23229	MAT 1:16	Jekop te Josepomp naropwar. Josep te Mariamp poumarop. Maria te Jisas sámpámpono. Man te ‘Krais’rá sér i konapono.
23233	MAT 1:20	Josepo takrá nɨnɨkia kumuruk amprá yém nkenko maok, Kwaromp enselo Josepén sérrá, “Josep, Devitomp ou fekamp táráp e! Amo apápriaka amo sámp nanap yupu Marian pwar kwapono. Amo wawae! Am táráp Mariamp yare mek yak námp te Yiki Kor Spiritao sánk námpono.
23234	MAT 1:21	Mao poumou-táráp sámp naenámpon. Am táráp sámpeanánko, amo maomp e ‘Jisas’ ri papampo. Am te arak naenámpon: Koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨk tirá épériaka am fárákapan warko érékép naenámpon.” Enselo makrá sérimpono.
23236	MAT 1:23	“Wawenke! Yupu oukoumwan énkirao, táráp yare yakea, poumou-táráp sámp naenámpono. Aenánko maomp e te ‘Imanuelono’rá sér mwanapono.” Am e fi te arakrianono: Kwaro nomont yak námpon.
23238	MAT 1:25	Aempao maok, mao te mént yárak mo, akwapea Maria poumou-táráp sámpá yakánko, maomp e ‘Jisas’ ri papámp.
23240	MAT 2:2	“Táráp yink mapek sámpnap Juda firamp king te maok yakáne? Mao koropnámp ke fek yámar aoknámp mwaeknámp térme tokwae wourékam aok námpon. Aenánko yino man lotu mwaria korop námpon.”
23242	MAT 2:4	Heroto pris tokwae fákáre, tá Israel mekamp lo yénkrá farákáp konap arop makiaka ponankor koupoukarea fákeyakrá turunkup, “Krais te mam némpouk korop naenámpono?”
23243	MAT 2:5	Aeránko maok, am fárákapao man sérrá, “Judia mekamp taun Betlehem mek korop naenámpono. Profet wokwaek kar kumwimp kar makrá sénámpon,
23244	MAT 2:6	‘Judamp apár mekamp Betlehem e! Juda mekamp am meknámp arop tokwae koropnap taunrént amo te e tokwaeráp karenono. Nánkárap wakmwaek amo feknámp arop tokwae koropeaka onomp Israel fi taokeyaknámp arop yak naenámpon.’”
23245	MAT 2:7	Aerapo maok, Herot kánánkámp am koropnap mérnap aropan wumwiria fákeyakrá am fákáreran turunkrá, “Makár am térme tokwae korop námpono?”
23246	MAT 2:8	Aeria maok, am fárákapan, yumo Betlehem mek tukupenkria tirá kérépria maok, sérrá, “Yumo tukupeaka am táráp fwapnae karia oupourounkia nke kipo. Táte yumo nkea nap kwamp te, yumo koropea onan sénapo, ono kuri akwapeaka man lotu nanampono.”
23250	MAT 2:12	Takia napo maok, Kwaro am fárákapan yémén sérrá, “Yumo te warko Herotonámpok tukup kwapono.” Makrá sérámpantá maok, am fákárerao ankwap mwae-porok námokuráp némpouk tukupapono.
23251	MAT 2:13	Takia tukupapo maok, wakmwaek Kwaromp ensel kumuruk yémén Josepén sérrá, “Herot te am táráp oupourounkia porokwap pap naereane. Amo fárámprá táráp koumte éréképrá Isip mek farákapea akwapae. Amo Isip mek yak napo, nánkár ono warko amwan sénanko, korop nanapono.”
23253	MAT 2:15	Am ke fekimp te Tokwae Karao profetomp top kor fek sérimp kar mént pwi námpono. Mao sérrá, “Onomp poumou-táráp Isip mek yak námp wumwi nanko, korop naenámpon.”
23254	MAT 2:16	Heroto am yámar aoknámp mwaekamp mér tokwaeráp aropan, yumo Judamp kingén lotuia pwararea, warko koropea onan sér kipria yépék. Yépékrá yak nánko, námwan yankar séri nap wae méria yonkwae pwarámp. Mao am yámar aoknámp mwaekamp mér i konap aropan térme nkea sériap ke táman nɨnɨk. Aeria, arop ankwap fárákap Betlehem mek tirá kérépria maok sérrá, “Yumo tukupeaka Betlehem mek, tá am fekmwaek némp wonae fik yak námpan oupourounkrá, poumou-tárápu ponankor oukoumwan yinɨnk yopwar monap fupukrá kákenke.”
23256	MAT 2:18	“Wa napo, Rama mek éménka waeria yonkwae fi. Am te Resel náráp tárápuantá ém nánko, koumteouráp arop fárákap man yonkwae porokwe pap mwanap pourou mono. Waeman maomp tárápu te ankwap yiki yak mono, ponankor kar fupukrá kák napono.”
23258	MAT 2:20	“Am arop fákáre táráp porokwap pap mwaria nap te wae surumpwi tenape. Amo fárámprá waráp táráp koumte éréképea warko arákarrá Israel fi mek akwapampo.”
23260	MAT 2:22	Josep Isip meknámp koropánko maok, arakrá sér, “Arkelaus te maomp naropwar Heroto apár Judia mek king yakámp éri mek warko mao king yakáne.” Makrá sérapo maok, Josep apápiaka ampok akwap mo. Aenko maok, Kwaro kumuruk Josepén yém sénámpantá maok, warko am feknámp distrik Galili mek akwapeaka, am mekamp taun Nasaret mek yak.
23261	MAT 2:23	Tá taknámp, profeto sériap kar mént pwi námpono. Mao sérrá, ‘Man te Nasaret mekamp aroprá mwanap’rá sérimpono.
23263	MAT 3:2	“Yumo kwatae nɨnɨk te ankár younkwe mwaek sɨrarrá Kwaronámpok koropenke! Kwaro náráp firáp taokeyak naenámp te waeman wonae fik korop námpon.”
23264	MAT 3:3	Am Jon te wokwaek Kwaro profet Aisaian nɨnɨk sánkánko sérimp arop támaono. Mao arakrá sér, “Arop yak mo apár meknámp arop ankárankao wumwia sérrá, ‘Tokwae Karao korop naenámp mwae nánapria fwapokwapenke! Mao korop naenámp mwae kup korokorenámp ékékérrá párakopenke!’”
23268	MAT 3:7	Aeria Jono nke nánko, kápae kare Farisi fákáre ntia Sadyusi fákáre ént mek nér mwaria korop napo maok, mao am fárákapan sérrá, “Yumo kwatae kare arop yumo te tákam-ti kwatae niampon! Yumo yiráp kwatae nɨnɨk taki fákeyakápria ént mek néria napo, Kwaro yumwan yopor mo naenámpria nape?
23270	MAT 3:9	Tá yumoku kok sérarrá, ‘Yino Abrahamomp ou fekamp tárápuara, yinan Kwar te yopor mo, fwap naenámp’ an mpwe kwapono. Aerá sénapan maok, ono yumwan sénampon: Kwaro yumwan wampwe kwaeri pwarará, fwap mapekamp mámá yumwi kápae karean Abrahamomp tárápu yororá kák naenámpon.
23273	MAT 3:12	Mao námokuráp sabol yaek sayakrá wit yorokwaerá narek épér nánko, ouwirao tɨri amwar poporokomprá, námokuráp wit kare wit koupoukour konap nap mek kákea pwarará, tɨri te ankár torokwar mo i konámp yaomwi mek yank naenámpon.”
23275	MAT 3:14	Aenánko maok, nopok Jono man taokarrá sérrá, “Nopok amo maok onan ént mek anámpá papae. Amo te mokopia ononampok korop napono?”
23276	MAT 3:15	Tá nopok Jisaso man sérrá, “Fwapono. Amo ono sénampaok napo, Kwaro arop warko érékép naenámp nɨnɨk ponankor pwi yakano.” Aeránko maok, Jono wae Jisaso sénámpaok.
23278	MAT 3:17	Aenánko yámar meknámp arop kar niampao wumwiria sérrá, “Támáte onomp tárápono. Ono man warákár tokwaeria ono man nke namp te, kwapwe kare námpono.”
23281	MAT 4:3	Aenánko man poupwekáp naenámp arop wae koropea sérrá, “Amo Kwaromp tárápao nap kwamp te, má tankápnámp yumwi má sénapo, pan arákár nánko fárae.”
23282	MAT 4:4	Aenánko maok, nopok Jisaso man sérrá, “Kwaromp Buk fek te arakrá sénámpon, ‘Fɨr támao mwar te aropan yiki yak sánk mono. Arop Kwaromp Kar sámp námpao maok, yiki yak sámp konámpon.’”
23284	MAT 4:6	man sérrá, “Amo Kwaromp Tárápao nap kwamp te, amo apárok far-kɨrékapae. Kwaromp Buk fek arakrá sénámpon: ‘Mao náráp ensel fárákapan sénánko, amwan yaewourria, mao fwap amwan náráp yaek sampɨká apárok pap napo, amwan yumwirao pu kwae mek párákap mo, fwapono.’”
23285	MAT 4:7	Nopok Jisaso man sérrá, “Kwaromp Buk fek ankwap kar sénámpon: ‘Amo waráp Kwar Tokwae Karan poupwekápi kwapono.’”
23287	MAT 4:9	“Amo onan kwaráp torokomprá me kor woukouprá lotu napo te, mámá kápae kare ankank máte amwan sánk nanampon.”
23288	MAT 4:10	Aerá sénánko, nopok Jisaso man sérrá, “Satan, amo nkwampok akwapae! Kwaromp Buk fek sérrá, ‘Amo ankár waráp Kwar Tokwae Kar ankárankan saráp loturia ankár maomp térean saráp téreampo’rá sénámpon.”
23290	MAT 4:12	Am ke fek Jisaso wa nánko, ‘Jonén kalabus mek fákapá pap nap’rá sénapantá, mao distrik Galili mek akwap.
23293	MAT 4:15	“Sebulun fi ntia Naptali fi mwaek ént aokore fek akwapnámp mwaeaok akwapea Jordan mek ankwap arop fárákapan distrik Galili mek koumteouráp arop kɨrɨkɨp mek tankápria wae tokwae nke napono.
23294	MAT 4:16	Am koumteouráp arop fárákap sumpwi mwanap kɨrɨkɨp tokwae mek tankáp napo, am fárákapaonapok wae tokwae korop námpon.”
23295	MAT 4:17	Am ke feknámpia Jisas wae kar farákápria mao sérrá, “Yumo kwatae nɨnɨk wae pwarenke! Kwaro maomp firáp taokeyaknámp te wae wonae fik korop námpon.”
23297	MAT 4:19	Jisaso am arop yaworan sérrá, “Yumo onomp wakmwaek koropenke! Ono yumwan Kwaronámpok arop éréképá korop nenep yénkép nae.”
23306	MAT 5:3	“Am arop fárákap, Kwaromp nɨnɨkan mér mwanámp pwi moianrá nɨnɨk napan te, Kwaro ourour nénk naenámpon. Mao te Kwaro náráp firáp taokeyak naenámp mek yakáp mwanapon.
23308	MAT 5:5	Arop fárákap námokuráp e anámprá sánánkar yakáp i konapan te, mao ourour nénk naenámpon. Am ourour te ará: Mao ‘Am fárákapan kápae kare ankank nénk nanamp’rá sérinámp ti mwanapon.
23312	MAT 5:9	Arop fárákap arop ankwapao yoporrá yorowar napo, taki kwaponoria yonkwae porokwe pap napan te, Kwaro ourour nénk naenámpon. Am ourour te ará: Mao am fárákapan ‘Yumo te onomp tárápuno’rá sénaenámpon.
23315	MAT 5:12	Yumo fwapono, yonkwae kárámprá warákárrá yakáp kip. Yumo nopok sámp mwanap ankank tokwae te yámar mek tank námpon. Yumwan am tak nap te, wokwaek profet fákáreran mékɨr sámpá yampourouiap táman napon.”
23316	MAT 5:13	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo onan éntér papnap arop fárákap yumo te oukwerao napenámp niampon. Aeno táte oukwe nape konámp pwar nánko te, nomo mokopianánko am oukwe warko nape naenámpon? Taknámp oukwe te warko nape naenámp pourou mo námpara, arop fárákapao apárok wakár-sɨtenapo, arop am fek pumpur i konapono.
23319	MAT 5:16	Táte taknámp yiráp waerao kor koumteouráp arop nke nap fek wae kwapwe nánko, am fárákapao yumo kwapwe kare nɨnɨk nap nkea am fárákap fwap yámar mek yaknámp yiráp Naropwaromp e narek sampok mwanapono.”
23320	MAT 5:17	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo te ono lo ntia profet fákáreramp kar sámp-sɨnaeria ék nampan mpwe kwapono. Ono te am táman tirá épér mono. Ono korop namp te pwi kare pap nanampria korop nampono.
23322	MAT 5:19	Aeno táte arop lo kar ankwapmwaek kánanke wae sɨr konámpao, arop ankwapan kor, take pourouráp nɨnɨk fek yénk námp te, maomp e te Kwaromp firáp arop yakáp nap mek te kánanke kwarok námpon. Aeno arop lo karwaokria, koumteouráp aropan kor ‘Mántwaokenk’ ria farákáp námp te, maomp e te Kwaromp firáp arop yakáp nap mek tokwae kari yak námpon.
23323	MAT 5:20	Ono waeman yumwan sénampon: Yiráp Kwaromp karwaok nɨnɨk kwapwe, lo yénk i konap arop ntia Farisi fákáreao i konap nɨnɨkan kámákár akwap mo námp te, yumo Kwaromp firáp mek yakáp mwanap pourou mo karenono.”
23324	MAT 5:21	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Am lo kar wokwaek yiráp appeyaenáp sámpap te yumo wae wawi napono. Am te arakrá sénámpon: Amo arop sámp-wouroump kwapono. Tá arop ankwapao arop sámp-wouroump námp te, mao te ankár kot naenámpon.
23329	MAT 5:26	Ono amwan kare sénampon: Amo ankank ponankor manénkɨr nopok sánk moia te, amo kalabus nap te pwar akwap mono.”
23330	MAT 5:27	Tá Jisaso ankwap kar sérrá, “‘Ankwapamp yupurént, poumaropént kokopori kwapono’rá sénámp te wae wawi napon.
23333	MAT 5:30	Táte amo waráp yae-párák mwaek yae koranánko, kwatae nɨnɨk mek pɨká párákap nap kwamp te, amo ankár am yae kor karámp-tákapea sɨrampo. Am pourou ankwapmwaek ták-sɨrarea napo maok, fwap waráp pourou ponankor yaomwi mek pɨk mo naenámpon.”
23334	MAT 5:31	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Wokwaek te arakrá sér i konapono: ‘Arop ankwap náráp yupu pwar naerámp kwamp te, ankár am yupu pwar konap pepa kumwia man sánkea pwar naenámpon.’
23335	MAT 5:32	Aenámpan maok, ono yumwan sénampon: Aropao náráp yupu arop ankwapént kokopor mo námpan kwaporok pwar nánko, akwapá ankwap nap mek tank námp te, am arop támao nánko, am yupu poumou nap mek tank naenámp lo kwe-pwararea kokopor námpon. Tá taknámp, arop ankwap poumaropao pwate nánko yaknámp yupu sámp námp te, mao kor poumou nap mek tanknámp loan kwe-pwararea kokopor námpon.”
23336	MAT 5:33	Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Tá ankwap kar appeyaenáp fákárerao sámpap yumo wokwaek wawi nap te ará: ‘Amo ankwap ankankan “Kare kar narekamp ankankráp tak nanamp”rá sénap kwamp te, kwekária pwar kwapono. Amo ankár Kwar Tokwae nke námp fek am sérinapaok taknámp karampo.’
23337	MAT 5:34	Aean maok, ono yumwan sénampon: Yumo ‘Narekamp ankankráp’rá séri kwapono. Ankár mo karono. Yumo kar ankwap fou e séria ‘Yámar me’ séria, am fek fou e séri kwapono. Am te Kwaro am fek tank námp támaono.
23338	MAT 5:35	Yumo ‘Mámá apár’ séria, am fek fou e séri kwapono. Am te Kwaro tankria am fek pu pátea tank námp támaono. Tá yumo ‘Taun Jerusalem’ séria, am fek fou e séri kwapono. Am Jerusalem te King Tokwaeramp taun nono.
23340	MAT 5:37	Aeno am take pourouráp kar farákáp nap te, Satano nénk námpon. Yumo ankár ‘Yeno’rá sér, tá ‘Mono’rá sénap te, wae támaono.”
23341	MAT 5:38	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Wokwaek arop fárákapao arakrá sérap yumo wae wawiapon: ‘Arop ankwapao waráp yi porokwapá koraokop nánko te, nopok kor am aropamp yi porokwapá koraokopampo. Tá arop ankwapao waráp yu kor porokwapá kɨrɨkɨp napo te, nopok kor am aropamp yu kor porokwapá kɨrɨkɨpampo.’
23345	MAT 5:42	Táte arop ankwap amwan ‘Ankank sápae’rá sénánko te, amo ankár man sánkampo. Táte arop ankwap ‘Amwan nánkár nopok sánk nanampan sápae’rá sénánko te, man monoria younkwe sánk kwapono.”
23346	MAT 5:43	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Wokwaek arop fárákapao arakrá sérap te yumo wae wawi napon: ‘Amo ankár waráp nouroupén saráp warákárria waráp yopor aropan te kokwarokampo.’
23347	MAT 5:44	Aerá sériapan maok, oukoumwan te ono yumwan sénampon: Yumo ankár yiráp yopor aropan kor nouroupria, yumo ankár am arop fárákap yumwan sámpá yampourou nap ‘Man yaewourampo’ ria Kwarén sér kipo.
23350	MAT 5:47	Táte yumo yiráp ankwapyaenápén saráp ‘Gude’rá sénap te, yumo apae ankank fek arop ankwap fárákapamp nɨnɨk kwapwe kámákár tukup napon? Kwarén mér monap arop fárákapao kor waeman tak i konapono.
23351	MAT 5:48	Yumo ankár yámar mek yaknámp yiráp Naropwar yae-párák kare yak námpnámp taknámp yumo kor yiráp nɨnɨk mek yae-párák kare yakáp kipo.”
23352	MAT 6:1	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo mér kipo: Yumo aropao ‘Náráp kwapwe kare nɨnɨk nkeanápono’ ria, mao érik nke nap fek saráp arop yaewouri kwapono. Yumo takria te, yiráp yámar mek yaknámp Naropwaromp yaekamp nopok sámp mono.
23353	MAT 6:2	Táte amo ankank monámp aropan ankank sánk naeria te, am ‘Námo ankank nénk namp koropá nkeanápono’ ria karmékɨr sérarrá yáraki kwapono. Am te kwekár i konap aropao lotu nap mek mwaek, tá mwae kupuk mwaek takrá paokop i konap niampono. Am fárákap tak nap te arop fárákapao náráp kwapwe kare nɨnɨk nkea náráp e sakap mwanapria napon. Ono yumwan kare kar sénampon: Taknap arop fárákap te waeman nopok kor sámp nap támaono. Kwaro man ankwap mént tapokwap mono.
23355	MAT 6:4	Tak napo maok, waráp aropomprá tére nap sánánkar mek yak naenámpon. Waráp Naropwar te ankank mek yak námp nke konámpara, mao fwap nopok amwan sánk naenámpon.”
23356	MAT 6:5	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo Kwarén kar toropwap mwaria te kwekár arop fárákapao i konapnámpi kwapono. Am fárákap te aropao ‘Námwan nkeanápono’ ria lotu nap mek, tá arop koupoukour konap nap mek yakáprá Kwarén kar toropwap mwar kar kɨkiank i konapono. Ono yumwan kare kar sénampono: Am arop fárákap oukoumwan waeman nopok sámp napono.
23358	MAT 6:7	Nánkár yumo kar toropwapria te kwaporok kápae kare kar mwar tokwaeri kwekár kwarén lotu i konap arop fárákapao i konap niamp fek séri kwapono. Am fárákap te ‘Yino kápae kare kar sénánko maok, Kwaro yinan fwap am ankank sáp naenámp’rá nɨnɨkria ni konapono.
23360	MAT 6:9	Yumo ankár arakrá kar toropwap kip: ‘Yámar mek yak konámp yinomp Naropwar e! Waráp e te ankár yiki kare yakano.
23364	MAT 6:13	Amo yinan mokop nap nke naerianámp ankank kwatae mek párakop kwapono. Amo yinan Satanomp kwataenámp ankank mekamp éréképrá fwapnae mwae párakopampo.’
23366	MAT 6:15	Aeno táte yumo arop ankwap fárákapao yumwan napo, maomp kwatae nɨnɨk nɨk mo pwar mo napo te, yiráp Naropwaro kor yumo man kwatae nɨnɨk nap tirá épéria nɨk mo pwar mo naerámpono.”
23367	MAT 6:16	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo Kwarén fwapnae karia sér mwaria fɨr wuri nap kwamp te, kwekár aropao i konap niampia paokopi kwapono. Am fárákap te ‘Nomwan arop fárákapao “Fɨr wuri napon”rá wuri nkea méranápono’ ria éntupia me pwae fárákap moitea paokop i konapono. Ono yumwan kare kar sénampon: Am taknap arop fárákap te aropao waeman oukoumwan am aropamp e sámpea narek sampok napo, nánkár Kwaro maomp e narek sampok mono.
23369	MAT 6:18	Yumo tak napo maok, arop fárákapao kor yumo fɨr wuri nap am wuri nke mo mwanapon. Yiráp Naropwar mek yak námp mao mwar fwap mér námpara, ankank mek yak námpan nkea nopok sánk naenámpon.”
23370	MAT 6:19	Tá Jisaso ankwap kar sérrá, “Yumo mámá apárok mapek yiráp kwapwe kare ankank kénkrá kákrá yakápi kwapono. Mámá apár mek te sárárao fánánko, tá sorok woukouria turupwi konámpono. Tá arop ankwap fárákap nap far párámpea ankank oukun ti konapono.
23372	MAT 6:21	Am waráp kwapwe kare ankank yaknámp némpouk te, waráp nɨnɨkao kor am némpouk yak naenámpon.”
23373	MAT 6:22	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yi te pourou mekamp lam niampon. Táte waráp yi kwapwe kare námp te, waráp pourou ponankor wakor wae niampon.
23374	MAT 6:23	Aeno táte waráp yi kwatae námp te waráp pourou ponankor kɨrɨkɨp námpon. Aenámpara, táte waráp pourou mek yaknámp lam kɨrɨkɨp nánko te, am kɨrɨkɨp akwapea tokwae kar naenámpon.”
23375	MAT 6:24	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Arop ankárankampao anánkaopwe arop tokwaeramp tére naenámp mono. Mao am takria te, ankwap arop tokwaeran kokwarokria, ankwapan saráp warákár naerámpon. Tá ankwapamp karwaokria ankwapan younkwe sánk naeria námpon. Yumo te Kwaromp yae ankore mek yakáprá, maniamp yae ankore mek méntér yakáp mwanap pourou mono.
23376	MAT 6:25	Aenámpara, ono yumwan sér rae: Yiráp pourouan nɨnɨk tokwaeria ‘Nomo fɨr te apae fár mwareano, maokamp ént fár mwareano?’rá séri kwapono. Tá yiráp pourouk waempyam yirɨr mwanapan nɨnɨk tokwaeria ‘Maokamp waempyam sámpea yirɨr mwareano?’rá séri kwapono. Yiráp yiki yakáp nap te waeman fɨran kámákár akwap, tá yiráp pourouao kor waempyaman kámákár akwap námpon.
23379	MAT 6:28	Yumo apaeritea waempyam ankankantá nɨnɨk tokwae rap? Yumo yao fu émémi ‘Mokope pourouráp yakáp nap’rá nkenke! Mao te térea waerá waempyam wour mo i konapon.
23382	MAT 6:31	Yumo te nɨnɨk tokwaeria arakrá séri kwapono, ‘Nomo fɨr apae fár mwareano, ént apae fár mwareano, waempyam yirɨr mwareano?’rá nɨnɨki kwapono.
23385	MAT 6:34	Aenámpara, yumo oumpouran mank te nɨnɨk tokwae kwapono. Oumpouran mank te nánkár oumpouran táman nɨnɨk mwanapono. Yumo oukoumwan mámá yae fekamp yumonapok koropnámp nɨnɨk tokwae te mámá yae fek saráp támaono.”
23386	MAT 7:1	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo te arop ankwapao kwatae nɨnɨk námpan yurukupia man ‘Mao te kwataenámp’ ria wouroumprá séri kwapono. Yumo takia napo te, yumwan kor Kwaro yurukupia ‘Kwataenap arop’rá sénaeane.
23389	MAT 7:4	Amo mokopia fwap waráp yi mek yao kárakére yak nánko, waráp ankwapnápén sérrá, ‘Ono waráp yi mekamp tɨri sámp-sɨnae’rá sénanapon?
23391	MAT 7:6	Yumo yiki kwapwenámp ankank te asan sánk kwapono. Tá yumo yiráp anani kor kwapwe kouan sánk kwapono. Takria mao am anani kor pumpuri fápákárápria tákakarrá yumwan yourounkweantáno.”
23392	MAT 7:7	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo ankank moria Kwarén kar sénapo, mao yumwan am monap ankank fwap sánk nae-námpon. Yumo ankár ankank sámp mwaria, térerá oupourounkria maok, yumo fwap nke mwanapon. Yumo ankár ménki fek poporokwap napo, Kwaro yumwan ménki kɨk-pwar naenámpon.
23394	MAT 7:9	Táte arop ankwapamp tárápao naropwarén ‘Pan sápae’rá sénánko te, fwap yumwi sánk naenámp nie? Mono.
23395	MAT 7:10	Táte tárápao naropwarén sérrá, ‘Éntékam sápae’rá sénánko te, tákam-ti sánk naenámp nie? Am táman kor mono!
23397	MAT 7:12	‘Arop námwan yaewouranápono’ ria nɨnɨk i konámp taknámp, yumo kuri arop ankwapan kor tak kipo. Mámá te Kwaromp lo kar fi kor, tá profet fákárerao sériap kar fi támaono.”
23398	MAT 7:13	Tá Jisaso ankwap kar sérrá, “Yumo te ankár kánanke kwarok ménki páraok tukup kipo. Aeno yaomwi mek pɨk mwanap mwaek akwapnámp mwae kup te yinkae tokwaeno. Aenánko kápae kare koumteouráp arop am mwaek tukup napon.
23399	MAT 7:14	Aeno yiki yakáp mwanap mwaek akwapnámp ménki te kánanke kwarokia mwae koukounkour napon. Aenánko, ankákárank koumteouráp aropao mwar am mwae kup oupourounkia nke konapon.”
23400	MAT 7:15	Tá Jisaso ankwap kar arakrá sér, “Yumo te kwekár profetén mér kip. Am fárákap te sipsip yɨpi yirɨria yumonapok korop napao maok, mek te yao pwae mekamp as kwatae kare niampono.
23406	MAT 7:21	Yumo sérrá, ‘Náráp Tokwae Kar, náráp Tokwae Kar!’rá sér i konap koumteouráp arop, Kwaro náráp firáp taokeyaknámp mek te ponankor tukup mwanámpan mpwe nɨnɨk mwanape. Onomp Naropwar yámar mek yaknámp maomp nɨnɨkaok tukupnap arop fárákapao mwar, Kwaro náráp firáp taokeyaknámp mek tukupá yakáp mwanapon.
23407	MAT 7:22	Nánkár am Kwaro aropan yurukupnámp yae fek kápae kare arop onan sérrá, ‘Tokwae Kar, Tokwae Kar, yino waráp e fek profet tére námpon. Tá waráp e fek yino kwatae arop yéréperá kérépámpon. Tá waráp e fek yino kápae kare kárákáre tokwae yororoimpon.’
23408	MAT 7:23	Aerá sénapo, ono am ke fek am fárákapan érik arakrá sénanampon: ‘Ono yumwan kánanke mér mo nampon. Yumo te kwatae nɨnɨk i konap aropono. Onomp wonae fik te yakápi kwapono.’”
23409	MAT 7:24	Tá Jisas warko ankwap kar sérrá, “Arop ono sénamp kar má wawia mántwaok námp te, arop ankwap nɨnɨk kwapwerápao nap tiria oumpwar fi mek yumwi épéria fampá pwate nánko, nap kárákáre yak námp niampon.
23412	MAT 7:27	Takianánko te, warákam ékia éntenk korop nánko, kárákáre kor ouwi koropria am nap panánkár nánko te, am nap tukur pɨk naerámpon. Waeman kare kar tukur pɨkia kwatae akwap naenámpon.”
23416	MAT 8:2	Aenapo, oukoumwan arop ankárankamp lepra touwe kwataerápao koropea Jisasén nkea kwaráp torokomprá me kor woukoupria sérrá, “Tokwae Kar, amo fwap tak naeria nap kwamp te, onan fwapi papae.”
23417	MAT 8:3	Aeránko maok, Jisaso maonámpok nárákarrá maomp pourouk yae papria sérrá, “Onomp nɨnɨk te amo oukoumwan fwapi yak nanapono.” Aeránko maok, ankár am ke fek táman maomp pouroukamp lepra touwe wae moyak nánko, am aropamp pourou wae kwapwe kare.
23418	MAT 8:4	Aenánko Jisas man sérrá, “Amo te mámá ankank waráp pourouk korop námp máte, arop ankwapan séri kwapono. Amo akwapea waráp pourou prisén yénképria Moseso wokwaek sérimpnámp taknámp Kwarén ofa sánkampo. Aenapo maok, arop fárákap waráp touwe wae fwapnámp mér mwanapon.”
23420	MAT 8:6	“Tokwae Kar e! Onomp tére konámp arop mao touwe sámpea nap mek amp námpono. Maomp kour te sumpwi yak nánko, am kour touweantá arokwap námpon.”
23421	MAT 8:7	Aeránko maok Jisaso man sérrá, “Ono akwapea man fwapi pap nanampono.”
23422	MAT 8:8	Tá nopok kepteno Jisasén sérrá, “Tokwae Kar e, ono apae kwapwe kare aropao nanko, onomp nap mek akwap nanapanápe? Amo párák kar fek saráp sénapo, onomp tére arop warko fwapano. Ono kuri ankwap poukeyakáp konap arop fárákapamp yae ankore mek yak nampono. Aenampan maok, ono kuri soldia ankwap fákáre onomp yae ankore mek yakáp napon. Aenapo, ono ankwapan sérrá, ‘Amo koropae’ ranko te, mao korop konámpon. Tá ono onomp tére konámp aropan sérrá, ‘Amo arakrá téreae’rá sénanko te, mao takrá tére konámpon.”
23424	MAT 8:10	Jisas am aropamp kar wawia nɨnɨk tokwaeria maomp wakmwaek tukupnap arop fárákapan sérrá, “Ono yumwan kare kar sénampon: Ono Israel fi mekamp arop ankwap make pourouráp mér nap te nke moi nampono.
23426	MAT 8:12	Aeno koumteouráp arop Kwaro maompor náráp firáp taokeyak naenámp nánapi námpan maok, am fárákap am mek tukup mo napo, Kwaro am fárákapan panek kɨrɨkɨp mek tirá kérép nánko, tukupea yakápria touweantá apánki tɨkirá you kor kɨkɨmpia wae mwanapon.”
23427	MAT 8:13	Aeria Jisas keptenén sérrá, “Amo akwapae! Onomp nɨnɨk te am ankank amo onan mér napnámp taknámp korop naenámpon.” Aeránko maok am ke fek táman keptenomp tére arop warko touwe fwapimpon.
23431	MAT 8:17	Am tak námp te, wokwaek Kwaro profet Aisaian nɨnɨk sánk nánko, sérimp kar niamp méntér pwi námpon. Mao arakrá sér: “Mao námoku nomp pouroukamp touwe ponankor te námokuráp pourouk kákea ti-akwap tenámpon.”
23432	MAT 8:18	Jisas nke nánko, kápae kare koumteouráp arop fárákap koropá man ɨkɨrapo, Jisas námoku éréképá yárak i konámp arop fárákapan sérrá, “Nomo bot mek kounkouria ént aokore tápamprá nkwamwaek fi mwaek tukup mwaro.”
23433	MAT 8:19	Aeria tukup mwaria napo maok, lo yénkrá farákáp konámp arop ankárankamp koropea Jisasén sérrá, “Tisa, amo apae némpouk akwap nap te, ono fwap amont akwap nanampon.”
23434	MAT 8:20	Aeránko Jisas nopok man sérrá, “Mwaep te némp mek yak námpono. Tá ant fákáre te wokwae námokuráp taok mek yak námpon. Aeno Aropamp Táráp te mao yépe kor norokor naenámp nap te yak mo kareno.”
23435	MAT 8:21	Aeránko táte mao éréképá yárak i konámp arop ankárankamp Jisasén sérrá, “Tokwae Kar e, onomp naropwar yépékrá yakea sumpwi nánko maok, pátea korop nanamp te fwap nie?”
23436	MAT 8:22	Táte Jisaso nopok man sérrá, “Wampweno, sumpwi arop fákáre námokuráp arop yákáre sámp-farákár mwanapono. Amo te onomp wakmwaek koropae.”
23439	MAT 8:25	Aenánko, am arop fárákap tukupea Jisasén kéménkia sérrá, “Tokwae Kar e! Amo yinan yaewourae! Nomo ponankor ént mek pɨk mwanámp pourouiane!”
23440	MAT 8:26	Aerapo maok, nopok Jisas am fárákapan sérrá, “Yumo apaerá apáp rape? Yumo te fwapia mér mo napono!” Aerá séria pwarará, fárámprá ouwi ntia ént surukupan yopor nánko, ouwi ntia ént ounk wae moyak.
23441	MAT 8:27	Aenánko am mao éréképá yárak i konámp arop fárákap am táman nkea, nɨnɨk tokwaeria sérarrá, “Mámáte mokope pourouráp aropono? Ouwi ntia ént maomp kar wa námp tene!”
23443	MAT 8:29	Am arop yawor Jisasén tékén sérrá, “Kwaromp Táráp e! Amo yinan apae nae nape? Kot nanap ke oukoumwan sɨk námp te, amo mapek koropea yinan touwe sáp nae nape?”
23445	MAT 8:31	Aenapo am kwatae-arop fákáre támao námwan aropomp naenámp kar fek Jisasén tékén sérrá, “Amo yinan yérépe nae nap kwamp te, kou kápae kare ará yakáp nap maomp pourou mek tirá kérépae.”
23446	MAT 8:32	Aerapo maok, Jisaso am kwatae-arop fárákapan sérrá, “Yumo am mek tukupenke!” Aeránko, am kwatae-arop fákáre am arop anánkaopwean pwarará kouamp pourou mek tukup. Aenapo am kou kápae kare te am kwatae-arop woukouria foporakoránka waeria, ént aokore yaknámp furuk pɨkrɨnkia ént aokore mek ént fépéria am mek surumpwi.
23448	MAT 8:34	Aenapo, am mekamp kápae kare koumteouráp arop koropea Jisasén kɨkɨp. Am fárákap man nkea apáp tokwaeriaka kar kárákáre fek sérrá, ‘Yinomp apár mek mamek te pwarará ankwapmwaek akwapae’ ria waeapon.”
23450	MAT 9:2	Aenánko arop fárákapao pu kor yae kor yoronkwae tanknámp arop sunkwiar mek papea sankorop. Aenapo, Jisas am fárákapamp méran nkea am pu yae yoronkwae tanknámp aropan sérrá, “Táráp e! Fwapon, amo warákárampo. Ono waráp kwatae nɨnɨk wae tirá épéri pwar nampono.”
23451	MAT 9:3	Aeránko maok, lo yénkrá farákáp konap arop fárákapao wawia, námokuráp nɨnɨk mek mwar arakrá nɨnɨk, “Mámá arop máte Kwarén wouroump sénámpwae!”
23452	MAT 9:4	Aerá nɨnɨkapo maok, Jisas am arop fárákapamp nɨnɨk mek wae méria sérrá, “Yumo apaeritea yiráp nɨnɨk mek kwatae nɨnɨk sámp rape?
23453	MAT 9:5	Onomp nɨnɨk te Aropamp Táráp te mámá apár mekamp aropamp kwatae nɨnɨk tirá épér naenámp kárákárerao yak námpan ‘Yumo mérenk’ ria nampon. Ono ‘Waráp kwatae nɨnɨk tirá épér namp’rá sénanko, yumo kar karean sénamprá mér mono. Aeno táte ono ‘Amo fárámpea akwapae’rá sénanko, yumo mao nánko nkeaka ‘Kareno’rá sér mwanapon.” Aerá séria maok, am pu yae yoronkwae tanknámp aropan sérrá, “Amo fárámprá amo am fek yunkupá ampinap ankank sámpea amokuráp nap mek akwapae.”
23456	MAT 9:8	Aenánko maok, koumteouráp arop fárákap am táman nkea apáp tɨrɨnk. Aeria maok, am fárákap Kwaromp e sakapria maomp kárákáre fek arop fárákap takrá tére napan, ‘Aesio’rá sériapon.
23457	MAT 9:9	Jisas takia pwarará akwapea nke nánko maok, arop ankwap takis sámp konap nap mek tank. Maomp e te Matyu. Aenánko, Jisas man sérrá, “Ononampaok koropae.” Aerá sénánko, mao wae fárámprá Jisasomp wakmwaek akwap.
23458	MAT 9:10	Jisas akwapea Matyump nap mek tankrá fánánko maok, takis sámp konap arop fákáre ntia aropao ‘Kwatae nɨnɨkráp arop’rá sér i konap fákáre méntér tankáprá fépér. Maomp éréképá yárak i konámp arop fárákapao kor énénki tankáp.
23459	MAT 9:11	Aenapo, Farisi fákáre táman nkea Jisas éréképá yárak i konámp arop fárákapan sérrá, “Yiráp tisa te apaeritea takis sámp konap arop ntia kwatae nɨnɨkráp aropént tankrá fánámpon?”
23460	MAT 9:12	Jisas am kar wawia am fárákapan nopok kar pwarokwaprá sérrá, “Arop fárákap touwe fwapnap apaeritea doktanámpok tukup mwanapon? Touwenap arop fárákapao saráp doktanámpok tukup konapon.
23461	MAT 9:13	Yumo tukupea Kwaromp Buk fek yaknámp kar nkea mér sámpenke: ‘Ono te ofa sáp napan warákár mono. Arop aropompan ono warákár nampon.’ Ono ék namp te, námo yae-párák kare nɨnɨkrápao namprá nɨnɨknap aropan te érékép mono. Arop, námo kwatae nɨnɨkrápao namprá nɨnɨknap arop fárákapan wumwia érékép naeria ék nampon.”
23462	MAT 9:14	Am ke fek táman Jon éréképá yárak i konámp arop fárákap koropea Jisasén sérrá, “Apaeritea yino ntia Farisi fákáre ará Kwarén kar toropwap mwaria fɨr wuri nánko, waráp éréképá yárak i konap arop fákáre fɨr wuri mo napono?”
23463	MAT 9:15	Aerapo maok, Jisaso nopok am fárákapan kar pwarokwaprá sérrá, “Táte yupu wourékam sámpnámp arop oukoumwan náráp nouroup arop fárákapént yak námp fek te mokopia yonkwae touwe mwanapanáp? Nánkár wakmwaek am yupuráp aropan sámpá tukup tenapo, náráp nouroup aropént yak mo nánko maok, am ke fek táman am fárákapao fɨr wuri mwanapon.
23465	MAT 9:17	Tá arop ankwap wain ént wourékam sámpea meme yɨpi fekamp botol épi mek kér mo i konapon. Táte tak napo te, meme yɨpi fápákáráp nánko, wain apárok kwarákár nánko, am meme yɨpiao kor kwatae akwap naenámpon. Aeno ankár wain ént wourékam te ankár meme yɨpi wourékam fekamp botol mek kéria napo, anánkaopwe énénkér fwap yak konepon.”
23466	MAT 9:18	Jisas oukoumwan am kar farákáprá yak nánko, lotu nap taokeyaknámp arop ankwap koropea Jisasomp wonae fik kwaráp torokompria sérrá, “Onomp yupu-táráp wae oukoumwan sumpwi námpono. Aenámpan amo koropea maomp pourouk waráp yae pap napo, mao warko fárámpea yiki yakano.”
23470	MAT 9:22	Aenámpan maok, Jisas wae sámp-arákarrá man nkea sérrá, “Táráp e, amo oukoumwan te yonkwae kakére fek akwapampo. Amokuráp mérao amwan wae fwapi pap námpon.” Aeránko maok, am ke fek táman am yupu wae fwap.
23472	MAT 9:24	Aenapo Jisas am fárákapan sérrá, “Yumo senke! Yupu-táráp te sumpwi mono, párák amp námpono.” Aeránko maok, táte am fárákapao, waeman sumpwi yak námp teria amomoránk.
23475	MAT 9:27	Jisas wae takia am némp pwarará akwap. Aenánko maok, yi néneráp arop anánkaopwe maomp wakmwaek akwaprá arakrá wumwi, “Devitomp ou fekamp arop e! Amo yinan aropompae!”
23476	MAT 9:28	Aerepo maok, Jisas wae nap mek akwap nánko, am yi néneráp arop yawor maonámpok korop. Aenepo, Jisaso am arop yaworan sérrá, “Ae te yumo fwap ono yumwan fwapi pap nanamp am wae mér nep nie?” Táte am arop yaworao nopok sérrá, “Tokwae Kar e, yeno. Yino wae mér nempon.” Aerepo, Jisas wae am arop yaworamp yi mek yae papria sérrá, “Yumo onan mér nepon. Am tak nep támao yumo warko fwap nepon.”
23478	MAT 9:30	Aeránko am arop yaworamp yi wae fɨrɨkɨr. Aenánko Jisas am arop yaworan kar kárákáre arakrá sér, “Yumo mér kar kipo. Takria yumo arop ankwapan farákáp nepo, wawia mérantáno.”
23481	MAT 9:33	Aenapo, Jisas am kwatae-arop yérépea kérép nánko, am top kor aompi yaknámp arop wae fwap kar sér. Aenánko koumteouráp arop nɨnɨk tokwaeria sérrá, “Wokwaek te mámake pourouráp ankank Israel fi mek korop moimpon.”
23482	MAT 9:34	Aerapo maok, Farisi fákáre sérrá, “Mao te kwatae-arop taokeyak-námp aropamp kárákáre fek kwatae-arop yéréperá kérép konámpon.”
23485	MAT 9:37	Aenapo maok, Jisas námoku éréképá yárak i konámp arop fárákapan wounáp kar sérrá, “Fɨr te yopwar mek kápae kare nounoumouri námpan maok, am mek tére nae-námp kápae kare tére arop mo námpon.
23486	MAT 9:38	Aenámpara yumo ankár am yopwar naropwarén kar toropwap napo, mao tére arop sámp-kérép nánko, akwapea maomp fɨr tirá koupoukour nae-námpon.”
23491	MAT 10:5	Jisaso am éntér-sámpramp arop fárákap tirá kérép naeria am fárákapan kar arakrá sér, “Yumo te ankwap fi aropaonapok tukup kwapono. Tá yumo Samaria mekamp némp-némp tukup kwapono.
23493	MAT 10:7	Yumo tukupea kar arakrá farákáp kip: ‘Kwaro yámar mekamp náráp firáp taokeyak naenámp te wae wonae fik korop námpon!’
23498	MAT 10:12	Táte yumo ankwap nap mek tukup nap kwamp te, yumo am nap mekamp koumteouráp aropan ankár arakrá sér kipo: ‘Kwaromp yonkwae porokwe yumont yakano.’
23501	MAT 10:15	Ono yumwan kare kar sénampon: Nánkárap Kwaro koumteouráp aropan kot naenámp fek, Sodom ntia Gomora mek sánkámp touwe kwatae kámá-pwarará yoporop touwe tokwae am némpao sámp mwanapon.”
23502	MAT 10:16	“Yumo wawenk! Ono yumwan yao pwae mekamp as niamp ou mek sipsip niamp tirá kérép nampono. Aenampara, yumo ankár tákamao i konámpnámp yonkwae kour fek tére kipo. Yumo ankár ant yuri i konámp nɨnɨkaokria yumo sánánkar porokwe fek yakáp kipo.
23505	MAT 10:19	Yumwan érékép tukupea kot napo te, apápi kwapono. Yumo takria, ‘Yino am fárákapan te apaerá sér mwareano’rá nɨnɨk mwanape. Tá ‘Yino yinan turunk napo te, apae kar nopok sér mwareano’rá nɨnɨk mwanape. Yumwan am ke fek táman yumo kar farákáp mwanap kar Kwaro yiráp nɨnɨk mek pap naenámpono.
23511	MAT 10:25	Skul táráp akwapea maomp tisa yaknámp niampnámp te wae fwap pwi námpono. Táte tére konámp aropao kor akwapea náráp arop tokwae yaknámp niampnámp te wae fwap pwi námpono. Am arop fárákapao nap naropwarén e tokoprá ‘Belsebul’rá sénapara, mámá nap mek énénki yakápnap arop fárákapan kor kwatae e takrá tokoprá kák mwanapon.”
23512	MAT 10:26	Warko Jisas ankwap kar arakrá sér, “Aropao yumwan kwatae pap mwaria napo te, yumo apápi kwapono. Kápae kare ankank mek oupouroupá yak námp te, nánkárap érik korop naerámpon. Tá kápae kare kar mek yak námp te, nánkár arop ponankor fwap mér mwanapon.
23517	MAT 10:31	Aenámpara yumo te apápi kwapono. Yumo te waeman Kwaro nke námp fek am ant kápae kare kánanke-táráp kámá-pwar napara, mao amwan fwap taokeyak kor naenámpon.”
23518	MAT 10:32	Jisas warko ankwap kar arakrá sér, “Arop koumteouráp aropao nke nap fek onomp e érik farákarrá sénámp te, ono kuri am aropamp e onomp yámar mek yaknámp Naropwaro nke námp fek maomp e érik farákarrá sénanampon.
23519	MAT 10:33	Aeno aropao koumteouráp aropao nke nap fek ‘Ono te Jisasomp firáp mono’rá sérianámp te, nopok ono kor onomp yámar mek yaknámp Naropwaro nke námp fek am aropan ‘Mao te onomp firáp mono’rá sénae rampon.”
23520	MAT 10:34	Jisas warko ankwap kar arakrá sér, “Yumo te ono apárokamp yorowaran poporokwerá kák naeria ék nampan mpwe nɨnɨki kwapono. Ono apae apárokamp yorowaran poporokwerá kák naeria ék nampanápe, mono. Ono te bainatan sámpea ék nampono.
23525	MAT 10:39	Arop námoku támao yiki yak kare sámp naenámp te, maomp yiki yak te waeman akwapá moyak naenámpon. Aeno arop onan nɨnɨkia námokuráp yiki yak wampwe pwar námp te, mao fwap yiki yak kare sámp naenámpon.”
23526	MAT 10:40	Jisas warko ankwap kar arakrá sér, “Arop yumwan éréképea yaewour nap te, onan kor warámpea yaewour napon. Tá arop onan warámpea yaewour nap te, onan sámp-kérép nánko ono ék namp Kwarén kor warámpea yaewour napon.
23528	MAT 10:42	Aropao ono éréképá tanknamp arop ou mekamp e moráp arop ankwapan nkea, mao te Jisasomp wakmwaek akwapnámp aropara, yaewour naerá nɨnɨkia man ént yɨnk-sánkeanámp te, ono yumwan kare kar sénampon: Am taki námp te kwaporok mono, ankár nopok kor sámp naenámpon.”
23531	MAT 11:3	Aenánko maok, am fárákap tukupea Jisasén turunkrá, “Amo te am korop naenámpria yépéknámp arop támao ni, yino nánkár ankwapan yépékrá yakáp mwanámp nie?”
23532	MAT 11:4	Tá nopok Jisas am fárákapan arakrá sér, “Yumo tukupea kápae kare ankank yumo wawi nap, tá yumo yi fek nke nap, am táman Jonén sér kipo:
23534	MAT 11:6	Aeno táte arop ankwap mao onan mérámp pwar mo námp te, Kwaro man ourour sánk naenámpon.”
23535	MAT 11:7	Am Jonomp éréképá yárak i konámp arop fárákap wae tukup tenapo, Jisaso Jon táman koumteouráp arop fárákapan sérrá, “Wokwaek yumo arop yak mo apár mek te apae ankankan nke mwaria tukupapon? Ae te yumo ént woupwi mekamp kaeak ankárank ouwirao nánko, nárákár akwapá koropá námp táman nke mwaria tukupap nie? Am te mono!
23538	MAT 11:10	Am arop táman Kwaro maomp Buk fek arakrá sénámpon: ‘Wawenke! Onomp kar farákáp naenámp arop sámp-kérép nanko, amwan manénkɨr meki akwap naenámpon. Mao amo akwap nanap mwae kup nánapia pwar naenámpon!’
23545	MAT 11:17	Mao sérrá, ‘Yino yumwan wur fokop námpan maok, yumo tár pounk mo. Tá yino yonkwae touwe mwanap tár sámp námpan maok, yumo te éménk mo i konapon.’
23546	MAT 11:18	Tá taknámp Jon koropea fɨr tokwae fár mo, wain ént fár mo námpono. Aenánko arop fárákapao man sérrá, ‘Kwatae-arop maomp pourouk woukoupeyak námp’rá sénapon.
23547	MAT 11:19	Aeno Aropamp Táráp ékia mao fɨr fárrá, wain ént fár, mak nánko, arop fárákapao man sérrá, ‘Yumo nkenke! Mao te fɨr fár tokwae konámp arop, tá wain ént fár tokwae konámp aropono. Mao te takis sámp konap arop ntia kwatae nɨnɨkráp aropamp nouroupono.’ Aenámpan maok, mao tére námpao Kwaromp mér yénkép námp te kare kar ankankono.”
23549	MAT 11:21	Takria arakrá sér, “Yumo taun Korasin mekamp arop fárákap, yumo te koupoutáráp nape! Tá yumo taun Betsaida mekamp arop fárákap, yumo te koupoutáráp nape! Arop ankwap ankwap fi mekamp taun Taia ntia Saidon mek ono yiráp taun mek yénképnamp kárákáre niamp yénképankoria te, am fárákap Taia ntia Saidon fi yonkwae touweria képér i konap waempyam képéria yaomwi éntu mek yakápria kwatae nɨnɨk waeman younkwe mwaek sɨr mwarapono.
23552	MAT 11:24	Aeno ono amwan sénampon: Kwaro koumteouráp aropan yurukup naenámp yae fek te amo sámp nanap touwe tokwae te Sodom mek sámpap touwean kámákár akwap námp sámp nanapon.”
23553	MAT 11:25	Am ke fek táman Jisas Kwarén arakrá sér, “Ayao, amo yámar mek ntia apár taokeyak konap Tokwae Karono. Amo mámá ankank mér tokwaeria nɨnɨk kour kwapwenap arop fárákapan te mek wouroumpria, amo tárápunámp yakápnap aropan saráp yénkép nap táman, ono amwan ‘Aesio’rá sénampono.
23554	MAT 11:26	Ayao, am te kareno. Waráp nɨnɨk te taki yak námpono!”
23555	MAT 11:27	Jisaso am taun mekamp aropan warko ankwap kar sérrá, “Onomp Naropwaro onomp yaek ponankor ankank káká pwate námpon. Arop ankárankamp Kwaromp Tárápan mér mono. Naropwar Kwar námoku saráp mérámpono. Tá arop ankwap Naropwarén mér mono. Kwaromp Tárápao saráp mérámpono. Aenámpara, Kwaromp Tárápao am fárákapan náráp Naropwar Kwar yénkép nánko, am fárákapao saráp Naropwar Kwarén mér napon.
23558	MAT 11:30	Mámá yaopwae ono yiráp yápare mek pap namp te, yumwan kokwae sánk mono. Tá ankank ono yumwan sampenkria nénk namp te kápae mo, kakére fwapono.”
23560	MAT 12:2	Aenapo, Farisi fákáre am táman nkea Jisasén sérrá, “Amo nkeae! Waráp éréképá yárak i konap arop fárákap nko, Sabat yae fek lo kákánk konap ankank te tak napon.”
23561	MAT 12:3	Aerá sénapo maok, Jisas nopok am fárákapan sérrá, “Ae te yumo Devitoimp kar Kwaromp Buk fek yak námp te nke mák napon? Ono sénamp te am ke fek Devit ntia maomp arop fárákap yae porokwe nánko,
23565	MAT 12:7	Kwaro sérrá, ‘Ono te ofa fek warákár mono. Ono te ankwapan aropompan saráp warákár nampon.’ Aeno táte yumo am mek yaknámp kar fwapia mér nap kwamp te, arop kwatae nɨnɨk mo, fwapnap aropan, kwatae nɨnɨk naprá yurukup mo mwanapono.
23566	MAT 12:8	Am te apae riteanápe, Aropamp Táráp mao námoku Sabat yaeran kor poukwap konámpono.”
23568	MAT 12:10	Aenánko maok, am mek yaknámp arop ankárankamp maomp yae te yonkwae yak. Aenánko maok, arop ankwap fárákap Jisasén kot mwanámpria, mokopon nke mwar ritea man turunkrá, “Ae te nomo fwap Sabat yae fek touwenámp arop fwapi pap mwanámp ni mo nie?”
23569	MAT 12:11	Aerapo maok, nopok Jisaso am fárákapan sérrá, “Yumo ou mekamp arop ankwap náráp sipsip Sabat yae fek apár me mek pɨká yak nánko te, mao fwap náráp sipsip warko ka-pap konámp te yumo wae mér napon.
23570	MAT 12:12	Aeno arop te sipsipan kámákár akwap námpon. Aenámpara, nomo fwap Sabat yae fek arop ankwapan yaewour mwanámpon.”
23571	MAT 12:13	Aerá séria pwarará am aropan sérrá, “Waráp yae kor ékékérae.” Aeránko maok, am arop wae náráp yae kor ékékér nánko, maomp yae kor wae kwapwe kareria ankwapmwaek yae kor niampi yak.
23574	MAT 12:16	Aeria maok, am fárákapan sérrá, “Yumo onan, mao tére námponorá arop ankwap fárákapao wa nap fek érik séri kwapono.”
23576	MAT 12:18	“Mámáte onomp tére aropan ono wae nánapi pwara nampon. Ono man warákár tokwaeria ono te man yonkwae kárámp nampon. Onomp Spirit maomp pourou mek pap nanko mao yae-párák kare nɨnɨk fekamp kar ankwap fi mekamp arop fárákapan farákáp naenámpon.
23579	MAT 12:21	Táte kápae kare ankwap fi mekamp arop man méria, man yépékrá yakáp mwanapon.”
23581	MAT 12:23	Aenánko kápae kare koumteouráp arop nkea kokorokoria sérrá, “Ae te mámá arop te Devitomp fekamp táráp ni mo nie?”
23582	MAT 12:24	Aenapan maok, tá Farisi fákáre am wawia sérrá, “Am arop te Belsebul kwatae-arop fákáre taokeyak námp maomp kárákáre fek kwatae-arop yéréperá kérép námpono.”
23583	MAT 12:25	Aerapan maok, Jisas am fárákapamp nɨnɨk mek wae méria am fárákapan sérrá, “Ankárankamp firáp arop taokeyakáp nap mekamp kuk pɨrékarea yorowar napo te, am fi te mokopia kárákáre yak naenámpon? Waeman kwatae akwap naenámpon. Táte ankárankamp némpoukamp arop, tá ankárankamp nap mekamp arop kuk pɨrékarea yorowar nánko te, am némp ntia am nap mekamp arop te fwapi yakáp mono.
23589	MAT 12:31	Aeria ono yumwan sénampon, ‘Kwar te koumteouráp arop fárákapao kwatae nɨnɨk ntia man wouroump sénap fwap tirá épér naenámpon. Aeno arop Kwaromp Yiki Kor Spiritan wouroump sénap fekamp kwatae nɨnɨk te tirá épér mono.
23590	MAT 12:32	Arop fárákapao Aropamp Tárápan kar kwatae sénap fekamp kwatae nɨnɨk te fwap tirá épér i konámpon. Aeno Kwaromp Yiki Kor Spiritan kar kwatae sénap te, Kwaro am fekamp kwatae nɨnɨk tirá épér mo nánko, oukoumwan taki yak, nánkár kor ankár taki yak naenámpon.”
23591	MAT 12:33	Tá Jisaso warko ankwap kar arakrá sér, “Kwapwe kare yao te kirao kor kwapwe kare ki tank námpon. Táte kwatae yao te, kirao kor kwatae ki tank námpon. Arop fárákap, kwapwe kare yao ni, kwatae yao nierá mér mwaria te kiran saráp nkea mér i konapon.
23595	MAT 12:37	Amoku waráp sénap kar táman Kwaro yurukupia, amwan ‘Kwapwe kare arop’rá sér, tá ‘Amo kwatae arop’rá sénaenámpon.”
23596	MAT 12:38	Aenánko am ke fek táman lo yénkrá farákáp konap arop ntia Farisi fákáre Jisasén sérrá, “Tisa, yino amo Kwaromp kárákáre yénkép napo, nke mwaro.”
23597	MAT 12:39	Tá nopok Jisas am fárákapamp kar pwarokwaprá arakrá sér, “Mámá ke fekamp koumteouráp arop fákáre te Kwarén pwarnap koumteouráp arop kwataerao ‘Kwaromp kárákáre nke mwar’rá sénapono. Táte ono am fárákapan Kwaromp kárákáre fwap yénkép nanampan maok, am fek te profet Jonanimp Kwaromp kárákáreran saráp yénkép nanampono.
23600	MAT 12:42	Wokwaek kar yae-mánkwan mwaek panek yaknámp kwin te apár faek karaok yak námpao maok, Solomono kwapwe kare yonkwae kour kar farákáp nánko, wa naeria koropámpon. Aeno mapek yaknámp arop ankwap te, Solomonén kámákár akwap námpan maok, yumo maomp kar younkwek sɨnapon. Aenapara, nánkár Kwaro koumteouráp aropan yurukup námp fek yae-mánkwan mwaek panek yaknámp Kwin am mek fokopeyakria, mámá ke fekamp koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨk érik sérar naenámpon.”
23601	MAT 12:43	Jisaso warko ankwap kar arakrá sér, “Aeno táte kwatae-arop arop ankwapan pwarará te, akwapea ént yak monámp apár mekmwaek yárak. Yárakria, am mek anepér sámp naenámp nap oupourounk námpao maok, mao nke mono.
23602	MAT 12:44	Aeria maok, mao sérrá, ‘Wampweno. Ono manénkɨr yakea koropnamp nap mek akwap nae’ ria koropea nke nánko, am nap te tɨri farákápea fwapokwapia pwate napo, am nap te kwaporok yak.
23603	MAT 12:45	Aenánko te, mao warko akwapea ankwap fákánek kwatae-arop maomp kwatae nɨnɨkan kámákár námp éréképá koropea am nap mek tukupea yakáp. Wokwaek am arop te maomp pourouk kwatae-arop yak nánko, kwatae yakámpao maok, oukoumwan te warko ankár porok kwatae kare yak námpon. Tá taknámp oukoumwan mámá ke fekamp koumteouráp arop fárákapao kor, takeniamp arop yakáp mwarea napon.”
23605	MAT 12:47	Aenapo, arop ankwapao Jisasén sérrá, “Amo wawae! Waráp éntupwar ntia waráp nánaeounáp mámá amont kar sér mwaria koropá ek yakáp nape.”
23606	MAT 12:48	Táte Jisaso nopok am aropamp kar pwarokwaprá arakrá sér, “Onomp éntupwar te wanono? Onomp nánae te wanono?”
23607	MAT 12:49	Aeria námoku éréképá yárak i konámp arop fárákapan yae kurépi fokoprá arakrá sér, “Amo nkeae! Onomp éntupwar ntia onomp nánaeou te mámá fárákapono.
23608	MAT 12:50	Arop onomp yámar mek yaknámp Naropwaromp nɨnɨkaok akwap námp te, támao maok onomp nánae, onomp antáp, onomp éntupwarono.”
23611	MAT 13:3	Aenapo Jisas am fárákapan kápae kare wounáp kar farákáp. Aeria sérrá, “Yumo wawenke! Arop ankárankamp akwapea yopwar mek ankankou yɨrɨr námpono.