?” Le bi tuk u.
23246	MAT 2:8	Le u tun bi ke bi buen Betlehem, ki tuk bi, “Li cha man ki ti bee ubo ngbaan aabɔr mbamɔm. Ni yaa ti kan u kan, ni gir ni man ki nan tuk mi, aan m mu buen ti doon u.”
23249	MAT 2:11	Le bi koo lidichal ngbaan ni, ki ti kan ubo ngbaan ni una Mari. Bi nan gbaan kitiŋ ki doon ubo ngbaan, le ki chuu piir baataakɔr ki tii u ipiin. Bi nan tii u salmaa, ni tulalee u bi yin u ke frankinsense, ni tulalee u bi yin u ke mir na.
23250	MAT 2:12	Le Uwumbɔr nan tuk bi tidaŋ ponn ni ke bi taa ki gir buen ubɔr Herod chee. Nima pu na, bi nan dii nsan yayan le ki kun.
23251	MAT 2:13	Baah nan chaa kun na, Josef nan kan Uwumbɔr aatuun tidaŋ ponn ni. Le Uwumbɔr aatuun ngbaan bui u, “Fiin ki yoor ubo ngbaan ni una ki san buen Ijipt aatiŋ ni, ki ti li bi nima ki kiir bundaln m ga nan tuk si ke aa nya nima na. Ubɔr Herod ga li ban ubo ngbaan ke u ku u.”
23254	MAT 2:16	Le Herod bee ke bilankpalb ngbaan ŋmann u la. Le u gee liŋuul sakpen, ki cha waajab ku mbijabim bi mɔmɔk ye ŋibin ŋilee aabim, ni bi mu kaa fuu kina na, ki bi Betlehem, ni Betlehem aatingbaan ni na. U nan baa bilankpalb ngbaan ke bi kan liŋmabil ngbaan bayoonn. Nima le cha u bee Yesu aabin aah saa pu na.
23258	MAT 2:20	Le Uwumbɔr aatuun ngbaan bui u, “Fii ki yoor ubo ngbaan ni una ki gir buen Juu yaab aatiŋ ni. Binib bi nan ban bi ku ubo ngbaan na kpo a.”
23259	MAT 2:21	Le u fii ki yoor ubo ngbaan ni una, ki ti fuu Juu yaab aatiŋ ni.
23260	MAT 2:22	Le u ŋun ke Ubɔr Herod aabo Akelaus jin ute aanaan Judea aatiŋ ni. Nima pu na, Josef nan san ijawaan, kaa ban u buen nima. Le Uwumbɔr tuk u tidaŋ ni waah ga li cha nin chee na.
23261	MAT 2:23	Le u buen kitiŋ kibaa ni, bi yin ki ke Nasaref, ki bi Galilee aatiŋ ni na. Waah ŋa kina na, le ni gbiin Uwumbɔr aabɔnabr aah nan len pu na, ke bi ga yin Yesu ke Nasaref aatiŋ aanii la.
23266	MAT 3:5	Le binib nyan ni Jerusalem, ni Judea aatim mɔmɔk ni, ni Jɔɔdann aamɔɔl aatingbaan ni, ki dan u chee,
23267	MAT 3:6	le ki nan kpiir baatunwanbir tuk Uwumbɔr. Le Jɔnn muin bi nnyun ni, Jɔɔdann aamɔɔl ni.
23268	MAT 3:7	Le Jɔnn kan Farisii yaab ni Sajusii yaab pam dan u chee ke u muin bi nnyun ni. Le u baa bi, “Nimi ijagen aabim, ŋma sur nimi ke ni nya ntafadaan mu choo na ni?
23275	MAT 3:14	Le Jɔnn aa kii, le ki len ke, “Ni ŋan si le muin mi nnyun ni, le aa ban ke m muin si.”
23276	MAT 3:15	Le Yesu bui u ke, “Kii kina n‑yoonn mue. Ni ŋan ke ti ŋa Uwumbɔr aah ban pu na mɔmɔk.” Le Jɔnn kii ki muin u nnyun ni.
23277	MAT 3:16	Waah muin u doo na, libuul ngbaan ni le Yesu nyan ni nnyun ni. Le kitaapaak chuu piir. Le u kan Uwumbɔr Aafuur Nyaan sunn ni ki naahn linanjel, ki nan tɔŋ u pu.
23278	MAT 3:17	Le u ŋun nneel len paacham ke, “Njapɔɔn u m gee u na sɔ. Nnimbil gbiin u.”
23281	MAT 4:3	Le kinimbɔŋ u tɔŋni binib na dan u chee, le ki nan bui u, “Aa yaa ye Uwumbɔr Aajapɔɔn kan, bui ŋitakpal ŋimina aan ŋi kpaln tijikaar.”
23282	MAT 4:4	Le Yesu bui ki ke, “Ni ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke, ‘Tijikaar baanja aan ŋmaa tii unii limɔfal. Limɔboln limɔk nyan ni Uwumbɔr aamɔb ni na le ga tii unii limɔfal.’”
23283	MAT 4:5	Le kinimbɔŋ di Yesu buen Jerusalem, le ki ti di u tɔŋ Uwumbɔr Aadichal paab,
23285	MAT 4:7	Le Yesu bui ki ke, “Ni ki ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke, ‘Taa tɔŋ Aadindaan Uwumbɔr.’”
23286	MAT 4:8	Le kinimbɔŋ ki yoor u buen lijool li fɔk sakpen na paab, le ki ti mɔk u dulnyaa aanaan mɔmɔk, ni mu aanyaan,
23288	MAT 4:10	Le Yesu bui ki ke, “Kinimbɔŋ, li cha. Ni ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke, ‘Li pak Aadindaan Uwumbɔr ki dii uma baanja.’”
23289	MAT 4:11	Le kinimbɔŋ siir cha u. Le Uwumbɔr aatuuntiib dan nan ter u.
23297	MAT 4:19	Le Yesu bui bi, “Dii mi man, aan m cha ni ban binib ki nan tii Uwumbɔr.”
23299	MAT 4:21	Le u foor siib kpee, le ki ki kan naabitiib bilee, Jems ni unaal Jɔnn, bi ye Sebedee aajapɔtiib na. Bi ni bite Sebedee nan bi buŋɔb ni, ki bi leŋni baapɔr. Le Yesu yin bi.
23300	MAT 4:22	Libuul ngbaan ni le bi siir cha buŋɔb ngbaan ni bite le ki dii u.
23301	MAT 4:23	Le Yesu bɔ dii Galilee aatim mɔmɔk ni, ki koo mmeen aadir ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr ki mooni Uwumbɔr aanaan aabɔnyaan tee, le ki cha bibum bi kpa iween aabɔŋ mɔmɔk na, ni binib bimɔk kaa pɔɔ na pɔɔk.
23302	MAT 4:24	Le waayimbil moon Siria aatim mɔmɔk ni. Le bi joo ni bibum mɔmɔk u chee, binib bi iween aabɔŋ joo bi na, ni binib bi tiyayaar joo bi na, ni binib bi ŋibimbik joo bi na, ni binib bi aawon faan na. Le u cha bi mɔmɔk pɔɔk.
23303	MAT 4:25	Le kinipaak nyan ni Galilee aatingbaan ni, ni kitiŋ ki bi yin ki ke Ntim Kipiik na ni, ni Jerusalem aatiŋ ni, ni Judea aatingbaan ni, ni Jɔɔdann aamɔɔdapuul, ki dii u.
23304	MAT 5:1	Yesu aah kan kinipaak ngbaan na, le u jon ligongoln paab, le ki kal. Le waadidiliib kuun u chee.
23305	MAT 5:2	Le u waar umɔb ki bui bi ke:
23316	MAT 5:13	“Nimi maadidiliib le ye dulnyaa wee ni aayaan. N‑yaan yaa bii, ki yaa kaa ki mɔ kan, nibaa aa bi ki ga ki ŋmaa ŋa mu aan mu mɔɔk. Mu aa ki bi tibɔr tibaa ni. Bi ga di mu kpir la. Le binib ga taa mu pu ki jer.
23346	MAT 5:43	“Ni ŋun ke bi nan tuk n‑yaayoonn na aanib, ‘Li gee aana aabo ki nan saadin.’
23355	MAT 6:4	Tii u libɔɔl ni. Le Aate Uwumbɔr u kan saah ŋa pu libɔɔl ni na ga pa si binib aanimbil ni.”
23357	MAT 6:6	Sin ma kan, aa yaa mee Uwumbɔr kan, koo saadiik ni, ki di jaaleŋ piin, ki mee Aate Uwumbɔr u bi libɔɔl ni na. Le Aate Uwumbɔr u kan saah ŋani pu libɔɔl ni na ga tii si tinyoor.
23369	MAT 6:18	aan binib taa bee ke aa lul bumɔb. Aate Uwumbɔr u bi libɔɔl ni na le ga bee. Le Aate Uwumbɔr u kan saah ŋa pu libɔɔl ni na ga tii si tinyoor.”
23373	MAT 6:22	“Linimbil ye tiwon aakaryaa la. Aanimbil yaa wiin kan, saabimbin mɔmɔk ga li gbii nwiihn la.
23376	MAT 6:25	“Nima le m tuk nimi ke ni taa cha nimi aalandak muk nimi tiwon aawan pu, ki taa li dak: ‘Ti ga ji ba? Ti ga nyu ba? Ti ga peen ba?’ Limɔfal bi tijikaar baanja pu la aa? Tiwon bi tiwanpeenkaan baanja pu la aa?
23377	MAT 6:26	Lik inyoon i laani paacham na aah bi pu na. Yaa ko tijikaar ki mu aa chee, ki mu aa faa njikaabim fuu ŋipil ni. Nite Uwumbɔr u bi paacham na le kpiini i. Naa jer i ii?
23407	MAT 7:22	Liyaadaal ngbaan le binib pam ga bui mi, ‘Tidindaan, Tidindaan, ti nan nabr Uwumbɔr aabɔr saayimbil pu, ki nyan tiyayaar binib ni, saayimbil pu, ki tun lijinjiir aatun saayimbil pu.’
23408	MAT 7:23	Le m ga tuk bi, ‘Nimi titunwanbirdam, maa nyi nimi. Siir m chee man.’”
23415	MAT 8:1	Yesu nan sunn ni ligongoln na taab. Le kinipaak sakpeŋ dii u.
23416	MAT 8:2	Le ukɔndaan ubaa dan u chee ki nan gbaan unimbiin ni, le ki doon u ki bui u, “Ndindaan, aa yaa gee kan, aa ga ŋmaa cha m pɔɔk.”
23417	MAT 8:3	Le Yesu taln uŋaal, ki meeh u, le ki bui u, “M gee. Aa pɔɔk a.” Libuul ngbaan ni le u pɔɔk.
23418	MAT 8:4	Le Yesu bui u, “Li nyi, ki taa tuk unii ubaa. Li cha Uwumbɔr aatotoor chee ki ti di aabaa mɔk u, ki toor kitork tii Uwumbɔr, Moses aakaal aah len pu na. Nima le ga mɔk binib ke aa pɔɔk a.”
23419	MAT 8:5	Yesu nan koo Kapenaum aatiŋ ni. Le butɔb aajab nkub aaninkpel ubaa dan u chee ki nan gaŋ u ki bui u,
23421	MAT 8:7	Le Yesu bui u, “M ga dan ki nan cha waaween sɔŋ.”
23422	MAT 8:8	Le u bui u, “Ndindaan, maa ŋeer aa dan ndo ki nan koo maadichal ni. Aa yaa po len ke ‘Pɔɔk’ kan, maatutunn ngbaan ga pɔɔk.
23423	MAT 8:9	Min mbaa kii maaninkpel aamɔb, ki mu ye butɔb aajab aaninkpel la, le ki bui ubaa, ‘Li cha,’ le u buen; ki bui ubaa mu, ‘Dan,’ le u dan; ki bui maanaagbiija, ‘Ŋa kina,’ le u ŋa.”
23424	MAT 8:10	Yesu aah ŋun waah len pu na, le ni gar u pam. Le u bui binib bi dii u na ke, “M tuk nimi mbamɔn la, maa kee kan unii ubaa bi Israel yaab ponn ni ki gaa mi ki kii mbamɔm kina.
23426	MAT 8:12	Le Juu yaab bi ba ga koo ni na, Uwumbɔr ga chuu nyan bi lipaal mbɔmbɔɔn aah bi nin chee na. Bi ga wii ki ŋmɔ ŋinyin nima chee.”
23427	MAT 8:13	Tɔ, le u bui butɔb aajab aaninkpel ngbaan, “Li dii saasan. Saah gaa mi ki kii mbamɔm pu na, ni ŋa kina ki tii si.” Yesu aah len kina na, libuul ngbaan ni le uninkpel ngbaan aatutunn pɔɔk.
23428	MAT 8:14	Yesu nan buen Piita aadichal ni, le ki ti kan Piita aapuu aana bun ki dɔ kidiik ni. Le uwon ton.
23429	MAT 8:15	Le Yesu meeh uŋaal. Le uwon sɔŋ. Le u fii, ki chann u tichann.
23430	MAT 8:16	Kijook aah joor na, le binib dan Yesu chee, ki joo ni binib bi tiyayaar joo bi na pam. Yesu nan po len tibɔr baanja la, le tiyayaar ngbaan nyan bi ni. Le u cha bibum mɔmɔk mu pɔɔk.
23433	MAT 8:19	Le Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkr ubaa nan dan u chee ki nan bui u, “Umɔmɔkr, m ga dii si, saah cha nin chee na mɔk.”
23434	MAT 8:20	Le Yesu bui u, “Iŋɔk kpa yaah koo ibuu i ponn ni na. Inyoon i laani paacham na mu kpa yaadil. Min Unibɔn Aabo ma aa kpa maah ga doon nin chee na.”
23435	MAT 8:21	Le waadidiir ubaa mu bui u, “Ndindaan, m mee si nsan, cha m buen ti sub nte waahr, aan ki nan dii si.”
23436	MAT 8:22	Le Yesu bui u, “Dii mi dandana wee, ki cha bitekpiib sub tɔb.”
23437	MAT 8:23	Le Yesu koo buŋɔb ni. Le waadidiliib mu dii u.
23439	MAT 8:25	Le waadidiliib dan ki nan gbaa finn u ki bui u, “Tidindaan, ter timi. Ti ga bee nnyun ni.”
23440	MAT 8:26	Le u bui bi, “Ba ŋa ni san ijawaan? Naa gaa mi ki kii mbamɔm.” Le u fii ki kae kibuŋ ni nnyun. Le kibuŋ ni nnyun mɔk ŋmin chii.
23441	MAT 8:27	Ni nan gar bi pam. Le bi baa tɔb, “Ba aanibol le na? Hali kibuŋ ni nnyun kii waamɔb.”
23442	MAT 8:28	Le bi fuu nnyusakpem aadapuul, Gadarene yaab aatiŋ ni. Baah fuu nima na le biwaab bilee nyan ni baah sui binib titakpalunn ti ponn ni na, ki tooh u nsan ni. Biwaab ngbaan yaa nan kan unii kan, bi ga gbaa u la. Nima pu na, ubaa aa nan ŋmaa jer nima chee.
23444	MAT 8:30	Le igbeer i wiir na bi dandar ki chuun ji.
23445	MAT 8:31	Le tiyayaar ti bi bijab ngbaan ni na gaŋ Yesu, “Aa yaa nyan timi binib ngbaan ponn ni kan, cha ti ti koo igbeer ngbaan ni.”
23446	MAT 8:32	Le Yesu bui ti, “Li cha man.” Le ti nyan binib ngbaan ni, le ki ti koo igbeer na ni. Libuul ngbaan ni, le igbeer ngbaan mɔmɔk san sunn limɔɔgongoln taab, le ki ti koo nnyun ni ki kpo.
23447	MAT 8:33	Le bijab bi kiir igbeer ngbaan na san buen kitiŋ ni, ki ti tuk binib Yesu aah cha biwaab ngbaan pɔɔk pu na, ni tibɔr ngbaan mɔmɔk.
23449	MAT 9:1	Le u gir koo buŋɔb ni, ki ki puur nnyusakpem ki kun udo aatiŋ ni.
23450	MAT 9:2	Le bijab bibaa luln ni uja u aawon faan na likekeln ni Yesu chee. Le Yesu kan baah gaa u ki kii mbamɔm pu na, le ki bui uja u aawon faan na, “Maabo, chuu aabaa, m di cha saatunwanbir pinn si.”
23452	MAT 9:4	Le Yesu bee baalandak, le ki baa bi, “Ba ŋa ni dak ilandak i kaa ŋan na nisui ni?
23455	MAT 9:7	Libuul ngbaan ni le uja ngbaan fii ki chaa kun.
23457	MAT 9:9	Le Yesu siir nima ki buen. Waah cha na, le u kan ulampoogaar ubaa bi yin u ke Matiu. U ka baah gaal lampoo nin chee na. Le Yesu bui u, “Li dii mi.” Le u fii ki dii u.
23458	MAT 9:10	Le Yesu ni waadidiliib nan kal Matiu do ki jin tijikaar. Le bilampoogaab ni titunwanbirdam bi wiir na dan nan jin bi chee tijikaar.
23460	MAT 9:12	Le Yesu ŋun baah len pu na, le ki bui ke, “Binib bi kpa laafee na aa ban dɔkta, see binib bi bun na le ban dɔkta.
23461	MAT 9:13	Uwumbɔr Aagbaŋ len ke waa ban ke binib toor kitork baanja ki tii u. U ban ke bi li san tɔb kinimbaak la. Li cha ki ti bae tibɔr ngbaan aatataa. Maa dan ke m nan yin bininyaam. M dan ke m nan yin titunwanbirdam [ke bi nan kpeln baabimbin.”]
23462	MAT 9:14	Le Jɔnn aadidiliib dan Yesu chee, le ki nan bui u, “Ti ni Farisii yaab lul bumɔb kpakpaayuk la. Ba pu saadidiliib ma aa lulni bumɔb?”
23463	MAT 9:15	Le u baa bi, “Bicham bi dan bi nan ji ubɔndinn aajim na ga ŋmaa li kpa mpombiin buyoonn upiidinn bi bi chee na aa? Aayii. N‑yoonn choo, le bi ga nan chuu nyan upiidinn na bi chee mpɔɔn. N‑yoonn ngbaan le bi ga lul bumɔb.”
23464	MAT 9:16	Yesu nan ki len ke, “Ubaa aan di likekepɔln aageln leŋ libɔkukpokl. U yaa ŋa kina kan, likekepɔln aageln na ga kar libɔkukpokl na. Liboln ngbaan ga jer njan yaan.
23465	MAT 9:17	Ubaa mu aan di ndawiin ki di ŋa kilookpok ponn ni. U yaa ŋa kina kan, kilook ngbaan ga puu, ki bii. Ndaan mu ga kpir. Bi ga di ndawiin ki di ŋa kiloopɔŋ ni la. Le ndaan aan kpir. Kilook ngbaan mu aan bii.”
23467	MAT 9:19	Le Yesu fii ki dii u. Waadidiliib mu dii u.
23468	MAT 9:20	Le upii u fu tipiir ŋibin kipiik ni ŋilee taa door na nan bi nima, ki dan Yesu aapuwɔb, le ki nan meeh waabɔkul aamɔjuul;
23470	MAT 9:22	Le Yesu fenn ki kan u, le ki bui u, “Mbisal, chuu aabaa. Saah gaa mi ki kii mbamɔm pu na, nima le cha aa pɔɔk.” Libuul ngbaan ni le u pɔɔk.
23471	MAT 9:23	Le Yesu fuu uninkpel ngbaan aadichal ni, ki ti koo li ponn ni, ki kan kinipaak nima. Bi nan wii ikpowiil, ki pii ŋiwul, ki faa kifuuk.