23214	MAT 1:1	Yesu Kristo aamaal ponn ni aayimbil le bi kigbaŋ kee ponn ni. U nan ye Ubɔr David aayaabil la. David mu nan ye Abraham aayaabil.
23219	MAT 1:6	Jese mu ma Ubɔr David. David mu ma Solomonn. Una nan ye Yuraya aapuu la, le David kpan u.
23229	MAT 1:16	Jakob mu ma Josef, u ye Mari aachal na. Mari mu ma Yesu u bi yin u ke Kristo u ga gaa binib lii na.
23231	MAT 1:18	Baah ga nan ma Yesu Kristo na, le bi nan puu ke bi ga di una Mari ki di tii Josef. Baa nan kee kunn u, le bi kan ke u kpa lipuul Uwumbɔr Aafuur Nyaan pu.
23234	MAT 1:21	U ga maa ubijabo, le aa ga yin u ke Yesu; ba pu? uma le ga nyan waanib baatunwanbir ni.”
23238	MAT 1:25	Waa nan doon u chee le u nin ma waajan aabijabo. Le Josef yin u ke Yesu.
23239	MAT 2:1	Bi nan ma Yesu, Betlehem aatiŋ ponn ni la, ki bi Judea aatiŋ ni na, n‑yoonn mu Herod ye ubɔr na. Baah ma Yesu na, le bilankpalb bibaa nyan ni liwipuul wɔb ki dan Jerusalem,
23254	MAT 2:16	Le Herod bee ke bilankpalb ngbaan ŋmann u la. Le u gee liŋuul sakpen, ki cha waajab ku mbijabim bi mɔmɔk ye ŋibin ŋilee aabim, ni bi mu kaa fuu kina na, ki bi Betlehem, ni Betlehem aatingbaan ni na. U nan baa bilankpalb ngbaan ke bi kan liŋmabil ngbaan bayoonn. Nima le cha u bee Yesu aabin aah saa pu na.
23261	MAT 2:23	Le u buen kitiŋ kibaa ni, bi yin ki ke Nasaref, ki bi Galilee aatiŋ ni na. Waah ŋa kina na, le ni gbiin Uwumbɔr aabɔnabr aah nan len pu na, ke bi ga yin Yesu ke Nasaref aatiŋ aanii la.
23274	MAT 3:13	N‑yoonn ngbaan le Yesu nyan ni Galilee, ki dan Jɔnn chee, Jɔɔdann aamɔɔl ni, ki ban ke Jɔnn muin u nnyun ni.
23276	MAT 3:15	Le Yesu bui u ke, “Kii kina n‑yoonn mue. Ni ŋan ke ti ŋa Uwumbɔr aah ban pu na mɔmɔk.” Le Jɔnn kii ki muin u nnyun ni.
23277	MAT 3:16	Waah muin u doo na, libuul ngbaan ni le Yesu nyan ni nnyun ni. Le kitaapaak chuu piir. Le u kan Uwumbɔr Aafuur Nyaan sunn ni ki naahn linanjel, ki nan tɔŋ u pu.
23279	MAT 4:1	N‑yoonn ngbaan le Uwumbɔr Aafuur Nyaan cha Yesu buen nteersakpiin ni ke kinimbɔŋ ti tɔŋ u.
23280	MAT 4:2	Yesu nan lul bumɔb nwiin pu ni kinyeek iwiin imonko ilee. Iwiin imonko ilee ngbaan aah jer na, le nkon chuu u.
23282	MAT 4:4	Le Yesu bui ki ke, “Ni ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke, ‘Tijikaar baanja aan ŋmaa tii unii limɔfal. Limɔboln limɔk nyan ni Uwumbɔr aamɔb ni na le ga tii unii limɔfal.’”
23283	MAT 4:5	Le kinimbɔŋ di Yesu buen Jerusalem, le ki ti di u tɔŋ Uwumbɔr Aadichal paab,
23285	MAT 4:7	Le Yesu bui ki ke, “Ni ki ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke, ‘Taa tɔŋ Aadindaan Uwumbɔr.’”
23288	MAT 4:10	Le Yesu bui ki ke, “Kinimbɔŋ, li cha. Ni ŋmee Uwumbɔr Aagbaŋ ni ke, ‘Li pak Aadindaan Uwumbɔr ki dii uma baanja.’”
23290	MAT 4:12	Yesu nan ŋun ke bi chuu Jɔnn ki di ŋa kiyondiik ni. Nima le u nan nyan nima ki gir buen Galilee.
23295	MAT 4:17	N‑yoonn ngbaan ki joo cha le Yesu piin ki mooni binib ke, “Kpeln nimi aabimbin man. Uwumbɔr aanaan peen ni a.”
23296	MAT 4:18	Yesu nan chuun kpak Galilee Aanyusakpem aagbaan le ki ti kan naabitiib bilee, bi yin ubaa ke Simonn ki dulni u ke Piita, le ki yin unaal ke Andru. Bi nan bi mae kipɔɔk nnyun ni. Bi nan ye bijanbam la.
23297	MAT 4:19	Le Yesu bui bi, “Dii mi man, aan m cha ni ban binib ki nan tii Uwumbɔr.”
23299	MAT 4:21	Le u foor siib kpee, le ki ki kan naabitiib bilee, Jems ni unaal Jɔnn, bi ye Sebedee aajapɔtiib na. Bi ni bite Sebedee nan bi buŋɔb ni, ki bi leŋni baapɔr. Le Yesu yin bi.
23301	MAT 4:23	Le Yesu bɔ dii Galilee aatim mɔmɔk ni, ki koo mmeen aadir ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr ki mooni Uwumbɔr aanaan aabɔnyaan tee, le ki cha bibum bi kpa iween aabɔŋ mɔmɔk na, ni binib bimɔk kaa pɔɔ na pɔɔk.
23304	MAT 5:1	Yesu aah kan kinipaak ngbaan na, le u jon ligongoln paab, le ki kal. Le waadidiliib kuun u chee.
23314	MAT 5:11	“Binib yaa sii nimi ki ŋa nimi falaa ki mɔln inyamɔn mɔmɔk aabɔŋ ki paan nimi, ki bii nimi, min Yesu pu kan, Uwumbɔr aanyoor bi ni pu.
23377	MAT 6:26	Lik inyoon i laani paacham na aah bi pu na. Yaa ko tijikaar ki mu aa chee, ki mu aa faa njikaabim fuu ŋipil ni. Nite Uwumbɔr u bi paacham na le kpiini i. Naa jer i ii?
23413	MAT 7:28	Yesu nan len doo. Waah tuk bi tibɔr ti na, le ni gar kinipaak ngbaan.
23415	MAT 8:1	Yesu nan sunn ni ligongoln na taab. Le kinipaak sakpeŋ dii u.
23417	MAT 8:3	Le Yesu taln uŋaal, ki meeh u, le ki bui u, “M gee. Aa pɔɔk a.” Libuul ngbaan ni le u pɔɔk.
23418	MAT 8:4	Le Yesu bui u, “Li nyi, ki taa tuk unii ubaa. Li cha Uwumbɔr aatotoor chee ki ti di aabaa mɔk u, ki toor kitork tii Uwumbɔr, Moses aakaal aah len pu na. Nima le ga mɔk binib ke aa pɔɔk a.”
23419	MAT 8:5	Yesu nan koo Kapenaum aatiŋ ni. Le butɔb aajab nkub aaninkpel ubaa dan u chee ki nan gaŋ u ki bui u,
23421	MAT 8:7	Le Yesu bui u, “M ga dan ki nan cha waaween sɔŋ.”
23424	MAT 8:10	Yesu aah ŋun waah len pu na, le ni gar u pam. Le u bui binib bi dii u na ke, “M tuk nimi mbamɔn la, maa kee kan unii ubaa bi Israel yaab ponn ni ki gaa mi ki kii mbamɔm kina.
23427	MAT 8:13	Tɔ, le u bui butɔb aajab aaninkpel ngbaan, “Li dii saasan. Saah gaa mi ki kii mbamɔm pu na, ni ŋa kina ki tii si.” Yesu aah len kina na, libuul ngbaan ni le uninkpel ngbaan aatutunn pɔɔk.
23428	MAT 8:14	Yesu nan buen Piita aadichal ni, le ki ti kan Piita aapuu aana bun ki dɔ kidiik ni. Le uwon ton.
23429	MAT 8:15	Le Yesu meeh uŋaal. Le uwon sɔŋ. Le u fii, ki chann u tichann.
23430	MAT 8:16	Kijook aah joor na, le binib dan Yesu chee, ki joo ni binib bi tiyayaar joo bi na pam. Yesu nan po len tibɔr baanja la, le tiyayaar ngbaan nyan bi ni. Le u cha bibum mɔmɔk mu pɔɔk.
23432	MAT 8:18	Yesu nan kan ke kinipaak ki dii u na wiir sakpen a. Nima pu le u nan tuk waadidiliib ke u ban u puur nnyusakpem la.
23434	MAT 8:20	Le Yesu bui u, “Iŋɔk kpa yaah koo ibuu i ponn ni na. Inyoon i laani paacham na mu kpa yaadil. Min Unibɔn Aabo ma aa kpa maah ga doon nin chee na.”
23436	MAT 8:22	Le Yesu bui u, “Dii mi dandana wee, ki cha bitekpiib sub tɔb.”
23437	MAT 8:23	Le Yesu koo buŋɔb ni. Le waadidiliib mu dii u.
23438	MAT 8:24	Baah chuun nnyun ni cha na le kibuŋ ti fii ki bi daar, le tinyunkpenn fii ti ti biin buŋɔb pu. Yesu nan dɔ geen.
23443	MAT 8:29	Baah kan Yesu na, le bi teen ke, “Sin, Uwumbɔr Aajapɔɔn, aa ban ba ti chee? Aa dan do ke aa nan ŋa timi falaa n‑yoonn aah kaa kee ŋeer buyoonn aa?”
23445	MAT 8:31	Le tiyayaar ti bi bijab ngbaan ni na gaŋ Yesu, “Aa yaa nyan timi binib ngbaan ponn ni kan, cha ti ti koo igbeer ngbaan ni.”
23446	MAT 8:32	Le Yesu bui ti, “Li cha man.” Le ti nyan binib ngbaan ni, le ki ti koo igbeer na ni. Libuul ngbaan ni, le igbeer ngbaan mɔmɔk san sunn limɔɔgongoln taab, le ki ti koo nnyun ni ki kpo.
23447	MAT 8:33	Le bijab bi kiir igbeer ngbaan na san buen kitiŋ ni, ki ti tuk binib Yesu aah cha biwaab ngbaan pɔɔk pu na, ni tibɔr ngbaan mɔmɔk.
23448	MAT 8:34	Kitiŋ ngbaan aanib aah ŋun kina na, le bi mɔmɔk dan ki nan tooh Yesu nsan ni. Baah kan u na, le bi gaŋ u ke u nyan baatiŋ ni.
23450	MAT 9:2	Le bijab bibaa luln ni uja u aawon faan na likekeln ni Yesu chee. Le Yesu kan baah gaa u ki kii mbamɔm pu na, le ki bui uja u aawon faan na, “Maabo, chuu aabaa, m di cha saatunwanbir pinn si.”
23452	MAT 9:4	Le Yesu bee baalandak, le ki baa bi, “Ba ŋa ni dak ilandak i kaa ŋan na nisui ni?
23457	MAT 9:9	Le Yesu siir nima ki buen. Waah cha na, le u kan ulampoogaar ubaa bi yin u ke Matiu. U ka baah gaal lampoo nin chee na. Le Yesu bui u, “Li dii mi.” Le u fii ki dii u.
23458	MAT 9:10	Le Yesu ni waadidiliib nan kal Matiu do ki jin tijikaar. Le bilampoogaab ni titunwanbirdam bi wiir na dan nan jin bi chee tijikaar.
23460	MAT 9:12	Le Yesu ŋun baah len pu na, le ki bui ke, “Binib bi kpa laafee na aa ban dɔkta, see binib bi bun na le ban dɔkta.
23462	MAT 9:14	Le Jɔnn aadidiliib dan Yesu chee, le ki nan bui u, “Ti ni Farisii yaab lul bumɔb kpakpaayuk la. Ba pu saadidiliib ma aa lulni bumɔb?”
23464	MAT 9:16	Yesu nan ki len ke, “Ubaa aan di likekepɔln aageln leŋ libɔkukpokl. U yaa ŋa kina kan, likekepɔln aageln na ga kar libɔkukpokl na. Liboln ngbaan ga jer njan yaan.
23466	MAT 9:18	Yesu aah bi len kina na, le uninkpel ubaa dan nan gbaan unimbiin ni ki doon u, le ki bui u, “Mbisal kpo a. Dan nan di aaŋaal paan u pu, le u ga fikr.”
23467	MAT 9:19	Le Yesu fii ki dii u. Waadidiliib mu dii u.
23468	MAT 9:20	Le upii u fu tipiir ŋibin kipiik ni ŋilee taa door na nan bi nima, ki dan Yesu aapuwɔb, le ki nan meeh waabɔkul aamɔjuul;
23469	MAT 9:21	ba pu? u nan dak usui ni ke u yaa po meeh Yesu aabɔkul kan, u ga pɔɔk.
23470	MAT 9:22	Le Yesu fenn ki kan u, le ki bui u, “Mbisal, chuu aabaa. Saah gaa mi ki kii mbamɔm pu na, nima le cha aa pɔɔk.” Libuul ngbaan ni le u pɔɔk.
23471	MAT 9:23	Le Yesu fuu uninkpel ngbaan aadichal ni, ki ti koo li ponn ni, ki kan kinipaak nima. Bi nan wii ikpowiil, ki pii ŋiwul, ki faa kifuuk.
23475	MAT 9:27	Yesu nan siir nima. Waah cha na le bijoom bilee dii u, ki tar ke, “David Aayaabil, san timi kinimbaak.”
23480	MAT 9:32	Bijoom ngbaan aah nyan ni Yesu chee na, le binib bibaa nan joo ni ubir u tiyayaar joo u na.
23481	MAT 9:33	Le Yesu nyan tiyayaar u ni. Le u len, kaa ki ye ubir. Le ni gar kinipaak ngbaan pam. Le bi len ke, “Taa kee kan kina timi Israel yaab aatiŋ ni.”
23483	MAT 9:35	Yesu nan bɔ dii ntisakpem, ni ntiwaatiir ni, le ki koo mmeen aadir ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr, ki mooni Uwumbɔr aanaan aabɔnyaan tee, le ki cha bibum bi kpa iween aabɔŋ mɔmɔk na, ni binib bimɔk kaa pɔɔ na pɔɔk.
23487	MAT 10:1	Yesu nan yin waakpambalb kipiik ni bilee ke bi dan u chee, le ki nan tii bi mpɔɔn ke bi ti nyan tiyayaar binib ni, ki cha bibum bi kpa iween aabɔŋ mɔmɔk na, ni binib bimɔk kaa pɔɔ na pɔɔk.
23490	MAT 10:4	ni Simonn u nan ban u kuln waatiŋ aadim na, ni Judas Iskariot u ga nan kooh Yesu na.
23491	MAT 10:5	Yesu nan tun waakpambalb kipiik ni bilee ngbaan bi ti moon Uwumbɔr aabɔr ki bui bi, “Ni taa buen binib bi kaa ye Juu yaab na aatiŋ ni, ki taa buen Samaria yaab aatiŋ kibaa ni.
23529	MAT 11:1	Yesu aah tuk waadidiliib kina ki ti doo na, le u siir nima, ki buen ti moon Uwumbɔr aabɔr itingbaan ni.
23530	MAT 11:2	Le Jɔnn u muini binib nnyun ni na bi kiyondiik ponn ni ki ŋun Yesu Kristo aah tun pu na. Le u tun ni waadidiliib u chee
23532	MAT 11:4	Le Yesu bui bi, “Gir buen Jɔnn chee ki ti tuk u naah ŋun pu na, ni naah kan pu na:
23535	MAT 11:7	Le Jɔnn aadidiliib ki gir buen u chee. Baah cha na, le Yesu len kinipaak ngbaan chee Jɔnn aabɔr ke, “Naah nan buen Jɔnn chee nteersakpiin ni na, ni nan buen ni ti kan ba? Lipul li libuln fiini li na aa? Aayii.
23548	MAT 11:20	N‑yoonn ngbaan le Yesu piin ki bi len ki kae ntim mubaa aanib. U nan tun lijinjiir aatun pam ntim ngbaan ponn ni, le baa kpeln baabimbin. Nima le cha u kae bi.
23553	MAT 11:25	N‑yoonn ngbaan le Yesu bui ke, “Nte Uwumbɔr, u ye paacham ni taab Aadindaan na, aa bɔr tibɔr timina bilankpalb ni binimbiwolm, le ki di mɔk chapɔntiib, nima pu le m pak si.
23559	MAT 12:1	N‑yoonn ngbaan le Yesu ni waadidiliib bɔ dii kisaak kibaa ponn ni, Juu yaab aakpaakool daal. Nkon nan joo waadidiliib, le bi piin ki bi chur tijikaar ki geei ki per ki ŋmɔ.
23560	MAT 12:2	Le Farisii yaab kan baah ŋani pu na, le ki bui Yesu, “Lik saadidiliib aah ŋani pu na. Timi aakaal aa kii ke bi ŋa kina likpaakool daal.”
23568	MAT 12:10	Le uja u aaŋaal faan na bi nima. Le bi ban ke bi galn Yesu, le ki baa u, “Timi aakaal kii ke unii li tei bibum likpaakool daal aa?”
23572	MAT 12:14	Le Farisii yaab nyan lipaal, le ki kpokl baah ga ŋa pu ki ku Yesu na.
23573	MAT 12:15	Yesu nan bee baah kpokl pu na, le ki siir nima. Kinipaak nan dii u, le u cha bibum mɔmɔk pɔɔk,
23580	MAT 12:22	Le binib bibaa joo ni unii u tiyayaar ŋa u ujoon ni ubir na Yesu chee. Le Yesu cha u pɔɔk, le u len, unimbil mu likr.
23583	MAT 12:25	Le Yesu bee baalandakbir ngbaan, le ki bui bi, “Nnaan mubaa ni aanib yaa jaa tɔb kijaak kan, nnaan ngbaan ga bee yɔli la. Kitiŋ kibaa ni aanib mu yaa jaa tɔb kijaak kan, kitiŋ ngbaan ga bee yɔli. Lidichal libaa ni aanib mu yaa jaa tɔb kijaak kan, lidichal ngbaan ga bee yɔli.
23596	MAT 12:38	N‑yoonn ngbaan le Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb bibaa ni Farisii yaab bibaa bui Yesu, “Umɔmɔkr, ti ban ke aa tun lijinjiir aatuln, aan tinimbil kan, aan ti gaa si ki kii.”
23604	MAT 12:46	Yesu aah bi len kinipaak ngbaan chee na, le una ni unaatiib dan nan sil lipaal ki ban ke bi len u chee.
23609	MAT 13:1	Liyaadaal ngbaan le Yesu nyan lipaal, le ki buen ki ti kal nnyusakpem aagbaan.
23632	MAT 13:24	Yesu nan ki ŋakl bi liyataŋakl liken ke, “Uwumbɔr aanaan naahn ukpaal u yaa ipui i ŋan na waakpaab ni na la.
23639	MAT 13:31	Yesu nan ki ŋakl bi liyataŋakl liken ke, “Uwumbɔr aanaan naahn linaanyiimbil li uja ubaa nan di bun waakpaab ni na la.
23641	MAT 13:33	Yesu nan ki ŋakl bi liyataŋakl liken ke, “Uwumbɔr aanaan naahn boroboro aanyɔk mu upii nan di ŋa boroboro aayon ponn ni, aan boroboro ngbaan mɔk duun na la.”
23642	MAT 13:34	Kina le Yesu ŋakl ŋiyataŋak ki tuk kinipaak ngbaan, kaa len tibaa bi chee see ŋiyataŋak ŋmeen.
23644	MAT 13:36	Yesu nan siir cha kinipaak ngbaan, ki gir buen kidiik ni. Le waadidiliib dan u chee, ke u tuk bi timoor ti bi ipui ponn ni na aayataŋakl aatataa.
23659	MAT 13:51	Le Yesu baa bi, “Ni bee tibɔr timina mɔmɔk aatataa aa?” Le bi kii, “Een.”
23665	MAT 13:57	Bi nan len kina le ki yii u. Le Yesu bui bi, “Binib pak Uwumbɔr aabɔnabtiib see bido aatiŋ ni aanib, ni baachiln ni aanib baanja le aa pak bi.”
23667	MAT 14:1	N‑yoonn ngbaan le Ubɔr Herod ŋun Yesu bɔr,
23678	MAT 14:12	Le Jɔnn aadidiliib dan nan yoor linikpol ngbaan ki ti sub, le ki buen ti tuk Yesu.
23679	MAT 14:13	Yesu aah ŋun kina na, le u koo buŋɔb ni, le ki buen kipɔɔk ni, binib aah kaa bi nin chee na. Le kinipaak ngbaan ŋun ke u buen, le ki nyan baatim ni, ki chuun kitiŋ ki buen u chee.
23686	MAT 14:20	Bi mɔmɔk nan ŋman ki bab. Baah ŋman ki bab ki gur ni na, le Yesu aadidiliib nan yoor tijikaar ti gur na ki gbiin tibɔɔkur kipiik ni tilee.
23688	MAT 14:22	Libuul ngbaan ni le Yesu muk waadidiliib ke bi koo buŋɔb ni ki loln u pu nsan ki puur nnyusakpem na. Le u tuk kinipaak ngbaan ke bi li chaa kun.
23693	MAT 14:27	Libuul ngbaan ni le Yesu bui bi, “Chuu nibaa man. Min ye. Ni taa san ijawaan man.”
23695	MAT 14:29	Le Yesu bui u, “Li chuun choo.” Le Piita nyan buŋɔb ni, ki chuun nnyun paab ki cha Yesu chee.
23697	MAT 14:31	Libuul ngbaan ni le Yesu taln uŋaal ki chuu u, le ki bui u, “Saa gaa mi ki kii mbamɔm. Ba ŋa aa joo mi beeni?”
23699	MAT 14:33	Le binib bi bi buŋɔb ponn ni na gbaan Yesu aanimbiin ni, ki dooni u, le ki len ke, “Mbamɔn, aa sil ye Uwumbɔr Aajapɔɔn la.”